<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/gulsenaytac/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dr. Gülşen Aytaç</a>İster Edirne Üç Şerefeli Cami’den Mimar Sinan’ın Bedestenine doğru yol alın, isterseniz Paris’in en eski botanik bahçesi Jardin des Plantes’in toprak yollarında yürüyün, ister Cenevre Meydanlarında dağ ve göl manzarasına bakın, isterseniz Bağdat Caddesi’nin veya Dolmabahçe Caddesi’nin sabah trafiğinde araç kullanın, ister Londra Kensignton Bahçesi’nde sabah koşunuzu, isterseniz Münih İngiliz Bahçesi’nde kitabınızı okuyun, ister Plovdiv’de I. Murat’ın yaptırdığı cami meydanında oturun, isterseniz III. Napolyon’un açtırdığı Paris Bulvarlarında gölgelenin… Bu liste uzar gider ve hep bir çınar ağacı tanıklık eder size…İster tekil halde dikilmiş olsun, ister&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Alle" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">alle</a>&nbsp;halinde dikilmiş olsun, hep tarihe tanıklık etmiştir çınar ağaçları.&nbsp;Çınar ağacı (Platanus), tarih boyunca Akdeniz ve Avrupa’nın çeşitli bölgelerinde önemli bir yer edinmiştir. Özellikle Doğu Çınarı (Platanus orientalis), Akdeniz bölgelerinde topluluk yaşamının bir sembolü olarak kabul edilir; köken, birlik ve kuşaklar arası devamlılık simgesi olarak görülür. Platanus orientalis, kendi doğal yayılım alanının çok ötesinde, yüzyıllardır bilinen bir tür olarak, elma, dut ve ceviz gibi ağaçlar ile birlikte, insan göçleri ve ticaret yollarını takip eder. Osmanlı Devleti’nin ilk yerleşim yeri olan Bursa’nın İnkaya Köyü’ndeki çınar ağacı, 35 metre yüksekliği ve 13 ana kolu ile hem köken olma özelliğini yansıtan, hem de fiziksel özelliğinin sağladığı en önemli avantajlardan biri olan insanlara gölge olma özelliğini vurgulayarak gölgesine çok fazla turist çeken Türkiye’nin en yaşlı anıt ağaçlarından bir tanesidir.&nbsp;Çınar ağaçları, farklı iklim koşullarına uyum sağlama yetenekleri ve estetik değerleri nedeniyle Avrupa genelinde yaygın olarak kullanılır.Özellikle Platanus hispanica (Londra Çınarı) türü, birçok Avrupa şehrinde sokaklarda ve parklarda yaygın olarak görülür. Kirliliğe karşı dayanıklı yapıları nedeniyle endüstriyel ve yoğun nüfuslu alanlarda sıklıkla tercih edilir. Londra’nın birçok endüstriyel dönem sonrası kurulan banliyö ve bölgelerinde bulunan çınar ağaçları, kent peyzajına estetik bir değer katarken, havayı temizleme işlevleriyle de öne çıkar.&nbsp;Çınar ağaçları, geniş yaprakları, kalın gövdeleri ve en önemlisi karbon tutma özellikleri sayesinde, 16. ve 17. yüzyıllardan günümüze Avrupa peyzaj mimarisinde önemli yer tutmuş ağaçlardandır. III. Napolyon’un 17. Yüzyılda Hausmann’ı görevlendirdiği yeni Paris Planında dikilen 600.000 ağaçtan önemli bir çoğunluğunu çınar ağaçları oluşturmuş, şehre bir kimlik kazandırmıştır. Paris’in yanı sıra Berlin ve Roma gibi Avrupa’nın diğer büyük şehirlerinde de çınar ağaçları kentsel dönüşüm ve peyzaj çalışmalarında sıklıkla kullanılır.