Donald Trump’ın diplomatik teamülleri bir kenara iterek Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’yi kameralar önünde azarlaması ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile siyasi bir ittifaka göz kırptığını açıkça belli etmesi, dünya siyasetinde keskin bir kırılmaya işaret ediyor.Bu çıkış, yalnızca Ukrayna'nın işgaline bir meşruiyet kazandırma girişimi değil; aynı zamanda küresel düzenin temellerini sarsan bir vizyonun da parçası. Trump'ın Kanada’nın ABD’nin bir vilayeti olması gerektiğine dair açıklamalarını; İsrail’in Filistinlileri topyekûn kovma çabasına verdiği desteği; Grönland, Panama, Kanada ve hatta Gazze'yi ilhak etme tehdidini de bu yüzden bir delinin saçmalıkları olarak değil, dünyanın en güçlü ülkesinin gelecek tahayyülü olarak görmek ve değerlendirmek gerekli.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünya siyasetinde ters taklalar</h2>Dünyanın büyük güçlerinin kendilerine rakip seçtikleri ve en büyük düşman olarak sundukları bir başka devletle ani bir dönüşle ittifak kurmasının ilk örneği elbette Trump’ın Rusya’yı Biden döneminin aksine hedef tahtasından çıkarıp yanına çekmeye çalışması değil.Benzer bir hamle, Vietnam Savaşı devam ederken savaş suçlusu ABD Başkanı Richard Nixon’ın 1970’lerin başında Vietnam’daki ulusal kurtuluş hareketinin destekçisi Mao liderliğindeki Çin ile yakınlaşmaya girişmesiyle yaşanmıştı. Mao da bu yakınlaşmanın bir parçası olarak Vietnam’a sağladığı yardımı azaltmış ve bu nedenle savaş, sonucu belli olmasına rağmen birkaç yıl daha uzamıştı. Hanoi, bu durumda Nixon’a bazı tavizler vermek durumunda kalırken, Çin de dünya halklarına yeni bir büyük düşman sunmuştu: Rusya.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Daha dün Rusya, Çin’in desteğine güvenirken bugün Trump, Pekin’i baskı altına almak için Moskova’nın Ukrayna’daki taleplerine meşruiyet kazandırıyor. Bu denklemde Putin’in de artık Kuzey Kore’den asker devşirmeye ya da Çin’den silah almaya ihtiyacı kalmayacak.</li></ul>Biraz daha geçmişe dönersek bu benzemezler ittifaklarından birinin de 1939’da Nazi Almanyası ile Stalin’in Rusyası arasında kurulan Hitler-Stalin ittifakı&nbsp;olduğunu hatırlarız. Bugün belleklerden silinmiş olsa da bu anlaşma için 2. Dünya Savaşı’nın yolunu düzlediği söylenebilir.Hitler’in toplama kamplarında komünistler ölümle kucak kucağa son günlerini geçirirken, göçmenlikteki Alman Komünist Partisi, savaşın aslında İngiliz ve Fransız emperyalistleri tarafından Alman halkına açılmış olduğunu savunuyordu. Bu sırada Stalin, elindeki muhalif komünistleri Hitler’e teslim ediyordu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ukrayna’da ABD ile Rusya mı savaşıyordu?</h2>Trump-Putin ittifakı, 18 Şubat’ta Suudi Arabistan’da, ABD ve Rusya emperyalizminin temsilcileri arasında yapılan doğrudan görüşmelerle şekillendi. Bu görüşmelere ne Ukrayna ne de NATO üyeleri dahil edildi; Batı ittifakı tamamen dışlanmıştı. 2. Dünya Savaşı sonrası kurulan düzenin Batı cenahı adeta buharlaşmıştı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li data-end="545" data-is-last-node="" data-is-only-node="" data-start="319" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Trump, ne ABD ne de Ukrayna adına herhangi bir talepte bulunmaksızın Kremlin’in isteklerine neredeyse koşulsuz onay verdi. Bu, Ruslar için bile beklenmedik bir gelişmeydi.</li></ul>Suudi Arabistan’daki görüşmelerin ardından, 24 Şubat’ta BM Genel Kurulu’nda bir oylama yapıldı. Trump yönetimi, 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesini kınayan karara karşı ilk kez Moskova ile birlikte karşı oy&nbsp;kullandı. Karşı oy kullanan diğer ülkeler arasında Çin, Belarus, Kuzey Kore ve İsrail’in yanı sıra 13 Moskova dostu ülke daha vardı. Bu blok için savaşı başlatan Rusya değil, Ukrayna’ydı. Trump böylece Rusya’nın 2014’teki işgallerini dikkate bile almadan son üç yılda Ukrayna’nın topraklarının beşte birini ele geçiren Moskova’nın saldırganlığını meşrulaştırmakla kalmıyor, gelecekteki hamlelerinin de önünü açıyordu.Öte yandan: Trump yönetimi, Biden döneminde Ukrayna’ya yapılan 100 milyar dolarlık yardımı kârlı bir yatırıma çevirmeye de çalışıyor. Washington, bu yardımın beş katı olan 500 milyar doları tahsil etmek için Ukrayna’nın ulusal kaynaklarının—mineraller, petrol, doğalgaz ve liman ücretleri—satışından elde edilen gelirin %50'sini talep ediyor. Bu, tarihte eşi benzeri görülmemiş bir tazminat anlamına geliyor; Ukrayna’nın GSYİH’sına oranla, 1. Dünya Savaşı sonrası Almanya’dan talep edilen meblağdan bile daha ağır.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li data-end="920" data-is-last-node="" data-is-only-node="" data-start="831" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu noktada şu sorulabilir: ABD’nin dostluğunun bedeli mi daha ağır, yoksa düşmanlığının mı?</li></ul>Putin, Ukrayna’nın varlığına kast etmişken şimdi de ABD, Ukrayna’yı eski sömürge statüsüne düşürmenin peşinde. Bu arada Rusya da kaybettiği askerî kapasitesini artırıp yeniden saldırıya geçme ihtimalini elinde tutma imkanına sahip olacaktır.Trump, mineral kaynaklarının çıkarılması için Ukrayna'da bulunacak ABD şirketlerinin “otomatik olarak güvenlik sağlayacağını” öne sürüyor. Zira Ukrayna, şu anda sahip olduğu mineral zenginliğinin yalnızca küçük bir kısmını çıkarabilecek kapasiteye sahip. Ancak Ukrayna’nın doğusundaki Amerikan şirketlerinin varlığı Putin’in bu bölgeleri işgal etmesini engellemedi.Dahası: Ukrayna’nın mineral kaynaklarının yarısından fazlası şu anda Rus işgali altındaki doğu bölgelerinde bulunuyor. Trump’ın bu kaynaklara göz diktiği muhakkak.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Siyasi harita yeniden çizilirken</h2>Bugün tanık olduğumuz, ABD'nin onlarca yıldır "demokrasiyi desteklediği" iddiasıyla sürdürdüğü tek dünya hâkimiyeti arayışından ulusal ve bölgesel çıkarları merkeze alan gerici ve neo-faşist güçlerin birleşik cephesini inşa etmeye doğru bir geçiş yaparak siyasi haritayı yeniden çizmeye meyletmesidir.Trump’ın tutumu izolasyonist değil—tıpkı Putin ve Şi Cinping’inki gibi. Bu, ABD’nin, tek dünya hâkimiyetini güvence altına alma çabalarının (Irak ve Afganistan’daki yenilgilerinde görüldüğü gibi) başarısızlığa uğramasına 21. yüzyılda ilhakçı toprak emperyalizmine geri dönerek yanıt verme çabasıdır. Putin’in 2014 ve 2022’de Ukrayna’ya yönelik emperyalist işgaliyle başlayan bu süreç, şimdi Trump tarafından genişletilerek sürdürülmek isteniyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li data-end="304" data-start="0" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Her ikisi de söylem düzeyinde kalan uluslararası hukuk ve normların bile kenara atılmasını meşru gören benzer bir dünya görüşünü paylaşıyor. Onları birbirine bağlayan en önemli ortaklık ise kadınların, işçilerin, ulusal azınlıkların ve LGBTİ+'ların son yıllarda kaydettiği ilerlemeye karşı duydukları küçümseme.&nbsp;</li></ul>Aşırı sağ, Putin’e baktığında demokrasiyi hedef alan beyaz ırkçı saldırının bir örneğini görüyor. Putin ise birkaç yıl önce şöyle demişti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“ABD giderek daha fazla göçmen alıyor ve anladığım kadarıyla beyaz, Hıristiyan nüfus zaten sayıca azınlıkta… Dünyada önemli bir merkez olmaya devam etmek için [beyaz Hıristiyanları] korumamız gerekiyor.”</blockquote>Bugün bu zincirin zayıf halkası Ukrayna ve Gazze gibi görünüyor ancak belli ki listede başka yerler de var.

