21 Kasım Perşembe gününden herkese merhaba.Yeni çözüm süreci, iniş-çıkışlar ile ilerlemeye devam ediyor. Cumhur İttifakı, bu konuda özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan ile MHP lideri Bahçeli arasında fikir birliği olduğunun altını çiziyor. Öte yandan, kayyum uygulamalarının ve geçmiş süreçlerin akıbeti nedeniyle bu yeni açılıma dair&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/tarihten-izler-bolgeden-izlenimler-yeni-acilimin-ardinda-ne-var" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kuvvetli şüpheler var</a>.Gazeteci Gökçer Tahincioğlu, bu hafta duruşmaları görülen Yenidoğan çetesine yönelik soruşturmanın zaman çizelgesini çıkarıp bebeklerin öldüğünün bilindiği tarihlerde davaya konu olan hastanelerin neden kapatılmadığını, yeni ölümlerin neden engellenmediğini soruyor.Nimet Kıraç ise şu ana kadar yalnızca 42 kamu görevlisinin dahil edildiği deprem yargılamalarını ve 6 Mayıs’tan bu yana, yani 28 haftadır adalet nöbeti tutan 28 yaşındaki doktora öğrencisi Döne Kaya'nın adalet nöbetini gündemimize taşıyor.O sırada Aposto'da: Aposto'nun İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/world" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.Perşembe günleri&nbsp;Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini, salı günleri ise dünya gündemini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.İyi okumalar.Alp

Yerel ve uluslararası gündemi yakalamak için bir başucu kaynağı; her hafta seçim dosyaları, kamuoyu araştırmaları, analizler ve Son Düzlük podcastle yayında!

Türkiye'yi yakala, dünyayı anla.

Spektrum

Yenidoğan çetesi. Bakan Yerlikaya'ya kayyum tepkileri. Yeni çözüm sürecinde Ufuk Aras arabuluculuğu. Cumhur'dan birlik mesajları. Belediyelere haciz tehdidi. Nasuh Mahruki'ye tutuklama. 

🥁 Birlik mesajları, belediye baskıları

19 Kasım Salı gününden herkese merhaba.Bugün, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin 1000. günü. Aynı zamanda son haftaların—ve saatlerin—gelişmeleri, savaşın nükleer bir düzeye çıkmasına en yakın olduğumuz ana getirdi. Kiev, uzun süredir Batılı müttefiklerinin sağladığı uzun menzilli füzelerle Rus topraklarını hedef almak istiyordu, Rusya ise nükleer bir gücün silahlarıyla vurulduğu takdirde bu ülkenin savaşın direkt tarafı hâline geleceğini, kendisinin de nükleer bir yanıt verebileceğini söylüyordu. ABD Başkanı Joe Biden, aylarca direndikten sonra Ukrayna'ya istediği izni verdi; Rusya ise nükleer doktrinini güncelleyerek tehdidinin arkasını doldurmaya kararlı olduğunun sinyalini verdi.Bu kararlar alınalı heniz birkaç gün olmasına karşın uzun menzilli Amerikan füzelerinin Rusya topraklarını vurduğuna dair ilk haberler elimize ulaşmaya başladı. Rusya ile Batı, Soğuk Savaş'tan bu yana nükleer bir karşılaşmaya hiç bu kadar yakın olmamıştı.Faik Bulut,&nbsp;11 yaşında IŞİD üyeleri tarafından kaçırılıp 10 yılını esaret altında geçiren Ezidi kızın Gazze'ye uzanan yolculuğunu ve nasıl kurtarıldığını kaleme aldı.Salı günleri dünya gündemini, perşembe günleri ise Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto'da: Aposto'nun yeni İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a data-sk="tooltip_parent" data-stringify-link="https://aposto.com/n/news?tab=issue" fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/news?tab=issue" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.</li></ul>İyi okumalar.Alp

<h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://teyit.org/sehir-efsaneleri" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Teyit ve Friedrich Naumann Vakfı işbirliğiyle “Şehir Efsaneleri Projesi”</a></h1> <a href="https://teyit.org/sehir-efsaneleri" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);"><img src="https://images.aposto.com/2024/10/2/1731403119227.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> Teyit, <a href="https://www.freiheit.org/tr/turkiye" target="_blank" id="isPasted" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Friedrich Naumann Vakfı</a> işbirliğiyle gerçekle kurgunun sınırlarını bulanıklaştıran, kulaktan kulağa dolaşan şehir efsanelerinin ardındaki gerçeği <a href="https://teyit.org/ekipten/kulaktan-kulaga-sehir-efsanelerini-hakikatle-bulusturma-yolculugu" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">aradı</a>.<a href="https://teyit.org/teyitpedia/teyit-sozluk-sehir-efsanesi-nedir" target="_blank" id="isPasted" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Şehir efsaneleri</a>, gerçekmiş gibi kişiden kişiye aktarılarak geniş kitlelere ulaşan kurgusal hikayelerdir. Bu hikayeler bazen yaşanmış olaylardan esinlense de zamanla değişime uğrayarak gerçeklikten uzaklaşabilir, özellikle de ilgi çekici ögeler barındırıyorlarsa yıllar boyu akılda kalıcı hâle gelebilir.Şehir Efsaneleri Projesi&nbsp;ise internette yayılan yanlış bilgilere karşın doğruları açığa çıkarmayı <a href="https://teyit.org/ekipten/teyit-sehir-efsanelerinin-pesinde" target="_blank" id="isPasted" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">hedefliyor</a>. Balık ile yoğurt veya ayran tüketmek zehirler mi, kırmızı renk boğaları kızdırır mı, kargalar yüzlerce yıl yaşar mı kaktüs radyasyonu emer mi gibi doğru varsaydığımız bilgiler <a href="https://teyit.org/sehir-efsaneleri" target="_blank" id="isPasted" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Şehir Efsaneleri Projesi</a> ile cevaplandı. Teyit’in incelediği tüm şehir efsanelerine <a href="https://teyit.org/sehir-efsaneleri" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> ulaşabilirsiniz.Şehir efsaneleri de dahil olmak üzere internetteki şüpheli bilgilere karşı kendinizi geliştirmek için Teyit’in dijital eğitim platformu <a href="https://purmerak.teyit.org/egitimler?utm_source=aposto&utm_campaign=purmerakkulubu&utm_medium=spektrum" target="_blank" id="isPasted" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Pürmerak Kulübü</a>’ne katılabilir, eğitimleri tamamlayarak sertifikalı teyitçi olabilirsiniz.

14 Kasım - Teyit - Spektrum

Rusya-Ukrayna hattı kızışıyor, 1000. günde nükleer çanları. ABD'nin füze kararı. Trump'ın kabinesi. Ezidi kızın hikayesi. UCM savcısına soruşturma. Le Pen'e siyasi engel. İsrail-Suriye sınırı.

☢️ Nükleer tehdit, Çin limanı

14 Kasım Perşembe gününden herkese merhaba.İzmir'de&nbsp;bir evde elektrik sopasının devrilmesiyle çıkan yangında 5 kardeşin can vermesi, halkın yoksulluğu bağlamında tartışılırken AK Parti milletvekilinin bunu yersiz bulması, derinleşen yoksulluk ve bu konudaki hükümet politikaları konusunda önemli sorular ve tartışmalara yol verdi. Yasemin Oral,&nbsp;dünyanın en büyük 17. ekonomisi olan Türkiye'de yaşanan yoksulluğun nasıl açıklanabileceğini mutlaka okunması gereken yazısında ele aldı.Yeni bir açılım süreci olup olmadığı, kayyum politikalarının&nbsp;bunun neresinde yer aldığı soruları hâlâ güncelliğini koruyor. Öte yandan CHP'li belediyelere uygulanan baskılar&nbsp;ve yöneltilen soruşturmalar, merkezî hükümet ile yerel yönetimler arasında gerginliğin artabileceğine dair sinyaller veriyor.O sırada Aposto'da: Aposto'nun İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/world" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.Perşembe günleri&nbsp;Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini, salı günleri ise dünya gündemini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.İyi okumalar.Alp

İBB ve ABB'ye konser soruşturmaları. Kayyum atamalarına sözel tepkiye soruşturma, protestolara gözaltı ve tutuklama. Erken seçim açıklamaları. Torbadan çıkan yasalar. CHP'de Kurultay iddiaları. BRICS üyeliği.

🔨 Konser soruşturması, kayyum protestolarına tutuklama

12 Kasım Salı gününden herkese merhaba.Donald Trump'ın yeniden ABD Başkanı seçilmesi, onun liderliğinde dönüşen Cumhuriyetçi Parti'nin de Senato ve Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu yakalamasıyla birlikte ABD'nin içeride ve dışarıda uyguladığı politikaların değişmesine kesin gözüyle bakılıyor. Trump'ın kabinesine kimleri seçeceği, bu politikaların yönü hakkında sinyal veriyor ancak dünyadaki çatışma bölgelerindeki aktörler, yeni Amerikan politikasını tam olarak anlamadan, şimdilik, büyük adımlar atmaktan çekiniyor gibi görünüyor.Seçim sonuçlarının neler getireceğini göreceğiz, bu konuda daha ayrıntılı dosyalar da önümüzdeki haftalarda Spektrum okuyucularıyla buluşacak.&nbsp;Öte yandan:&nbsp;Seçim sürecinin kendisi ve Demokratlar'ın yenilgisi de dünyaya ve Türkiye'ye yer yer ibret, yer yer örnek olabilecek unsurlar taşıyor. Serkan Köybaşı, bu hafta Serbest Kürsü'de Amerikan demokrasisinin seçim sürecindeki imtihanlarını ve Türkiye'nin buradan çıkarabileceği dersleri ele alıyor.Salı günleri dünya gündemini, perşembe günleri ise Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto'da: Aposto'nun yeni İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a data-sk="tooltip_parent" data-stringify-link="https://aposto.com/n/news?tab=issue" fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/news?tab=issue" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.</li></ul>İyi okumalar.Alp

ABD seçim sonuçlarının ortaya çıkarttığı kırmızı dalga ve Türkiye'nin çıkarabileceği dersler. Amsterdam'da İsrail-Filistin çatışmaları ve protestolar. Valencia'da protesto ve dayanışma.

🗳️ Kırmızı dalga, Amsterdam protestoları

7 Kasım Perşembe gününden herkese merhaba.Çözüm süreci, kafa karıştırmaya devam ediyor. MHP lideri Devlet Bahçeli, grup konuşmasında bir kez daha "Öcalan DEM Parti grubunda, mecliste konuşsun" teklifini yineledi. Öte yandan, DEM Parti'nin yönettiği belediyelere kayyum atanması tartışılıyor. İktidardan gelen karışık sinyaller, muhalefetin "oyuna gelmeyelim" derken aldığı pozisyonlar ve elbette Türkiye'yi etkileyen jeopolitik baskılar... Yürütülen çözüm/açılım sürecini anlamlandırmak gerçekten çok zor. Bu yüzden, uzman kalem Faik Bulut'un sürece dair Spektrum&nbsp;için yazdığı dosyayı mutlaka okumanızı öneririz. Bu yazıda hem 2019-2015 yıllarında yürütülen süreci hem de bölgedeki aktörlerin mevcut sürece bakış açılarını okuyabileceksiniz.Etki ajanlığı düzenlemesi, henüz toplumsal gündemde çok yer kaplamasa da yakın zamanda meclisten geçmesi bekleniliyor. İlk bakışta casuslukla ilgili gözüken bu yasa geçtiği takdirde nasıl uygulanabileceğini ve kimlerin hedef alınabileceğini gazeteci Gökçer Tahincioğlu yazdı.O sırada Aposto'da: Aposto'nun İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/world" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.Perşembe günleri&nbsp;Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini, salı günleri ise dünya gündemini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.İyi okumalar.Alp

Bahçeli'nin tekrarladığı Öcalan teklifi. Kayyum tepkileri. Kadının soyadı. Etki ajanlığı düzenlemesi. Lütfü Savaş kararı. Yenidoğan Çetesi davasında ceza alanlar: Avukatlar ve gazeteciler.