&nbsp;Çınar ağacı, tarihsel ve ekolojik açıdan hem şehirlerin peyzajında hem de doğal mirasın korunmasında büyük bir rol oynar.Avrupa genelinde geniş bir yayılım gösteren bu ağaçlar, sadece estetik değerleriyle değil, aynı zamanda hava kirliliğini azaltma ve sıcaklık yönetimi gibi çevresel faydalarıyla da öne çıkar. Bu sebeple, doğal ve kültürel mirasın bir parçası olan çınar ağaçlarının sürdürülebilir yönetimi, gelecek nesillere sağlıklı ve yaşanabilir şehirler bırakmak açısından da kritik bir rol oynar.Tarihin ve kültürel mirasın en önemli elçisi olan anıt ağaçlarının başında çınar ağaçları gelir. İstanbul Topkapı Sarayı’ndaki 500 yaşındaki ve Sarıyer Bahçeköy’deki 1300 yaşındaki doğu çınarı bunlardan sadece ikisidir.&nbsp;Çınar ağaçları çoğunlukla yaşlı, uzun ve kolludur. Özellikle kamuflajı andıran yamalı gövdeleriyle, sanki tarih boyunca yaşanan hava koşulları, politik olaylar ve farklı kültürlerin, milletlerin esrarengiz ve güzel anılarını hafızalarında saklar gibidirler. Belki Anadolu'nun bir köyünde nesiller boyunca tarlasındaki mahsulünü satmaya gelenlerin gölgesine sığındığı bir çınar, belki de Avrupa’da bir anaokulu bahçesinin ana oyun strüktürünü oluşturan bir çınar ağacı olmuştur. Yapraklandığında dolgun görüntüsüyle tek başına bile bir orman siluetini andırırken, yapraklarını döktüğünde özenle budanmış haliyle meydanları ve bulvarları adeta bir heykel dizisi gibi süsler.Çınar ağaçları karbon tutma kapasiteleri ile iklim değişikliğine olumlu etki eder.Özellikle endüstriyel dönemde karbon tutma potansiyeli sebebiyle dikilme sebebi olan çınarlar, geniş yaprak yüzeyleri, büyüme hızları ve büyük gövdeleri nedeniyle oldukça yüksektir. Çınar ağaçlarının karbon tutma kapasitesi, ağaç yaşı, boyutu ve çevresel koşullar gibi çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Daha büyük ağaçlar, daha fazla biyokütleye sahip oldukları için genellikle daha yüksek karbon depolama kapasitesine sahiptir. Bu kapasiteleri, çınar ağaçlarının yalnızca kentsel estetiği artırmakla kalmayıp, karbon yakalama yoluyla iklim değişikliğin hafifletmedeki rolünü vurgular.Bir diğer taraftan kuş göç yolları ile çınar ağaçları arasındaki ilişki, bu ağaçların göçmen kuşlara sağladığı habitat ve kaynaklarla açıklanabilir. Çınar ağaçları gibi ağaçlar, özellikle göç dönemlerinde kuşlar için önemli duraklama noktaları, beslenme ve yuvalama alanları sunar. Göçmen kuşlar, yolculukları boyunca belirli ağaç türlerine barınak ve yiyecek için ihtiyaç duyarlar. Yapılan araştırmalar, yüksek ağaçların göçmen kuşların sayısını ve çeşitliliğini önemli ölçüde etkilediğini ortaya koymuştur. Özellikle yüksek ağaçlar, kuşlar için dikey alan sağlayarak beslenme ve dinlenme açısından kritik bir rol oynar. Çınar ağaçları ise büyük ve karmaşık yapılarıyla, göç esnasında kuşlara hem korunak hem de böcek ve meyve gibi hayati besin kaynakları sunar.Çınar ağaçları, tarihe ve kültüre tanıklık eden sessiz tanıklar olarak, hem ekolojik hem de estetik değerleriyle kent peyzajında da önemli bir yer tutuyor. İklim değişikliğiyle mücadeledeki rolleri ve biyolojik çeşitliliğe katkıları, onları yalnızca geçmişin değil, sürdürülebilir bir geleceğin de vazgeçilmez bir tanığı yapıyor.