Spektrum

Donald Trump’ın diplomatik teamülleri bir kenara iterek Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’yi kameralar önünde azarlaması ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile siyasi bir ittifaka göz kırptığını açıkça belli etmesi, dünya siyasetinde keskin bir kırılmaya işaret ediyor. Bugün bu zincirin zayıf halkası Ukrayna ve Gazze gibi görünüyor ancak belli ki listede başka yerler de var.

Trump-Putin ittifakı: Dünya siyasetinde kritik bir dönüşümün eşiğinde

ABD'nin Vietnam Savaşı'na ilişkin &nbsp;olarak kamuoyuna senelerce söylediği sistematik yalanları ortaya çıkaran ve Pentagon Belgeleri olarak bilinen gizli belgeleri ifşa ederek büyük bir basın özgürlüğü savaşı başlatan Daniel Ellsberg, 92 yaşında hayatını kaybetti.&nbsp;Ailesi tarafından yapılan açıklamada, Ellsberg’in California’daki evinde pankreas kanserinden hayatını kaybettiği bildirildi.&nbsp;Daniel Ellsberg, 1971 yılında basına sızdırdığı çok gizli Pentagon Belgeleri ile ülkedeki savaş karşıtlığını artırarak ABD’nin Vietnam’dan çekilmesine etken olduğu ve sonrasında &nbsp;“Watergate” skandalına ve dönemin başkanı Richard Nixon'ın istifasına yol açan olaylar zincirini başlattı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden? Peki Ellsberg neden kariyerini, ve daha önemlisi özgürlüğünü riske atarak ABD'nin Vietnam'a müdahalesinin gizlenen tarihini önce New York Times'a, ardından Washington Post'a ve iki hafta içinde 17 gazeteye daha sızdırdı?</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu savaşın sona ermesine yardımcı olmak için hapse girmez miydiniz?" – Daniel Ellsberg</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Pentagon Belgeleri neden hazırlandı?</h2>ABD Savunma Bakanı Robert McNamara, belgeler sızdırılmadan birkaç yıl önce (1967'de) ABD’nin Vietnam’a dört başkanlık dönemi boyunca süren müdahalesi konusunda sessiz bir çalışma başlatmıştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden?&nbsp;John F. Kennedy ve Lyndon B. Johnson dönemlerinde ABD’nin savaşı tırmandırmasına yönelik denetlemelerde bulunan McNamara, ABD’nin Vietnam’da aldığı kararların nasıl giderek kazanılamaz görünen bir savaşa yol açtığını görmek istiyordu.</li></ul>O dönemde RAND isimli bir düşünce kuruluşunda çalışan Ellsberg ise, ‘Vietnam Çalışmaları Görev Gücü’ adı verilen gizli araştırma üzerinde çalışmak üzere görevlendirilen çok sayıda araştırmacıdan biriydi.&nbsp;Ortaya çıkacak olan araştırma, Pentagon Belgeleri olarak bilinecekti.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/5/0/1687122914192.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.55" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><div fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; box-sizing: border-box;">NYT - Ellsberg Vietnam'da</div><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden Ellsberg? Harvard’da “belirsizlik koşulları altında karar verme” konusundaki doktora teziyle beraber Dışişleri Bakanlığı için iki yıl boyunca Vietnam’da kalarak “ayaklanmaya karşı koyma” üzerine çalışmasıyla, Ellsberg katkıda bulunmak için iyi bir <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2023/06/16/us/daniel-ellsberg-dead.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">konumdaydı.</a></li></ul>Araştırma terk edildi: Pentagon araştırmasının tamamlandığı tarih olan 1968’de, McNamara Savunma Bakanlığı’ndan ayrılmıştı. 7 bin sayfa ve 47 ciltten oluşan bu çalışma ise, onca çabadan sonra Vietnam’daki savaş devam ederken birkaç yetkilinin kasasında eskimeye terk edildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmanın tamamına erişim izni olan Ellsberg, çalışmanın tamamını okuyan çok az kişiden biri oldu.&nbsp;</li></ul>Dönüm noktası:&nbsp;Ellsberg, başkanların kamuoyuna savaş hakkında sistemik olarak yalan söylediğini, ABD ordusunun savaş sırasında Vietnam’da işkence, tecavüz, toplu infaz, sivillerin öldürülmesi ve kimyasal silah kullanmak gibi birçok savaş suçu işlediğini öğrendikten sonra savaş karşıtı topluluklara katılmaya <a fr-original-style="" href="https://www.umass.edu/ellsberg/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başladı.</a>&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte:&nbsp;ABD halkının, hükümetin Vietnam’da onlarca yıldır neler yaptığı hakkındaki gerçeği bilmeyi hak ettiğini düşünüyordu. Ellsberg’e göre eğer halk gerçeği bilirse, belki de kamuoyu savaşa daha da karşı olacak ve savaşı sona erdirecekti.&nbsp;</li></ul>Önce senatörlere sızdırdı: 1969'da çalışmaların gizlice fotokopilerini çekmeye başlayan Ellsberg, belgeleri ilk olarak olarak savaş karşıtı ABD senatörleriyle paylaştı. Senatörlerden belgeleri kamuya açık olarak okumalarını istedi, fakat senatörler Ellsberg’i geri çevirdi.&nbsp;Sonra gazetecilere:&nbsp;1971’de ise, Ellsberg belgeleri Vietnam’da savaş muhabirliği yaparken tanıştığı, New York Times’ın Washington DC muhabiri olan Neil Sheehan’a sızdırdı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">New York Times</h2>Gazeteciler iki ay boyunca belgeleri gizlice incelerken, gazetenin yöneticileri ise devam etmekte olan savaşla ilgili bu çok gizli hükümet belgelerini yayımlayıp yayımlamamayı tartıştılar. Endişeleri, gazetenin kapatılması veya kendilerinin hapse girmesi ihtimaliydi.13 Haziran 1971’de New York Times, Pentagon Belgeleri ile ilgili ilk haberini yayımladı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/5/0/1687122797631.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.90" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">National Security Archive&nbsp;Başsavcılık ertesi gün Times’tan belgeleri yayımlamayı&nbsp;durdurmasını istedi. Gazete, halkın bilgi edinme hakkını gerekçe göstererek bu isteği reddetti. Bir sonraki gün ise mahkeme hükümetin davası görülene kadar Times’a geçici bir yayın yasağı emri çıkardı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli?&nbsp;Bu karar, ABD tarihinde federal hükümetin ilk kez&nbsp;bir gazetenin haber yayımlamasını durdurmaya çalışması olmakla tarihe geçti.&nbsp;</li></ul>New York Times artık Pentagon Belgeleri’ni yayımlayamazdı.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Washington Post</h2>Ellsberg bunun üzerine belgelerin bir kopyasını Washington Post’a sızdırdı. Post, Pentagon Belgeleri ile ilgili ilk haberini 18 Haziran’da yayımladı. Nixon yönetimi, bu sefer Post’a dava açtı ve Post da geçici bir yasaklama emri aldı.Washington Post da artık Pentagon Belgeleri’ni yayımlayamazdı.&nbsp;Ellsberg bunun üzerine belgelerin kopyalarını Boston Globe ve Christian Science Monitor gibi savaş karşıtı olduğunu bildiği 17 ayrı gazeteye sızdırdı.&nbsp;Peki davalar? Times ve Post davaları ise, halktan büyük bir tepki toplayarak çok kısa bir sürede Yüksek Mahkeme’ye taşındı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mahkemenin gazetelerin belgeleri yayımlama hakkı lehine verdiği karar, Anayasaya ilk eklenen maddeye ilişkin olarak basın özgürlüğü ve halkın bilgi edinme hakkı için tarihî bir &nbsp;zaferi olarak kayda geçti.</li></ul><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki ya Ellsberg?&nbsp;</h3>Yüksek Mahkeme kararından günler önce federal yetkililere teslim olan Ellsberg, “hırsızlık ve casusluk yasası”nın ihlali de dâhil olmak üzere 12 suçtan yargılanmaktaydı ve 115 yıla kadar da hapis cezasıyla karşı karşıyaydı.&nbsp;“Amerika’nın en tehlikeli adamı”:&nbsp;Nixon yönetiminin Ulusal Güvenlik Danışmanı Henry Kissinger, Ellsberg hakkında&nbsp;“Amerika’nın en tehlikeli adamı” demişti.&nbsp;Sürpriz son: Ellsberg mahkemeye hazırlanırken, Nixon’ın Pentagon Belgeleri gibi sızıntıları engellemek amacıyla görevlendirdiği “Tesisatçılar” takma adındaki özel bir birim, suçlayıcı bilgiler bulmak umuduyla Ellsberg’in psikiyatristinin ofisine girdiler.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunun üzerine:&nbsp;Duruşmanın yargıcı, hükümetin Ellsberg'e karşı işlediği diğer suçların yanı sıra yasadışı izinsiz girişi de öğrenince,&nbsp;davayı düşürdü.&nbsp;</li></ul>Tesisatçılar:&nbsp;Ellsberg'in psikiyatristinin ofisine girdikten dokuz ay sonra, Nixon’ın yeniden başkan seçilmesi amacıyla, Washington DC'de yer alan Watergate Oteli’ndeki zamanın ana muhalefet partisi olan Demokratik Parti’nin merkezine girerek ofisi dinlemeye aldılar ve belgelerin fotoğraflarını çektiler. Tesisatçılar'ın tutuklanması sonucunda&nbsp;“Watergate skandalı” olarak tarihe geçen bu siyasi skandal, Nixon’ın 1974’teki istifasına yol açtı.&nbsp;Desteğini sürdürdü:&nbsp;Ellsberg, Vietnam Savaşı'ndan sonra ömür boyu savaş karşıtlığı tutumunu sürdürdü. Irak ve Afganistan ile beraber, Rusya-Ukrayna Savaşı'na da karşı çıkanların arasındaydı. Devlete ait gizli belgelerin sızdırılması konusunda da Edward Snowden ve Chelsea Manning gibi muhbirlere her zaman destek oldu.

