Bu köşeyi okuyanlar bilir; Ruhsar, Yılan Hikayesi, Evdeki Yabancı ve hatta Çocuklar Duymasın’dan <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/bir-ruyaydi-bitti-gecmisin-guzelligi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bahsetmişliğim</a> vardır. Sanmayın ki sadece 90’ların sonu, 2000’lerin başında Türk dizisi izlerdim. Lise son sınıfta herkes sınava hazırlandığı için televizyon izlemeyi bırakmışken ben her gün arkadaşlarıma kaçırdıkları bölümlerin özetini geçerdim bazı sahneleri taklit ederek – hem de biyoloji laboratuvarında (e bi’ de bayıl istersen Feriha?). Sizlere yalan söylemeyeceğim, Türk dizisi izlemek benim için hep bir zevk oldu ve suçlu da hissetmiyorum. Öyle ki sektörün acımasız koşulları ve anlamsız uzun dizi saatleri canımı çok sıksa da bir türlü kopamadım Türk dizilerinden. Belki her şeyi tahmin edebilmenin anksiyetemi rahatlatmasından, belki de verdiği tanıdıklık hissinden, bilmiyorum.Suçlu hissetmiyorum dedim demesine ama haftalar önce Kızılcık Şerbeti’ne denk gelip içimde feci bir merak hissedince ben bile biraz utanma belirtisi gösterdim. Sanki biri beni kontrol ediyormuşçasına (Cranberry Sorbet olsa beğenirsiniz!) gizli sekmeden açmaya başladım birkaç çarpıcı sahnenin videolarını. Neden mi çekindim? Seküler bir ailenin kızının muhafazakâr bir ailenin oğlundan olan beklenmedik hamileliği ve ikilinin evlenmek istemelerini konu alan dizi, olaylı başlamıştı. Seküler annenin başörtülü kadınları kast ederek "bunlar da her yerde" demesiyle aslında seküler insanları kötü gösterdiği, bir propaganda aracı olduğu fikriyle feci <a fr-original-style="" href="https://areteportal.com/kizilcik-serbeti-saadet-zinciri/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">eleştiriliyordu</a>. Bu eleştiriler sosyal medyada dönedursun ben artık çarpıcı videoları geçip tüm diziye kendimi iyice kaptırdım, gizli sekmeler de biraz nefes aldı.İzledikçe fark etmeye başladım ki aslında bu dizi alanında öncü nitelikteydi bana göre. Birincisi, şimdiye kadar dizilerde muhafazakâr aileleri ya düşük sosyo-ekonomik statüde (Feriha’nın bela babası gibi) ya da insanüstü, arkadaşım <a fr-original-style="" href="https://areteportal.com/author/erenalp_buyuktopcu/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Erenalp’</a>in deyimiyle ‘karikatürize mükemmellikte ilahi karakterler gibi’ görürken, burada oldukça varlıklı fakat insani falsoları olan bir aile profili görüyorduk. Bu açıdan hem farklıydı hem de gerçeği yansıtıyordu. &nbsp;İkincisi, toplumun polarize yapısına ışık tutuyor, hem de bunu tipik bir Türk dizisinin aksine olayları sakız gibi uzatmadan yapıyordu. Hakikaten iki uç vardı, ikisi de kendi bildiğini doğru sayıyor ve bunları çocuklarına dayatmaktan geri durmuyorlardı. <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/kizilcik-serbeti-ovmeye-devam-ediyoruz-haber-1611521" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Emre Erbirer’in yazısında&nbsp;</a>dediği gibi bu iki taraf, "çocuklarını kendi makbullerine göre büyütüyor ve tam da bu noktada muhafazakârı ve seküleri fark etmiyor"du. İkisi de gerektiğinde törpülenmeli ve birbirine anlayış göstermeyi öğrenmeliydi. Ne kadar da biz, ne kadar da gerçek!