Dünyahali

Köken, birlik ve kuşaklar arası devamlılığın simgesi 

Tarihe Tanıklık Eden ve Edecek Olan Çınar Ağaçları 

Tarif: Edi Burak Ayaz&nbsp;Kısmen bağnaz olan&nbsp;“Rakıyla kokteyl olur mu?” sorusu&nbsp;“Evet, her şeyle olur.” cevabıyla kestirilip atılabilir. Eğer bu soru ciddiye alınacaksa kendi kokteyllerim için kullandığım bir değerlendirme ölçütü olan&nbsp;“Son ürün, en azından içindeki en güzel içerik kadar iyi tadıyor mu?” sorusu kullanılabilir. Lakin buradaki ikilem hangi rakıdan bahsettiğimiz. Kendi sofrasında, kültürel bağlamıyla tükettiğimiz sulandırılmış rakı mı yoksa şişenin içinde bekleyen bir içki olan rakı mı? Eğer birincisinden bahsediyorsak olumsuz, ikincisinden bahsediyorsak olumlu cevaplayabiliriz soruyu."Hangi rakıdan bahsediyoruz?" sorusuna bir parantez daha açıp hangi markadan bahsediyoruz sorusunu da masaya getirebiliriz. Normalde marka tavsiyesi pek yapmasam da Prototip Rakı'nın ikinci lot'u bu fikrimi değiştirdi. Karakterli olduğu kadar yumuşak içimiyle diğer pek çok rakının aksine kullanıldığı kokteylde bir süre sonra kükürt tadı ortaya çıkarmıyor.&nbsp;Damla sakızı rakının doğal olarak çağrıştırdığı bir tat ve kokteyli anason tadının medikal hissinden uzaklaştırıyor. Dut da aşırıya kaçmayan hoş bir meyvemsilik katıyor kokteyle.Malzemeler&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">35 ml damla sakızıyla demlenmiş cin (*)&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">15 ml rakı</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">45 ml beyaz şarap – dut (**)</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">20 ml limon suyu&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">10 ml basit şurup&nbsp;</li></ul>Hazırlanışı: Bütün içerik&nbsp;shaker&nbsp;içinde çalkalanıp buzlu kısa bardağa süzülür. Garniş olarak kokteylin üzerine dut yaprağı, yıldız anason ve bir adet taze dut yerleştirilir.(*) Damla sakızıyla demlenmiş cin için malzemeler&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">7 gr damla sakızı</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">70 cl cin&nbsp;</li></ul>Hazırlanışı:&nbsp;Damla sakızı ve cin bir kavanoza koyulup kavanozun ağzı sıkıca kapatılır. Büyükçe bir tencerenin içerisine bol miktarda su koyulup suyun sıcaklığı 65 dereceye getirilip mum ateşiyle bu sıcaklık sabitlenir. Kavanoz suyun içine yerleştirilip 6 saat bekletildikten sonra soğutulup şişelenir.Not:&nbsp;Damla sakızından istenen tadın çıkması için sıcaklık şart, soğuk demlemeyle verim almak pek mümkün değil.(**) Beyaz şarap – dut için malzemeler&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">750 gr taze beyaz dut&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 şişe beyaz şarap (orta kalite ve diri asiditeye sahip)&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 gr guar gum (tercihen)</li></ul>Hazırlanışı:&nbsp;Bütün içerik&nbsp;blender içinde karıştırılır. Karışım süzülüp şişelendikten sonra buzdolabında 5 gün saklanabilir. Guar gum karışımın ayrışmaması için tercihen kullanılabilir.

apéro tarif

Damla sakızlı ve rakılı.