Aposto Gündem

"Pentagon Belgeleri" olarak bilinen, ABD'nin Vietnam Savaşı'nda savaş suçları işlediğini ve savaşın gidişatına ilişkin kamuoyuna senelerce sistematik olarak yalan söylediğini ortaya çıkaran gizli belgeleri ifşa eden Daniel Ellsberg, hayatını kaybetti

‘Amerika'nın en tehlikeli adamı’: Daniel Ellsberg’in geriye bıraktıkları 

<img src="https://images.aposto.com/2023/5/6/1685821545765.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.24" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Eski ABD Başkanı Richard Nixon’ın istifa etmesine ve siyasi kariyerinin sonlanmasına neden olan Watergate skandalını merkezine alan <a fr-original-style="" href="https://www.blutv.com/?detailPage=/diziler/yabanci/white-house-plumbers" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">White House Plumbers</a>’ın başrollerinde Woody Harrelson ve Justin Theroux var. Korumaya çalıştıkları başkanlığı kazara deviren E. Howard Hunt ve G. Gordon Liddy'nin gerçek hikâyesini anlatan HBO yapımı mini dizi, beş bölümden oluşuyor.

Bu Hafta Ne İzlesem?

İnsanlar yıllar boyu, gece gökyüzüne bakarak onun ötesinin, uzayın hayalini kurdu. Gökyüzüne bakarken yıldızları hayal güçlerinde gruplayan insanlar, grupladıkları bu yıldızları, bir hayvana, mitolojik bir karaktere veya bir nesneye benzeterek takımyıldızları oluşturdu. Bazıları da daha ileriyi görebilmek için teleskoplar yaptı ve muhteşem keşiflere imza attı. Merakını daha da ileri taşıyan Wright kardeşler, gökyüzüne bir adım daha yaklaşabilmek için uçağı icat etti. Yıllar sonra, 20'nci yüzyılın ikinci yarısında, bu fikrin geliştirilmesiyle yörünge hızına ulaşmak için yerçekimi kuvvetini yenecek kadar güçlü roketler geliştirildi ve uzay araştırmalarının gerçeğe dönüşmesi için yeni yollar açıldı. Bu durum, günümüzde gezegeni dışarıdan görebilmek için bir koltuğa milyarlar ödeyen sivil insanların birkaç gün, hatta birkaç dakikalık macerası olacak kadar ilerledi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Uzay turizmine ilk adımlar</h2>4 Ekim 1957'de, Sovyetler ilk yapay uydu olan Sputnik 1'i uzaya <a fr-original-style="" href="https://spacetourismguide.com/history-of-space-tourism/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">fırlattı</a>. Dört yıl sonra 12 Nisan 1961'de Yuri Gagarin, Vostok 1'de Dünya yörüngesine giren ilk insan oldu. Uçuşu 108 dakika sürdü ve Gagarin 327 kilometre yüksekliğe ulaştı. O zamandan bu yana yaklaşık 600 insan uzaya gitti.İlk ABD uydusu Explorer 1, 31 Ocak 1958'de yörüngeye girdi. 1961'de Alan Shepard, uzaya uçan ilk ABD vatandaşı oldu. 1960'ların sonlarında, insanların uzay uçuşunun tekrarlanabileceği kanıtlanmış oldu.&nbsp;1970'lerde, eğitimli astronotlar ve kozmonotlar dışındakilerin de uzaya gidebileceği konuşulmaya ve uzay turizmi kavramının temelleri atılmaya başlandı. 1972'de ABD Başkanı Richard Nixon, düşük maliyetli ve yeniden&nbsp;kullanılabilir mekiklerin kullanılacağı "Space Shuttle" programını duyurdu. Uzay istasyonları için araştırma yapmayı ve inşaat malzemelerini taşımayı amaçlayan ilk “Shuttle” tasarımlarında yolcu bölümü de bulunuyordu ve uzay turizmi için hazırlanan ilk büyük ölçekteki konsept&nbsp;oldu.&nbsp;1990'lara kadar çok ilerleyemeyen uzay turizmi, 90'lardan sonra hareketlenmeye başladı. SpaceDev, Space Adventures gibi uzay turizmine yönelik çalışmalar yapan şirketler kuruldu. 1990 yılında gazeteci Toyohiro Akiyama, Rusya uzay istasyonu Mir'e gitti. 2001'de ABD vatandaşı Dennis Tito, Rusya ticari uzay uçuşu şirketi MirCorp aracılığıyla Mir uzay istasyonuna bir bilet satın aldı. Mir görevi iptal oldu ve Tito, Space Adventures ile biletini Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) transfer etti. Nisan 2001'de Uluslararası Uzay İstasyonu'nda yaklaşık sekiz gün kalan Tito, ilk uzay turisti olarak tarihe geçti. Sonraki yıllarda, 2021’e kadar 6 özel vatandaş daha Uluslararası Uzay İstasyonu'na gitti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2000’li yıllar</h2>2002’de Elon Musk uzay taşımacılığı ve uygun fiyatlı uçuşlar için SpaceX’i, 2004'te Jeff Bezos Blue Origin'i ve Richard Branson Virgin Galactic'i kurdu. Yıllar süren araştırmaların ve testlerin sonunda, bu yıl 11 Temmuz'da Richard Branson ve 20 Temmuz'da Jeff Bezos kendi şirketlerinin uzay araçlarıyla&nbsp;uzaya seyahat&nbsp;etti. NASA ticari uçuş direktörü Phil McAlister, bu seyahatlerin ulaşım konusunda demir yolu sistemleri, otomobiller ve hava yollarının icat edilmesinden sonraki dönemlere benzer bir yenilik dalgasını başlatabileceğini <a fr-original-style="" href="https://www.nextgov.com/emerging-tech/2021/08/nasa-space-tourism-seminal-moment-humanity/184775/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söyledi</a>.