<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879165931.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="http://www.yuzyillikhikayeler.com/tarihe-dokun/ali-muhiddin-haci-bekir" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">1777, demirhindi şerbeti ve şekerlemeleri ile meşhur Hacı Bekir’in ilk mağazasından bir fotoğraf</a>Şerbetin bilinen tarihi 11’inci yüzyıla kadar uzanıyor. Besleyici yanıyla ara öğün olarak kullanılan şerbet, sıcak günlerin serinleme içeceğiydi. Osmanlı’da altın çağlarını yaşamaya başlayan şerbet, günün her saati tüketilen bir içecek hâline gelmişti.&nbsp;Şerbetçi dükkânında raflara dizilmiş rengarenk kristal şişeler, bir yanıyla mevsimi diğer yanıyla da zenginliği anlatıyordu:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/273470" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Osmanlı’nın en gözde şerbetleri</a> gül, zambak, menekşe, fulya, yasemin, muhabbet, iğde ve akıllara durgunluk veren reçetesiyle nilüfer çiçeklerinden yapılmaktaydı. Mevsimine göre limonata, üzüm, elma, armut, ayva, erik, badem, kavun çekirdeği, nar, dut, nane, koruk ve ceviz şerbetleri raflarda yerini alırdı. Böğürtlen, çilek, kızılcık, kayısı, ağaç çileği, mandalina, portakal, şeftali, turunç, vişne, gül, amber, fulya çiçeği, menekşe, yasemin çiçeği, demirhindi, keçiboynuzu, Antep fıstığı şerbetleri ise en çok tercih edilen şerbetlerdi. Bununla birlikte balla ve sirkeyle yapılan sirkencübin şerbeti susuzluğu giderir, hastalıklara da şifa olurdu.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879201983.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.68" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://eranistis.net/wordpress/2019/10/11/34038%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BC%CF%80%CE%B1%CF%82-%CE%BF-%CE%BA%CF%89%CE%BB%CE%AD%CF%84%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%BC/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Atina'da Şerbetçi Dükkanı, 1838</a>Almanca scherbett, İtalyanca sorbetto, Fransızca sorbet, İngilizce sherbet olarak geçen şerbetin kökeni üzerine tartışmalar devam ediyor. İnsanı serinleten bu içeceğin hangi ulusa ait olduğuna dair tartışmaların henüz ortaya çıkmadığı 1930’ların İstanbul’unda ciddi bir ‘şerbet’ krizi yaşandı. Aslında birçok konuyla ilgili olan ama şerbetçilerde kristalize olan bir kriz…&nbsp;Cumhuriyetin ilk 10 yılında İstanbul’un nüfusu çok değişmese de yeni iş kolları sebebiyle vatandaşlar kırsaldan şehir merkezine doğru taşınmaya başlar. Şehirde artan kalabalık, yeni pazarları da beraberinde getirir. Seyyar satıcılık da eskisine göre daha kazançlı bir iş olmaya başlar. Öyle ki ikindi olmadan üç bin bardak şerbet satanlar vardır. Bu yüksek gelir kimi sıkıntıları da beraberinde getirir.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yazın geldiğini şerbetçiden anlamak</h3>Kış aylarında kömürcülük yapan, kömür depolarında hamal olarak çalışan birçok İstanbullu aile, yazları şerbetçilik ile geçinmeyi planlar. Evet, seyyar şerbetçilik ile kömürcülük arasında benzer yönler var:<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uzun süre ağır bir şeyler taşımak&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mevsim sıcaklığının tersine etkide bulunmak</li></ol>İlk bakışta plan gayet mantıklı. Ama şerbet üretimi ustalık gerektiriyor: -“Yaparız, sıkıntı değil! Ne olacak meyve, su, bir de tuluk.”Sokaklarda bitmeye başlayan şerbetçilerin yazın