Duthâne

<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879165931.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="http://www.yuzyillikhikayeler.com/tarihe-dokun/ali-muhiddin-haci-bekir" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">1777, demirhindi şerbeti ve şekerlemeleri ile meşhur Hacı Bekir’in ilk mağazasından bir fotoğraf</a>Şerbetin bilinen tarihi 11’inci yüzyıla kadar uzanıyor. Besleyici yanıyla ara öğün olarak kullanılan şerbet, sıcak günlerin serinleme içeceğiydi. Osmanlı’da altın çağlarını yaşamaya başlayan şerbet, günün her saati tüketilen bir içecek hâline gelmişti.&nbsp;Şerbetçi dükkânında raflara dizilmiş rengarenk kristal şişeler, bir yanıyla mevsimi diğer yanıyla da zenginliği anlatıyordu:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/273470" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Osmanlı’nın en gözde şerbetleri</a> gül, zambak, menekşe, fulya, yasemin, muhabbet, iğde ve akıllara durgunluk veren reçetesiyle nilüfer çiçeklerinden yapılmaktaydı. Mevsimine göre limonata, üzüm, elma, armut, ayva, erik, badem, kavun çekirdeği, nar, dut, nane, koruk ve ceviz şerbetleri raflarda yerini alırdı. Böğürtlen, çilek, kızılcık, kayısı, ağaç çileği, mandalina, portakal, şeftali, turunç, vişne, gül, amber, fulya çiçeği, menekşe, yasemin çiçeği, demirhindi, keçiboynuzu, Antep fıstığı şerbetleri ise en çok tercih edilen şerbetlerdi. Bununla birlikte balla ve sirkeyle yapılan sirkencübin şerbeti susuzluğu giderir, hastalıklara da şifa olurdu.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879201983.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.68" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://eranistis.net/wordpress/2019/10/11/34038%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BC%CF%80%CE%B1%CF%82-%CE%BF-%CE%BA%CF%89%CE%BB%CE%AD%CF%84%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%BC/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Atina'da Şerbetçi Dükkanı, 1838</a>Almanca scherbett, İtalyanca sorbetto, Fransızca sorbet, İngilizce sherbet olarak geçen şerbetin kökeni üzerine tartışmalar devam ediyor. İnsanı serinleten bu içeceğin hangi ulusa ait olduğuna dair tartışmaların henüz ortaya çıkmadığı 1930’ların İstanbul’unda ciddi bir ‘şerbet’ krizi yaşandı. Aslında birçok konuyla ilgili olan ama şerbetçilerde kristalize olan bir kriz…&nbsp;Cumhuriyetin ilk 10 yılında İstanbul’un nüfusu çok değişmese de yeni iş kolları sebebiyle vatandaşlar kırsaldan şehir merkezine doğru taşınmaya başlar. Şehirde artan kalabalık, yeni pazarları da beraberinde getirir. Seyyar satıcılık da eskisine göre daha kazançlı bir iş olmaya başlar. Öyle ki ikindi olmadan üç bin bardak şerbet satanlar vardır. Bu yüksek gelir kimi sıkıntıları da beraberinde getirir.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yazın geldiğini şerbetçiden anlamak</h3>Kış aylarında kömürcülük yapan, kömür depolarında hamal olarak çalışan birçok İstanbullu aile, yazları şerbetçilik ile geçinmeyi planlar. Evet, seyyar şerbetçilik ile kömürcülük arasında benzer yönler var:<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uzun süre ağır bir şeyler taşımak&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mevsim sıcaklığının tersine etkide bulunmak</li></ol>İlk bakışta plan gayet mantıklı. Ama şerbet üretimi ustalık gerektiriyor: -“Yaparız, sıkıntı değil! Ne olacak meyve, su, bir de tuluk.”Sokaklarda bitmeye başlayan şerbetçilerin yazın yaklaştığını anlamak mümkündü artık. Mahmud Yesari, <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/son_telgraf/1938-09-14/5" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">14 Eylül 1938</a> tarihli yazısında seyyar satıcılar hakkında "Onlar takvime ve saate benzerler! Bize yazın geldiğini, kışın yaklaştığını, mevsimlerin değiştiğini hatırlatır" diye yazar. İşte bu takvimin en nadide parçalarından biri şerbetçi, sokağa çıkmasıyla yazı, içeceklerde meyvenin değişmesiyle de geçen ayları hatırlatır.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Seyyar serbest durarak satış yasak!..</h3>Seyyar satıcılar, alan koruma güdüsüyle hareket ederler. Bir sokağın köşesi onundur, yakınlarında başka bir seyyarın satış yapmasına izin vermez. 1929’da buna pek de işlemeyen bir çözüm bulunmuş. Zabıtaların denetlediği <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/aksam/1929-06-18/1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kurala göre</a>, seyyar satış yapmak serbest ama durarak satış yapmak yasak. Şerbetçiler ise bu duruma çok tepkili: “Ne zaman bir bardak şerbet doldurmak için dursam zabıta gelip ‘hadi devam et’ diyor. Bardağı dolduramadan gitmek zorunda kalıyorum.” &nbsp;Haklı bir tepki. Bu kuralın çok işlemediği tahmin ediliyor.