Çocukların ilişkilenmesiyle beraber bu iki aile de istemeseler bile etkilenip dönüşmeye başladılar tabii. Buradan sonrası ağır spoiler içerir: Başlarda seküler gelinlerine ve dünür aileye nefretle bakan muhafazakâr görümce Nursema’nın, seküler tarafın arkadaşı Umut’tan hoşlanmaya başlamasıyla geçirdiği dönüşüm diziyi bambaşka bir yere çekti. Annesinin erkek evlatlarına tanıdığı ayrıcalıktan rahatsız oldu Nursema. Kardeşi Fatih’in sevgilisi evlenmeden ondan hamile kalabiliyor ama Nursema biriyle flört bile edemiyordu. Sanatını sergilemesi kabul edilmiyordu ve annesinin uzantısı gibiydi; birey olmasına izin verilmeyen ve ait olduğu yer sadece ev olan (önce baba evi, sonra da koca evi). Sırf birini sevdi diye tokat yedi Nursema. Apar topar ve zorla varlıklı bir muhafazakâr ailenin oğluyla evlendirildi çünkü davul bile dengi dengineydi. Ağlaya ağlaya gelin gitti Nursema. Üstüne bir de kendisine dokunmasını istemediği için damat tarafından şiddet gördü ve pencereden aşağı atıldı. Yineliyorum, bu da çok gerçek!<img src="https://images.aposto.com/2023/3/4/1680772613168.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.41" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Pankart: Amira Arzık<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Sonra ne mi oldu? Nursema, başlarda hoşlanmadığı seküler ailenin genç kadınlarıyla dayanışmanın da etkisiyle kendi gücünü fark etti. İkiyüzlülük midesini bulandırdı, kendi doğruları uğruna ondan kurtulmaya çalışan ailesine öfkelendi; ailenin, istediği insanlarla beraber olabilen ama sıra kız kardeşlerine gelince hiçbir şeye karışmayan erkeklerine kızdı. Artık Nursema’nın dönüşümü başlamıştı. O ana karakterdi artık. İşte olanlar tam da bu sıralarda oldu. İçki kadehleri buzlanırken şiddetin alenen normalleştirildiği dizilere göz yuman RTÜK, Kızılcık Şerbeti’ne beş bölüm yayın durdurma ve 1.5 milyon lira para cezası vermeye karar verdi. Gerekçe ise dizinin kadına şiddeti özendirmesi… Maalesef ki ülkemizin kanayan yarası, en acı gerçeklerinden biri olan kadına şiddeti, buna maruz kalan karakterin güçlenip herkese savaş açtığını gösteren bir hikâye üzerinden anlatmak, şiddeti uygulamaktan daha büyük suç olarak görüldü. Gerçek failler ceza almaz ve kadınları koruyan İstanbul Sözleşmesi uygulanmazken, şimdilerde 6284 sayılı kanunu kaldırmak isteyenler sözümona bu sansürle kimi neyden korudu?<a fr-original-style="" href="https://yalnizyurumeyeceksin.com/2023/03/31/nursema/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nursemalar varlar, bunu hepimiz biliyoruz.</a> Bazıları yakından tanıdığımız, bazıları sokakta yanımızdan geçip giden o kadınlar. Karaktere muazzam bir şekilde hayat veren oyuncu Ceren Karakoç’a "aynısını yaşadım" diye haykıran canım kadınlar. Bilsek de her zaman dillendirilmiyor bunlar. Dizinin de adını aldığı deyim gibi, Türkiye’de "kan kusup kızılcık şerbeti içtim" deme kültürü çok yaygın fakat artık sansürden bıkmadık mı? Şimdi ister istemez sormak istiyorum: Sansürlenen şey şiddetin muhafazakâr biri tarafından uygulanması mı, kadınları gerçekten camdan atanların hatırlatılması mı, kadının bu şiddet ve bastırılmışlıktan güçlenerek çıkması mı yoksa dizinin polarize olmuş bizlerin değişip dönüşme ihtimalini göstermesi mi? Haklılık payım varsa söyleyin, sizce hangisi?Not: Birbirini tanıyan ve tanımayan, bambaşka kültürden insanları bir araya getiren "Kızılcık Şerbeti Övüyoruz" adlı WhatsApp grubumuza buradan selam olsun. İyi ki varsınız, iyi ki Nursema’nın yanındasınız!