🕵️‍♀️ Açılmaz süreç, etki ajanlığı

5 Kasım Salı gününden herkese merhaba.Bugün,&nbsp;Amerika Birleşik Devletleri'nde seçim günü. Seçim sonuçlarının netleşmesiyle birlikte, Kamala Harris veya Donald Trump, bir sonraki ABD başkanı olacak.ABD'nin başkanlık seçimi, dünyanın farklı coğrafyalarından dikkatle takip edilecek. Sonraki ABD başkanının Rusya-Ukrayna savaşı, İsrail'in Ortadoğu'daki operasyonları ve Çin ile ilişkiler hakkında atacağı adımlar, önümüzdeki yıllarda dünyanın nasıl şekilleneceği hakkında belirleyici olacak.Salı günleri dünya gündemini, perşembe günleri ise Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto'da: Aposto'nun yeni İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a data-sk="tooltip_parent" data-stringify-link="https://aposto.com/n/news?tab=issue" fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/news?tab=issue" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.</li></ul>İyi okumalar.Alp

Gözler Beyaz Saray'da. İspanya'da sel tepkisi. ABD seçimlerine Rusya müdahalesi. Schengen krizi. Kuzey Kore'nin savaş adımları. İran'dan misilleme sözü. Bolivya'da şiddetlenen başkanlık çatışması. Nijeryalı protestoculara hapis cezası.

🇺🇸 ABD Başkanlık seçimi, Kuzey Kore ittifakı

24 Ekim Perşembe akşamından herkese merhaba.MHP lideri Devlet Bahçeli'nin&nbsp;beklenmedik konuşmasıyla kendini yeni ve hızlandırılmış bir çözüm süreci gündeminin içinde bulan Türkiye, şimdi de CHP'li Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in 10 yıl kadar önce kullandığı ifadeler sebebiyle tutuklanmasını ve yerine kayyım atanmasını konuşuyor.Çözüm sürecini daha iyi anlamak için farklı perspektiflerden iki önemli yazıya bültende yer veriyoruz. Gökçer Tahincioğlu, iktidar kanadından gelen açıklamalar ve siyasi motivasyonlar çerçevesinde yeni çözüm sürecinin nasıl yürütülebileceğini dünyadan örneklere de değinerek ele alıyor.Utku Başar ise bu sürecin ortaya çıktığı jeopolitik bağlamı, Ortadoğu'daki aktörleri ve gelişmeleri aktardığı yazısında, ABD'den Suriye'ye, YPG'den PKK'ya Türkiye'yi bekleyen stratejik riskleri kaleme alıyor.Sıcak gündemin içinde henüz kendine yer bulamayan ancak önümüzdeki günlerde TBMM'de görüşülecek olan "etki ajanlığı" yasası, toplumsal muhalefet ve basın için bir felaket senaryosu, rejimin "Rusyalaşmasının" belirgin bir adımı olabilir. Bu yasanın olası risklerini ve uzmanlar tarafından nasıl yorumlandığını anlatan Nimet Kıraç, daralan özgürlükler ve artan tehditlere karşın habercilikten vazgeçmeyen gazetecilerden de bahsediyorO sırada Aposto'da: Aposto'nun İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/world" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.Perşembe günleri&nbsp;Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini, salı günleri ise dünya gündemini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.İyi okumalar.Alp

Esenyurt Belediye Başkanı tutuklandı. Muhalefetten kayyım tepkileri. Özel'den cumhurbaşkanı adayı açıklaması. Yeni parti.

🪢 Hem çözüm süreci hem kayyım

29 Ekim Salı akşamından ve Cumhuriyetin 101. yılından&nbsp;herkese merhaba.İsrail'in,&nbsp;1 Ekim'de İran'ın ülkesine gönderdiği 200'e yakın füzeye nasıl yanıt vereceği haftalardır endişe konusuydu. İran'ın nükleer tesisleri veya sivil altyapısının hedef alınması, Ortadoğu'daki savaşın bambaşka bir boyuta taşınması anlamına gelecekti; ABD başta olmak üzere birçok dünya lideri bu senaryonun önüne geçmek için çaba sarfediyordu. İsrail'in yalnızca askerî üsleri hedef alması endişeleri bir nebze yatıştırdı.Öte yandan:&nbsp;İsrail'in 1 Ekim'deki saldırıları ardından İsrail, İran ve müttefiklerini hedef alan saldırılarını genişletmiş, Lübnan'da büyük bir yıkım başlatmıştı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bugün Serbest Kürsü'de çatışmaların birkaç adım gerisine gidiyor ve Faik Bulut'un kaleminden Netanyahu'nun zihnine bir yolculuğa çıkıyoruz. Ze'ev Jabotinsky'den babası Benzion Netanyahu ve David Ben Gorion'a Netanyahu'nun eylemlerini şekillendiren isimleri, fikir babalarını ve ideolojik referanslarını inceliyoruz.</li></ul>Dünyadaki bir diğer önemli gelişme ise Kore Yarımadası'nda yaşanıyor. Ukrayna'nın ardından ABD, Güney Kore ve NATO da Kuzey Koreli askerlerin Rusya'nın savaşında yer almak üzere görevlendirildiğini öne sürdü. Güney Kore, bu durumda kendisinin de savaşa farklı şekillerde dahil olabileceğinin işaretini verdi.Salı günleri dünya gündemini, perşembe günleri ise Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto'da: Aposto'nun yeni İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a data-sk="tooltip_parent" data-stringify-link="https://aposto.com/n/news?tab=issue" fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/news?tab=issue" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.</li></ul>İyi okumalar,Alp

İsrail, İran'ı vurdu. Kore yarımadası, Ukrayna-Rusya savaşına sürükleniyor. Gürcistan'da tartışmalı seçim. ABD seçimlerine 1 hafta kala. BRICS'te küsenler ve barışanlar. İsrail, BM örgütünü yasakladı.

🪖 İsrail'den misilleme, Kuzey Koreli askerler

24 Ekim Perşembe gününden herkese merhaba.Siyasette olağanüstü yoğun bir hafta oluyor. Bu ayın ilk gününde ayak seslerini duymaya başladığımız, adı da henüz konmamış "yeni açılım süreci" olgunlaşmaya ve bunun sancılarını hissettirmeye başladı. MHP lideri Devlet Bahçeli'nin bu süreçte asli aktör olarak Öcalan'a işaret etmesi, yürütülecek süreçte muhatabın İmralı olacağının emaresi olarak görülüyor. DEM Parti ve Selahattin Demirtaş'tan gelen açıklamalar ve Öcalan'ın 43 ay sonra aile ziyaretçileriyle görüşme yapmasına izin verilmesi de bu kanıyı destekler nitelikte. Tam olarak bu sürecin somutlaştığı zamanda gelen terör saldırısı ise atılacak adımların çeşitli dirençlerle karşılaşacağını anlatıyor.Öte yandan, Türkiye gündemi haftalardır hatta aylardır yoğun bir huzursuzluk ve şiddet yansıtıyor. Sadece son haftalarda çocuk ve kadın cinayetleri, sağlık sistemi içinde örgütlenmiş çetelerin sebep oldukları bebek ölümleri ve başkentte terör saldırısı toplumu endişe ve dehşete sürükledi. Gökçer Tahincioğlu,&nbsp;kadın cinayetleri hakkında hükümetin bulduğu "ceza artırma" çözümünün kadınların taleplerini karşılamak için yeterli olmadığını, "cezasızlık" zihniyetiyle mücadele edilmesi gerektiğini kaleme aldı. Serkan Köybaşı&nbsp;ise, bütün bu olaylara bakıldığında devletin temel işlevi olan "huzur ve düzen sağlama" görevini ne denli yerine getirebildiğini "Bebeklerin öldüğü yerde devlet var mıdır?" yazısında inceledi.O sırada Aposto'da: Aposto'nun İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/world" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.Perşembe günleri&nbsp;Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini, salı günleri ise dünya gündemini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.İyi okumalar.Alp

Yeni bir açılım süreci kapıda. Öcalan'a ilk ziyaret. Başkentte terör saldırısı. Etki ajanlığı yasası. BRICS zirvesi. İnternet yasakları. Direnen Fernas işçilerinin zaferi. Fethullah Gülen öldü.

🕊️ Yeni açılım süreci, terör saldırısı

22 Ekim Salı akşamından&nbsp;herkese merhaba.Ortadoğu'da&nbsp;İsrail'in bombardımanları devam ederken, İran'ın geçen haftalardaki füze saldırılarına verilecek cevabın netleştiği belirtiliyor. Bu hamleyle birlikte önümüzdeki günlerde bölgenin daha da büyük bir şiddet sarmalı içine sürüklenmesinden endişe ediliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu hafta, Ortadoğu hakkında geniş tecrübesiyle Faik Bulut, İsrail saldırısı altındaki Lübnan'da siyasi aktörlerin kim olduklarını ve aralarındaki ilişkileri, tarihsel arka planlarıyla birlikte kaleme aldı.</li></ul>Rusya-Ukrayna savaşı&nbsp;konusunda cephede önemli gelişmeler olmazken, çatışmanın dünyadaki yankıları artıyor. Kiev, haftalardır Kuzey Kore'nin savaşa dahlinin arttığını ifade ediyor. Bu iddiaların sonuncusu Pyongyang'ın Rusya'ya 10 bin kadar asker yolladığı. Kuzey ve Güney Kore arasında gerilimin tırmanması da Kore yarımadasında bir şeylerin kaynamakta olduğuna işaret ediyor. Bugün Rusya'da düzenlenecek olan BRICS zirvesi, Rusya ve Küresel Güney için Batı'ya karşı bir gözdağı mesajı anlamı taşıyacak gibi görünüyor.Salı günleri dünya gündemini, perşembe günleri ise Türkiye'de haftanın politik gelişmelerini derlediğimiz Spektrum bülteni her hafta sizlerle.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O sırada Aposto'da: Aposto'nun yeni İngilizce bülteni Aposto World,&nbsp;dünya siyasetinin en önemli gelişmelerini İstanbul'un perspektifinden ele alıyor. Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri Aposto'dan takip etmesini istediğiniz İngilizce konuşan arkadaşlarınızı <a data-sk="tooltip_parent" data-stringify-link="https://aposto.com/n/news?tab=issue" fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/news?tab=issue" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu linke</a> yönlendirebilirsiniz.</li></ul>İyi okumalar,Alp

Rusya-Ukrayna savaşında Kuzey Kore şüphesi. Rusya, gerçekten yalnız mı? Hamas'ta ateşten gömleği kim giyecek? ABD seçimlerine günler kaldı. Kanada-Hindistan gerilimi. Mpox.

🪖 Kore'de savaş çanları, BRICS mesajı

Politika hakkında yayımlanan makaleler ve yayınlar

Politika

Spektrum Son Düzlük’ün sekizinci bölümünde Abdullah ve İlkim son dönemde çokça
konuşulan büyük aile yürüyüşü, şarkıcı Gülşen’in tutukluluğu gibi kimlik
politikalarını ele alıyor. Bu politikaların seçmen nezdinde nasıl bir tepki
bulduğunu tartışıyorlar.

https://anchor.fm/aposto/embed/episodes/Spektrum-Son-Dzlk-8-Kimlik-Politikalar-e1o7o8b




Aposto'nun politika yayını Spektrum'un Son Düzlük podcastini sekizinci bölümü ile yayında!