yaklaştığını anlamak mümkündü artık. Mahmud Yesari, <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/son_telgraf/1938-09-14/5" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">14 Eylül 1938</a> tarihli yazısında seyyar satıcılar hakkında "Onlar takvime ve saate benzerler! Bize yazın geldiğini, kışın yaklaştığını, mevsimlerin değiştiğini hatırlatır" diye yazar. İşte bu takvimin en nadide parçalarından biri şerbetçi, sokağa çıkmasıyla yazı, içeceklerde meyvenin değişmesiyle de geçen ayları hatırlatır.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Seyyar serbest durarak satış yasak!..</h3>Seyyar satıcılar, alan koruma güdüsüyle hareket ederler. Bir sokağın köşesi onundur, yakınlarında başka bir seyyarın satış yapmasına izin vermez. 1929’da buna pek de işlemeyen bir çözüm bulunmuş. Zabıtaların denetlediği <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/aksam/1929-06-18/1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kurala göre</a>, seyyar satış yapmak serbest ama durarak satış yapmak yasak. Şerbetçiler ise bu duruma çok tepkili: “Ne zaman bir bardak şerbet doldurmak için dursam zabıta gelip ‘hadi devam et’ diyor. Bardağı dolduramadan gitmek zorunda kalıyorum.” &nbsp;Haklı bir tepki. Bu kuralın çok işlemediği tahmin ediliyor.&nbsp;Seyyar satıcının bir diğer özelliği de narasıdır. Hafif esintili sıcak bir yaz günü, sallanan perdelerin arasından odaya giren seyyar sözler, kafayı pencereden çıkarıp bakmadıkça pek de anlamlı gelmez insana.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 216, 77); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 216, 77); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Sovanvaaa domavaaaa Voramsiyeeeaaa Amıtttttttttttttt pek dayıı amıttttttttt Çaaaaaağsmit! Gompiiieeeğğ Simiiidiaaaaa Doaaaaa bieeee Biliya biliya biliyyyyyaaaaaaa Hurdjiciyaeh</blockquote>Hatta pencereden aşağıda seyyarın tezgahı gözükse bile insanın içinde “Ne satıyorsun?” diye bağırma merakı uyanır. Şikâyete konu olan bütün bu gürültülerde de şerbetçiler yazın ilk sırada yer almış. Medenileşmek bir yanıyla da sokaktan bu sesleri çıkarmak gibi algılanıyordu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879492384.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.24" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://tarihdergi.com/serbetleri-ez-getir-sofralara-tez-getir/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cumhuriyetin ilk yıllarından seyyar şerbetçi</a><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Var mı dişine güvenen?”</h3>İnsan anlaşılır bir söz de duymak ister, tüm seyyar gürültülerinin arasında. Olmuyor değil. İstanbul’un belalı mahallelerinden birine dalıp “Var mı dişine güvenen?” diye bağırıp sağ salim çıkmak da bi' şerbetçiye nasip olur herhalde.&nbsp;Şerbet özellikleri sebebiyle, tarçını, nanesi, meyve tatlarıyla insanı serinleten bir içecek. Bu lezzetler içecek soğudukça daha net bir şekilde ortaya çıkıyor. Bu sebeple şerbetçiler, basıyorlar buzu şerbetin içine. &nbsp;Bu durum da İstanbul’da küçük bir krize sebep oluyor. 