Bu köşeyi okuyanlar bilir; Ruhsar, Yılan Hikayesi, Evdeki Yabancı ve hatta Çocuklar Duymasın’dan <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/bir-ruyaydi-bitti-gecmisin-guzelligi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bahsetmişliğim</a> vardır. Sanmayın ki sadece 90’ların sonu, 2000’lerin başında Türk dizisi izlerdim. Lise son sınıfta herkes sınava hazırlandığı için televizyon izlemeyi bırakmışken ben her gün arkadaşlarıma kaçırdıkları bölümlerin özetini geçerdim bazı sahneleri taklit ederek – hem de biyoloji laboratuvarında (e bi’ de bayıl istersen Feriha?). Sizlere yalan söylemeyeceğim, Türk dizisi izlemek benim için hep bir zevk oldu ve suçlu da hissetmiyorum. Öyle ki sektörün acımasız koşulları ve anlamsız uzun dizi saatleri canımı çok sıksa da bir türlü kopamadım Türk dizilerinden. Belki her şeyi tahmin edebilmenin anksiyetemi rahatlatmasından, belki de verdiği tanıdıklık hissinden, bilmiyorum.Suçlu hissetmiyorum dedim demesine ama haftalar önce Kızılcık Şerbeti’ne denk gelip içimde feci bir merak hissedince ben bile biraz utanma belirtisi gösterdim. Sanki biri beni kontrol ediyormuşçasına (Cranberry Sorbet olsa beğenirsiniz!) gizli sekmeden açmaya başladım birkaç çarpıcı sahnenin videolarını. Neden mi çekindim? Seküler bir ailenin kızının muhafazakâr bir ailenin oğlundan olan beklenmedik hamileliği ve ikilinin evlenmek istemelerini konu alan dizi, olaylı başlamıştı. Seküler annenin başörtülü kadınları kast ederek "bunlar da her yerde" demesiyle aslında seküler insanları kötü gösterdiği, bir propaganda aracı olduğu fikriyle feci <a fr-original-style="" href="https://areteportal.com/kizilcik-serbeti-saadet-zinciri/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">eleştiriliyordu</a>. Bu eleştiriler sosyal medyada dönedursun ben artık çarpıcı videoları geçip tüm diziye kendimi iyice kaptırdım, gizli sekmeler de biraz nefes aldı.İzledikçe fark etmeye başladım ki aslında bu dizi alanında öncü nitelikteydi bana göre. Birincisi, şimdiye kadar dizilerde muhafazakâr aileleri ya düşük sosyo-ekonomik statüde (Feriha’nın bela babası gibi) ya da insanüstü, arkadaşım <a fr-original-style="" href="https://areteportal.com/author/erenalp_buyuktopcu/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Erenalp’</a>in deyimiyle ‘karikatürize mükemmellikte ilahi karakterler gibi’ görürken, burada oldukça varlıklı fakat insani falsoları olan bir aile profili görüyorduk. Bu açıdan hem farklıydı hem de gerçeği yansıtıyordu. &nbsp;İkincisi, toplumun polarize yapısına ışık tutuyor, hem de bunu tipik bir Türk dizisinin aksine olayları sakız gibi uzatmadan yapıyordu. Hakikaten iki uç vardı, ikisi de kendi bildiğini doğru sayıyor ve bunları çocuklarına dayatmaktan geri durmuyorlardı. <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/kizilcik-serbeti-ovmeye-devam-ediyoruz-haber-1611521" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Emre Erbirer’in yazısında&nbsp;</a>dediği gibi bu iki taraf, "çocuklarını kendi makbullerine göre büyütüyor ve tam da bu noktada muhafazakârı ve seküleri fark etmiyor"du. İkisi de gerektiğinde törpülenmeli ve birbirine anlayış göstermeyi öğrenmeliydi. Ne kadar da biz, ne kadar da gerçek!