Spektrum Son Düzlük #8: Kimlik Politikaları

Aposto’nun politika yayının Son Düzlük podcastinde bu hafta Abdullah ve Bartu,
Türkiye vatandaşlarının kurumlara olan güvenini ölçen anketleri değerlendiriyor.
Kurumlara olan güvenin aşınmasındaki farklı sebepleri inceliyor.



Spektrum Son Düzlük'te bu hafta vatandaşın kurumlara olan güvenini ve liyakat anlayışını konuştuk.

Spektrum Son Düzlük #6: Kurumlar ve liyakat

Spektrum Son Düzlük’ün 5. bölümünde Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve
Uluslararası İlişkiler bölümü öğretim üyesi Dr. Alper Yağcı konuğumuz oldu.
Kendisiyle, Türkiye’nin son 20 yıllık döneminde uygulanan ekonomi
politikalarının sonuçları ve bu politikalardan hangi sınıfların kazançlı
olduğunu konuştuk. Ayrıca, Türkiye’de seçmenlerin ideolojik ve ekonomik oy verme
eğilimleri ve muhalefet partilerinin seçim stratejilerini değerlendirdik. Son
bölümde ise muhalefet partileri için alternatif seçim stratejilerini ele aldık.







Spektrum Son Düzlük’ün 5. bölümünde Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümü öğretim üyesi Dr. Alper Yağcı konuğumuz oldu. Kendisiyle, Türkiye’nin son 20 yıllık döneminde uygulanan ekonomi politikalarının sonuçları ve bu politikalardan hangi sınıfların kazançlı olduğunu konuştuk. Ayrıca, Türkiye’de seçmenlerin ideolojik ve ekonomik oy verme eğilimleri ve muhalefet partilerinin seçim stratejilerini değerlendirdik. Son bölümde ise muhalefet partileri için alternatif seçim stratejilerini ele aldık.

Aposto'nun politika yayını Spektrum'un Son Düzlük podcasti beşinci bölümü ile yayında !

Son Düzlük #5: Seçmen Rasyonel Midir ?

Son Düzlük #5: Seçmen rasyonel mi ?

Spektrum Son Düzlük'ün 4. bölümünde, Bartu ve Abdullah toplumdaki sığınmacı
karşıtlığının neden yükseldiğini tartışıyor. Suriye'de iç savaşın başladığı 2011
yılında uygulanmaya başlanan "açık kapı politikasının" ideolojik ve siyasi
temellerini, AB ile 2016 yılında "Göçmen Mutabakatı"nın maddelerini ve
tarafların kazanımlarını irdeliyorlar. Ayrıca, iktidar ve muhalefet partilerinin
düzensiz göç konusunda somut bir politika üretememelerinin sığınmacı
karşıtlığını tetiklediği argümanını da ele alıyorlar. Türk milliyetçiliğinin son
dönemlerde yaşadığı değişim ve seküler milliyetçiliğin yükselişiyle birlikte
Zafer Partisi'nin kurulması ve göç konusundaki söylemlerin radikalleşmesi de bu
bölümde detaylı şekilde ele alınıyor.

Spektrum Son Düzlük'ün 4. bölümünde, Bartu ve Abdullah toplumdaki sığınmacı karşıtlığının neden yükseldiğini tartışıyor. Suriye'de iç savaşın başladığı 2011 yılında uygulanmaya başlanan "açık kapı politikasının" ideolojik ve siyasi temellerini, AB ile 2016 yılında "Göçmen Mutabakatı"nın maddelerini ve tarafların kazanımlarını irdeliyorlar. Ayrıca, iktidar ve muhalefet partilerinin düzensiz göç konusunda somut bir politika üretememelerinin sığınmacı karşıtlığını tetiklediği argümanını da ele alıyorlar. Türk milliyetçiliğinin son dönemlerde yaşadığı değişim ve seküler milliyetçiliğin yükselişiyle birlikte Zafer Partisi'nin kurulması ve göç konusundaki söylemlerin radikalleşmesi de bu bölümde detaylı şekilde ele alınıyor.

Aposto'nun politika yayını Spektrum'un Son Düzlük podcasti dördüncü bölümü ile yayında!

Son Düzlük #4: Sığınmacı karşıtlığı neden yükseliyor?

Spektrum Son Düzlük'ün yeni bölümünde yaşam tarzları ile siyasi tercihler
arasındaki ilişkiyi tartışıyor, toplumun tarikat ve cemaatlere bakışını
değerlendiriyoruz.

Spektrum Son Düzlük'ün yeni bölümünde yaşam tarzları ile siyasi tercihler arasındaki ilişkiyi tartışıyor, toplumun tarikat ve cemaatlere bakışını değerlendiriyoruz.

Aposto'nun politika yayını Spektrum'un Son Düzlük podcasti, üçüncü bölümü ile yayında !

Spektrum Son Düzlük #3: Yaşam tarzları ve siyasi tercihler

Aposto'nun politika yayını Spektrum'un  Son Düzlük podcast serisinin ikinci
bölümünde Spektrum editörleri İlkim ve Abdullah, seçime giden yolda belirleyici
seçmen olarak tanımladığı kararsız, genç ve Kürt seçmene dair anketleri
yorumluyor, çıkarımlar yapıyor.

Aposto'nun politika yayını Spektrum'un &nbsp;Son Düzlük podcast serisinin ikinci bölümünde Spektrum editörleri İlkim ve Abdullah, seçime giden yolda belirleyici seçmen olarak tanımladığı kararsız, genç ve Kürt seçmene dair anketleri yorumluyor, çıkarımlar yapıyor.

Aposto'nun politika yayını Spektrum'un Son Düzlük podcasti, ikinci bölümü ile yayında !

Spektrum Son Düzlük #2 Belirleyici Seçmen

Spektrum Son Düzlük #2: Belirleyici Seçmen

Spektrum Son Düzlük serisinin ilk bölümünde Bartu Özden ve Abdullah Esin,
kamuoyu araştırmaları verilerine dayanarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görev
onayındaki azalmanın sebeplerini tartışıyor. 

Spektrum Son Düzlük serisinin ilk bölümünde Bartu Özden ve Abdullah Esin, kamuoyu araştırmaları verilerine dayanarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görev onayındaki azalmanın sebeplerini tartışıyor.&nbsp;

Spektrum'un Son Düzlük Podcast'i ilk bölümü ile yayında !