20'lik

Kan kusup kızılcık şerbeti içtik dedik de sansür kabak tadı verdi.

Bir Türkiye Gerçeği: Türk dizileri, Nursemalar ve Sansür

Yazı: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/neuroaesth/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Irmak Hacımusaoğlu</a>İlkokuldayken en sevdiğim dizilerden biri Çocuklar Duymasın’dı. Bir bölümde Haluk’la Meltem boşanmaya karar vermişlerdi &nbsp;ve dominant teyze Selami’nin Haluk ile görüşmesini yasaklamıştı. O zamanlar bir türlü anlamlandıramamıştım: bekarlarla evliler arkadaş olamazmış. Neden ki? Şimdilerde ise etrafımda bir bir insanlar evlenmeye başladı (hoş geldin 28). Ben tırnak yememek için yeşil oje sürüp sonrasında yeşil dişlerle dolaşırken birileri ‘yuvalarını kuruyorlar’dı. İşte o an aklıma geldi küçükken anlam veremediğim Çocuklar Duymasın bölümü. Bir noktada herkes evlenmiş ya da herkes partnerli olacaktı. Konuştukları konular ona göre değişecekti belki ya da etkinlik anlayışları farklı olacaktı. Tabii ki genellemelere karşıyım ama bir yanım içten içte korkuyordu —derken <a fr-original-style="" href="http://pinarapaydin.com/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">en yakın arkadaşım</a> Pınar bana ‘iki-birler’den bahsetti.&nbsp;“İki-birler kimlerdir? İkiyi oluşturan iki tane bir vardır. Bu birler bireyleri temsil eder. Sonrasında bu birler çeşitli sebeplerden bir ilişki kurmaya karar verirler. İki tane olan bu birler başta iki etmiş gibi gözükseler de daha sonra ‘bir’e dönüşür. Bu dönüşüm esnasında bazıları kendi bir olma hallerini yeni birliğine getiremez. Bu bazılarına iki-birler denir. İnsanlar iki-bir olunca ev sayısı da bir’e indirgenmeye başlar. Yeni oluşan bu bir’in kendine has bir zevki de oluşmaya başlar. Peki yeni oluşturulan bir’e taşınamayan insanın kendi bir’ine ne olur? O hala bir yerlerde midir? İki-birler insanı kendinden uzaklaştırıp ilişki bittiğinde de kendi ‘bir’ini aradığın bir halde mi bırakır?”‘Yemek saatimiz geldi’ diyen anneler olur ya çocuğunu kast edip biz dili kullanan. Onun gibi bir şeydi galiba bu, iki kişi olup aslında bir olmuş olanlar. Birini davet ettiğinde iki-birlerin ikincisine de otomatikman kapı mı açılır mesela çünkü onlar aslında birler? Partnerim varsa ve yalnız gelirsem yadırgayıcı bakışlara maruz kalmamın sebebi de bu muydu yoksa ‘bu ‘bir’in ikincisi nerede’ der gibi. İlişkiye girdikten sonra benliğini kaybetme kısmını es geçmek olmaz. Tabii ki her ilişki böyle değil ve binbir türlü ilişkilenme şekli var. Ancak bu normatif ilişkilenme şeklinin baskısı da tamamen bitmiş değil kanımca, bu nedenle burada kendi aramızda isyan etmekte bir beis görmüyorum. Benliği değişenler ya da gerçek benliğini bastıranların etrafı algılayış şekilleri de buna göre değişecektir çünkü insan birbiriyle zıt iki hali içinde barındıramaz (meraklısına: <a fr-original-style="" href="https://www.simplypsychology.org/cognitive-dissonance.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">cognitive dissonance</a>). Ya içlerindeki asıl hali bastırmaları (hatta bazen o hali kötülemeleri gerekir) ya da varoluşundan şaşmayıp gerekirse bunun için kavga etmeleri. İkincisi cesaret gerektiriyor: ya ilişki tehlikeye girerse, ya artık sevilmezse? (Cesaret ve esaret arasında sadece bir harf fark olması ne kadar manidar.) Kendi yaptıkları şeyleri başkasında görüp eleştirmeleri de bu yüzden aslında. Kimse bir zamanlar o kişi olduğunu aniden unutmuyor ama zihni onu anımsarsa &nbsp;statüko tehlikeye gireceği için o hali kötü görmek dışında çok da fazla seçenek kalmıyor.&nbsp;İlişkilendiğimiz kişiden etkilenmemiz ya da beraber evrilmemiz tabii ki çok olağan ve hatta büyütücü bir şey. Mesela, 23 sene dans etmeye utanmışken şimdi gözümü kapatıp kendimi ritme bırakmanın en büyük zevklerimden biri haline gelmesinin nedeni partnerimin beni cesaretlendirmesi. &nbsp;Bunu yaparken özümüzü korumak ayrı bir mesele sadece. Şu soruyla bitirelim o zaman bugünün isyanını, özümüzü koruyabildiğimiz ilişkilerde iki-birlerden olmuyor muyuz? Ne dersiniz 20likler?&nbsp;Not: İnsanın kendi “bir”ini kaybetme hali ve tekrar bulmaya çalışma çabası da zorlu bir süreçtir, dedi Pınar. O halde iki-birlerin de bu noktadaki cesaretini de takdir etmeden geçmeyelim.