Çocukların ilişkilenmesiyle beraber bu iki aile de istemeseler bile etkilenip dönüşmeye başladılar tabii. Buradan sonrası ağır spoiler içerir: Başlarda seküler gelinlerine ve dünür aileye nefretle bakan muhafazakâr görümce Nursema’nın, seküler tarafın arkadaşı Umut’tan hoşlanmaya başlamasıyla geçirdiği dönüşüm diziyi bambaşka bir yere çekti. Annesinin erkek evlatlarına tanıdığı ayrıcalıktan rahatsız oldu Nursema. Kardeşi Fatih’in sevgilisi evlenmeden ondan hamile kalabiliyor ama Nursema biriyle flört bile edemiyordu. Sanatını sergilemesi kabul edilmiyordu ve annesinin uzantısı gibiydi; birey olmasına izin verilmeyen ve ait olduğu yer sadece ev olan (önce baba evi, sonra da koca evi). Sırf birini sevdi diye tokat yedi Nursema. Apar topar ve zorla varlıklı bir muhafazakâr ailenin oğluyla evlendirildi çünkü davul bile dengi dengineydi. Ağlaya ağlaya gelin gitti Nursema. Üstüne bir de kendisine dokunmasını istemediği için damat tarafından şiddet gördü ve pencereden aşağı atıldı. Yineliyorum, bu da çok gerçek!<img src="https://images.aposto.com/2023/3/4/1680772613168.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.41" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Pankart: Amira Arzık<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Sonra ne mi oldu? Nursema, başlarda hoşlanmadığı seküler ailenin genç kadınlarıyla dayanışmanın da etkisiyle kendi gücünü fark etti. İkiyüzlülük midesini bulandırdı, kendi doğruları uğruna ondan kurtulmaya çalışan ailesine öfkelendi; ailenin, istediği insanlarla beraber olabilen ama sıra kız kardeşlerine gelince hiçbir şeye karışmayan erkeklerine kızdı. Artık Nursema’nın dönüşümü başlamıştı. O ana karakterdi artık. İşte olanlar tam da bu sıralarda oldu. İçki kadehleri buzlanırken şiddetin alenen normalleştirildiği dizilere göz yuman RTÜK, Kızılcık Şerbeti’ne beş bölüm yayın durdurma ve 1.5 milyon lira para cezası vermeye karar verdi. Gerekçe ise dizinin kadına şiddeti özendirmesi… Maalesef ki ülkemizin kanayan yarası, en acı gerçeklerinden biri olan kadına şiddeti, buna maruz kalan karakterin güçlenip herkese savaş açtığını gösteren bir hikâye üzerinden anlatmak, şiddeti uygulamaktan daha büyük suç olarak görüldü. Gerçek failler ceza almaz ve kadınları koruyan İstanbul Sözleşmesi uygulanmazken, şimdilerde 6284 sayılı kanunu kaldırmak isteyenler sözümona bu sansürle kimi neyden korudu?<a fr-original-style="" href="https://yalnizyurumeyeceksin.com/2023/03/31/nursema/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nursemalar varlar, bunu hepimiz biliyoruz.</a> Bazıları yakından tanıdığımız, bazıları sokakta yanımızdan geçip giden o kadınlar. Karaktere muazzam bir şekilde hayat veren oyuncu Ceren Karakoç’a "aynısını yaşadım" diye haykıran canım kadınlar. Bilsek de her zaman dillendirilmiyor bunlar. Dizinin de adını aldığı deyim gibi, Türkiye’de "kan kusup kızılcık şerbeti içtim" deme kültürü çok yaygın fakat artık sansürden bıkmadık mı? Şimdi ister istemez sormak istiyorum: Sansürlenen şey şiddetin muhafazakâr biri tarafından uygulanması mı, kadınları gerçekten camdan atanların hatırlatılması mı, kadının bu şiddet ve bastırılmışlıktan güçlenerek çıkması mı yoksa dizinin polarize olmuş bizlerin değişip dönüşme ihtimalini göstermesi mi? Haklılık payım varsa söyleyin, sizce hangisi?Not: Birbirini tanıyan ve tanımayan, bambaşka kültürden insanları bir araya getiren "Kızılcık Şerbeti Övüyoruz" adlı WhatsApp grubumuza buradan selam olsun. İyi ki varsınız, iyi ki Nursema’nın yanındasınız!