Spektrum Son Düzlük #1: Görev Onayı

Felaket geliyorum demişti. 2011 yılında Hatay’da yapılan bir deprem çalıştayından çıkan manşet, 7.2’lik bir depremde yalnızca Hatay’da 35-40 bin insanın ölebileceğine dair uyarı niteliğindeydi. Yine aynı yıl Ahmet Mete Işıkara, bölgenin 7 büyüklüğünde bir depreme gebe olduğunu söylüyordu. Naci Görür, birçok platformda sesini duyurmaya çalıştı ancak maalesef duyulmadılar.14 milyon insan için gerçekle kabusun buluştuğu o karanlık gecenin üzerinden neredeyse iki sene geçti. 11 ilde devasa bir yıkıma sebep olan 6 Şubat depremleri sonucunda resmî açıklamalara göre 53 bin 725 insanımızı kaybettik, 107 bin 213 kişi de yaralandı. Hayatlar, hayaller ve güvenli barınma hakkı illüzyonumuz 110 saniyede çürümüş bir sistemin altında kaldı.<img src="https://images.aposto.com/2024/10/4/1732196509252.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hatay'da yıkım | Fotoğraf: Can Erok28 yaşındaki doktora öğrencisi Döne Kaya, Hatay’daki yedi yıllık Fuat Koku Sitesi’nde annesini, ablasını, abisini ve dokuz aylık yeğenini kaybetti. Sitenin bloklarının 04.17’deki birinci depremin ilk anlarında yıkıldığını söyleyen Kaya, 6 Mayıs’tan bu yana, yani 28 haftadır “başka dokuz aylık bebekler ölmesin diye” adalet nöbeti&nbsp;tutuyor.Eline yakınlarının fotoğrafların alarak Ankara ve Hatay’ın farklı noktalarında tüm depremzedeler için adalet talebinde bulunan Kaya, deprem sonrasında oluşturulan, 37 ailenin parçası olduğu Adalet Peşinde Aileler Platformu’nun da üyesi. Depremin üzerinden neredeyse iki yıl geçmiş olmasına rağmen, kendi ailesinin dosyasında neredeyse hiçbir ilerleme olmadığını söyleyen Kaya, an itibarıyla sitenin dosyasından tutuklu yargılanan kimse kalmadığını, dosyanın üçüncü savcıya geçtiğini ve soruşturmanın bir türlü tamamlanmadığını ifade ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/10/4/1732196287715.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Adıyaman mezarlığında | Fotoğraf: Can ErokKaya’ya göre, AFAD’ın 2021 tarihli İl Afet Risk Azaltma Raporu’nun “en kötü senaryo” olarak ele aldığı, beklenen ve hakkında her türlü uyarı yapılmış olan depremde ölen ve yaralananlardan sorumlu tutulması gerekenler müteahhit ve yapı denetimcilerden çok, kamu görevlileri. “O izinler verilmeseydi o müteahhitler oraya çivi bile çakamazdı” diyor. Öncelikle, Fuat Koku Sitesi özelinde zemin etüdü olmayan bir binaya yapı kullanım iznini vermiş olan belediyenin her kademesinde yargılanması gerektiğini düşünüyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kamu görevlilerinin soruşturmaya dahil edilmesi için İçişleri Bakanlığı’ndan her dosya için ayrı izin alınması gerekiyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye’nin bu prosedürünü siyasi iktidarın etkisinde kalmaya eşdeğer görerek eleştiriyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch), insanın yaşam hakkını tehdit eden durumlarda bu prosedürün uygulanmasının özellikle problematik olduğunu söylüyor.</li></ul>Kaya, takip ettiği farklı apartman dosyalarına kamu görevlilerini dahil etmek için valiliklere başvurduklarını ancak bu başvuruların ekseriyetle bekletildiğini ve Hatay özelinde reddedilerek cevaplandığını belirtiyor. “Bu durumda başka şehirlerin valiliklerine başvuruyoruz” diyen Kaya, sürecin zamana yayıldıkça cezasızlığı destekler hâle geldiğine dikkat çekiyor.Platformun Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’yle beraber 2 Kasım’da düzenlediği Deprem Yargılamaları Çalıştayı’ndan şu ana kadar yalnızca 42 kamu görevlisinin soruşturmalara dahil ediliğini öğreniyoruz. Almanya’nın yüzölçümüne yakın bir alanda milyonlarca insanı etkileyen, on binlerin canını alan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre deprem anında 40 bine yakın binanın yıkıldığı bir afetin felakete dönüşmesi karşılığında, yalnızca 42 kamu görevlisi yargılanıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bilirkişi fabrikaları, rant meclisleri</h2>Deprem yargılamaları sürecini daha iyi anlayabilmek adına, hem inşaat mühendisi hem de avukat olan Dr. Levent Mazılıgüney ile konuşuyorum. Mazılıgüney, öncelikle ölüm sayılarındaki garipliğe dikkat çekiyor.“Kahramanmaraş depremlerinde yıkılan bina sayısını ölen kişi sayısına bölünce 1.37 çıkıyor” diyen Mazılıgüney, Türkiye’de 1999 depreminden bu yana resmî ölüm sayılarını topladığımızda günde 12, yani iki saatte bir kişinin deprem nedeniyle hayatını kaybettiğini ifade ediyor ve ekliyor: “Bizim çok ciddi bir deprem problemimiz var.”<img src="https://images.aposto.com/2024/10/4/1732196357233.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.52" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Adıyaman'da yas | Fotoğraf: Can ErokPeki deprem problemi olan bir ülkenin nasıl bir yargılama sistemi&nbsp;var? Mazılıgüney, elimizdeki yasal sistemin&nbsp;uzmanlaşma gerektiren konularda yetersiz kaldığına dikkat çekiyor. Hakimlerin “bugün deprem davasına, yarın boşanma davasına” baktıklarını belirten avukat, yaşam hakkını direkt olarak ilgilendiren bir konu olan depreme özel mevzuat olması gerektiği görüşünde.İdari birimlerin yargılama sürecinin neredeyse tamamen dışında bırakılmasını eleştiren Mazılıgüney,&nbsp;“Ağır Ceza Mahkemelerini gladyatör arenasına çevirdiler. Yurttaşı yurttaşla karşı karşıya getirdiler” diyor. Deprem davalarında yargılananların ekseriyetle müteahhit, proje müellifi ve yapı denetimciler olduğunu söyleyen Mazılıgüney, bilirkişi raporlarının başsavcıların talimatlarıyla hazırlandığını, depremden sonraki ilk aylarda raporların yalnızca bir üniversiteye yazdırıldığını ve raporlarda asli sorumlulara neredeyse hiç değinilmediğini söylüyor.Mesailerinin çoğunu imar çalışmalarına ayıran belediye meclislerinde&nbsp;imar kararlarının ihtisassız kişilerce verildiğine dikkat çeken Mazılıgüney, “Belediye meclislerinden imar konusunda yetkiyi alırsanız meclise aday bulamayabillirsiniz çünkü bu bir rant sistemi. Muhalefeti ve iktidar imar konularında çoğunlukla ortak karar alıyor” diyor.İçinde bulunduğumuz sistemin siyasi parti fark etmeksizin yoz&nbsp;olduğunu muhalif bir belediye başkanı tarafından idare edilen Hatay’da da gördük. CHP’li Lütfü Savaş, Güçlü Bahçe Sitesi için Hatayspor’a bağışlanacak 200 bin dolar karşılığında imar tadili sağlamıştı. Yalnızca o sitede 60’dan fazla kişi hayatını kaybetti. CHP, kamuoyunun taze acısına ve tepkisine rağmen depremden aylar sonraki seçimlerde yeniden Savaş’ı aday gösterdi ve kaybetti. Savaş, daha geçen haftalarda ancak ihraç istemiyle partinin disiplin kuruluna sevk edildiMazılıgüney, yaşanan yıkımın Malatya için de, Adıyaman için de, Hatay için de, diğer şehirlerimiz için de aynı mekanizmadan kaynaklandığını ve iktidar ve muhalefetin el ele “insanların saatli bomba içine” koyduğunu söylüyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ölmek için bedel ödemek</h2>Bu saatli bomba üreten sistemi koruyan bir de imar affı meselemiz var.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bugünün parasıyla 155 milyar lira: 2018’de ilan edilen imar affından devletin kasasına giren meblağ.&nbsp;</li></ul>Af kapsamında 7 milyon 238 bin 50 daire için başvuruda bulunulmuştu. Her dairede dört kişi yaşasa yaklaşık 29 milyon insanın, yani ülkenin üçte birinden fazlasının göz göre göre tehlike içinde, standart altı yaşaması için yapılmış bir çağrıydı. Oysa ki devletin görevi standart yaratmak ve bunu muhafaza edici mekanizmayı sağlamaktı.<img src="https://images.aposto.com/2024/10/4/1732196419287.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.52" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Adıyaman'da matem evi | Fotoğraf: Can ErokAdıyaman’da yıkılan ve enkazında 15 kişinin vefat ettiği Akgül Apartmanı’nın yapım yılı, kim tarafından yapıldığı bile bilinmiyordu. İmar affı, seçim öncesinde en tepeden verilmişti. Ancak deprem davalarında da işin siyasi ayağına dokunan olmadı. Şimdi bu çifte standarda alışamayan ve sindirmekte zorlanan milyonlar, bu durumu kanıksamış milyonlarla beraber, sismik bir hatta bir sonraki tufanı bekliyorlar.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Döne Kaya'nın umudu</h2>Döne Kaya’nın umudu, bir uyanış. Toplumun gerçek sorumlulardan hesap sorma cesaretini toplayabilmesi, ona ve tüm depremzedelere adalet mücadelelerinde omuz vermesi, bir daha dokuz aylık bebeklerin enkaz altında kalarak ölmemesi için.Depremde anne ve babasını kaybeden avukat Eren Can da bu mücadelenin peşini bırakmayacağını, bunun uzun soluklu bir maraton olduğunu söylüyor. Dosyaların bekletilmesi, sürecin uzaması, kamuoyunun ilgisinin azalması, kısa sürede binlercesi üretilen “kopyala-yapıştır” bilirkişi raporları, uzmanlıksız ve siyaset etkisi altında yargı ve çok az sayıda kamu görevlisine soruşturma izni verilmesi, sürecin zorluklarından başlıcaları.Geçen iki senede deprem ülkesi olduğumuz gerçeği değişmedi, nitekim depremleri kıyamete çeviren akıl dışı, bilim karşıtı, rant odaklı sistemimiz de. Umuyoruz ki gelmesin şimdi o deprem; umuyoruz, umuyoruz…

Deprem yargılamalarında şu ana kadar yalnızca 42 kamu görevlisi soruşturmalara dahil edildi. 6 Mayıs’tan bu yana, yani 28 haftadır adalet nöbeti tutan 28 yaşındaki doktora öğrencisi Döne Kaya, “Kamu görevlileri o izinleri vermeseydi o müteahhitler oraya çivi bile çakamazdı” diyor. 

Adaleti beklerken: 53 bin ölümün sorumlusu kim?

“Yenidoğan skandalı” bir başka ülkede yaşansa üzerine romanlar yazılır; filmler, belgeseller çekilir; yıllarca unutturulmazdı. Bir korku filmi şebekesinden söz ediyoruz. Sağlıklı bebekleri bile para için yoğun bakım ünitesine aldıran, kaldıramayacakları ilaçları bebeklere verip ölümlerine neden olan bir şebekeden...Peki bu kadar basit olabilir mi?&nbsp;Hastanelerin belli servisleri özelleştirilmiş, buraları işleten bazıları doktor, bazıları sağlık çalışanı insanlar bebeklerin hayatı üzerinden para kazanmaya karar vermiş. 47 sanığın yargılanması ile çözülebilecek bir konu mu bu? Elbette değil.&nbsp;Sağlık sistemi gözden geçirilmeden; bürokratlar, kamu görevlilerinin sorumluluğu ortaya konulmadan bu konunun üzerinden geçemeyiz. Hatta sadece bu davanın ve soruşturma sürecinin üzerinden bile “Yargılama sürüyor” diye geçemeyiz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Zaman çizelgesi ne gösteriyor?</h2>Yenidoğan çetesi ile ilgili açılan davanın duruşmalarına 18 Kasım’da başlandı. Duruşmalar sürüyor. Her gün kan donduran bir cümle düşüyor önümüze. Ancak olayların en başına bakmadan bütün resmi görmek mümkün değil.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Polis, soruşturma kapsamında 20 Haziran 2023’te fizikî takip ve telefon dinlemesi için gerekli izinleri aldı ve çalışmaya başladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü,&nbsp;25 Eylül 2023'te&nbsp;iddiaların odağında yer alan, bir bölümü skandal patladıktan, iddianame hazırlandıktan sonra kapatılan hastanelere habersiz, büyük bir denetim yaptı.&nbsp;</li></ul>İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü koltuğunda o dönemde oturan isim, şimdiki Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’ydu. Bu denetimin hemen ardından bir komisyon kurulması kararlaştırıldı.Bu tarih neden önemli? Çünkü bu denetim, aslında savcılığın bakanlığı ve İl Sağlık Müdürlüğü’nü haberdar ettiğini, hastanelerde olan bitenin denetim sonucunda görülebildiğini gösteriyor. Tek bir hastanede yaşananlar bile akla onlarca sorunun gelmesine yol açmıyor muydu?&nbsp;Peki bebek ölümleri neden engellenmedi?Esas olan&nbsp;suçun oluşmasını engellemekse, insan hayatıysa, neden ilk tespitler ve denetimlerden sonra hastaneler kapatılmadı ve beklendi?Devam edelim…&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">24 Ekim 2023’te Büyükçekmece Savcılığı, Sağlık Bakanlığı’nı soruşturma konusunda bilgilendirdi.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sağlık Bakanlığı, 5 Aralık 2023’te müfettiş görevlendirdi. Denetim 16 Şubat 2024’e kadar sürdü.&nbsp;</li></ul>Bu denetimler yapılırken yeni bebekler yoğun bakım ünitelerine alınıyor, pazarlıklar yapılıyordu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Savcılık, 26 Nisan 2024’te harekete geçti. Eşzamanlı operasyonlarda 47 kişi gözaltına alındı, 22’si tutuklandı. Mayıs ayında da iddianame daha hazırlanmadan söz konusu özel hastanelerden Medilife Sağlık Hizmetleri Hastanesi’nin faaliyeti askıya alındı.</li></ul>Demek ki davanın açılması beklenmeden hastanelerin kapatılması mümkündü. Aylarca bekleyen Bakanlık ve İl Sağlık Müdürlüğü, bu tarihte harekete geçip hastaneyi kapatabildi. Peki neden aylar önce kapatmadı ve bu neye mal oldu?<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sağlık Bakanlığı müfettişleri, 23 Ağustos’ta, ölen bebeklerin yüzde 90’ının yenidoğan çetesinin eylemleri nedeniyle hayatlarını kaybettiklerine dair bilgi verdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">30 Ağustos’ta ise soruşturmayı yürüten savcı, makamında tehdit edildi. Eylül ayında da Bağcılar Özel Şafak Hastanesi’nin faaliyetleri askıya alındı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">28 Eylül 2024’te adı geçen diğer hastanelerin kapatılması için müfettiş önerisi geldi. Bakanlık aynı tarihte kapatma talimatı verdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">9 Ekim’de, tehdit edilen savcı fezlekesini tamamladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">16 Ekim’de Bakırköy Başsavcılığı, fezlekeyi iddianameye dönüştürdü. İddianamede, ölen 10 bebek "maktul", 5 kişi "müşteki", Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İstanbul İl Müdürlüğü "suçtan zarar gören", 19 hastane ve sağlık şirketi "malen sorumlu", 47 kişi de "şüpheli" olarak yer aldı.</li></ul>Şüpheliler Fırat Sarı ve İlker Gönen'in 10 kez "kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi", "nitelikli dolandırıcılık", "suç işlemek amacıyla örgüt kurma", 11 kez "resmi belgede sahtecilik" suçlarından toplamda 177 yıl 6'şar aydan 582 yıl 9'ar aya kadar&nbsp;hapsi istendi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hastaneler neden kapatılmadı?</h2>Dinlemelerin başladığı tarihe dönelim, 20 Haziran 2023’e…Dinlemeler sürerken, Bağcılar Medilife Hastanesi’ne Yalova’dan bebek Karakoç sevk ediliyor. 19 Ekim 2023’te ise bebek Karakoç ölüyor. Bu hastanenin dava açılmadan Mayıs ayında kapatıldığını da unutmayalım. Nedense bebeğin ölümünden sonra kapatılmıyor.Hastane çalışanı bile olmayan İlker Gönen’i arayan hemşire, bebeğin ölüm nedenine ne yazacaklarını soruyor. Ardından kaç gündür yoğun bakımda olduğuna yönelik sahte evrak düzenleniyor ve SGK’dan ne kadar alınacağı hesaplanıyor. Anne, polis merkezine gidip şikayetçi oluyor.Harekete geçilmemesinin bir sonucu daha var. İl Sağlık Müdürlüğü 25 Eylül 2023’te yaptığı denetim sonunda, “Özellikle Bağcılar Medilife Hastanesinde ex olan hastaların ileri derecede prematüre olması ve çoğunun intrakranial kanama ile hayatlarını kaybetmesi dikkat çekicidir. Hastaların birçoğunun güncel ve çoğu merkezde (eğitim araştırma hastaneleri ve üniversite hastaneleri yenidoğan üniteleri) uygulanmayan, tek tip rutin tedaviler uygulandığı görülmüştür” sonucuna ulaşmasına rağmen harekete geçmiyor.Önce bebek Karakoç ölüyor. O sırada hastanede altı hasta bebek daha var. Ama hastane kapatılmıyor, Mayıs 2024’e kadar hasta kabul etmeyi sürdürüyor.28 Kasım 2023’te, hastanede doğan bebek Kırçiçek Helvacı, yenidoğan servisine alınıyor ve 24 saat sonra ölüyor. İl Sağlık Müdürlüğü, bir gün sonra yaptığı denetimde bebek hastanın uygun tedavi yöntemleri uygulanmadığı için öldüğü değerlendirmesinde bulunuyor. Ve hastane yine kapatılmıyor.Denetime gelen İl Sağlık Müdürlüğü ekiplerini yanıltmak için bebeğin ölüm saati değiştiriliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Amaç suçun önlenmesi değil miydi?</h2>Amaç suçun önlenmesiyse, daha önemlisi insan hayatıysa bu bebekler ölürken, onlarca bebek bu hastanelerde yoğun bakımda tutulurken neden harekete geçilmedi?Savcı ve polis elbette çalışmayı sürdürecek ancak bakanlık ve İl Sağlık Müdürlüğü neden bekledi?Yargılama gösteriyor ki 2015’ten bu yana benzer faaliyetler defalarca şikayet edilmiş. 2017’de hazırlanan ayrı bir rapor daha var. Nasıl olur da harekete geçilmez?Ve bir önemli soru daha… Sadece bu davayla dosya kapatılacak mı? Sağlık Bakanlığı, özelleştirmeye dayalı bu neoliberal sistemi&nbsp;gözden geçirmeyi düşünüyor mu?Ve en önemlisi… 2015’ten bu yana ortaya konulan tespitlere rağmen bu sistemin sürmesine göz yumanlar hakkında ne yapılacak?Burası hesap vermeyenlerin ülkesi. Bunu eleştirenlerin tutuklandığı, diğerlerinin hayatlarına “vatan-millet-Sakarya” nutukları atarak devam edenlerin ülkesi. Bebek ölümleri bile bunu engelleyemiyorsa, sorumlular bu nedenle bile hesap vermiyorsa, varın gerisini siz düşünün.

