Türkiye, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle tarihinin en büyük felaketlerinden birini yaşadı. Depremin ardından elektrikler kesildi, telefon hatları sustu, internet erişimi durdu ve tüm iletişim altyapısı dakikalar içinde çöktü. Arama-kurtarma çalışmaları için oldukça kritik olan ilk 72 saatte altyapıda ciddi arızalar meydana geldi. Kamuoyunda pek duyulmamış olsa da tüm bu kaosun ortasında bir avuç insan, yıllardır bu âna hazırlanmış gibi haberleşme faaliyetlerine katkı sağladı: Amatör telsizciler.Arka plan: Amatör telsizcilik, esasında sınavlarda başarı gösteren kişilerin kendilerine ayrılan frekans bantlarında menfaat gözetmeden yürüttüğü bir hobi faaliyeti. Türkiye’de amatör telsizci ehliyeti, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından bir haberleşme sınavına tâbi tutularak tahsis ediliyor.&nbsp;Sınav neticesinde amatör telsizcilere frekans bandına ek olarak bir çağrı işareti de veriliyor. Anons verilirken iletişim kuran tarafların çağrı işareti söyleniyor. Alandaki amatör faaliyetler; kişilerin bilgilerini genişletmesi, farklı frekanslarda çalışmalar yapması, kendi imkanlarıyla anten geliştirmesi ve mümkün olan en uzak yerle iletişime geçmesi gibi çalışmalarla genişletilebiliyor.&nbsp;Öte yandan: Amatör telsizcilikte iki farklı şekilde yayın yapılabiliyor. “Simplex” adı verilen telsizden telsize yayınlar, daha kısa mesafelerde yapılıyor. Röleler üzerinden yapılan yayınlar ise çok daha geniş bir alana ulaşıyor. Amatörlerin birbirleriyle iletişim kurmasını mümkün kılan röleler, genellikle yüksek bir noktaya kuruluyor ve bir röledeki anonsu, tıpkı radyo yayını gibi o frekansı dinleyen tüm amatörler duyuyor.&nbsp;Dolayısıyla bu anonslarda ne konuşulduğuna büyük bir özen gösteriliyor. Zira verilen anons, kamuya açık bir yayın olduğu için iki kişi arasında kalmıyor. Üstelik röle üzerinden yapılan yayınlar, oldukça geniş bir alana ulaşıyor. Örneğin Bursa’daki bir yayın, İstanbul’a ulaşabiliyor. Benzer şekilde, Halkalı ya da Zeytinburnu’nda Bursa rölelerini dinlediği bilinen amatörler bulunuyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Telsizler, arama-kurtarma çalışmalarına da destek oluyor</h2>Amatör telsizciler, faaliyetlerini hobi olarak yürütmenin yanı sıra ihtiyaç duyulması hâlinde bölgesel iletişim sağlama, arama-kurtarma faaliyetlerine katkı sunma ve doğal afetlerde iletişim altyapısı oluşturma gibi operasyonları da gönüllü olarak topluma sunabiliyor. Kahramanmaraş merkezli depremlerin ikinci yılında, arama-kurtarma faaliyetlerinde kritik roller üstlenen amatör telsizcileri Bursa’da yaşayan Ufuk Çiçek ile konuştuk.&nbsp;Kendisi de bir amatör telsizci olan Çiçek, esasında bir iş insanı. Amatör telsizcilerin doğal afet dönemlerinde arama-kurtarma çalışmalarına sunduğu katkıları Aposto’ya anlatan Çiçek, Türkiye’deki afet koordinasyonunun Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) çatısı altında yapıldığını ve arama-kurtarma faaliyetlerine katılmak isteyen tüm kurumların çalışmalarını AFAD koordinasyonu altında yapmak zorunda olduğunu vurguluyor.