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Inspiration4</h2>15 Eylül 2021'de, bir sonraki uzay turisti grubu, Jared Isaacman tarafından organize ve finanse edilen Inspiration4 görevi kapsamında SpaceX roketiyle yörüngeye bir seyahat gerçekleştirdi ve Inspiration4 "tamamen sivillerden oluşan ilk uzay görevi" olarak tarihe geçti.İlham veren dörtlü olarak adlandırılan Inspiration4 ekibi, dünyanın yörüngesinde 3 gün dolaşarak uçuşu güvenle tamamladı ve Atlas Okyanusu’na iniş yaptı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden önemli?</h2>Inspiration4'u bir dönüm noktası yapan, halkın katılımını vurgulaması, sıradan insanları yörüngeye göndermesi oldu. Peki uzay yarışı bitti mi? Hayır. Aslında bu bir yarış da değil. SpaceX uçuşları, çoğu insan için finansal olarak karşılayabilecekleri aralığın çok dışında olsa da Virgin Galactic, 250 bin dolarlık biletleriyle şu an 600 rezervasyonun hazır olduğunu söylüyor. Bu, aslında birbiriyle rekabet eden üç milyarderle ilgili değil. Bu gelişmeler, insanlı uzay uçuşu ve uzay turizminde yeni bir dönemin başlangıcına <a fr-original-style="" href="https://theconversation.com/spacex-inspiration4-mission-sent-4-people-with-minimal-training-into-orbit-and-brought-space-tourism-closer-to-reality-167611" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">işaret ediyor</a>.Blue Origin ve Virgin Galactic uçuşlarında, yolcular yörünge altına&nbsp;kadar fırlatıldı ve gelecekte de böyle olacak. Fırlatılan araçlar geri dönmeden önce yalnızca uzayın başlangıcına&nbsp;kadar ulaşabilecek. SpaceX'in Falcon 9&nbsp;roketi ve mürettebatın bulunduğu Dragon aracı ise Dünya'nın çevresini üç gün&nbsp;boyunca dolaşacak kadar güçlü bir şekilde fırlatıldı.&nbsp;St. Jude Çocuk Araştırma Hastanesi için farkındalık ve fon yaratma gibi sosyal bir amaçla gerçekleştirilen ve bununla da dikkat çeken uçuş tamamen Florida'daki uzay üssünden yönetildi. Bezos ve Branson'ın uçuşları, "milyarder şımarıklığı" şeklinde eleştirilere maruz kalırken Inspiration4 uzay turizmini insanlar için daha anlaşılabilir ve ilişkilendirilebilir bir hâle getirdi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Madalyonun diğer yüzü</h2>Space News'un Genel Yayın Yönetmeni Olivier Sanguy, "uzay turizmi" ifadesinin yanıltıcı olabileceğini söylüyor. Inspiration4 ekibi, bu uçuş için 5 aylık bir eğitim aldı ve Sanguy'a göre insanların bir "tatil" için bu kadar eğitim alması pek olası görünmüyor. Öte yandan Sanguy, bu bir uzay uçuşu olduğundan riskin ticari bir uçaktan çok daha yüksek olduğunu da <a fr-original-style="" href="https://www.france24.com/en/video/20210916-spacex-all-civilian-mission-the-label-space-tourism-is-misleading" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vurguluyor</a>.Uzay turizminin <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/60f838f1b27a8e00062eed88" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerçek maliyeti</a>, aslında yalnızca uçuşa katılmak için ödenen milyarlar değil. Araştırmacılar, roketlerden yayılan parçacıkların karışımlarını inceleyerek Dünya'nın daha fazla roket egzoz dumanına nasıl tepki vereceğini anlamaya çalışıyor. Çoğu roket, uçaklardan daha fazla küresel ısınmaya neden olacak ölçüde karbon <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2021/08/27/how-blue-origin-spacex-virgin-galactic-space-race-could-impact-the-atmosphere.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">üretiyor</a>. Uzay fırlatma sistemlerinin geliştirilmesi, inşa edilmesi ve işletilmesinden kaynaklanan karbon ayak izi ve diğer sera gazı katkıları da çok fazla.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Büyük oyuncular ne yapıyor?</h2>Virgin Galactic, şirketin “gelecekteki müşteri uçuşları için karbon emisyonlarını dengeleme fırsatlarını incelediğini”&nbsp;söylerken SpaceX doğrudan karbon emisyonları hakkında yorumda bulunmadı ancak Musk, karbon vergisi politikasını destekliyor. SpaceX ve Blue Origin roketleri hidrojen ve oksijen gibi karbonsuz yakıtlar kullanıyor.Aerospace Corporation'da atmosfer bilimcisi olan Martin Ross, bu konudaki çalışmaların geleceği için şu şekilde yorum yapıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Şaşırtıcı bir gelecekten kaçınmak istiyoruz. Şu anda, uzay endüstrisinin sürdürülebilir bir şekilde ilerleyebileceğini söyleyebilmek istiyoruz."</blockquote>

