Birkaç yıl önce bir anda popüler olup tüm dünyaya yayılan hygge (höga diye okunuyor) akımını hatırlıyor musunuz? "Dünyanın en huzurlu halkı" olarak anılan Danimarkalıların "mutluluk felsefesi" olarak tanımladıkları bu kavramın başka dillerde tam karşılığı bulunmasa da Türkçeye, "Günlük koşuşturmadan uzaklaşıp tek başınıza ya da değer verdiğiniz insanlarla rahatlamak ve hayatın daha basit zevklerinin tadını çıkarmak için zaman ayırmak" olarak çevrilmişti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bugün hygge&nbsp;gibi mutluluk verici başka bir deneyime ve yeni bir Danca kavrama göz atıyoruz: Fællesspisning.</li></ul>Kopenhag’da sıradan bir akşamüstü. Saat 17.00’ye yaklaşırken Vestro bölgesindeki Sønder Bulvarı üzerindeki Absalon’un önünde hareketli bir kuyruk oluşmaya başlıyor. Kiliseden bozma bir sosyal merkez olan bu binanın kapısında farklı yaş ve milletlerden onlarca insan, az sonra kurulacak uzun masalarda birlikte akşam yemeği yiyip sohbet etmek ve ardından sofrayı hep beraber toplamak için bekliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kentin dört bir yanında düzenlenen ve toplu akşam yemeği anlamına gelen bu etkinlik Danimarka’da fællesspisning (feluspizning) olarak biliniyor.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2024/9/3/1728501927930.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Absalon'un yemek salonu | Fotoğraf: Ari ZelenkoFællesspisning&nbsp;kavramının kökleri 1859 yılında Danimarka’nın en büyük üçüncü şehri Odense’de yoksul kesimin ucuz ve besleyici gıdaya ulaşması için açılan ilk folkekøkken’e (halk mutfağı) kadar uzanıyor. 1900’lerde ülke çapında yaygınlaşan belediyelerin açtığı halk mutfakları ve komün yemek deneyimi 2. Dünya Savaşı’nın zorlu koşullarının atlatılmasıyla unutulmaya, kent merkezlerindeki komün mutfaklar kapanmaya başlamış ve bu ritüel kırsal kesimde hasat zamanında köylülerin hep beraber yedikleri yemeklere dönüşmüştü.Pandemi tedbirlerinin hafiflemesiyle birlikte kendini yalnız hisseden, yemek yapmaya üşenen ya da uygun fiyata lezzetli bir akşam yemeği yemek isteyen Kopenhaglıların talepleri doğrultusunda toplu yemek hizmeti veren mekanların sayısı yeniden artmaya başladı. Soğuk ve karanlık kış günlerinde geniş salonlarda yenen yemekler yaz aylarında park ve sokaklara taşıyor, bazı mahallelerde sokaklar birkaç saatliğine trafiğe kapatılıyor ve komşuların biraraya geldiği, herkesin kendi içkisini getirdiği fællesspisning partileri düzenleniyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/3/1728502019460.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.06" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Gastronominin başkentlerinden Kopenhag da böylece Michelin yıldızlı restoran peşinde dünyayı gezen gurmelerin yanında bir süredir komün yemek kültürünü deneyimlemek isteyen misafirleri de ağırlıyor. Financial Times’ın sanat ve kültür yazarı Stephanie Gavan, kentin en popüler fællesspisning mekanı Absalon’daki akşam yemeği deneyimini şöyle anlatıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 242, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 242, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Danimarka gibi homojen bir toplumda fællesspisning'e katılmak, farklı insanlarla ve bakış açılarıyla ilişkilenme fırsatı da sunuyor. Akşam yemeği esnasında Hintli bir tıp öğrencisiyle fırında karnabahar ve pasaport bürosunda çalışan orta yaşlı kadınlarla patates graten paylaştım. Sanat öğrencileri ve çocuklarla ekmeğimi bölüştüm, Japon turistlerle Beatles şarkıları üzerine konuştum ve yemekten önce yaptıkları beş kilometrelik koşu nedeniyle yanakları hâlâ kırmızı olan koşu kulübü üyelerinden antrenman tüyoları aldım."</blockquote>Kopenhag’da farklı zevk ve ihtiyaçlara hizmet eden fællesspisning mekanlarında akşam yemeklerinin fiyatı 200-1.000 lira arasında değişiyor.&nbsp;Kentin en bilinen ve sevilen fællesspisning mekanlarını listeledik.