Yenidoğan çetesi davası bu günlerde görülüyor ancak şikayetlerle başlayan soruşturmanın ilk adımları, olay gündeme taşınmadan çok önce atılmıştı. Peki amaç suçun önlenmesiyse, daha önemlisi insan hayatıysa bebekler ölürken, onlarca bebek bu hastanelerde yoğun bakımda tutulurken neden harekete geçilmedi?

Yenidoğan çetesi davası: Bebeklerin öldüğü öğrenildikten sonra ne yapıldı?

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “dostum Trump” diye hitap ettiği bir ABD başkanı, geçmişte bir dostluk hukuku gözetmezken gelecekte bu anlaşmazlık noktalarında neler yapabilir? Karamsar olmak için çok sebep var.

Trump’ın Ukrayna’dan çekilmesi Türkiye’yi nasıl etkiler?

Fevziye, henüz 11 yaşında İŞİD üyeleri tarafından kaçırılmış. Önce Suriye, Türkiye ve Mısır’a cariye olarak götürülmüş; eziyetlere maruz bırakılmış; ardından Iraklı, İsrailli ve Amerikalı ekipler tarafından Gazze’de bulunduktan sonra Filistin üzerinden Ürdün’e götürülmüştü. 10 yılın hikayesi.

Sincar'dan Gazze'ye 10 yıl: IŞİD’in esir aldığı Fevziye’nin hikayesi

“İnsanlık onuru, sizin başınıza gelene değil, başkasının başına gelen 'bir şey'e karşı, sizin nasıl tavır aldığınızdır.”&nbsp;İoanna Kuçuradi&nbsp;12 Kasım’da İzmir'in Selçuk ilçesinde bir evde elektrik sobasının devrilmesi nedeniyle çıkan yangında yaşları 1-5 arasında değişen beş kardeş hayatını kaybetti. Plastik ve hurda toplayarak geçimini sağlayan annenin kapıyı kilitleyerek çocukları evde yalnız bırakması üzerinden malum koro tüm cüretiyle hemen devreye girdi: "Bu, nasıl annelik? Bu, nasıl kadınlık?"&nbsp;Ailenin içinde bulunduğu yoksulluğa dikkat çeken sesler de AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin’in TBMM'de konuyla ilgili yaptığı açıklamayla ivedilikle susturulmak istendi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Aileye bir yıl içerisinde 110 bin 705 lira bakanlığımız tarafından, kaymakamlık üzerinden de 9 bin lira civarında verilmiş. Ayrıca, elektrik desteği verilmiş, başka destekler verilmiş fakat şu var: Aile tüm bunlara rağmen çocuklarına kendi bakmayı tercih etmiş. Kimsenin çocuğunu zaten zorla alma kastımız yok. Öyle bir imkan da yok zaten ama şu da var: Burada annenin de hayat tarzı—işte acılı günde söylemek istemiyorum—yani annenin de çocuklarına bakmayla ilgili bir meselesi varsa bununla alakalı hep çağrıda bulunuyorum. Siz dönüyorsunuz, dolaşıyorsunuz, her şeyi bir paraya bağlıyorsunuz. Yani bütün mesele, bu problemlerin olmasının sebebi parasal sebepler mi?” &nbsp;</blockquote>Yeter ki konu yoksulluğa gelmesin.Türkiye, IMF'ye göre 2023 itibarıyla 1,024 trilyon dolarlık GSYİH ile dünyanın 17. büyük ekonomisi. Bundan sadece birkaç hafta önce, 1 Kasım’da düzenlenen Türkiye-Senegal İş Forumu'nda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz şöyle diyor:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Hükümetlerimiz döneminde Türkiye yıllık ortalama yüzde 5,4 büyümeyi sağlamıştır. Aynı dönemde dünya ortalaması 3,6 iken Türkiye 5,4 yıllık ortalama büyümüştür. Dünya ortalamasının oldukça üstünde bir büyüme performansı sergilemiştir. Böylece dünya ekonomisinden aldığı pay da yükselmiştir. 2024 sonu itibarıyla milli gelirimizin 1,3 trilyon doları aşmasını bekliyoruz. Kişi başına gelirimizin ise 15 bin doları aşmasını bekliyoruz.”&nbsp;</blockquote>Ticaret Bakanı Ömer Bolat da aynı tarihteki Balkan İş ve Yatırım Forumu'nda “Türkiye, dünyanın 17. büyük ekonomisi hâline geldi. 2024 yılının ikinci çeyreğinde ise Türkiye ekonomisi yüzde 2,5 GSYH büyüme oranına ulaşarak 16 çeyrek üst üste kesintisiz büyüme performansını sürdürdü"&nbsp;diye ifade etti ülkemizdeki ekonomik durumu.&nbsp;Yaşasın ekonomik büyüme!<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Madalyonun diğer yüzü</h2>Fakat madalyonun bir de öbür yüzü var: Uygulamalı Ekonomi Profesörü Steve Hanke tarafından ülkelerin ekonomik koşullarına göre hazırlanan Yıllık Sefalet Endeksi'nde Türkiye, 2022 yılında dünya genelinde 10. sırada, 2023 yılında ise 5. sırada yer aldı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Oxford Üniversitesi’ne bağlı Oxford Yoksulluk ve İnsani Gelişme İnisiyatifi tarafından ortaklaşa hazırlanan 2024 Küresel Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi'ne göre dünya genelinde 6,1 kişiden 1,1 milyarı akut yoksulluk içinde yaşıyor, ama raporda veri eksikliği nedeniyle Türkiye yer almıyor.&nbsp;</li></ul>Verilerinin geçerliliği tartışmalı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bile, 2022 yılında yaklaşık 85 milyonluk nüfusumuzun 12 milyonunun yoksul&nbsp;olduğunu, 2023 yılında ise bu rakamın 11 milyon 303 bine düştüğünü açıkladı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">TÜİK'in 2023 Gelir Dağılımı İstatistikleri'ne göre ise ülkemizde en yüksek gelir grubunun, yani en zengin %20'lik kesimin toplam gelirden aldığı pay %48,7.&nbsp;</li></ul>Bu da, toplam gelirin yarısına yakınının toplumun en üst dilimindeki küçük bir kesim tarafından kazanıldığını, dolayısıyla gelir eşitsizliğinin yüksek olduğunu gösteriyor. Velhasıl işçisi, emeklisi, öğrencisi, çiftçisi, memuru, esnafı ya açlık ya da yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Hayat pahalılığı, işsizlik, ödenemeyen kredi veya kredi kartı borçları her gün haberlerde.Gelelim servet dağılımı eşitsizliğine. Euronews’un Küresel Servet Veri Kitabı 2023’e dayandırdığı bilgilere göre durum şöyle: Türkiye’de en zengin yüzde 1’lik kesim ülkedeki servetin yüzde 40’ını alıyor ve Türkiye bu kritere göre Avrupa’da servet dağılımı adaletsizliğinde ilk sırada yer alıyor. En zengin yüzde 5 ve en zengin yüzde 10’un servetten aldığı paya bakıldığında ise Türkiye ikinci sırada bulunuyor. 2022 yılında Türkiye’deki yetişkin nüfusun yüzde 71’inin 10 bin dolardan az serveti bulunuyor. 10 bin dolardan az servete sahip yetişkinler sıralamasında da Türkiye ilk sırada.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ekonomik büyümeyle toplumsal refah arasında</h2>Sonuç olarak, iktidarın allayıp pulladığı ekonomik büyüme ile toplumsal refah arasında bir doğru orantı yok gibi görünüyor. Olması gerekmez mi?&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yeşil Politika ve Ekonomi alanında çalışan Prof. John Barry'nin ifade ettiği gibi, iyiliği, zorunluluğu ve kaçınılmazlığı geniş bir toplumsal uzlaşı ile neredeyse bir tür sağduyu hâline gelmiş "ekonomik büyüme"nin emekli olduğumuzda emekli maaşlarını güvence altına alacağı, sağlık sistemini geliştireceği ya da çevresel iyileştirme politikalarına harcanabilecek serveti yarattığı söylenir bize.&nbsp;</li></ul>Türkiye, dünyanın 17. büyük ekonomisi hâline geldiğine göre, daha iyi emekli maaşları, daha iyi bir sağlık sistemi ve daha çevreci politikalar olması gerekmez mi o zaman? Gerekmez! Çünkü bunun olabilmesi için tek başına ekonomik büyüme yetmez, aynı zamanda gelir ve servet eşitliği, adaleti de gerekir. Türkiye’de en zengin yüzde 1’lik kesim ülkedeki servetin yüzde 40’ını alıyorken, en zengin %20'lik kesim toplam gelirin yaklaşık %50’sini alıyorken ekonomik büyüme toplumsal refah değil, sadece daha fazla eşitsizlik, adaletsizlik ve yoksulluk getirir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yoksullukla kesişenler</h2>Kaldı ki yoksulluğu sadece ekonomik terimlerle ölçme ve tartışma eğilimine de karşı koymalıyız, çünkü bu onunla kesişen toplumsal cinsiyet, ırk, dil, yaş gibi alanlardaki diğer eşitsizlik ve adaletsizlik biçimlerini de görünmez kılıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yoksulluk çokboyutlu ve karmaşık bir olgu. Sadece ekonomik gelir düzeyi değil, yaşam standartları ve kalitesi açısından eğitimden sağlığa, barınmadan güvenliğe, spordan sanata kadar türlü alanlarda yoksunluk ve eksiklikleri ve aynı zamanda kötü muamele, ayrımcılık, damgalanma ve dışlanma gibi sosyal riskleri de beraberinde getiriyor. &nbsp;</li></ul>İşte tam da bu yüzden ekonomik büyüme retoriğinin gölgesinde görünmez kılınan yoksulluğu, eşitsizlikleri ve adaletsizlikleri daha çok konuşmamız lazım. Ekonomik büyüme artarken, toplumsal refah neden düşüyor diye sormalıyız her fırsatta. Ekonomik büyümenin sermaye ile emek arasında neden bu kadar eşitsiz dağıtıldığını sorgulamalıyız. Ekonomik büyümenin neden kamu yararına değil de belirli bir grubun çıkarlarına hizmet ettiğini sormalıyız.&nbsp;Ekonomik büyüme ideolojisi, o büyüme ve birikimin ardındaki emeğin nasıl sömürüldüğünü gizler ve bunun hepimizin ortak çıkarına olduğu yanılsamasını yaratır, izin vermemeliyiz. Hasılı kelam, bu tür olaylarda ortaya çıkan cüretimizi biraz da yoksulluğa karşı mücadele için kuşanalım.

