🔴 Canlı Gündem

2 Nisan Çarşamba gününden herkese merhaba.

Piyasalar, ekonomi, iş dünyası, teknoloji, politika ve kültür-sanat gündeminin en önemli maddelerini Canlı Gündem ile anbean takip edebilirsiniz.

Bir adım geriden: Aposto Gündem'in güncel sayısına buradan ulaşabilirsiniz.

İyi okumalar.

•  İklim aktivistine hapis cezası: Almanya'nın Nürnberg kentinde iklim protestosu düzenleyen aktivist bir rahip, kendisine sunulan 500 avro para cezası seçeneğini redderek "Elimde kalan son protesto biçimi" dediği 25 günlük alternatif hapis cezasını çekmek üzere cezaevine yattı.

• Bir adım geriden: Cizvit Rahip Jörg Alt ve beraberindeki 40 iklim aktivisti, şehrin tren istasyonunun önündeki bir caddeye ellerini yapıştırarak trafiği engellemişti.

•  Türkiye'nin demokrasi karnesi: Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, seçilmiş belediye başkanlarının yaygın bir şekilde görevden alınmasını da içeren "demokratik gerileme" olarak nitelendirdiği durumun ardından Türkiye'ye bir inceleme heyeti göndermeye hazırlanıyor.

• Bir adım geriden: Avrupa Konseyi Kongresi, İmamoğlu'nu tutuklamasının ardından acil bir toplantı düzenlemiş, Kongre Başkanı Marc Cools da tutuklamaya ilişkin olarak "Adaletle hiçbir ilgisi yok, her şey siyasetle ilgili" yorumunda bulunmuştu.

•  Apple'dan Türkiye zammı: Apple'ın Türkiye'de yaptığı zammın ardından iPhone 16 Pro Max'ın fiyatı 100 bin liradan 110 bin liraya yükselirken Apple Watch Ultra 2'nin fiyatı ise 50 bin liradan 56 bin liraya yükseldi.

• Bununla birlikte: iPhone 16 Pro 83 bin liradan 90 bin liraya, iPhone 16 Plus 74 bin liradan 80 bin liraya, iPhone 16 65 bin liradan 70 bin liraya, iPhone 16e ise 48 bin liradan 50 bin liraya yükseldi.

📌 Kısa kısa

• Çip üreticisi Qualcomm, Vietnam merkezli yapay zeka araştırma şirketi VinAI'ın üretimsel yapay zeka bölümü MovianAI'ı satın aldı.
• OpenAI'ın önceden sadece ücretli kullanıcılara sunduğu yeni görsel üretim özellikleri tüm kullanıcılara açıldı.
• TikTok, Instagram'a rakip olarak geliştirdiği fotoğraf paylaşım uygulaması TikTok Notes'u 8 Mayıs'ta kapatacağını duyurdu.

•  Adams davası düşürüldü: ABD'de federal mahkeme, Adalet Bakanlığının hakkındaki tüm suçlamaların düşürülmesini talep ettiği New York Belediye Başkanı Eric Adams'a yönelik yolsuzluk davasını "tekrar açılamayacak" şekilde düşürdü. 

• Öte yandan: Adalet Bakanlığı, Adams'ın Türk iş insanları ve Amerika’daki bazı Türk yetlililerden rüşvet aldığı iddia edilen davanın “yeniden açılabilecek şekilde” düşürülmesini talep etmişti.
• Editörün önerisi: Eric Adams, Türkevi’nin açılması için rüşvet mi aldı?

•  Muse konserine erteleme: Britanyalı rock grubu Muse, sahibi Abdülkadir Özkan'ın İmamoğlu'nun tutuklanmasıyla ilgili paylaşımları tepkilere neden olan DBL Entertainment şirketinin organizasyona dahil olmadığından emin olmak için Türkiye konserini 2026 yılına ertelediğini duyurdu.

•  İş Bankası'na ödül: Türkiye İş Bankası, Londra’da düzenlenen Euromoney "Özel Bankacılık Ödülleri"nde aralarında "Özel Bankacılık Alanında Türkiye’nin En İyi Bankası"nın da bulunduğu dört kategoride ödül kazandı.

•  Netanyahu'ya tutuklama çağrısı: New York merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin hakkındaki tutuklama emrini hatırlatarak UCM üyesi Macaristan'ın hafta içinde ülkeyi ziyaret etmesi beklenen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu tutuklaması için çağrıda bulundu.