20'lik

Kan kusup kızılcık şerbeti içtik dedik de sansür kabak tadı verdi.

Bir Türkiye Gerçeği: Türk dizileri, Nursemalar ve Sansür

Geçen haftalarda en <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/sevdigimiz-yillar" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sevdiğimiz yılı</a> seçmemiz gerekiyordu ve ben neredeyse kendimi tutamayıp doksanların sonu, iki binlerin başını seçecektim (ucundan 20lik olduğumuzu ele verdik). O dönemler televizyonda Ruhsar, Yılan Hikayesi, Evdeki Yabancı falan dönerken odun sobasının üstünde kestane pişirirdi annem. Belki bazılarınız bilir, reklamlarını görünce canım deli gibi Tang çekerdi. Henüz hayat bilgisi, fen ve sosyal diye ikiye ayrılmamış; Fox Kids de Jetix Play olmamıştı. Bilgisayarım yoktu, kuzenlerimin atarisi ise yüzyılın icadı gibi geliyordu. Kaç tane sakızı aynı anda çiğneyebilirsin yarışmasında birinci gelirken top atmalı oyunlara daha az hevesli olurdum. Köpeğimi tavukları kovalıyor diye zehirlememişlerdi daha, ülke de bu kadar polarize değildi (tabii ben 8 yaşındayım o zaman, polar pijama dışında bir polar bildiğim de söylenemez).Çocukluğa özlem miydi bu? Öyleyse üniversite bittikten sonra neden üniversite hayatım çok güzel gelmeye başlamıştı — o zamanlar hiç derdim yokmuş gibi. Sürekli şimdiki zamanı geçmişle kıyaslayıp üzüldüğümü fark edince sordum kendime: Geçmiş geçtikten sonra gözüme olduğundan daha mı güzel geliyordu? Psikolojide geçmişin pozitif ağırlıklı hatırlanması diye bir durum var aslında. Bazı <a fr-original-style="" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128166604000076" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">teoriler</a> der ki insan anlamlı bir hayat yaşadığını hissetmek için bilinçsizce iyi hatırlar o zamana kadarki hayat hikâyesini. Belki de acılarla başa çıkma yöntemidir bu, 1999 senesinden depremi değil de Ruhsar’ı hatırlamak gibi. Bilim böyle söylüyordu da ben yine de merak ettim, acaba sizler ne düşünüyorsunuz geçmişin nasıl hissettirdiği hakkında? Bakalım neler demişsiniz:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Bütün geçmiş olmasa da mutlaka bir aralık için ‘altın dönem’ algısı oluyor.”</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“İçindeyken farkında olmadıklarımı fark ettiğim için güzel geliyor.”</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Bazı şeyler farklı olabilirdi gibi daha çok.”</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Ağlamaklı.”</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Çok iyi hissettiriyor.”</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Kesinlikle rakı süreci gibi… Hem coşkulu ve yüksek, hem de buruk ve özlemli.”</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Kötü anıları bilinçli veya bilinçsiz olarak iyi olanlara kıyasla daha az hatırladığımızdan [kötüyle] ilgili nöronlar zamanla güçsüzleşiyor.”</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Geçmişi çok düşünmemek hatta genelde olayları hatırlamamakla beraber bazı noktalarda farklı kararlar alsaydım bugünüm nasıl olurdu diye düşünürüm.”</li></ul>***<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673451654379.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.15" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> İllüstrasyon:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/neuroaesth/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Irmak Hacımusaoğlu</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bana göre acılar da anlamlı bir hayatın parçası ama sanırım geçmişteki sorunlar günümüzde çözülmüş ya da şekil değiştirmiş olduğu için şu andaki hâlden geçmişe bakınca sadece güzel olan kısımları görüyorum. Üniversitedeyken olup şu anda olmayan kısma odaklanıp çok güzel hatırlıyorum mesela o günleri. Şimdi olup geçmişte olmayanı hiç düşünmüyorum nedense. Cepte diye mi?&nbsp;Çocukluk kısmına gelince… Ben galiba Avrupa Yakası’nın Şesu’lu Selin’li dönemindeki Türkiye’yi çok özlüyorum ve nöronlarımın bu sefer bir suçu yok.&nbsp;İleride de şu ana dönüp bu günleri olduğundan daha iyi hatırlayacak mıyız acaba sevgili 20likler?Not: 2023’ü çok güzel hatırlamak istiyorum.

Yılan Hikayesi ile ilgili hikayeler