Quando

Sonsuzluk ve ötesine: uzay turizmi

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir Skandalı Tam Anlamadan Takip Etmek </h3>Daha hiçbir şey ortada yok iken ülkenin en korkulan gazetecisi ve Sports Gazetta'nın şef editörü Catalin Tolontan, Alexander Nanau'yu arıyor ve çarpıcı bir hikayenin peşinde olduğunu söylüyor. Bunun üzerine Nanau kamerasını kapıyor ve 14 ay boyunca her deliğe onlarla beraber girmeye başlıyor. Yani Colectiv'in şekillenmesi bir seneden fazla sürüyor. Elbette Tolontan'ın Nanau'yu gazeteye kabul etmesi kolay olmuyor. Ancak <a fr-original-style="" href="https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/making-of-collective-how-a-documentary-captured-a-news-team-uncovering-a-major-government-scandal-4112815/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir röportajında</a> söylediğine göre gençlerin de git gide daha az gazete okuduğu ve daha fazla sosyal medya takip ettiği bir devirde kuruluşunu biraz yenilemesi gerektiğini kabulleniyor.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(241, 226, 95); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(241, 226, 95); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Eğer insanlar politikacılara hesap sormak için sosyal medyaya gerçekten güvenselerdi, Richard Nixon hala ABD başkanı olurdu.” -&nbsp;Tolontan&nbsp;</blockquote>Buradaki enteresan nokta da bence bu aslında: Nereye gideceğini kestiremedikleri bir hikayeyi büyük bir ustalıkla çekip sonunda anlamlı ve sürükleyici bir film haline getirebilmiş olmaları. Nanau, nasıl başardığını anlamadığım bir şekilde belgeseli bir film kurgusunda çekiyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu ne demek?&nbsp;Yani çekeceği her sahneyi öncesinde artık ne kadarcık vakti varsa o sırada planlıyor ve olabilecek en akışkan şekilde o anları yakalıyor. Bu da Nanau’nun ustalığını gösteriyor.&nbsp;</li></ul>O kadar ki, arkadaşım da ben de filmin ilk 15 dakikasında bunun gerçek çekimler mi yoksa canlandırma mı olduğunu sorguladık.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/7/6/1630141842082.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.88" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: The Hollywood Reporter<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Objektif Bir Şekilde Bakış Açılarını Yakalama</h3> Filmin yarısına doğru (MİNİ SPOILER!) ülkenin sağlık bakanı değişiyor ve Nanau nasıl başardıysa yeni sağlık bakanını da kendi ofisinde, basın toplantılarında ve kendi özel anlarında çekiyor. Bu ise belgesele muazzam bir çok boyutluluk katıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nasıl olmuş olabilir?&nbsp;Yeni bakan Voiculescu da bunu kendi için bir fırsat olarak görüp, kendi seçim reklamı için böyle bir şeye yanaşmış olabilir. Ne olursa olsun, hükümet görevlilerinin böyle adımlar atmaları kendileri için çok riskli olabilir. Artı, Voiculescu da muhtemelen kendine uygun zamanlarda Nanau ve ekibini çağırmış ve kendine de bir hazırlık alanı bırakmıştır.&nbsp;</li></ul>Bir diğer soru işareti ise büyük bir skandalın bu kadar içinde iken hükümetin Nanau'ya pek dokunmamış olması -- en azından Nanau öyle söylüyor. Burada da kendisi şu açıklamayı getiriyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(241, 226, 95); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(241, 226, 95); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Herhalde "bu adam aptal" diye düşündüler. "Aylardır bir şeyler çekiyor, ama çektiği şeyler de zaten basıldı. Yani bize bir tehdit oluşturmuyor." gibi baktıklarından bu belgeseli çok ciddiye almadıklarını düşünüyorum. - Nanau</blockquote><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/7/6/1630141899095.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: The Hollywood Reporter&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kim Bu Nanau?&nbsp;Nanau aslında parlak bir Rumen sinema öğrencisi olarak kariyerine başlayıp, ardından HBO Romanya ile bir belgesel yaparak yoluna devam ediyor. Başarılı iki çalışmadan sonra Colectiv&nbsp;için çalışmalara başlıyor. Hem HBO Europe, hem de Sundance Film Fonu gibi kaynakları arkasına alarak Oscar yolculuğunu da garantiye alıyor.Son olarak, belgesel sevmiyor olsanız ve “yabancı dilde film çekemem”cilerdenseniz bile Colectiv’i izlemenizi şiddetle tavsiye ederim.

Show Business

Bir belgeseli kolajlanmış şekilde izlemek ve ders gibi dinlemek ile heyecan verici bir film gibi izlemek arasında dağlar kadar fark var. 

"Colectiv": Yönetmen Bakış Açısı Neden Önemli?