1931 yılındaki bir <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/aksam/1931-05-21/3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haber</a> başlığı şu şekilde: “Buz yok! Havalar ısınır ısınmaz buhran baş gösterdi”&nbsp;Habere göre, geçen sene de aynı kriz yaşanmış, belediye buz fabrikasında yeni bir tesisat yapacağına söz vermiş. Ama maalesef sonuç hüsran… Artan talebe yetişemeyen bir buz fabrikası…<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Buz karaborsada; bardak kardeşliği</h3>Beklenen olur. Buz karaborsaya düşer. Belediye buz fiyatlarını sabitler. Ancak el altından karaborsa buz satışı devam eder. Günde ortalama 3 bin bardak satan bir seyyar şerbetçi için buzun karaborsaya düşmesi pek de sıkıntı olmaz. Ancak artan buz fiyatlarını diğer giderlerle dengelemeli.Şerbet giderlerinin başında taze meyveler, su ve temizlik geliyor. Zaten şerbetçilikte başka gider yok. Taze meyveler yerine renklendirici boyalar, suyu kuyudan çekeriz, bin kişiye bir bardak.Osmanlı’da şifa olsun diye de içilen, hatta alternatif tıbbın ilk örneklerinden biri olan şerbet, zehir saçmaya başlar. Midesi yanıp hastaneye gitme gereği duymayanlar bir yana, 1935’ten itibaren başta çocuklar olmak üzere birçok zehirlenme vakası gazetelerde haber olur.&nbsp;Belediye yeni kurallar koymak zorunda kalır. Şerbetçilerden örnekler alınarak boya kullanıp kullanmadığı düzenli olarak denetlenmeye başlar. Seyyar ve dükkânlar için Terkos suyu kullanmak ve bardakların yıkanması zorunlu hâle getirilir.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879556218.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.63" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Eroinin sokak ismi “şerbet” miydi?</h3>Bugünün kahvecileri gibi dönemin de şerbetçileri, şerbet dükkanları arkadaşların beraber vakit geçirdiği, tanımadıkların birbirleriyle bakıştığı, ahbapların küçük dedikodularını kahkahalarla paylaştığı mekânlar olarak öne çıkıyor. Şerbetçiler, diğer mekanlara göre daha kalabalık, hareketli, sirkülasyonu olan mekanlar… Bu kalabalık ve hareketli ortam, mesela eroin transferine güzel bir kamuflaj oluyor. 1930’larda İstanbullular en az iki haberde, eroin transferinin şerbetçide gerçekleştiğini okuyor. Tabii bu yakalananların haberi…Şerbetin en iyi serinletici olma iddiası 1960’lara kadar devam ediyor. Ta ki 1954’te ilk fabrikasını açan dünya markasına kadar… Sonrasında şerbet, önüne “lohusa” ekini alarak her bebek doğduğunda hatırlanan bir içeceğe dönüşüyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664879591953.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://www.basedistanbul.com/istanbulda-uyanan-bir-amerikan-ruyasi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Amerikalı yazar James Baldwin Kabataş'ta (1965), Görsel: Fotoğraf sanatçısı Sedat Pakay</a>

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Şerbette kristalize olan yazlık dertler... 1930'larda şerbet, yaz aylarında en iyi serinleticilerden biri. Şerbetçi dükkânları da gündüzleri kadın ve erkeğin bir arada takıldığı, en hareketli ve kalabalık mekanları. Seyyar şerbetçiler ise para basıyor. Serin bir içecek, sıcakkanlı insanlar ve güzel para... 'Şerbet' krizi böyle başladı.  

1930’larda ‘şerbet’ krizi: Binlerce insan aynı bardakta buluşuyor

Gel gelelim benim hayatıma. Genellikle bültende kendimden bu denli bahsetmiyorum ama bu seferlik bir değişiklik yapalım dedim: Bu sayıyı, çerçevesiz yatağımın üstünden yazıyorum. Ekranımın yakınlarında bir sivri sinek uçuyor ama çoğu zamanki gibi öldürmeme kararı veriyorum. Saat 23:00 sularında, mahallemde yaşayan birinin hediye ettiği pembe deniz kabuğu lambam odamı sıcak sarı tonlarında aydınlatıyor. Yazma havasına girmem için arka planda her sene birkaç şarkı eklediğim ve New York’u hatırlatan şarkılardan oluşan <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/0odmbXl7Io2S87b6VWURNy?si=23b37c9226094615" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalma listem</a> hafif hafif çalıyor. Odam yasemin, sedir ağacı ve yuzu kokuyor. Biraz önce bahsettiğim sivri sinek tam şu saniye bacağımdan soktu. Yarın sabah çok kaşınacak… Kendisi ile bakışıyoruz ama öldürmeme kararımda ısrarcıyım. Şu an durumumuz böyle:&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/8/4/1630548210137.