&nbsp;Seyyar satıcının bir diğer özelliği de narasıdır. Hafif esintili sıcak bir yaz günü, sallanan perdelerin arasından odaya giren seyyar sözler, kafayı pencereden çıkarıp bakmadıkça pek de anlamlı gelmez insana.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 216, 77); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 216, 77); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Sovanvaaa domavaaaa Voramsiyeeeaaa Amıtttttttttttttt pek dayıı amıttttttttt Çaaaaaağsmit! Gompiiieeeğğ Simiiidiaaaaa Doaaaaa bieeee Biliya biliya biliyyyyyaaaaaaa Hurdjiciyaeh</blockquote>Hatta pencereden aşağıda seyyarın tezgahı gözükse bile insanın içinde “Ne satıyorsun?” diye bağırma merakı uyanır. Şikâyete konu olan bütün bu gürültülerde de şerbetçiler yazın ilk sırada yer almış. Medenileşmek bir yanıyla da sokaktan bu sesleri çıkarmak gibi algılanıyordu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879492384.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.24" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://tarihdergi.com/serbetleri-ez-getir-sofralara-tez-getir/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cumhuriyetin ilk yıllarından seyyar şerbetçi</a><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Var mı dişine güvenen?”</h3>İnsan anlaşılır bir söz de duymak ister, tüm seyyar gürültülerinin arasında. Olmuyor değil. İstanbul’un belalı mahallelerinden birine dalıp “Var mı dişine güvenen?” diye bağırıp sağ salim çıkmak da bi' şerbetçiye nasip olur herhalde.&nbsp;Şerbet özellikleri sebebiyle, tarçını, nanesi, meyve tatlarıyla insanı serinleten bir içecek. Bu lezzetler içecek soğudukça daha net bir şekilde ortaya çıkıyor. Bu sebeple şerbetçiler, basıyorlar buzu şerbetin içine. &nbsp;Bu durum da İstanbul’da küçük bir krize sebep oluyor. 1931 yılındaki bir <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/aksam/1931-05-21/3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haber</a> başlığı şu şekilde: “Buz yok! Havalar ısınır ısınmaz buhran baş gösterdi”&nbsp;Habere göre, geçen sene de aynı kriz yaşanmış, belediye buz fabrikasında yeni bir tesisat yapacağına söz vermiş. Ama maalesef sonuç hüsran… Artan talebe yetişemeyen bir buz fabrikası…<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Buz karaborsada; bardak kardeşliği</h3>Beklenen olur. Buz karaborsaya düşer. Belediye buz fiyatlarını sabitler. Ancak el altından karaborsa buz satışı devam eder. Günde ortalama 3 bin bardak satan bir seyyar şerbetçi için buzun karaborsaya düşmesi pek de sıkıntı olmaz. Ancak artan buz fiyatlarını diğer giderlerle dengelemeli.Şerbet giderlerinin başında taze meyveler, su ve temizlik geliyor. Zaten şerbetçilikte başka gider yok. Taze meyveler yerine renklendirici boyalar, suyu kuyudan çekeriz, bin kişiye bir bardak.Osmanlı’da şifa olsun diye de içilen, hatta alternatif tıbbın ilk örneklerinden biri olan şerbet, zehir saçmaya başlar. Midesi yanıp hastaneye gitme gereği duymayanlar bir yana, 1935’ten itibaren başta çocuklar olmak üzere birçok zehirlenme vakası gazetelerde haber olur.&nbsp;Belediye yeni kurallar koymak zorunda kalır. Şerbetçilerden örnekler alınarak boya kullanıp kullanmadığı düzenli olarak denetlenmeye başlar. Seyyar ve dükkânlar için Terkos suyu kullanmak ve bardakların yıkanması zorunlu hâle getirilir.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879556218.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.63" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Eroinin sokak ismi “şerbet” miydi?</h3>Bugünün kahvecileri gibi dönemin de şerbetçileri, şerbet dükkanları arkadaşların beraber vakit geçirdiği, tanımadıkların birbirleriyle bakıştığı, ahbapların küçük dedikodularını kahkahalarla paylaştığı mekânlar olarak öne çıkıyor. Şerbetçiler, diğer mekanlara göre daha kalabalık, hareketli, sirkülasyonu olan mekanlar… Bu kalabalık ve hareketli ortam, mesela eroin transferine güzel bir kamuflaj oluyor. 1930’larda İstanbullular en az iki haberde, eroin transferinin şerbetçide gerçekleştiğini okuyor. Tabii bu yakalananların haberi…Şerbetin en iyi serinletici olma iddiası 1960’lara kadar devam ediyor. Ta ki 1954’te ilk fabrikasını açan dünya markasına kadar… Sonrasında şerbet, önüne “lohusa” ekini alarak her bebek doğduğunda hatırlanan bir içeceğe dönüşüyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879591953.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://www.basedistanbul.com/istanbulda-uyanan-bir-amerikan-ruyasi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Amerikalı yazar James Baldwin Kabataş'ta (1965), Görsel: Fotoğraf sanatçısı Sedat Pakay</a>