&nbsp;Ayrıntılar:&nbsp;Çiçek’in açıklamalarına göre AFAD, yılda birkaç kez doğal afetlere ilişkin tatbikatlar yapıyor ve kayıtlı kuruluşları bu tatbikatlara davet ediyor. Dolayısıyla her amatör telsizci, bu tatbikatlara gidemiyor ve arama-kurtarma çalışmalarına katılamıyor. Ancak 3 bine yakın amatör telsizci üyesi bulunan Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti (TRAC), bu tatbikatlara katılan kurumlardan. Amatör telsizciler de ancak TRAC’a üye olarak afet yönetimiyle ilgili faaliyetlere ve tatbikatlara katılıp nasıl bir çalışma yürütüleceğiyle ilgili yetkinlik kazanabiliyor.&nbsp;“AFAD koordinasyonunda çalışmadan herhangi bir afette elinize telsiz alıp birilerine yardım etmek gibi bir şansınız pek yok. Bu iş tamamen devlet koordinasyonuyla yapılıyor” diyen Çiçek, amatör telsizcilerin afet durumlarındaki asıl görevinin muhabere, yani iletişim sağlamak olduğunu söylüyor. Zira şehrin iletişim altyapısında problem olduğunda ve GSM operatörleri yetersiz kaldığında telsizler, analog bir şekilde birbiriyle haberleşebiliyor.&nbsp;Önemli ayrıntı:&nbsp;Yetkin amatör telsizciler, bir doğal afet durumunda sahaya yayılıyor ve her biri bir birimin başında duruyor. 1-2 amatör telsizci de eşzamanlı olarak AFAD’ın komuta merkezinde bulunuyor. Sahadaki telsizciler, gelen bütün bilgileri telsizler aracılığıyla komuta merkezine iletiyor. Bu bilgiler, komuta merkezi üzerinden de AFAD’a iletiliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yani bir amatör telsizcinin olası bir doğal afet durumundaki tüm görevi, AFAD bünyesinde ekipler arasındaki iletişimi sağlamak oluyor.&nbsp;</li></ul>Neden önemli? İtfaiye ve jandarma gibi birimler, kendi iletişim altyapıları üzerinden haberleşiyor. Dolayısıyla çoğu durumda farklı birimlerin birbiriyle iletişimi olmayabiliyor. Amatör telsizciler, bu noktada sahada bir köprü görevi görüyor ve farklı birimlerin aktardığı bilgiyi komuta merkezine ileterek bu bilgilerin komuta merkezinden ilgili birimlere aktarılmasını mümkün kılıyor.&nbsp;Türkiye deprem kuşağında olduğu için olası bir büyük depremde amatör telsizcilere yine çok iş düşeceğini vurgulayan Çiçek, arama-kurtarma çalışmalarına katkı sağlamak isteyen amatör telsizcilere en yakın AFAD komuta merkezine amatör telsizci belgeleri ve teçhizatlarıyla gitmelerini ve görev almak istediklerini söylemelerini tavsiye ediyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Amatör telsizciler, Kahramanmaraş depreminde de görev aldı&nbsp;</h2>Ufuk Çiçek, amatör telsizcilerin Kahramanmaraş depremlerinde de görev aldığına işaret ediyor. Bursa’dan 6-7 kişilik bir ekibin Kahramanmaraş’a gittiğini ve depremin ertesi günü şehre ulaştığını belirten Çiçek, telsizcilerin kendi teçhizatlarıyla araçlarında bir seyyar röle kurduğunu söylüyor. AFAD koordinasyon merkezine bir telsizci konuşlandırıldığını ve diğer ekip üyelerinin sahaya dağıldığını ifade eden Çiçek, sahadan gelen bilgilerin bu şekilde AFAD komuta merkezine ulaştırıldığını dile getiriyor.