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu resimden de anlaşılacağı üzere bir süreliğine taşındım. Nereye? New York’a. Okuluma metro ile yaklaşık 40 dakika uzaklıktaki küçük tatlı bir apartmanda, Türk oda arkadaşım ile düzenimizi kuruyoruz. Bir yıldır görmediğim arkadaşlarımı gördüm, özlediğim bazı yemekleri yedim. Bu akşam zeytinyağlı fasulye yaptık — bizde durumlar böyle. Ay durun fasulyenin de resmini paylaşayım! Burada ayşekadın ya da güzel çalı fasulyesi bulmak sanırım imkansız (çok aramadığımı belirtmem önemli. Çoktan kastım ise hiç). Zor şartlarda yapıldı ama fena olmadı! Tarif isteyenler mail atsın:&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/8/4/1630548253059.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fazlasıyla gurur duyduğum fasulyemden de bahsettiğime göre, neden New York’ta olduğumu kısaca paylaşayım. Pandemiden önce bir yüksek lisans programına kabul edilmiştim ancak pandemi nedeniyle planlarımı değiştirmiş, okulu bir sene ertelemiş ve İstanbul’a dönüp orada çalışmaya başlamıştım. Şimdi döndüm ve haftaya okul başlıyor! Dünya tarihi ve politika üzerine bir mastır yapıyorum ama çeşitli odaklarımız olabiliyor ve evet, yine bir tez yazıyorum — şu an sizi Akademik Yasmin’e bağlayarak sıkmayacağım ama bilin ki heyecanlıyım.Döndüğümden beri başlangıçlar, zaman ve mekanlara atfettiğimiz anlamlar üzerine düşünüyorum. Rahat, mutlu ve güvende hissettiğiniz bir ortamı bırakıp daha bilinmez bir yere doğru adım atmak için biraz iteklenmek gerekiyor. Birçok şeyde olduğu gibi, ilk adımı atmak deneyimin geri kalanına kıyasla çok daha zor. Yaşlı gözler ile ‘görüşürüz’leri, bir süreliğine son sarılmaları, uzaktan el sallamaları yaşadıktan sonra, adeta beynimizde bir şalter atıyor; ‘tamam şimdi önümüzdeki yolculuğa bakalım’ zihniyetine giriyorsunuz. O zihniyete girmede de ailemin desteği, bana duydukları ve kendime duymamı sağladıkları güvenin yeri çok büyük. New York’ta 5. seneme giriyorum, kendimi daha ‘yetişkin’ olarak gördüğüm dönemimin çoğu bu şehirde geçti, şehrin çoğu köşesinde bir anım var. Tuhaf bir geri dönüş oldu, bir yandan sanki hiç ayrılmamışım, bir yandan da 30 yıldır görmemişim gibi… Eminim bunu okuyan birçoğunuz okul, iş ya da başka nedenlerden dolayı büyüdüğünüz yerleri bırakıp soluğu başka mahalleler, şehirler hatta ülkelerde alıyor ya da alma kararı veriyorsunuz. Kafamızda oluşan ‘bu doğru karar mı?’ ya da ‘ben ne yapıyorum ya?’ sorularına yaklaşımım da geçtiğimiz yılda çok değişti:&nbsp;Hani birkaç kolyeyi üst üste koyunca ya da &nbsp;kablolu kulaklığınızı cebinize atınca hepsi birbirine girer, sonra çok düşünmeden o düğümleri deneye deneye açmaya çalışırsınız ya… Bu aralar hayata bakış açım biraz öyle. Kafamda oluşan soruları karşıma çıktıkça biraz el yordamıyla, biraz deneyimden gelen motor hafıza ile biraz da kafamı kullanarak teker teker çözümlüyorum (ya da çözümlemeye çalışıyorum). Günün sonunda o kolyeler takılacak, o kulaklıkla metroda müzik dinlenecek. Birkaç düğüm açılmamış bırakılırsa da sorun değil, onun da vakti gelir.&nbsp;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ___Ağustos ayını 20lik için planlar yaparak geçirdim. Müthiş insanlar ile kafa kafaya veriyoruz, bültende yeni sesler ve yeni konular olacak. Düşüncelerinizi, yorumlarınızı, sorularınızı bana lütfen yazın! Burada deneme yanılma ile ilerliyoruz.&nbsp;Yolunuz buraya düştüğü için çok mutluyum, soframıza hoş geldiniz!&nbsp;Haftaya görüşürüz,&nbsp;Yasmin