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Absalon</h2>Sønder Boulevard 73, Vesterbro, 1720<img src="https://images.aposto.com/2024/9/3/1728502335186.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.25" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Absalon'da bir akşam yemeğiDanca bilmeyenlerin en çok tercih ettiği toplu yemek mekanı <a fr-original-style="" href="https://absaloncph.dk/en/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Absalon</a>'un yüksek tavanlı ve geniş salonunda sizi uzun yemek masaları, ev konforunda koltuklar ve pinpon masaları karşılıyor. Absalon’da akşam yemeği dışında quiz ve tombala geceleri, dans partileri ve söyleşiler de düzenleniyor.&nbsp;18.00’de başlayan yemeğin biletleri aynı gün 16:00’ya kadar kendi internet sitelerinden satın alınabiliyor. Talep yoğun olduğundan en az bir hafta önceden satın almakta ve bir saat öncesinden mekanda olmakta fayda var. Akşam yemeğinin fiyatı 300 lira. İki ana yemek servis edilen perşembe, cuma ve cumartesi günleri ise 500 lira. 3 yaş altı çocuklara yemek bedava.Absalon’da örnek bir menü: Mantar, havuç ve soğanlı tavuk veya pancar, kurutulmuş domates ve kırmızı soğanlı kök sebze püresi ve rezene salatası, maydanoz sosu, çırpılmış kremalı elmalı trifle ve makaron.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">KraftWerket</h2>Valgårdsvej 2, Valby, 2500<img src="https://images.aposto.com/2024/9/3/1728503044970.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Vegan ve vejetaryenlerin sıklıkla tercih ettiği KraftWerket kültür merkezi salı ve pazar günleri düzenli iki fællesspisninger etkinliğine ev sahipliği yapıyor: Vegan akşam yemeği vegansk folkekøkken ve gıda güvensizliğiyle mücadelede kullanılmak üzere bağış sistemi ile çalışan OneBowl. Buradaki tüm yemekler tamamen bitki bazlı. Vegan akşam yemeği 250 lira. Herkesin istediği ücreti ödediği OneBowl’a da benzer miktarda bir bağış yapmanız öneriliyor. 60 kişilik yemek salonunda sofra saat 18.00’de kuruluyor.Kraftwerket'te örnek bir menü: Limon otlu tofu, kavrulmuş yer fıstığı, soya fasülyesi filizi, taze soğan ve sebzeli Vietnam usulü erişte ve sebzeli börekler ile vegan balık sosu.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kanalhuset</h2>Overgaden Oven Vandet 62A, Christianshavn, 1415<img src="https://images.aposto.com/2024/9/3/1728503709635.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.68" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fællesspisninger için Christianshavn'daki 12 odalı bir butik otel olan Kanalhuset’i tercih edenleri her akşam kanal manzarası eşliğinde kaliteden ödün vermeyen şef Kristofer Josefsson'un elinden çıkan ratatouille'lu beç tavuğu veya tahinli Faroe somonu gibi spesiyaller bekliyor. Mutfaktan her akşam vejetaryen bir alternatif de çıkıyor. Kanalhuset’in şık atmosferi yemek fiyatlarına da yansıyor. 19.00’da başlayan akşam yemeğinin ücreti 750 lira. 4 yaşından küçük misafirlerden ücret alınmıyor.Kanalhuset'te örnek bir menü: Kremalı mantarlı ve dashi blanquette soslu fileto berlam balığı filetosu, fesleğenli domates ve şeftali salatası, gremolata ile kavrulmuş kereviz.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hornbækhus</h2>Skovvej 7, DK-3100 Hornbæk<img src="https://images.aposto.com/2024/9/3/1728503173377.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">1904 yılında inşa edilen ahşap bir binadan 51 odalı bir otele dönüştürülen Hornbækhus’da haftanın 7 günü fællesspisninger düzenleniyor. Yemyeşil bir bahçesi de bulunan oteldeki sabah yogası ve koşu etkinliklerine dışarıdan misafirler de katılabiliyor. 19.00’da başlayan akşam yemeğinin fiyatı 750 lira. 3 yaş altından ücret alınmıyor.Hornbækus'da örnek bir menü: Kızarmış Hindistan cevizi, yer fıstığı, kurutulmuş muz ve çarkıfelek meyveli sos eşliğinde; kabak, karnabahar, lahana, nohut, Hindistan cevizi sütü ve tahinli vejetaryen köri yahnisi ve basmati pirinci.