<h2>Politik Atmosfer</h2><h4>Her pazar saat 15.00'te&nbsp;farklı perspektifler, farklı alanlar, podcastler, röportajlar, yazılar.</h4><hr><blockquote>İngiltere’de, 2016 Haziran ayında alınan&nbsp;Brexit kararı ve kasım ayında ABD’de&nbsp;Donald Trump’ın başkan seçilmesinin ardından yılın kelimesi olarak hayatımıza giren&nbsp;"post truth"&nbsp;kavramı Türkçe’ye çevrilirken&nbsp;"hakikat sonrası çağ"&nbsp;ve&nbsp;"hakikatin önemsizleşmesi"&nbsp;olarak çevrilmektedir.Ben bu yazıda her iki çeviriyi de kapsayacak şekilde orijinal halini kullanacağım.&nbsp;2015 yılına göre 2 bin kat daha fazla kullanılan&nbsp;post truth&nbsp;kavramı Oxford Sözlük tarafından şu şekilde açıklanmaktaydı:Nesnel hakikatlerin belirli bir konu üzerinde kamuoyunu belirlemede duygulardan ve kişisel kanaatlerden daha az etkili olması durumu.Post Truth&nbsp;yılın kelimesi olarak seçilirken yılın diğer kelime adayları ise Batı’daki aşırı sağı açıklamak için kullanılan&nbsp;alt right&nbsp;ve&nbsp;Brexit&nbsp;kelimesinden türetilen, Brexit’i savunan kişi anlamına gelen&nbsp;brexiter&nbsp;kelimesiydi.Post Truth&nbsp;kavramı ilk kez 1992 yılında aslında bir oyun ve senaryo yazarı olan Steve Tesich tarafından&nbsp;“Yalanların Hükümeti”&nbsp;makalesinde kullanılmıştır.&nbsp;&nbsp;The Nation&nbsp;dergisinde kaleme ele alınan yazıda Steve Tesich, Richard Nixon ve Ronald Regaan dönemindeki politikalara atıf yaparak bu kavramı temellendirmeye çalışır.Nixon döneminde&nbsp;Watergate Sendromu&nbsp;olarak adlandırdığı bir durumdan bahseder. Bu dönemlerde halkın gerçeği duymak istemediğini, kendi ülkelerinin güçsüzlüğünü, zayıflığını duymaktansa yalanı duymak istediğini belirtir.</blockquote>Politik Atmosfer'e <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjZiM2IyMzcxNTc2MDAwNmFmZjYxNyZ1c2VyPTVlNWJlYTU3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZhcG9zLnRvJTI1MkZuJTI1MkZwb2xpdGlrLWF0bW9zZmVy"">buradan</a> kayıt olabilirsiniz.<h2>Günebakan</h2><h4>Ülke gündemine kayıtsız kalamayan ve biraz hukuk bilen bir vatandaş olarak kendini tanımlayan Ayşegül Kula’nın kaleminden çıkan Günebakan, ilk bülteninde Cumhurbaşkanı Kararı ile açılan Boğaziçi Hukuk Fakültesi’ni değerlendiriyor.</h4><hr><blockquote>Türkiye’nin yeni bir hukuk fakültesine ihtiyacı var mıdır?Yoktur naçizane.Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin kurulması beraberinde Türkiye’deki hukuk fakültesi sayısı fazlalığı sorununu bir kez daha ortaya çıkardı. YÖK istatistiklerine göre şu an Türkiye’de 82203 öğrencinin kayıtlı olduğu 80 adet hukuk fakültesi bulunmaktadır.&nbsp; Türkiye nüfusuna benzer bir nüfusa sahip Almanya’da tespit edebildiğim üzere bu sayı 40 iken, Türkiye nüfusunun 4 katı nüfusa sahip Amerika’da bu sayı 197’dir. Yükseköğretim kurumlarını karşılaştırırken esas odaklanması gereken konunun nitelik olduğunun farkındayım; fakat nicelik karşılaştırması ile bile Türkiye’deki hukuk fakültesi sayısının nitelikli yükseköğretim hizmeti sunduğunu varsayabileceğimiz ülkelerden nüfusuna göre çok yüksek olması bizlere bir şeyler gösterebilir. Türkiye’de mevcut hukuk fakültesi sayısının gereğinden fazla olduğunu anlamak için aslında diğer ülkelerle karşılaştırma yapmaya bile gerek yok. Hukuk fakültelerinden yeni veya yakın zamanda mezun olan kişilerle konuştuğunuzda, stajyer avukatların herhangi bir maaş almadan ya da kıdemsiz avukatların düşük maaşlarla çalıştığını; stajyer avukatların avukatlık ruhsatı almak için kredi çekmek durumunda kaldığını; avukatların işsiz kalmamak adına hukuk bürolarındaki psikolojik baskıya boyun eğdiklerini ve kendi bürolarını açabilmiş avukatların ise giderek artan avukat sayısı karşısında avukatlık asgari ücret tarifesinin altında çalışmaya razı olduklarını öğrenebilirsiniz. Sorun sadece avukat sayısının artması da değil tabii ki. Tüm hukuk fakültelerinin nitelikli bir hukuk eğitimi verdiğini kabul etmek zor. Bu da aslında yetkin olmayan hukukçuların avukat, hâkim veya savcı olması anlamına geliyor. Bu da zaten yeteri kadar güven duyamadığımız yargının daha az güven duyulur hale geleceğinin göstergesi. Bu doğrultuda, Türkiye’deki hukuk fakültesi sayısı sorunu bu kadar açıkken Türkiye’nin yeni bir hukuk fakültesine ihtiyaç olmadığı tespitini yapmak da kolay olsa gerek.</blockquote>Günebakan'a <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjZiM2IyMzcxNTc2MDAwNmFmZjYxNyZ1c2VyPTVlNWJlYTU3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZhcG9zLnRvJTI1MkZuJTI1MkZndW5lYmFrYW4="">buradan</a> kayıt olabilirsiniz.