20'lik

Günlük koşturmaca içinde bir yerlere yetişmeye çalışırken ya da zihnimizin yoğunluğu içinde kaybolmuş hâlde sokaklarda yürürken kaç çeşit erguvanın, fıstık çamının, ıhlamurun, yaseminin, meşe ağacının, düğün çiçeğinin, kum zambağının, kum şebboyunun, hindabanın, siklamenin, çuha çiçeğinin ve daha nicesinin ne kadar farkındayız? Şehrin gri duvarları içinde çiçeklerin isimlerini ve değerini unutmuş olabiliriz ama tarih boyunca çiçekler, bu şehirde önemli bir yere sahipti. Hâlâ da önce baharın, sonra yazın habercisi. Şimdi onları hatırlama zamanı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Osmanlı çiçek kültürü</h2>Avrupa’yı da etkisi altına alan Osmanlı çiçek kültürü, önemli askerî başarıları ve kanunlarıyla Osmanlı'ya en ihtişamlı zamanını yaşatan Kanuni Sultan Süleyman döneminde gelişmiş; bu dönem Osmanlıların, çiçek ve bahçe kültürü açısından çok parlak bir dönemi olmuş. Ayrıca çiçekler, saray törenlerinden sofralara, edebiyattan giyime, süslemelerden tedavilere yaşamın her alanında büyük önem görmüş. O döneme ait bir çiçek dilinin bulunduğu ve her çiçeğin ayrı bir anlam ifade ettiği bile düşünülürmüş. Öyle ki portakal çiçeği umudu, kadife çiçeği umutsuzluğu, horozibiği değişmezliği <a fr-original-style="" href="https://www.plantdergisi.com/dr-ogr-uyesi-selma-kosa-sila-mihriban-gural/osmanli-devletinde-cicek-sevgisi-ve-bir-devre-adini-veren-lalenin-yolculugu.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">simgelermiş.</a><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çiçekçibaşı ile şükûfenâmeleri bilir miydiniz?</h2>Osmanlı Dönemi’nde çiçeğe gösterilen yoğun ilgi sonucu kurulan Çiçek Severler Derneği’nin başındaki çiçekçibaşı, padişah tarafından tayin edilirmiş. Yetiştiriciler çiçeklerini, çiçekçiler meclisine getirir, meclis bunları inceler ve kendinden önceki türlere benzemiyorsa yeni bir isim verilirmiş. Ayrıca en güzel çiçeği seçmek üzere yarışma düzenlenilirmiş.&nbsp;17. yüzyılda çiçek yetiştiriciliği bir usta çırak ilişkisine dönüşmüş ve o dönem İstanbul’da bir sanat hâline gelmiş. I. Mahmut da bu sanatla ilgilenmiş ve pek çok laleye isim babalığı yapmış. Aynı dönemde çiçekle ilgili bilgileri içeren kitaplar yazılmaya başlanmış. Kelime anlamı olarak “açmamış çiçek” anlamına gelen “şükûfe”den türeyen “şükûfenâme” adı verilen bu kitaplar, çiçek yetiştiriciliği merakını <a fr-original-style="" href="https://www.dunyabizim.com/mercek-alti/osmanlida-ciceklerin-dili-h42345.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">anlatırmış.