•  Tutuklu şehir plancıları: İBB'ye yönelik operasyonların ardından Silivri'de kendisiyle birlikte 5 şehir plancısı olduğunu vurgulayan Gezi davası hükümlüsü şehir plancısı Tayfun Kahraman, "Bu tesadüf değil. Şehir plancılığı, kenti rant alanı olarak gören anlayışın, imar aflarının, akla ve bilime aykırı her türlü girişimin engellenmesi demek. Bizler, rant ve vurgun düzenine karşı çıktığımız için buradayız" dedi.

•  Mangione'ye idam istemi: ABD'de savcılığın UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı vurarak öldürmekle suçlanan Luigi Mangione için idam cezası isteyeceği öğrenildi. 

• Bir adım geriden: Thompson 4 Aralık'ta New York'taki bir otelin önünde vurularak öldürülmüş, 26 yaşındaki Mangione günler sonra Pennsylvania'da polis tarafından tutuklamıştı. 
• Ayrıntılar: Eyalet suçlamalarını kabul etmeyen ve federal suçlamalar için de henüz bir savunma yapmayan Mangione, New York'taki bir hapishanede yargılanmayı bekliyor.

•  Val Kilmer hayata veda etti: Top Gun, Batman Forever ve The Doors filmlerindeki rolleriyle tanınan aktör Val Kilmer 65 yaşında hayatını kaybetti.

• Ayrıntılar: 2014 yılında gırtlak kanseri teşhisi konmasının ardından kemoterapi tedavisi gören Kilmer, soluk borusu ameliyatının ardından iyileşmişti. Kilmer'ın kızı Mercedes Kilmer, New York Times'a yaptığı açıklamada ölüm nedeninin zatürre olduğunu söyledi.

•  İsrail'in Gazze'yi işgali: İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, Gazze Şeridi'nde ateşkesi bozarak tekrar başlattıkları saldırıları genişlettiklerini duyurdu.

• Perde arkası: Katz'ın X hesabından yapılan paylaşımda, genişletilen saldırılarla Gazze Şeridi'nde daha fazla toprak işgal etmenin amaçlandığı söylendi.

•  Boykot ihbarcıları: İktidara yakın eğitim sendikası Eğitim-Bir-Sen, 2 Nisan günü Türkiye genelinde düzenlenen ekonomik boykot eylemine katılanları ve eylem çağrısını yayanları İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na ihbar etmeleri için üyelerine çağrıda bulundu.

•  16. Savaş Dinçel Tiyatro Ödülleri sahiplerini buldu: Ahmet Sami Özbudak “En İyi Yazar”, Emrah Eren “En İyi Yönetmen”, Defne Kayalar “En İyi Kadın Oyuncu”, Tansu Biçer “En İyi Erkek Oyuncu” ödülüne layık görüldü.

• Bununla birlikte: İlker Ayrık’ın sunuculuğunu üstlendiği programda, 18 yıl önce aramızdan ayrılan usta oyuncu Savaş Dinçel’in 83. doğum günü ve tiyatrocu Şevket Çoruh’un 2017’de kurduğu Baba Sahne’nin 8. yaşı da kutlandı.

•  Meta AI'da üst düzey ayrılık: Meta’da yapay zeka araştırmalarından sorumlu başkan yardımcısı ve FAIR ekibinin lideri Joelle Pineau, şirketten ayrılacağını duyurdu. 

• Geniş açı: Pineau, Meta'nın Temel Yapay Zeka Araştırması (FAIR) ekibini iki yılı aşkın süredir yönetiyordu. Ayrılık kararı, Meta’nın yapay zeka alanına milyarlarca dolarlık yatırım yaptığı bir döneme denk geliyor.

•  İsrail Türkiye'nin Suriye'deki varlığından rahatsız: Middle East Eye'ın haberinde, Türkiye'nin Suriye'deki T4 Hava Üssü'ne Türk yapımı Hisar tipi hava savunma sistemlerinin yanısıra S-400 hava savunma sistemleri ile gelişmiş gözetleme ve vuruş kabiliyetine sahip insansız hava araçları konuşlandıracağını iddia edildi.

• Bununla birlikte: Jerusalem Post'a konuşan İsrailli kaynaklar Türkiye ile yeni Şam yönetimi arasında artan iş birliğinden duydukları endişeyi dile getirerek Suriye'de kurulacak bir askerî üssü potansiyel bir tehdit olarak yorumluyor.