12 Kasım’da İzmir'de elektrik sobasının devrilmesiyle çıkan yangında hayatını kaybeden beş kardeşin arkasından malum koro devreye girdi: "Bu nasıl annelik, bu nasıl kadınlıktı?" Konu "Her şeyi dönüp dolaşıp paraya bağlıyorsunuz" denilerek yoksulluktan uzaklaştırılmaya çalışılsa da bizim her fırsatta ekonomik büyüme retoriğinin gölgesinde görünmez kılınan yoksulluğu konuşmamız gerek.

Serbest Kürsü | Onca yoksulluk varken: Büyüme var da refah nerede?

ABD’deki seçim yarışı en sonunda bitti. Beklenenin aksine Trump küçük değil, oldukça büyük bir farkla kazandı; Harris kaybetti. Hem dünyanın en büyük ekonomisi hem en güçlü askerî kuvveti hem de en eski “demokrasilerinden” biri olduğu için ABD’deki seçimler hepimizi etkiliyor. Seçilen başkana göre her ülkenin ekonomik gücü veya stratejik önemi azalıyor veya artıyor. O yüzden ABD’deki seçimleri tartışmak önemli.&nbsp;Ama kanımca bu tartışma, seçimlere ilişkin kendi sorunlarımız (parti kapatma davaları, en önemli muhalefet liderlerinden birinin yıllardır hapiste tutulması, seçilmiş belediye başkanlarının yerine kayyım atanması, vs.) hakkında bulamadığımız özgür tartışma ortamını bulmuş olmanın verdiği bir coşkuyla değil, kendimiz için bazı dersler çıkararak olmalı. Bu yazı bunlarla ilgili.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ABD gerçekten bir demokrasi mi?</h2>Biraz önce demokrasi kelimesini tırnak içine almamın sebebi, ABD’nin gerçekten bir demokrasi olup olmadığının tartışmalı olduğunu düşünmem.&nbsp;Sözlük: Artık neredeyse herkesin bildiği üzere, demokrasi kavramının kökeni Antik Yunan’da MÖ 5-3. yüzyıllar arasında yaşanan Atina şehir devleti deneyimine dayanmakta. “Avam” anlamına gelen demos ve “iktidar” anlamına gelen kratos kelimelerinin birleştirilmesinden oluşan bu kelime, en kısa tanımla “halkın bizzat iktidarı” demek.&nbsp;Aristoteles ve Platon&nbsp;gibi ünlü düşünürlerin “sıradan halkın erdemli karar vermesinin mümkün olamayacağı” gerekçesiyle sert şekilde karşı çıktığı bu yönetim biçiminde Atinalı tüm özgür erkekler (toplam nüfusun yaklaşık %10’una denk geliyorlardı, o ayrı bir konu) yönetime eşit şekilde katılabiliyordu. Genelde sandığımızdan daha karmaşık bir sistem olsa da işin özü, cidden kararların tüm vatandaşlar tarafından topluca alınmasıydı. Şehrin idaresine ilişkin kararları kendilerinin aldığı bu yönetim biçiminden o kadar gurur duyuyorlardı ki başlarında bir yönetici olan diğer tüm uygarlıkları “barbar” olarak niteliyorlardı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çünkü Atinalılara göre, diğerleri o kadar gerideydiler ki kendi kararlarını kendileri alamıyor, düzen içinde yaşayabilmek için bir yöneticiye ihtiyaç duyuyorlardı.&nbsp;</li></ul>Oysa kendileri demokrasiydi, yani bir yönetici olmaksızın kendi kendilerini yönetebilecek kadar medeniydiler. Dolayısıyla, bir zaman ve mekan makinemiz olsa ve o zamanlardan bir Atinalıyı bugüne ışınlasak ne ABD’nin ne de dünyanın başka bir ülkesinin demokrasi olduğuna inandırabiliriz. Asla kabul etmez.Yunan yarımadasının MÖ 3. yüzyılda işgal edilip bu istisnai deneyimin son bulmasının ardından, yüzyıllar boyunca kimse böyle bir yönetim biçimi olduğunu hatırlamadı bile.&nbsp;Onu 18. yüzyılda tarihin karanlık dehlizlerinden çıkarıp çağa uygun hâle getiren Jean-Jacques Rousseau oldu. Fransız Devrimi’ne giden yolun ilk taşlarını döşeyen Toplum Sözleşmesi&nbsp;adlı kitabında egemenliği kraldan alıp halka vermeyi önerdi. Hepimiz, aynı Atina’daki gibi, karar alım süreçlerine doğrudan katılmalıydık. Bunu da her birimizde eşit şekilde bulunacak oy hakkımızı kullanarak yapmalıydık.&nbsp;Toplumu ilgilendiren bir konu olduğunda toplanacak, tartışacak ve oy verip bir karar alacaktık. Bu karara herkes saygı duyacaktı çünkü o, toplumun “genel iradesinin” kararı olacaktı. Bir oylamada azınlıkta kalabilir ve alınan kararı beğenmeyebilirdik. Önemli değildi. Çünkü bir sonraki oylamada çoğunluk olurduk ve bu böyle sürüp giderdi.&nbsp;Rousseau’nun “halk egemenliği” denen bu düşüncesi hiçbir zaman hayata geçmedi. Fransız Devrimi’nin ardından kurulan düzende, yine en başta sadece bir grup erkek kendi aralarından bazı vekiller seçti ve toplum onların yaptığı kanunlara göre yönetilmeye başladı. Her ne kadar daha sonra seçme ve seçilme hakkını kullananların sayısı artsa da hiçbir zaman kendi kararlarımızı almamıza izin verilmedi. Araya hep, iktidarı “millet adına” kullanan temsilciler girdi. Oy hakkımızı karar almak için değil,&nbsp;yalnızca karar alıcıları belirlemek için kullanabildik.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kırmızı ile mavi birbirlerinden ne kadar farklı?</h2>Diyebilirsiniz ki “O&nbsp;kadar da önemli değil, en azından farklı seçenekler arasından istediğimizi seçebiliyoruz.” Bunun konuda da şüphelerim var, özellikle de ABD’de.&nbsp;Evet, Kamala Harris ile Donald Trump gerçekten çok farklı iki karakter ancak parti politikaları kendileri kadar ayrışabiliyor mu? Örneğin bu ikisinden hangisi İsrail’in Gazze’de giriştiği soykırıma “soykırım” diyebildi ve buna karşı bir politika üretti? Hangisi kendi ülkesinde ve dünyada yoksulluğu bitireceğini iddia etti? Hangi aday iklim değişikliğini durdurmak için fosil yakıtları tamamen terk edeceğini vadetti? Veya hangisi kapitalist ekonomik düzene bir alternatif getireceğini söyledi?&nbsp;Her ne kadar Cumhuriyetçi Parti’de daha sağcı politikacılar olsa ve Demokrat Parti’de Harris’i daha sola çekmeye çalışan Bernie Sanders gibi isimler bulunsa da bu iki partinin politikalarının birbirinden çok farklılaşması mümkün olamıyor. Bunun nedeni seçim sistemi.Daha önce <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/oranli-mi-cogunluk-mu-secim-sistemleri-tercihlerimizi-nasil" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">burada yazdığım</a> üzere, tek turlu çoğunluk sistemleri kitleleri iki büyük partiden birine yönlendiriyor. Oyunun boşa gitmesini istemeyenler, “düşmanımın düşmanı dostumdur” mantığıyla kendi küçük aday veya partilerindense iki büyük partiye veya öne çıkan iki adaydan birine oy verme eğilimine giriyor. Bu iki adaydan hangisinin kazanacağına ise&nbsp;yüzen oylar karar veriyor, yani seçimden seçime oy verdiği adayı (veya partiyi) değiştirme ihtimali olanlar.&nbsp;Bu son seçimlerde çok konuşulan “salıncak eyaletler” (swing states) tam olarak bu durumla ilgili. Ancak buradaki sorun şu: İki aday da bu salıncak eyaletlerde yaşayan ve oy değiştirme ihtimali olan aynı kitleye hitap etmek zorunda olduğu için politikalarını bu kitleye göre ayarlamak zorunda. Bu da iki adayın politikalarını benzer hâle getiriyor. Her ne kadar karakterleri çok farklı olsa da iki aday arasında politik bir fark neredeyse kalmıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sonuç olarak ABD’li seçmenler—o bahsettiğim tartışma programlarında kullanıldığı üzere—kırmızıyla mavi arasında seçim yapıyor gibi görünüyor ama aslında kahverenginin koyusuyla açığı arasında bir seçim yapmak zorunda kalıyor.&nbsp;</li></ul>Türkiye’de biz de 2017 Anayasa Değişikliği ile ABD’deki mantığa benzer bir sisteme geçtik ve yavaş yavaş benzer bir durumu yaşamaya başladık. AKP ile CHP dışındaki partilerin etkisi giderek azalmakta ve bu iki parti de giderek birbirine benzemekte. Tamam, demokrasi artık Atina’daki gibi kendi kendimizi yönetmemiz değil, ama en azından gerçek alternatifler&nbsp;olsaydı fena olmazdı, değil mi?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir seçimi güzel şekilde kaybetmek</h2>Buraya kadar yazdıklarım, aslında ABD’nin o kadar da “örnek alınası” bir demokrasiye sahip olmadığı yönündeydi. Ancak her şeye rağmen örnek alınması gereken bazı özellikleri olduğunu da görmek gerek. Bunların başında, Kamala Harris’in seçimi kaybettikten sonraki tavrı gelmekte.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün önerisi:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://serbestiyet.com/gunun-yazilari/trump-nasil-kazandi-187196/#google_vignette" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Trump nasıl kazandı?</a> | Serbestiyet, Yunus Emre Erdölen</li></ul>Harris, Trump’ın bir önceki seçimde iktidarı devretmemek için darbe benzeri bir girişimi tetiklemiş olmasını kampanyası boyunca eleştirmişti. Bu nedenle, şimdi benzer bir şeyi yapması zaten beklenmiyordu. Nitekim, sonuçların belli olmasının ardından rakibini aradı, tebrik etti ve devir teslimin sorunsuz yapılacağına dair güvence verdi. Ve belki daha da önemlisi, seçimlerden sonra ortadan kaybolmadı. Hemen seçim gecesi değil belki ama ertesi gün destekçilerinin karşısına çıkacağını açıkladı.Nitekim gerçekten de ertesi gün küçük bir miting düzenleyip üzgün ama dimdik seçmenlerinin karşısına çıktı. Günlerce ortadan kaybolduktan sonra yapmacık bir tavırla elini masaya vurup “buradayım be buradayım” dediği amatör bir video ile yetinmedi yani. Kampanyası boyunca Trump iktidarı ihtimaliyle gözünü korkuttuğu destekçilerine, belki de şimdiye kadar yapılmış en iyi mağlubiyet konuşmasını yaptı. O kadar etkili ve güçlü bir konuşmaydı ki bu mitinge gelen bir kadın BBC’ye şunları söyledi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(9, 9, 9); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(9, 9, 9); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Dün çok üzgündüm, eve gidip ağladım. Ama bugün Kamala’yı dinledikten sonra, şimdi kendimi daha güçlü ve motive hissediyorum. Mücadeleye devam edeceğiz.” </blockquote>İşte Türkiye’de eksikliğini duyduğumuz ve örnek almamız gereken o konuşmanın Instagram’da <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/DCDDfiDO-sc/?hl=en&img_index=3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">paylaşılan kısmının</a> çevirisi, umarım Kılıçdaroğlu da okur.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(9, 9, 9); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(9, 9, 9); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu seçimin sonucu istediğimiz veya uğruna savaştığımız gibi olmadı ama şu sözlerimi dinleyin: Amerika’nın vaat ettiklerinin ışığı, biz vazgeçmediğimiz ve savaşmaya devam ettiğimiz sürece, her zaman parlayacak.Bugün erken saatlerde Başkan Trump’la konuştum. Ona ve ekibine geçiş konusunda yardımcı olacağımızı ve iktidarın barış içinde devri için çalışacağımızı ilettim.Ülkemizde bir başkana veya partiye değil, Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’na, vicdanımıza ve Tanrımıza bağlılık duyarız. Seçimleri kaybettiğimi kabul etsem de bu kampanyayı ateşleyen mücadeleyi terk etmeyecek olmamın sebebi bu üçüne duyduğum sadakattir: Özgürlük için, fırsatlar için ve herkesin adaleti ve onuru için mücadele.Bu, hiçbir zaman vazgeçmeyeceğim bir mücadele.Amerikalıların hayalleri, emelleri ve arzularını takip edebilecekleri bir gelecek için; kadınların kendi bedenleri üzerinde karar verme özgürlüklerinin olduğu ve iktidarın onlara ne yapacaklarını söyleyemediği bir gelecek için; okullarımızı ve sokaklarımızı silahlı şiddetten koruyabildiğimiz bir gelecek için mücadeleden azla vazgeçmeyeceğim.&nbsp;Hukukun üstünlüğü, adalet önünde eşitlik ve kim olduğumuz veya hayata nerede başladığımızdan bağımsız olarak her birimizin saygı duyulması ve korunması gereken bazı temel hak ve özgürlüklere sahip olduğuna dair o kutsal fikir için mücadeleden asla vazgeçmeyeceğiz.Beni izleyen gençler, üzgün ve hayal kırıklığına uğramış olmanız normal. Kampanya boyunca sıklıkla şunu söyledim: Mücadele ettiğimizde kazanırız. Bazen mücadele zaman alır, ama bu, kazanmayacağımız anlamına gelmez. Önemli olan, dünyayı daha iyi bir yer haline getirmeye çalışmayı asla bırakmamak.Bir özdeyiş var: Ancak yeterince karanlık olduğunda yıldızları görebilirsin. Çoğunuzun karanlık bir döneme girdiğimizi düşündüğünü biliyorum. Hepimiz adına umarım ki durum öyle değildir. Fakat, Amerika, eğer öyleyse bile: Hadi gökyüzünü milyarlarca parlak yıldızın ışığıyla dolduralım.Geriye gidişler karşısında bile iyimserliğin, inancın, gerçeğin ve hizmetin ışığı, Amerika Birleşik Devletleri’nin olağanüstü vaatlerine giden yolumuzu aydınlatsın."</blockquote>