</a><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yedi tepeli şehrin nadide çiçekleri</h2>Prof. Dr. Ünal Akkemik, dağ tepe gezerek beş yıl boyunca İstanbul'un bitkilerinin peşine düşüp onları fotoğraflamış ve 1152 sayfadan oluşan İstanbul'un Doğal Bitkileri <a fr-original-style="" href="https://www.cekulvakfi.org.tr/haber/istanbulun-dogal-bitkileri" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kitabını</a> ortaya çıkarmış. Akkemik, yaptığı bir röportajda şu sözleri <a fr-original-style="" href="https://bianet.org/bianet/toplum/188616-istanbul-un-bitkilerini-ne-kadar-taniyorsunuz" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dile getiriyor</a>:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(179, 61, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(179, 61, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Türkiye’nin toplam bitki çeşidi sayısı 12,450 civarı, İstanbul’un florası bunun beşte biri. Yani yaklaşık 2,200. Bu oran yüz ölçümü sadece 5,434 kilometrekare olan bir yer için çok yüksek. İstanbul’un bitki çeşitliliğinin ne kadar zengin olduğunu gösteriyor. Mesela dünyaya baktığımızda İstanbul tek bir kent olarak Polonya, İngiltere, Hollanda gibi ülkeleri geride bırakıyor.”&nbsp;</blockquote>Erguvan:&nbsp;Baharı binbir renkle karşılayan İstanbul’un mevsime özgü en güzel renklerinden biri hiç kuşkusuz erguvanlar diyebiliriz. Üstelik erguvanların İstanbul’un sadece güzelliğinde değil, kültüründe de önemli bir yeri var: Birinci Konstantin 330 yılında İstanbul (Byzantium) surlarını tamamladığında açan erguvan ağaçları, şehrin sembolü olmuş. Hristiyan kültüründe çeşitli rivayetleri bulunan erguvan ağacı çiçeği rengi (erguvani), doğal bir boya olarak sadece asillerin giyebildiği bir renk olup “İmparatorluk Moru” adıyla bilinirmiş. Osmanlı Dönemi’nde erguvan mevsimi özel şenliklerle kutlanırmış.&nbsp;Erguvan rotası:&nbsp;Emirgan, Yıldız, Hatice Sultan, Arif Paşa, Fethi Paşa, Cemile Sultan koruları&nbsp;Lale:&nbsp;Doğu mitolojisinde önemli yere sahip lale, yıllar içinde Avrupa’da da yaygınlaştıktan sonra dünya çapında en çok ilgi gören ve sevilen çiçeklerden biri olmuş. İstanbul ile özdeşleşen bahar çiçekleri arasında yer alan lalenin anavatanı İstanbul olmasa da 1500’lü yıllardan bu yana İstanbul’un gözdesi olmuş. Özellikle Osmanlı döneminde lalenin önemi oldukça büyük. Sadece yetiştirilmekle kalmamış; mimari, sanat, çinicilik ve bunun gibi birçok alanda lale motiflerine yer verilmiş. Hatta zenginlik ve refahla özdeşleştirilen bu çiçek, Osmanlı tarihinde bir devre adını dahi vermiş. Osmanlı üzerinden Avrupa’ya taşınan ve günümüzde tüm dünyada Hollanda’ya mal edilen lale çiçeği, İstanbul’da da hâlâ en güzel bahar çiçekleri arasında yer alıyor.&nbsp;Lale rotası: Emirgan Korusu, Fethipaşa Korusu, Sultanahmet Meydanı, Gülhane Parkı, Yıldız Parkı, Göztepe 60. Yıl Parkı&nbsp;Bonus:&nbsp;Bağdat Caddesi ve sahil yolu arasında yaseminlerle ve güllerle bezeli bahçeler, Ataşehir’de Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, Balta Limanı’nda Baltalimanı Japon Bahçesi de İstanbul'un bol çiçekli, yaz kokan rotaları arasında. Pek tabii, İstanbul'un her köşesinde mevsimi hatırlatan sokak çiçekçileri de şehrin çiçekle buluşma noktaları.&nbsp;Erguvanı, lalesi, yasemini, ıhlamuru, gülü ve daha nicesi, hâlâ İstanbul'un rengi, kokusu, neşesi, yazın habercisi. Şehirde, biraz daha doğanın içinde gibi hissetmek için bahar aylarında başlayan ve yaz boyu süren çiçek şenliğini es geçmemeniz dileğiyle.&nbsp;Evet, Napoleon’a hak vermemek ona büyük haksızlık olur, öyle değil mi?<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">KaynakAtasoy, N. 2018. Osmanlı’nın Çiçekleri. Zeytinburnu Belediyesi Kültür Sanat ve Şehir Dergisi, 2018/1

Aposto İstanbul

“Çiçeklerin olmadığı yerde insanlar yaşayamaz.” diyen Napoleon, sizce durumu abartmış olabilir mi? Bence hiç abartmıyor.

