Spektrum

“Yalan haberle mücadele etme” iddiasıyla kurulan Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, şimdiye kadar gerçek olmayan haberlerin yanı sıra mahkeme ve TBMM tutanakları dayanak gösterilerek yapılan haberleri de yalanladı. Üstelik merkez, bunu AYM’nin “dezenformasyonla mücadele” birimini Anayasa’ya aykırı bulduğu kararına rağmen yaptı.

Dezenformasyonla Mücadele Merkezi yalanlıyor, belgeler doğruluyor: Üç haber örneği

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Akkuyu Nükleer Santrali ile TEİAŞ’a iş yapan Oskar Holding, konkordato ilan etti. 641 farklı şirket ve kişiye 2 milyar lirayı aşkın borcu olan holding, konkordato gerekçelerini kamudan alacaklarını tahsil edememesi, ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve banka kredilerinin son dönemde kısılması olarak açıkladı.

Aposto Gündem

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/company/iotapollo/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Apollo IoT</a>Ülkemizde elektrik enerjisi yatırımları arasında son yılların en popüler konusu güneş enerji santralleri yatırımları. Yatırımcı adaylar tarafından bilinmesi gereken ilk husus, hem lisanslı hem lisanssız yatırım yapabilecekleridir. Tabii ki her ikisinin de kendine göre zorlukları ya da avantajları var. Bu yazımızda daha çok elektrik tüketimi yapan sanayicilere, hizmet sektörüne, tarımsal sulama abonelerine ve meskene yönelik hazırlanmış olan ‘Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’ ile ilgili bilgiler vereceğiz.&nbsp;Güneş enerjisi ile lisanslı elektrik üretimi yapmak isteyen bir yatırımcı adayı öncelikle TEİAŞ’ın (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.) açıklayacağı trafo kapasitelerini takip etmesi ve &nbsp;daha sonrasında yarışmaya katılması gerekmektedir. Yarışma sonucu kapasite alması halinde EPDK ile lisans süreçlerini yönetmelidir. Bu yatırım için tüketim yapıyor olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ürettiği elektriği direkt şebekeye verebilir. Spot, elektrik fiyatı ile fiyatlanır ve yarışmayı kazanırken teklif ettiği fiyatı katkı payı olarak öder. Santrallerin büyüklüklerini ve lisans alma süreçlerini düşündüğünüzde lisanslı GES kurmak lisanssıza göre hem daha maliyetlidir hem de evrak açısından daha zorludur.Lisanssız elektrik üretimi tarafında ise 2019 yılına kadar herhangi bir tüketici kendi dağıtım bölgesinde 1 MW’a kadar yatırım yapabiliyor ve şebekeye verdiği enerji için döviz ile fiyatlandırılıyordu. Bu yıla kadar yapılan santrallerin şebekeye verdiği enerjinin ve tüketim yaptığı enerjinin hesabı için ‘Saatlik Mahsuplaşma’ adı verilen bir yöntem kullanılıyordu.&nbsp;2019 yılının Mayıs ayında ilgili yönetmelikte bazı değişiklikler yapıldı. Yukarıda bahsettiğimiz enerjinin hesaplanma yönteminde ‘Saatlik Mahsuplaşma’dan ‘Aylık Mahsuplaşma’ adı verilen bir yönteme geçildi. İhtiyaç fazlası enerjinin satışı için döviz ile alım garantisi varken, bu bedel ile ilgili tarifenin tek zamanlı birim fiyatı olarak belirlendi. Yani TL ile gelir modeline dönüştü. Tabi bu arada Saha GES adı verilen, tüketim ile üretimin aynı yerde olmadığı projelerde kapasite tarafında bazı zorluklar yaşandı. Uzunca bir süre dağıtım şirketleri Çatı GES hariç projelere onay vermedi. (Çatı GES: üretim ile tüketimin aynı noktada yapıldığı projeler)2022 yılına gelindiğinde ise ‘Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’ nihai haline ulaştı diyebiliriz. Artık sanayiciler ve tarımsal sulama aboneleri sözleşme güçlerinin 2 katına kadar, diğer abone grupları ise sözleşme &nbsp;güçleri kadar ‘Lisanssız Elektrik Üretimi’ yatırımı yapabiliyorlar. Önemli bir konu ise, artık dağıtım bölgesi kısıtı bulunmuyor. Yani ülkenin herhangi bir yerinde bu yatırımı yapabiliyorlar. Aynı tüzel kişiliğe ait aynı abone grubundan birden fazla üretim ve tüketim tesislerini birleştirme yapabiliyorlar. İhtiyaç fazlası enerjinin satışı tarafında limitleri bulunuyor. Kendilerine kesilen faturalarda üretim ile tüketim noktası aynı yerde ise (Çatı GES) dağıtım bedelinde 10 yıl süreyle %50 indirim alıyorlar. Mahsuplaşma sonucu faturalarını kontrol ediyor, hatalar buluyor ve düzeltilmesini sağlıyorlar. Bu yatırım ile gerçekten ne kadar tasarruf ettiklerini görüyor ve fizibilitelerinde yer veriyorlar.&nbsp;