Aposto Playground

Merakla beklenen ABD Başkanlık Münazaraları’nın ilki 29 Eylül Salı günü Ohio eyaletinin Cleveland şehrinde yapıldı. Adaylar, yaklaşık 90 dakika boyunca, Fox News muhabiri Chris Wallace’ın moderatörlüğünde, önceden belirlenmiş konulara ilişkin sorulara ikişer dakikalık süreler içinde cevap verdi. Adayların yaklaşık on dakikalık süreler içinde karşılıklı olarak tartışması istendi. Münazaranın seyri tarafların birbirlerine karşı kullandığı saldırgan ifadelerle seçmeni tatmin etmeye yeterli olmadı ve seçmen nezdinde büyük bir memnuniyetsizlik yarattı. CBS News anketine göre seçmenlerin %83’ü tartışma atmosferini olumsuz olarak&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YTM5ZDNiOTM1MDAwNzFmMGM1YSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY3Yjc5YWJkM2I5MzUwMDA3MWYwYzM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jYnNuZXdzLmNvbSUyNTJGbmV3cyUyNTJGd2hvLXdvbi1kZWJhdGUtZmlyc3QtcHJlc2lkZW50aWFsLWJpZGVuLXRydW1wJTI1MkY="">nitelendirdi</a>.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-05T19:54:55.789Z.jpeg" alt="Biden - Trump / İlk münazara"><figcaption>Kaynak: AP</figcaption></figure><ul><li>Bir adım geriden: 1987 yılında kurulan tarafsız ve bağımsız Başkanlık Münazaraları Komisyonu’nun yürüttüğü münazara süreci, kurulduğu tarihten bu yana her seçim döneminde, salonda bulunan temsilci izleyiciler ve canlı yayın aracılığıyla tüm dünyada on milyonlarca insan tarafından&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YTM5ZDNiOTM1MDAwNzFmMGM1YSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY3Yjc5YWJkM2I5MzUwMDA3MWYwYzM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVkaXRpb24uY25uLmNvbSUyNTJGMjAyMCUyNTJGMDklMjUyRjMwJTI1MkZtZWRpYSUyNTJGZmlyc3QtcHJlc2lkZW50aWFsLWRlYmF0ZS10di1yYXRpbmdzJTI1MkZpbmRleC5odG1s"">izlenebiliyor</a>. 1960 Başkanlık Seçimleri sürecinde, televizyon aracılığıyla ilk yayımlanan münazarada J. F. Kennedy’nin Richard Nixon karşısında aldığı münazara galibiyeti seçimin akışını değiştirmiş ve başkanlık münazaralarının önemini yıllarca korumasının yolunu&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YTM5ZDNiOTM1MDAwNzFmMGM1YSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY3Yjc5YWJkM2I5MzUwMDA3MWYwYzM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVkaXRpb24uY25uLmNvbSUyNTJGMjAxNiUyNTJGMDIlMjUyRjI5JTI1MkZwb2xpdGljcyUyNTJGamZrLW5peG9uLWRlYmF0ZSUyNTJGaW5kZXguaHRtbA=="">açmıştı</a>. &nbsp;</li><li>Münazaranın kaybedeni: Moderatör Chris Wallace her ne kadar münazaranın gidişatını konrol etmekte zorlansa da ara sıra adaylara, özellikle Trump’ın söz hakkı almadan konuşma çabasına müdahale etmek zorunda kaldı. Sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmakta zorlanan Wallace, bazı çevrelerce münazaranın “kaybedeni”&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YTM5ZDNiOTM1MDAwNzFmMGM1YSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY3Yjc5YWJkM2I5MzUwMDA3MWYwYzM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnRoZXBvc3RtaWxsZW5uaWFsLmNvbSUyNTJGdGhlLWxvc2VyLW9mLXRoZS1maXJzdC1wcmVzaWRlbnRpYWwtZGViYXRlLXdhcy1jaHJpcy13YWxsYWNl"">oldu</a>. Münazarada adaylar; mevcut başkan Trump’ın Yüksek Mahkeme ataması, Trump’ın vergi kayıtları, ırkçılık ve sokaklardaki şiddet olayları, Covid-19’un ABD üzerindeki etkileri ve adayların ekonomik vaatleri gibi konularda görüşlerini belirtti. &nbsp;</li><li>Yüksek Mahkeme ataması:&nbsp;Cumhuriyetçilerin adayı mevcut Başkan Trump, Yüksek Mahkeme ataması için 4 yıllık süreyle seçildiğini, seçimden sonra da görevde olmaya devam edeceğini ve isterse seçimden sonra dahi bu atamayı yapabileceğini iddia etti. Demokratların adayı Biden ise seçmenlerin birçok şehirde çoktan posta yoluyla oy vermeye başladığını ve seçimin ortasında bu atamayı doğru bulmadığını belirtti. &nbsp;</li><li>Trump’ın vergileri: Moderatör Wallace, Trump’a 2016 ve 2017 yıllarında 750 dolar vergi ödediği iddialarını yöneltti. Trump bu iddialara “Milyonlarca dolar vergi ödedim ve yakında bunu göreceksiniz, şu anda hazırlanıyor” şeklinde cevap verdi. Cumhuriyetçi aday Trump’ın vergi kayıtları Biden’ın kampanyası