Nereden geliyor bu güzel koku?

Geçtiğimiz 2 haftada denediğim kahvelerden 3 tanesini sizinle paylaşıyorum. Üçü de farklı tatlarıyla beni mutlu eden kahveler oldu. Dilerseniz üçünü birden alıp, kahveden nasıl farklı tatlar alınabilir denemeleri yapabilirsiniz.‘Şarapsı’ bir Kolombiya kahvesi nasıl olurmuş? diye merak edenler için:William’s Roastery - Colombia Santa Rosa - 80 TL (250 gr)William’la geçen sene kahve festivalinde tanıştığımda, yetenekli genç (20’lerinin başında) bir kavurucu piyasaya girdiği için sevinmiştim. Şu ana kadar çoğu kahvesinden memnun kaldım, bu Kolombiya da sevdiklerimden biri oldu. İlk demlememde siyah üzüm ve greyfurt tatları eşlik etti. 1-2 ayar değişikliği sonrası, onun ‘şarapsı’ diye belirttiği tadım notuna ulaştığımda baya şaşırdım: düşük gövdeli, kaliteli, güzelce havalanmış bir kırmızı şarap düşünün. Onu içtiğinizde arkada kalan, biraz buruk kırmızı meyve tadı bu kahve doğru demlendiğinde size kendini gösteriyor.<hr>Klasiğin dışında bir Etiyopya denemek isteyenler için:Incommon Coffee Roasters - Etiyopya İdido(Natural) - 75TL (250 gr)Incommon, kahve işini bilen insanlar tarafından Antalya’da kurulmuş nispeten yeni bir kavurucu. Geçenlerde onlardan aldığım Etiyopya İdido (Naturel İşleme) benim için klasik Etiyopya’ların dışında kaldı. Klasik Etiyopya’lar siyah çay, bergamot, yasemin, şeftali ve çiçeğimsi tatlarla tanımlanır diye genelleyebiliriz. Bu kahve ise beyaz üzüm, armut, vanilya tatlarını verdi bana.<hr>Biraz daha klasiğe yakın bir Etiyopya denemek isteyenler için:Kronotrop - Etiyopya Gerba (Natural) - 85TL (250 gr)Kronotrop’un bu Etiyopya’sı benim için şeftali esansı içeren bir siyah çay gibiydi. Kahvesinde biraz daha gövde (ağızdaki ağırlık, doluluk diyebiliriz) arayanlar için iyi bir opsiyon. Çok şaşırtıcı olmayan, kaliteli bir Etiyopya deneyimi sunuyor. Yulaflı sabah kahvaltılarında da güzel gidebilir, aklınızda olsun.<hr>Yurt dışı özel notu:Geçen bülten sonrası yurt dışında yaşayan birkaç kişi tavsiye edebileceğim kavurucuları sordu. Son zamanlardaki USD/EUR/GBP durumu sonrası yurt dışından bir süredir kahve almıyorum, bu sebeple spesifik bu paketi alabilirsiniz diyebileceğim bir kahve yok. Yine de gözüm kapalı tavsiye edebileceğim bazı kavurucular var:<ul><li>La Cabra Coffee Roasters (Danimarka)</li><li>Gardelli Specialty Coffee (İtalya)</li><li>Koppi Fine Coffee Roasters (İsveç)</li><li>Workshop Coffee (İngiltere)</li></ul>&nbsp;Satın alma notu: Mümkünse alacağınız kahveyi evde çekin/öğütün. İçeceğiniz kadar çekip demlemek her zaman en iyi sonuca ulaşmanızı sağlar. İyi bir öğütücü yapacağınız ilk yatırım olsun. Mümkünse kahveyi tartıp kullanın, basit bir mutfak tartısı yeterli. Burada yazdığım tatlar kendi aldıklarım, sizin alacaklarınız farklı olabilir, demleyin, deneyin ve görün. Denemek ve aldığınız tatları etiketlemek damağınızı geliştirir.