Trump'ın galip geldiği seçimlerde iki aday da rakiplerinin kazanması hâlinde Amerikan demokrasisinin tehlike altında olacağını söylüyordu. Oysa ABD'nin demokratik ideallerin vücut bulmuş örneği olduğu önermesi genel anlamıyla sorunlu. Her halükarda, seçimleri yakından takip eden Türkiye için alınacak dersler var.

Seçimler ve dersler: ABD gerçekten bir demokrasi mi? 

Türkiye, uzun bir süredir “etki ajanlığı” adı altında yasalaştırılmak istenen düzenlemeyi konuşuyor. Aslında Türkiye’nin konuştuğunu söylemek yanlış olur. Düzenlemeyi konuşanlar mutlakta hedefe konulacaklarını bilen sivil toplum örgütleri, gazeteciler, “muhalifler”… Zira Türkiye’nin örnek aldığı Rusya’da süreç tam da böyle işledi. Sadece yabancı casusları hedef alacağı söylemiyle çıkartılan düzenleme, Ukrayna savaşına karşı çıkanlara, aktivistlere, gazetecilere karşı uygulandı. Etki ajanı sayılanlarla ilgili haftalık açıklanan kara listeye dahil edilenler kamuda ya da kamu adına çalışma olanağını yitirdi. Türkiye’nin yakın dönem örnekleri de çok farklı değil.TBMM’de yasalaşmayı bekleyen 9. Yargı Paketi’nde başlangıçta kimsenin fazla anlam veremediği, o güne kadar çok sözü de edilmemiş bir madde yer aldı. “Etki ajanlığı” olarak özetlenen madde o kadar soyut ve muğlak ifadeler içeriyordu ki bir anda düzenleme paketin önüne geçti. Tepkiler kısa sürede büyüdü ve CHP’nin de girişimleriyle hükümet daha komisyon aşamasında düzenlemenin geri çekildiğini açıkladı.Ancak geri çekmenin, düzenlemeyle ilgili sakıncaları gidermek ya da düzenlemeden vazgeçmek anlamına gelmediği kısa sürede anlaşıldı. Noterler Kanunu ile ilgili bir yasa teklifine, ilgisiz biçimde etki ajanlığı düzenlemesi yeniden eklendi. Eklenen düzenleme şöyle:“Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararlan aleyhine yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları veya talimatı doğrultusunda suç işleyenler hakkında üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası verilir.Fail hakkında hem bu suçtan hem de işlediği ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur.Fiil, savaş sırasında işlenmiş veya Devletin savaş hazırlıklarım veya savaş etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeyle karşı karşıya bırakmış ise faile sekiz yıldan oniki yıla kadar hapis cezası verilir.Suçun, milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birimler ile proje, tesis ve hizmetleri yerine getiren kurum ve kuruluşlarda görev yapanlar tarafından işlenmesi halinde verilecek ceza bir kat artırılır.Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır.”<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Muğlak ve soyut</h2>Düzenleme bu haliyle “ajanları” hedef alıyor gibi görünse de mevcut yasaların bu konuda neden yeterli olmadığı muğlak. Tıpkı “etki ajanlığı” düzenlemesi gibi.Etki ajanının kim olduğu, ne yaptığı mesela tanımlanmıyor. Nasıl etki ajanı sayılacağı konusu da bütünüyle soyut.Mesela, “devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları aleyhine…” ifadesinin ne anlam ifade ettiğini bilen yok… İç veya dış siyasal yararların ne olduğu, ne yaparsak buna aykırı hareket edeceğimiz belirsiz.Mesela, “yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları” ifadesi de öyle. Devleti anlamak mümkün ama yabancı organizasyonun stratejik çıkarı nedir, mesela bir çevre örgütü, bir medya organizasyonu, bir insan hakları örgütü bunun içinde sayılır mı, bilinmiyor. Ama öyle anlaşılıyor ki bunların tamamını kapsaması da mümkün.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden tedirginler?</h2>Sivil toplum örgütlerinin toplu biçimde tepki gösterdiği düzenleme, bu soyutluk ve muğlaklık nedeniyle tedirgin ediyor. “Kimi kapsayacak?” diye çok düşünmeye gerek yok. Yakın tarihten birkaç örneği sıralamak yeterli…Bergama dosyası:&nbsp;Bergama Altın Madeni tartışması malum. 90’lı yılların sonunda Bergamalılar’ın mücadelesiyle gündeme gelen altın madeni konusu bir anda ülke gündemine oturdu. Bergamalılar, boğaz köprüsünde, otoyolda, tarlada belki de Türkiye’nin ilk sivil direniş örneklerini gösterdi. Ve bir süre sonra askerden, hükümetten, “Bergama’da çıkacak altın ülke borçlarını ödemeye yeterli. Bu nedenle Almanlar tedirgin. Altın piyasası Almanlar’ın elinde olduğundan ajanlar vasıtasıyla köylüler yönlendiriliyor. Alman vakıfları bu işi organize ediyor” tepkisi gelmeye başladı. Dönemin DGM Savcısı Nuh Mete Yüksel, Bergama Altın Madeni’ni işleten yabancı konsorsiyumun davetlisi olarak Bergama’ya gitti. Bir süre sonra da çevreci avukatlardan birinin eşinin Alman vakfında çalışmasını gerekçe göstererek, avukatlar, sivil toplum örgütleri temsilcileri hakkında dava açtı. Casusluk davası…Bu dava sürerken Danıştay kararıyla faaliyeti durdurulan Bergama Altın Madeni, Bakanlar Kurulu kararıyla açıldı. Bergamalı köylülerin eylemleri sonlandırıldı. Dava beraatle bitti ancak amaca ulaşılmıştı. Bergama’nın açılması için dönemin ABD Büyükelçisi’nin devreye girip mektup yazdığı ise sonradan ortaya çıktı. Madenin çıkarılmaması için Almanlar değil, madenin açılması için ABD işin içine girmişti.Büyükada davası:&nbsp;Daha yakın zamandan Büyükada örneği de aklımızda… Sivil toplum örgütleri, farklı kampanyalar için zaman zaman işbirliği yapıyor ve bu nedenle farklı örgütlerden isimler de ortak bir yerde belirlenen toplantılara katılıyor. İşin bir parçası…Bir eğitim çalıştayı için İstanbul Büyükada’da toplanan, farklı sivil toplum örgütlerine mensup 10 insan hakları savunucusu, çalıştayın 5. günü olan 5 Temmuz 2017’de düzenlenen polis baskınıyla gözaltına alındı. Herkese açık bir otelde, açık biçimde düzenlenen toplantıda “casusluk” üzerine çalıştıkları iddia edildi. Hatta bazı AKP milletvekilleri, açık toplantı salonunda gözaltına alınan hak savunucularının gizli bir bölmede toplantı yaptıklarını, oradaki otellerin buna çok uygun olduğunu söyledi.Gözaltına alınanların fotoğrafları, “ajanlar” başlıklarıyla medyada yer aldı. İnsanlar hayatlarını sürdüremez hale getirildi. Sekiz kişi aylarca tutuklu kaldı.Haklarındaki iddianame yaklaşık üç ay sonra açıklandı. İddianamede, şüpheliler arasında bir hak savunucusunun daha eklendiği görüldü. İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen, ulusal ve uluslararası düzeyde tepki ve kampanyalara yol açan davanın karar duruşması 3 Temmuz 2020’de görüldü. Dört hak savunucusu hakkında çeşitli hapis cezaları verilirken yedi hak savunucusu beraat etti. Yeniden yargılamada tüm sanıklar beraat etti.SETA’nın hedef göstermesi:&nbsp;Elimizde bir başka veri daha var. İktidara yakınlığıyla bilinen düşünce kuruluşu SETA, 2019’da 202 sayfalık bir rapor kaleme aldı.“Uluslararası Medya Kuruluşlarının Türkiye Uzantıları” başlıklı raporda, yabancı medya kuruluşlarının Türkiye temsilciliklerinde çalışan gazetecilerin isimleri sıralandı, sosyal medya mesajlarından haberlerine kadar bütün eylemleri mercek altına alındı. Ardından bunların millî menfaatlerle uyuşmadığı tespiti yapıldı ve gazeteciler ihanetle, ajanlıkla suçlandı.-MHP’nin teklifi: Tam da böyle bir dönemde güncel bir örneğe daha yer vermekte fayda var. MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, fon alan medya kurum ve kuruluşlarının "millî güvenliği tehdit ettiği" gerekçesiyle lisanslarının iptal edilmesi için kanun teklifi verdi. Teklifin gerekçesinde, “Ülkemizde faaliyet gösteren başta sosyal medya üzerinden yayım yapan kuruluşlar olmak üzere kimi yayın gruplarının yabancı dernek ve vakıflardan kaynak temin ettiği, bahse konu yayıncıların devletimiz ve milletimiz aleyhinde yine bununla beraber toplumsal düzeni, milli beraberliğimizi ve milli güvenliğimizi etkileyecek şekilde yayımlar yaptığı gündeme gelmektedir. Bu kapsamda ilgili kanun teklifi ile yabancı dernek ve vakıflardan destek alarak faaliyet yürüten yayıncıların aldıkları desteklerin kesilmesi, destek almaya devam ettikleri durumlarda ise yayın lisanlarının iptal edilmesi hedeflenmektedir” ifadeleri yer aldı.Bu tablo bize yasalaşması halinde düzenlemenin nasıl tehditler içerdiğini gösteriyor. TBMM Genel Kurulu, Adalet Komisyonu’ndan geçen teklifi henüz gündemine almış değil. Ancak bütçe görüşmeleri başlamadan yasalaştırılması bekleniyor. ABD ve AB ülkelerinde de benzer yasalar var ancak Türkiye’nin Rusya yerine bu ülkelerdeki örnekleri esas alacağını düşünmek belli ki fazla iyimser olur.

