Berrak zihinler için yalın, zengin, bağımsız bir Türkçe dijital medya üyeliği.
Ücretsiz Kaydol →
Ali Safa Korkut
Gazeteci ve araştırmacı. MLSA'nın İnternet sansürünü izleyip raporlayan Free Web Turkey projesinin koordinatörlüğünü yapıyor. İnternet sansürü, erişim engelleri, bilgiye erişim hakkı, dijital haklar, ifade özgürlüğü gibi alanlarda haber ve raporlar yazıyor. Ulusal ve uluslararası basında bu konularla ilgili birçok haberi yayımlandı.
X’in yanıltıcı bilgileri önlemek adına yürürlüğe koyduğu “Topluluk Notları” sistemi, hükümet yetkililerinin başına bela oldu. Temelde bir teyit mekanizması olan bu özellikle, aralarında Cumhurbaşkanı ve İçişleri Bakanı’nın da bulunduğu yetkililere kanunlar hatırlatıldı.
“Gösterilere öncülük ettikleri” iddiasıyla 277 Twitter (X) hesabına erişim engeli getirildi. Takipçi sayılarının toplamı 6 milyon 651 bin 432 kişiye ulaşan bu hesaplara yönelik erişim engelleri hakkında hükümet kanadından resmî bir açıklama gelmedi. Ancak X, yaptığı açıklamada Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’ndan 700 hesabın erişime engellenmesi için mahkeme kararı aldıklarını iletti.
Siber Güvenlik Kanun Teklifi, TBMM’de kabul edildi. Cumhurbaşkanı’nın onayına sunulan teklif, temel hak ve özgürlükler üzerinde çeşitli risk ve tehditler barındırıyor. Peki kanun teklifi neden hazırlandı, süreç nasıl gelişti, teklif neler barındırıyor, riskleri ne, hangi tartışmalar yaşandı ve yürürlüğe girerse hayatımızda neler değişecek?
“Yalan haberle mücadele etme” iddiasıyla kurulan Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, şimdiye kadar gerçek olmayan haberlerin yanı sıra mahkeme ve TBMM tutanakları dayanak gösterilerek yapılan haberleri de yalanladı. Üstelik merkez, bunu AYM’nin “dezenformasyonla mücadele” birimini Anayasa’ya aykırı bulduğu kararına rağmen yaptı.
Reklam Kurulu’nun aldığı yeni bir karara göre o işletmeden mal veya hizmet aldığını doğrulayamayan kullanıcılar işletme hakkında internetten yorum yapamayacak. Kurul, kararı kullanıcıları sahte yorumlara karşı korumak amacıyla aldı. Uzmanlar ise anonim yorum yapma imkanını ortadan kaldıracağı için bunun kullanıcıları otosansüre yöneltebileceğini söylüyor.
Kasıtlı internet kesintileri ve erişim engelleri, son 10 yılda Türkiye ekonomisine 70 milyar dolar zarar verdi. Bu sansür, 470 bin kişilik de istihdam kaybına yol açtı. Sosyal medyanın e-ticaret satışları üzerinde oldukça etkili olduğunu söyleyen uzmanlar, zarar gören işletmelerin dava açabileceğini söyledi.
Discord örneğinde yaşananlar sadece bir vaka örneği gibi görünse de aslında Türkiye’de dijital medya ortamındaki daha büyük bir soruna işaret ediyor: Gazetecilik, hız ve tıklanma kaygısı nedeniyle güvenilirlik krizi yaşıyor.
Gazeteciler, geride kalan iki yılda 6 Şubat depremleriyle ilgili ihmal ve sorunları haberleştirmek için yoğun çaba gösterse de haberlerde adı geçenler de aynı çabayı, bu haberleri engelletmek için gösterdi. 6 Şubat 2023'ten bu yana 213 sosyal medya paylaşımı ve haber için erişim engeli kararı verildi.
Google Trends verilerine göre engelliler, Türkiye’de yılda sadece bir kez, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde hatırlanıyor. Google'da “engellilik” konusu, son beş yılda en sık “otomobil”, ”rapor” ve “indirim” konularıyla aratıldı. “Engelli araç fiyatları” da son beş yılda en çok artış gösteren sorgulama oldu.
Rusya, Ukrayna ile savaşın başladığı Şubat 2022’den bu yana yaklaşık 5 bin internet sitesini erişime engelledi. Ağırlıklı olarak Batı ve Ukrayna merkezli haber siteleri engellenirken en çok internet sitesi engellenen ülke ABD oldu.