Bardağımda Ne Var?

<h1>Çayını yeşillendir: Her gün 1 kupa <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOTgwNzY3ZTJkYmViMDAwNjQ3ZTUzNCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZiaXQubHklMjUyRjM3S1Z1ank="">Doğadan Yeşil Çay</a></h1>&nbsp;Yeşil çayla aranız nasıl? Bu yazıya Apéro'nun fanzinden hâllice ruhuna yakışır biçimde birkaç veriyle başlamak istiyoruz. Dünyada tüketilen her beş çaydan birinin yeşil çay olduğu biliniyor. Fransa, Belçika ve Danimarka'da en çok tüketilen çay çeşidi olan yeşil çayın dünya çapında tüketiminin son 10 yılda %30 oranında arttığı tahmin ediliyor. Güçlü bir antioksidan kaynağı olan; hafızayı desteklediği, yağ yakımına yardımcı olduğu, metabolizmayı hızlandırdığı ve düzenli kullanımda bağışıklık sistemini güçlendirdiği bilinen yeşil çaya ilgi, Türkiye'de de her geçen yıl artıyor. Yeşil çayın Türkiye'de de yükselen bir trend olmasının sebepleri arasında da şüphesiz, Doğadan'ın çeşitli meyve ve baharatlarla zenginleştirdiği <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOTgwNzY3ZTJkYmViMDAwNjQ3ZTUzNCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZiaXQubHklMjUyRjM3S1Z1ank="">geniş yeşil çay portföyü</a> ve yeşil çayı sevdiren ödüllü lezzetleri bulunuyor.<ul><li>Doğadan Yeşil Çay: Türkiye'nin en geniş yeşil çay portföyüne sahip olan lider bitki &amp; meyve çayı markası Doğadan, yumuşak içimli yeşil çayının yanı sıra A, C, E vitaminleriyle zenginleştirilmiş; açai ve ananasla, yaseminle ya da bergamotla lezzetlendirilmiş bir ürün yelpazesi sunuyor. Yeşil aslında insana hep iyi geliyor; bir orman ziyareti, masadaki küçük bir yeşil bitki, verdiği enerjiyle hayatı yeşillendiriyor. İyi hissettiren, huzur veren, pozitif enerji yayan yeşil renkten ilhamla hayatı "yeşillendirmeye" gelen yeşil çay çeşitleri de toplantılara, molalara, spor sonrasına, ara öğünlere, ders çalışma seanslarına ve hatta kendinize vakit ayırdığınız tüm zamanlara iyi bir eşlikçi oluyor. Doğadan'ın birbirinden lezzetli yeşil çay çeşitleriyle tanışmak ve "Her gün 1 kupa yeşil çay" alışkanlığı kazanmak için <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOTgwNzY3ZTJkYmViMDAwNjQ3ZTUzNCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZiaXQubHklMjUyRjM3S1Z1ank="">bu bağlantıyı</a> ziyaret edebilirsiniz. &nbsp;</li><li>Doğadan: 1975 yılında Ankara'da kurulan ve 2007'den bu yana The Coca-Cola Company bünyesinde faaliyet gösteren Doğadan; yenilikçi yaklaşım ve ürünleriyle bitki ve meyve çayı pazarında Türkiye'nin lider markası olarak öne çıkıyor. Doğanın güzelliklerini tüketicilerine en doğal hâliyle sunan Doğadan, geleneksel bitki ve meyve çaylarının yanı sıra gurme serileri, siyah ve yeşil çayları ve son dönemde öne çıkan probiyotikli lezzetleriyle içtikçe iyi hissettiren ürünleri günün her anına taşıyor.</li></ul>

yasemin ile ilgili hikayeler