tarafından sıkça&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YTM5ZDNiOTM1MDAwNzFmMGM1YSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY3Yjc5YWJkM2I5MzUwMDA3MWYwYzM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnR3aXR0ZXIuY29tJTI1MkZUZWFtSm9lJTI1MkZzdGF0dXMlMjUyRjEzMTAzOTk5MzIwNjc3Mjk0MTA="">eleştirilmişti</a>. &nbsp;</li><li>Irkçılık protestoları: 25 Mayıs 2020’de siyah vatandaş George Floyd’un polis tarafından öldürülmesi ülke çapında uzun süre devam eden protestolara neden olmuştu. Trump, şiddet olayları yaşanan şehirlerin büyük çoğunun Demokrat idareciler tarafından yönetildiğini ve “radikal solcuların” şiddet olaylarına zemin hazırladığını savundu. Biden ise ülkede yaşanan ırkçılık sorununa sistemsel olarak yaklaşılması gerektiğini ve barışçıl protestoları desteklediğini belirtti. &nbsp;</li><li>Pandemi yönetimi: ABD’de yaşanan koronavirüs krizi konusunda Biden, Trump’ı herhangi bir plana sahip olmamakla suçlarken Trump suçlamaları kabul etmedi ve başarılı olduklarını iddia etti. Dünyada ve ABD’de yaşanan ölümlerden dolayı Çin’e ve Dünya Sağlık Örgütü’ne yönelik suçlamalarını yineledi. &nbsp;</li><li>Ekonomi: ABD’nin ekonomisi konusunda Trump, Biden’ı diğer Demokrat adayların “sosyalist” politikalarını benimsemesiyle suçlarken Biden’ın buna cevabı ise “Demokrat parti artık benim!” şeklinde oldu ve Trump’ın vergi indirimlerini kaldıracağını belirtti. Bunun yanında Biden, ABD tarihinde ilk kez bir başkanın göreve geldiğindeki istihdam sayısının altında bir istihdamla görevi teslim edeceğini iddia etti. Trump buna yanıt olarak pandemi öncesi döneme kadar ABD’nin tarihteki en başarılı ekonomik göstergelere ulaştığını ve “V” şeklinde bir toparlanma yakalayacağını belirtti. &nbsp;</li><li>Münazaraların geleceği: Başkanlık münazaraları komisyonu ilk münazarada, tarafların birbirlerine kullandığı hakaret içerikli sözler ve karşılıklı söz kesme girişimlerinin ardından münazaranın gidişatını kontrol altına almak için bir dizi önlem <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YTM5ZDNiOTM1MDAwNzFmMGM1YSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY3Yjc5YWJkM2I5MzUwMDA3MWYwYzM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jYnNuZXdzLmNvbSUyNTJGbmV3cyUyNTJGcHJlc2lkZW50aWFsLWRlYmF0ZXMtcnVsZXMtY2hhbmdlcy1jdXR0aW5nLW1pY3JvcGhvbmVzJTI1MkY="">planlıyor</a>. Trump’ın seçim kampanyası yetkilileri ise “oyunun ortasında kuralların değişmemesi gerektiğini”&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YTM5ZDNiOTM1MDAwNzFmMGM1YSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY3Yjc5YWJkM2I5MzUwMDA3MWYwYzM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jYnNuZXdzLmNvbSUyNTJGbmV3cyUyNTJGcHJlc2lkZW50aWFsLWRlYmF0ZS1zdHJ1Y3R1cmUtY2hhbmdlcy10cnVtcC1jYW1wYWlnbi1kaXNhZ3JlZSUyNTJG"">savunuyor</a>. Trump’ın koronavirüs testinin pozitif çıkmasından dolayı 15 Ekim’de yapılması planlanan ikinci münazaranın akıbeti merak&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YTM5ZDNiOTM1MDAwNzFmMGM1YSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY3Yjc5YWJkM2I5MzUwMDA3MWYwYzM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5mb3hidXNpbmVzcy5jb20lMjUyRnBvbGl0aWNzJTI1MkZjb3VsZC1zZWNvbmQtcHJlc2lkZW50aWFsLWRlYmF0ZS1iZS1vbi16b29t"">konusu</a>, son münazaranın ise 29 Ekim’de yapılması planlanıyor. Bunun yanında, 7 Ekim Çarşamba günü Demokrat Başkan yardımcısı adayı Kamala Harris ile mevcut Başkan Yardımcısı ve Cumhuriyetçi aday Mike Pence arasında bir münazara daha&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2I3YTM5ZDNiOTM1MDAwNzFmMGM1YSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWY3Yjc5YWJkM2I5MzUwMDA3MWYwYzM1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVkaXRpb24uY25uLmNvbSUyNTJGMjAyMCUyNTJGMDglMjUyRjEyJTI1MkZwb2xpdGljcyUyNTJGa2FtYWxhLWhhcnJpcy1taWtlLXBlbmNlLWRlYmF0ZSUyNTJGaW5kZXguaHRtbA=="">yapılacak</a>.</li></ul>&nbsp;<hr>Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve İşletme bölümlerinden mezun olan Mustafa Çağatay Çulhacı, önümüzdeki yıl Jean Monnet bursiyeri olarak Avrupa’da yüksek lisans eğitimi alacak.

Richard Nixon ile ilgili hikayeler