Aposto Seyahat

Gastronomi denince akla ilk gelen şehirlerden Kopenhag'da, kökleri 1800'lere dayanan "fællesspisning" yeniden yükselişe geçti. Kentin dört bir yanında düzenlenen ve toplu akşam yemeği anlamına gelen bu etkinlik, yalnızlıktan sıkılanlara yeni insanlarla tanışma fırsatı sunuyor.

Kopenhag'da akşam yemeği: Uzun bir masada, bir lokmayı paylaşmak

İçimdeki Dünya bülteninde Nasıl? başlığı altında her sayıda nasıl yapılır, nasıl edilir, nasıl olunur sorularına cevap arıyoruz. Nasıl? köşemizin bu sayıdaki sorusu:Nasıl "Hygge" Bir Ortam Yaratılır?Hygge diye yazılır, Hügge diye okunur...Aslında bu çok da yeni bir trend değil, o yüzden pek çoklarınız duymuş olabilir. Hygge, özellikle Danimarka ve Norveç'te benimsenmiş olan bir "keyifli yaşam" felsefesi. Konforu, sıcaklığı ve yumuşaklığı seven bir anlayış. Aslında bu felsefeyi hayatın her alanına uyumlamak mümkün ancak biz burada hygge bir ortamı nasıl yaratabileceğimize bakacağız.&nbsp;1. Işıklandırmaları ayarlayalım.&nbsp;Hygge felsefesinde ambiyans her şeyin belirleyicisi. Yani öyle pop renklerin hakim olduğu göz alıcı bir ortamda hygge takılmak pek mümkün değil. Dolayısıyla ışıklandırma da çok parlak olmayacak, biraz loş bir ambiyans yaratalım. Bunun için mumlardan faydalanmak mümkün ama daha kalıcı çözümler için, salonda bile bir başucu lambası ya da az ışıklı bir lambader ile ışıklandırmaları keyifli bir ortam yaratmak için ayarlamak mümkün.&nbsp;2. Dekorasyonda pastel ve yakın tonlar kullanalım.&nbsp;Ben her ne kadar yaşantım da çok farketmeden de olsa hygge felsefesine yakın durmaya çalışsam da, dekorasyon konusunda pek oralı olamıyorum. Mutlaka bir yerlerde düzlüğü patlatan zıt bir renk kullanmayı seviyorum. En azından şimdilik. Hygge bir ortam içinse, nispeten yakın geçişli renkleri kullanmak ve gözü yormamak öneriliyor. Özellikle krem, kemik, kahve, tarçın, bej gibi renkler hygge bir dekorasyon için öneriliyor.&nbsp;3. Dokulara ve kumaşlara önem verelim.&nbsp;Kumaş konusu önemli. Hem oturduğumuz yerler, hem de üzerimize giydiklerimiz, doğrudan temas ettiğimiz kumaşlar olduğu için, verdiği hissin günlük psikolojimize doğrudan etki ettiğini düşünüyorum. Dolayısıyla, battaniyeler, yastık, koltuk ne varsa bunların dokuları ve kumaşları yumuşak, hoşumuza giden şekilde olursa keyif alma oranımız artacaktır.&nbsp;4. Ne şekilde vakit geçirmeyi seviyorsak, onun için bir alan yaratalım.Bazılarımız daha uzunca vaktini masanın etrafında geçiriyor olabilir, bazılarımız yerde çalışmayı ve okumayı seviyor olabilir, kimimiz de koltukların üzerinde yuvarlanmaya bayılıyoruzdur. Hangi şekilde en çok vakit geçiriyorsak, ona göre bir köşe, bir alan yaratalım. O alana özellikle önem vererek, daha başka ne şekilde düzenlersek bizim için keyif verici olabileceğine bakalım.&nbsp;5. Evde güzel kokulu bir şeyler pişirelim.Geçen sayıda evimizin nasıl güzel kokabileceğinden bahsederken yine bu güzel kokulu yiyecek ve içecekleri gündeme getirmiştim. İşte yine bunu tavsiye ediyorum. Hazır sonbaharın ortalarındayız, tarçınlı içecekler mi dersiniz, elmalı kurabiyeler mi istersiniz, yapın gitsin. Hem sıcaklığı, hem kokusu, yaşıyoruz yahu bu hayatı dedirtecek türden :)6. Ara sıra da olsa yumuşak tonlu müzikler dinleyelim.&nbsp;Müzik ruhun gıdası, hatta müzik girmeyen eve doktor bile girmez. Hangi müzik türünü tercih ediyor olursanız olun, ara sıra sakin tonlu, içinizi ısıtacak, keyfinizi yerine getirecek müziklerin fonda çalıyor olması bile hygge bir ortama zemin hazırlayacaktır.&nbsp;7. Kitap okuyalım, yazı yazalım.Söylemeye gerek var mı bilmem, sürekli bir ekranın karşısında olmak, zihnimiz için sürekli bir uyaran oluyor. Bir süre sonra sakinlikten ve konfordan eser kalmadığı için her ne kadar yatarak bir şeyler izlediğinizi ve dinlenir halde olduğunuzu düşünseniz bile gerçek öyle değil. Dolayısıyla ara sıra tüm ekranlara ara verin ve kitap okumaya, yazı yazmaya vakit ayırın. Hygge bir ortamın olmazsa olmazları sayfalara dokunmak. Bir kaç sayfa hışırtısının içinde huzurla kalmak.&nbsp;Bunların dışında şöminesi olan tabiki şöminesini yaksın, bir kaç arkadaşımızı davet edip tatlı sohbetlere girelim, keyif aldığımız başka şeyler varsa onları da ortamımıza dahil edelim. Hygge felsefesi, dengeli bir şekilde keyif aldığımız şeyleri hayatımızda tutmaktan ibaret aslında. Yoksa bütün gün, sıcak bir ortamda battaniyemizin altına kıvrılıp uyumak değil. Bu yüzden dışarda yapacağınız keyifli bir yürüyüş sonrası, eve gelip duşunuzu alarak sıcak içeceğinizi yudumlamak tam anlamıyla hygge bir ortam. Siz de kendi hygge listenizi oluşturup, Kuzey Avrupa'nın bu felsefesinin tadını çıkarın sonbahar ve kış aylarında.&nbsp;

Hygge ile ilgili hikayeler