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Şerbette kristalize olan yazlık dertler... 1930'larda şerbet, yaz aylarında en iyi serinleticilerden biri. Şerbetçi dükkânları da gündüzleri kadın ve erkeğin bir arada takıldığı, en hareketli ve kalabalık mekanları. Seyyar şerbetçiler ise para basıyor. Serin bir içecek, sıcakkanlı insanlar ve güzel para... 'Şerbet' krizi böyle başladı.  

1930’larda ‘şerbet’ krizi: Binlerce insan aynı bardakta buluşuyor

Kısmen bağnaz olan “Rakıyla kokteyl olur mu?” sorusu “Evet, her şeyle olur.” cevabıyla kestirilip atılabilir. Eğer bu soru ciddiye alınacaksa kendi kokteyllerim için kullandığım bir değerlendirme ölçütü olan “Son ürün, en azından içindeki en güzel içerik kadar iyi tadıyor mu?” sorusu kullanılabilir. Lakin buradaki ikilem hangi rakıdan bahsettiğimiz. Kendi sofrasında, kültürel bağlamıyla tükettiğimiz sulandırılmış rakı mı yoksa şişenin içinde bekleyen bir içki olan rakı mı? Eğer birincisinden bahsediyorsak olumsuz, ikincisinden bahsediyorsak olumlu cevaplayabiliriz soruyu."Hangi rakıdan bahsediyoruz?" sorusuna bir parantez daha açıp hangi markadan bahsediyoruz sorusunu da masaya getirebiliriz. Normalde marka tavsiyesi pek yapmasam da Prototip Rakı'nın ikinci lot'u bu fikrimi değiştirdi. Karakterli olduğu kadar yumuşak içimiyle diğer pek çok rakının aksine kullanıldığı kokteylde bir süre sonra kükürt tadı ortaya çıkarmıyor.&nbsp;Damla sakızı rakının doğal olarak çağrıştırdığı bir tat ve kokteyli anason tadının medikal hissinden uzaklaştırıyor. Dut da aşırıya kaçmayan hoş bir meyvemsilik katıyor kokteyle.Malzemeler&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">35 ml damla sakızıyla demlenmiş cin (*)&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">15 ml rakı</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">45 ml beyaz şarap – dut (**)</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">20 ml limon suyu&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">10 ml basit şurup&nbsp;</li></ul>Hazırlanışı: Bütün içerik shaker&nbsp;içinde çalkalanıp buzlu kısa bardağa süzülür. Garniş olarak kokteylin üzerine dut yaprağı, yıldız anason ve bir adet taze dut yerleştirilir.(*) Damla sakızıyla demlenmiş cin için malzemeler&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">7 gr damla sakızı</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">70 cl cin&nbsp;</li></ul>Hazırlanışı:&nbsp;Damla sakızı ve cin bir kavanoza koyulup kavanozun ağzı sıkıca kapatılır. Büyükçe bir tencerenin içerisine bol miktarda su koyulup suyun sıcaklığı 65 dereceye getirilip mum ateşiyle bu sıcaklık sabitlenir. Kavanoz suyun içine yerleştirilip 6 saat bekletildikten sonra soğutulup şişelenir.Not:&nbsp;Damla sakızından istenen tadın çıkması için sıcaklık şart, soğuk demlemeyle verim almak pek mümkün değil.(**) Beyaz şarap – dut için malzemeler&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">750 gr taze beyaz dut&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 şişe beyaz şarap (orta kalite ve diri asiditeye sahip)&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 gr guar gum (tercihen)</li></ul>Hazırlanışı:&nbsp;Bütün içerik blender içinde karıştırılır. Karışım süzülüp şişelendikten sonra buzdolabında 5 gün saklanabilir. Guar gum karışımın ayrışmaması için tercihen kullanılabilir.

dut ile ilgili hikayeler