"Etki ajanlığı" yasası, muğlaklığı ve kapsamının genişliği sebebiyle eleştiriliyor. Sivil toplum, medya ve toplumsal muhalefet gruplarına karşı siyasi baskıyı artırmak için kullanılabileceği söylenilen yasanın kapsamı ne, kimler etki ajanı olabilir?

Etki ajanı nasıl olunur?

1 Ekim'deki tokalaşmayla kamuoyunda tartışılmaya başlanan "Kürt Açılımı/Barış Süreci" ne kadar samimi? Bölgesel faktörler adına yeniden tasarlanmaya çalışılan iç siyasette aktörler ve toplumsal gruplar bu sürece güven besliyor mu? 2009-2015 arasında yaşananları hatırlayıp, konunun muhataplarının dediklerinden yola çıkarsak süreç pek umut verici değil.

Tarihten izler, bölgeden izlenimler: Yeni açılımın ardında ne var?

Eski ABD Başkanı Donald J. Trump, Cumhuriyetçi partinin adayı olarak yarıştığı başkanlık seçimlerinde zaferini ilan etti. Henüz kesinleşmeyen sonuçlara göre, Trump ABD'nin 47. Başkanı olacak.Yine kesinleşmemiş sonuçlara göre, Cumhuriyetçiler hem Senato'da hem de Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu kazanma yolunda. Seçimde beklenenin üstünde bir performans sergileyen Cumhuriyetçiler, ABD'yi "kırmızıya boyadı" diyebiliriz.&nbsp;Perspektif:&nbsp;Anayasa Mahkemesi'nde de Cumhuriyetçilerin atadığı yargıçlar çoğunlukta. Dolayısıyla önümüzdeki 4 yıl boyunca Cumhuriyetçilerin kendi ideolojik çizgilerinde politikalar uygulaması önünde neredeyse hiçbir engel bulunmuyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/10/3/1730886152983.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Donald ve Melania Trump, zafer kutlamasında. Mar-a-Logo | Doug Mills, The New York Times<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Trump'ın zafer konuşması</h2>Florida eyaletinde yer alan Mar-a-Logo tesislerinde konuşan Trump, ABD'yi "altın çağa" taşımaya söz verdi. İşte, konuşmadan öne çıkanlar:"Bu daha önce hiç kimsenin görmediği bir hareketti ve açıkçası bence bu tüm zamanların en büyük siyasi hareketiydi. Bu ülkede ve hatta belki dünyada daha önce hiç böyle bir şey olmamıştı.""Amerika bize eşi benzeri görülmemiş ve güçlü bir yetki verdi. Senato'nun kontrolünü geri aldık - vay canına, bu harika."<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünyadan ilk kutlamalar</h2>İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump'ın zaferini ilk kutlayanlardan oldu:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Beyaz Saray'a tarihi dönüşünüz Amerika için yeni bir başlangıç ve İsrail ile Amerika arasındaki büyük ittifaka güçlü bir güven tazeleme sunuyor. Bu büyük bir zafer!"</blockquote>Hatırlatma dozu:&nbsp;Trump, sık sık ABD'nin yakın tarihindeki en İsrail yanlısı başkan olduğunu dile getiriyor.NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de Trump'ın resmîleşmemiş başkanlığını <a fr-original-style="" href="https://x.com/SecGenNATO/status/1854073276688904323" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kutlayanlardandı</a>:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak seçilmesinden dolayı Donald Trump'ı kutluyorum. Kendisinin liderliği ittifakımızın güçlü kalmasında yine kilit rol oynayacaktır. NATO aracılığıyla, güç yoluyla barışı ilerletmek için kendisiyle yeniden çalışmayı dört gözle bekliyorum."</blockquote>Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen&nbsp;de Donald Trump 'ı kutladı ve “transatlantik ortaklık” konusunda kendisiyle birlikte çalışmaya çağırdı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Trump, hem başkanlığı sırasında hem de başkanlık kampanyasında NATO'ya ABD'nin gerektiğinden fazla para verdiğini, diğer üye ülkelerin "yükünü çekmediklerini" ve başkan seçilirse onları "daha fazla para ödemek zorunda bırakacaklarını" söylemişti.</li></ul>Hindistan Başbakanı Narendra Modi:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Tarihî seçim zaferiniz için en içten tebrikler dostum. Önceki döneminizin başarıları üzerine inşa ederken, Hindistan-ABD Kapsamlı Küresel ve Stratejik Ortaklığını daha da güçlendirmek için işbirliğimizi yenilemeyi dört gözle bekliyorum. Birlikte, halklarımızın iyiliği için ve küresel barış, istikrar ve refahı teşvik etmek için çalışalım."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2024/10/3/1730883592664.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp;Nevada'daki Demokratların seçim takip ofisi| Bridget Bennett, The New York Times<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Harris kampında boş salonlar ve sessizlik</h2>Kamala Harris'in kampanya yetkilileri, Harris'in bugün bir konuşma yapmayacağını açıkladı. Harris destekçilerinin dev bir ekrandan seçimi takip ettiği kampanya merkezi nerede tamamen boşalmış durumda.Demokratlar, hem başkanlığı kaybetmenin hem de Senato'da çoğunluğu Cumhuriyetçiler'e kaptırmanın üzüntüsünü yaşıyor. Özellikle Harris destekçileri açısından üzücü olan ise Harris'in 2020 seçimlerinde yine Trump'a karşı yarışan Joe Biden'dan her eyalette daha kötü bir sonuç oldu etmiş olması.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kürtaj da oy pusulasındaydı</h2>Cumhuriyetçi başkanların atadığı muhafazakar yargıçların kürsüde olduğu Yüksek Mahkeme'nin, Amerikalılar için kürtaja erişimi bir hak olarak tanıyan emsal davayı (Roe v Wade) iptal etme kararının ardından, birçok eyalet kürtaj erişimine sınırlamalar getirmişti. Bu seçimde 10 eyaletin sakinleri kürtaj hakkını eyalet yasalarına işlemek üzere oy kullandı.CNN'in tahminlerine göre Arizona, Colorado, New York ve Maryland'de kürtaj erişimini korumaya yönelik önlemler geçecek. Hâlihazırda kürtajın en azından yaşayabilirlik noktasına kadar yasal olduğu New York, Colorado ve Maryland'deki önlemler de kürtaja mevcut erişimi koruyacak. Arizona'da ise değişikliğin hamileliğin 15. haftasına kadar kürtaj yapılmasına ilişkin mevcut sınırı kaldırması bekleniyor.Ancak yine CNN'in tahminlerine göre, Florida'da kürtaj hakkını yaşayabilirlik noktasına kadar korumayı amaçlayan yasa değişikliği, kabul için gerekli olan %60'lık seçmen barajının altında kalarak başarısız olacak. Eyaletin 6 haftalık sınırı yürürlükte kalmaya devam edecek.Missouri, Nebraska ve Güney Dakota eyaletlerinde ise mevcut kürtaj yasaklarını ya da kısıtlayıcı politikalarını geçersiz kılmak için oylama yapıldı. Nebraska'da seçimlerde ise diğer eyaletlerin aksine mevcut kürtaj yasağını eyalet anayasasına işleyip işlememek üzerine bir tasarı için oy kullanıldı.

Resmî olmayan sonuçlara göre ABD'nin 47. Başkanı Donald J. Trump oldu. Anketlerin baş başa geçeceğini öngördüğü seçimde Cumhuriyetçiler hem Başkanlığı hem de Temsilciler Meclisi ve Senato'da çoğunluğu kazanma yolunda.

ABD seçimlerinde kırmızı dalga: Trump zaferini ilan etti

Amerikan siyasetinde Trump'la birlikte yeniden dirilen "antiliberal geleneğin" teori ve uygulamasını belirleyen en önemli kurumlardan biri Washington merkezli Heritage Vakfı. Heritage'ın Amerikan siyasetini, idari yapısını ve dış politikasını nasıl dönüştürmek istediklerini anlatan "Project 2025" adlı hacimli raporu, dünyayı bekleyen yeni dönemin ipuçlarını barındırıyor.