Pareto

Güneş ile lisanssız/lisanslı elektrik üretimi yönetmelikleri

GES yatırımları ve lisanssız elektrik üretimi

Geleneksel üretim teknikleri ve geçmişten günümüze süregelen birçok alışkanlık sonucunda hayatımızda var olan en önemli sorunlardan birisi de küresel ısınma ve bunun tetiklemiş olduğu çevreye zarar. Küresel ısınmanın neticesinde artan Dünya’nın sıcaklığı sanayi öncesi devirden en az 1.1 derece daha da sıcak&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-59078198" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">durumda.</a> Bu sıcaklık artışının yarattığı birçok zarar günlük yaşantımızı doğrudan etkilemeye başladı bile. Zararlardan korunabilmek ve gelecek adına ‘’yeşil teknolojiler’’ üretebilmek ise gün geçtikçe daha da önemli bir hal almaya başladı. Bu konu üzerine geçtiğimiz günlerde Glasgow’da düzenlenen&nbsp;26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP26) iklim zirvesinde bir araya gelen liderler&nbsp;dünya çapında standartlar ve politikalar uygulayarak temiz teknolojilerin kullanımını hızlandırmak için birlikte çalışacaklarını söylediler ve iklim değişikliğine karşı bir dizi önlem içeren bir anlaşma imzaladılar.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlk adım:&nbsp;İmzalanan bu anlaşmada kömürün aşamalı olarak kullanımın azaltılması planlanıyor.&nbsp;Öte yandan&nbsp;Glasgow İklim Anlaşması kömür kullanımını azaltmayı hedefleyen tarihteki ilk anlaşma oldu. Anlaşmanın diğer önemli kısımları ise zengin ülkelerin, daha yoksul ülkelere sunacakları finansal desteği iki katına çıkarmayı kabul etmesi ve aşırı hava olaylarından etkilenen yoksul ülkeleri destekleyecek bir fon olmasını da kabul etmeleri oldu.&nbsp;Tarım, elektrik, karayolu taşımacılığı, hidrojen ve çelik üretiminin de içinde bulunduğu karbon salınımı konusunda yüksek değerlere sahip beş sektör ilk hedef olarak&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-59138622" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanımlandı.</a> Ancak her hükümet&nbsp;vaat ettiği her şeyi yaparsa, dünya yine de 2 derece civarında ciddi bir sıcaklık artışıyla karşı karşıya&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-59277754" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kalacak.</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye’nin durumu: Bu anlaşma sonucunda öne çıkan en önemli maddelerden biri kömür kullanımın kademeli olarak azaltılması oldu. Peki Türkiye’nin yakın gelecekte kömür kullanımı azaltması yada kömür kullanımından vazgeçmesi mümkün mü ? Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) verilerine göre, 2020 yılında kömürlü termik santrallerinin Türkiye'nin elektrik üretimindeki payı %35 seviyesinde olduğu gözlemleniyor. Bir başka TEİAŞ verisine göre, Türkiye'nin ürettiği toplam elektrikteki kömür kaynaklı elektrik üretimi payı 2010’da %26,1'den 2020’de %34,9 seviyesine ulaştı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son 5 yılda kömür kaynaklı elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 40 arttığı ve böylece Endonezya ve Suudi Arabistan ile birlikte, aynı dönemde kömür yakıtlı elektrik üretiminde artış yaşanan 3 ülkeden birisi olduğu <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-59305483" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öne çıkıyor.</a> Ayrıca Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Mart ayında yayımladığı son sera gazı emisyonu envanterine göre Türkiye'de 2019 yılında toplam emisyon miktarı 506,1 milyon ton CO2e olarak gerçekleşti. Bu seviyenin %72'sini ise enerji sektörü oluşturdu. Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’nin kömürden vazgeçmesi pek kolay gözükmüyor ancak ''Karbon Nötr Türkiye Yolunda İlk Adım: Kömürden Çıkış 2030'' raporuna göre kamunun termik santrallere tanıdığı mevcut kömür teşviklerinin kaldırılması ve çevreyi kirleten öder ilkesi ile karbon emisyonunun fiyatlandırılması sayesinde en geç 2030 yılına kadar Türkiye'de kömürden çıkışın mümkün olduğu belirtiliyor.</li></ul>

Quando

Glasgow iklim zirvesi 

• <a fr-original-style="" href="https://www.oib.gov.tr/haberler/basin-aciklamasi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB)</a>, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’nin (TEİAŞ)&nbsp;özelleştirme sürecine ilişkin açıklamasında “TEİAŞ’taki çoğunluk hissesi kamuda kalacak, kamu kontrolü kesin surette devam edecektir. Şirketin herhangi bir kişi veya kuruma blok satışı veya işletme hakkının devri söz konusu değildir.” ifadelerine yer verdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu TEİAŞ'ın özelleştirilmesiyle ilgili "Sıra geldi TEİAŞ'ı satmaya. En kârlı şirketlerden biri." eleştirisinde bulunmuştu.</li></ul>

TEİAŞ ile ilgili hikayeler