•  Le Pen hükmünü veren yargıçlara polis koruması: Fransa'da mahkemenin yolsuzluktan suçlu bulduğu muhalif siyasetçi Marine Le Pen'e siyaset yasağı getirilen davada, kararı veren yargıçlara yönelik tehditler nedeniyle polis koruması verilerek soruşturma başlatıldı.

• Bir adım geriden: AB'ye ait fonları kötüye kullandıkları ve "suçu gizledikleri" gerekçesiyle Le Pen ve babası Jean-Marie Le Pen'in aralarında bulunduğu Avrupa Parlamentosu üyesi 27 partili hakkında Paris savcılığının hazırladığı iddianame nedeniyle dava açılmıştı. Le Pen'in avukatları kararı temyize götürecek.

•  Aybüke Pusat'a "boykot" cezası: TRT, sosyal medya hesabından boykot çağrısı yapan Aybüke Pusat'ı Teşkilat dizisinin oyuncu kadrosundan çıkardığını duyurdu.

• Öte yandan: Yönetmen Zeki Demirkubuz, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda Pusat'a destek vererek "Mümkün olan ilk fırsatta kendisine teklif yapacağım" dedi.

• Bununla birlikte: TRT Genel Müdürü Zahit Sobacı, 1 Nisan'da yaptığı paylaşımda Pusat'ın paylaşımını destekleyen Ali Aydın adlı senaristin senaryosunu yazdığı "Rumi" adlı belgeselin de TRT'nin Tabii platformundan kaldırıldığını duyurmuştu.

•  HLED dördüncü defa toplanıyor: Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Ekonomik Diyaloğu (HLED) Toplantısı, 6 yıl aradan sonra 3 Nisan Perşembe günü Brüksel'de düzenlenecek.

• Geniş açı: 2015'te kurulmasına karar verilen HLED mekanizması kapsamında 2016, 2017 ve 2019 yıllarında üç toplantı düzenlenmişti. Toplantı, taraflar arasındaki ekonomik ilişkilerin ivmelenmesi ve stratejik işbirliğinin derinleştirilmesi açısından önem taşıyor.

•  Volvo Cars'ta gerileme: Volvo'nun otomobil satışları Mart ayında yıllık bazda %10 gerilerken, toplam satışlarının yaklaşık beşte birini oluşturan tamamen elektrikli araç satışlarındaki düşüş ise %26 oldu.

•  Yeni tarifeler bugün yürürlüğe giriyor: ABD Başkanı Donald Trump'ın geniş kapsamlı yeni gümrük tarifeleri, 2 Nisan Çarşamba günü (bugün) duyurulmasının ardından derhal yürürlüğe gireceği belirtildi.

•  Tüketici güveninde gerileme: Bloomberg HT Tüketici Güven Endeksi Mart ayında %4,40 gerileyerek 73,70 değerini aldı. Tüketici Beklenti Endeksi ise %0,47 gerilemeyle 75,67 oldu.

• Perspektif: Geniş tanımlı işsizlikteki artış eğilimi ve reel ücretlerdeki baskının kişisel finansal durum algısını negatif etkilediği değerlendirildi.

•  PMI'da gerileme sürüyor: İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI'ın (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) Mart ayında da 47,3 ile eşik değer olan 50'nin altında kalmasıyla birlikte faaliyet koşullarındaki yavaşlama eğilimi bir yılı geride bıraktı.

• Perspektif: Endeks Şubat'taki 48,3 seviyesine göre de azalma kaydederek Ekim 2024'ten bu yana en düşük değeri aldı.

•  Beyaz eşyada gerileme: TÜRKBESD verilerine göre Türkiye'de beyaz eşya satışları Şubat ayında yıllık bazda %18 gerilerken ihracatta %11 düşüş, üretimde ise %5 gerileme kaydedildi.

•  İkramiye ödemeleri bayram sonrasına kaldı: SGK, Ramazan Bayramı emekli ikramiyesi fark ödemelerinin 3 Nisan tarihinde hesaplara yatırılacağını bildirdi.

• Bir adım geriden: 4 bin liralık emekli ikramiyesi TBMM'de onaylanmasına rağmen ikramiyeler hesaplara 3 bin lira olarak yatırılmıştı.

•  RTÜK'ten boykot yaptırımı tehdidi: RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, "Boykot çağrısında bulunan, boykota destek veren kanallar ve yayınlar izleme değerlendirme uzmanlarımızca takip edilmekte olup, gereği yapılacaktır" buyurdu.