(iyi de ben armuttum?)

İki-birler: Bir elmanın iki yarısıyız 

Hüzünden nostaljiye bağlayacağız. Muhtemelen biz de gündemden fazlasıyla etkilendik ve dolar arşa yükselirken nereye baksak hüzün ve nostalji görüyoruz. Hayat bizi üzedursun, bizim size iyi bir haberimiz var: nostalji stresli zamanlarda daha dirençli ve daha mutlu olmamızı sağlıyor. Bilimin hayatı açıkladığı bir an daha: uzun zamandır onca yeni dizi ve film dururken insanların neden Youtube’dan Avrupa Yakası ya da Çocuklar Duymasın izlediklerini merak ediyorduk. Meğer sebep buymuş. Bilim bize açıklayana kadar, ruhumuza iyi gelen şeyleri, bilmeden, el yordamıyla yapıyormuşuz.Genelde hatıralarla yaşamak “geçmişe takılıp kalmak” olarak görülür ve pek de tasvip edilmez. Hatta geçmişte nostaljiyi bir akıl rahatsızlığı olarak görenler bile varmış. Oysa nostalji, bizim kendimizi iyi hissetmemizi, yaşamda bir anlam bulmamızı, başka insanlarla bağ kurmamızı ve hayatımızda bir “devamlılık” olduğu duygusuna kapılmamızı sağlıyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/10/5/1637922030059.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.94" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Görsel: The New YorkerBu konuda yapılan bir <a fr-original-style="" href="https://greatergood.berkeley.edu/article/item/five_ways_nostalgia_can_improve_your_well_being?utm_source=Greater+Good+Science+Center&utm_campaign=7e97dff1c1-EMAIL_CAMPAIGN_GG_Newsletter_November_23_2021&utm_medium=email&utm_term=0_5ae73e326e-7e97dff1c1-75117424" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalışmada</a> katılımcılardan geçmişlerine dair bir olayı yazmaları istenmiş. Katılımcılar anılarını yazıp, o günleri anımsadıklarında, sevildikleri ve desteklendikleri duygusuna kapıldıklarını ve daha az yalnız hissettiklerini bildirmişler. Bir başka çalışma, hiç tanımadıkları kişilerle bir aradayken geçmişi anan kişilerin grup üyelerine karşı daha az önyargı geliştirdiklerini göstermiş.Bahsedeceğimiz son çalışma ise nostaljinin, hayatında bir boşluk ve anlam kaybı yaşayan insanlar için bir tampon vazifesi gördüğünü söylüyor.Depresif ve mutsuz hissettikçe Avrupa Yakası ve Burhan Altıntop izlemeye devam.

Çocuklar Duymasın ile ilgili hikayeler