&nbsp;Çiçek ayrıca, Kahramanmaraş depreminde amatör telsizcilerin&nbsp;yaşadığı tecrübeyi şu ifadelerle anlatıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(39, 46, 113); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(39, 46, 113); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Görevleri 3-4 gün sürdü. Sonra döndüler. Biliyorsunuz ki çok büyük bir depremdi ve iletişim tamamen kopmuştu. Tabii ki çok faydaları oldu. Bu denli büyük bir depremde devletin her türlü sivil toplum kuruluşuna ihtiyacı olabiliyor. Bizim de oradaki esas görevimiz, hayatta kalan kişilerin kurtarıldığı dönemdeydi. O anda olabildiğince çok sayıda canın kurtarılmasına katkı sağlamaya çalışıyorsunuz. O eşik aşılınca zaten devlet yavaş yavaş kendi koordinasyonunu ve altyapısını sağlıklı hâle getiriyor ve sonrasında size ihtiyaç kalmıyor.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Amatör telsizciliğin faaliyet alanı geniş bir yelpazeye yayılıyor</h2>Elbette genel hatlarıyla amatör telsizcilik, doğal afet durumlarındaki kullanım senaryolarından çok daha fazlası… Bu hobiyi yapan insanlar, birbirine destek olmak, bilgi paylaşımında bulunmak veya kamu yararına çalışan bir dernek hâline gelmek gibi çeşitli amaçlarla kümeleniyor. Bu kümeler içinde amatör telsizcilikle ilgili birçok dernek bulunuyor.&nbsp;Öte yandan: Bu hobi, oldukça pahalı… Çünkü bazı temel teçhizatlara sahip olmak gerekiyor. Bu teçhizatları edinemeyen amatör telsizciler de dernek çatıları altında toplanarak imkanlarını birleştiriyor.&nbsp;Yurt içindeki amatörlerin büyük bir kısmı, yayınlarını yalnızca amatörlere tahsis edilen UHF ve VHF bandında yapıyor. Bu bantlarda da Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) belirlediği frekanslar bulunuyor. Dernekler, bu frekanslarla röle kurabiliyor.&nbsp;Amatör telsizciler, temelde bu yerel röleler üzerinden ulaşabildikleri en uzak noktaya ulaşmaya çalışıyor. Üstelik kendi imkanlarıyla anten geliştirmeye çalışan amatörler de var. Elbette burada da temel amaç, bu antenler üzerinden mümkün olan en uzak noktayla iletişim kurmak oluyor.Amatör telsizci, ne kadar uzak mesafeye ulaşırsa kendisini o kadar başarılı addediyor. Ufuk Çiçek’in paylaştığı ayrıntılara göre dönem dönem bununla ilgili yerel ve uluslararası yarışmalar da düzenleniyor. Bu yarışmalarda radyo iletişimini kurmuş olan iki amatör, hangi tarihte ve saatte görüştüklerini çağrı işaretleriyle birlikte sisteme giriyor. Yarışmanın jürisi, bu verileri karşılaştırıyor ve her iki taraf da bu görüşmenin yapıldığını teyit ederse aradaki mesafeye bakılıyor. En uzun mesafeyle görüşme yapabilen katılımcılara ise bu başarılarına ilişkin bir belge veriliyor.&nbsp;HF bandı: HF bandı üzerinden yüksek frekanslarda anons yapan amatörler ise daha çok uluslararası arenada çalışıyor. Bu kişiler, belirli frekanslardan sürekli çağrı yapıyor ve birinin bu çağrıyı duymasını bekliyor.&nbsp;Diğer yandan ilk etapta, çağrıyı biri duyduğunda taraflar arasında bir sohbet geçeceğini düşünebilirsiniz. Fakat iletişim kurulduğunda herhangi bir sohbet olmuyor. Taraflar, yalnızca birbirlerine çağrı işaretlerini ve nereden iletişime geçtiklerini söylüyor ve sisteme bu bilgileri giriyor. Çünkü bu denli uzun mesafelerde “QRM” adı verilen parazitler nedeniyle sağlıklı bir şekilde sohbet etme imkanı olmuyor.&nbsp;Dolayısıyla amatör faaliyetler, daha çok UHF ve VHF bantları üzerinden yurt içinde, HF bandında ise yurt dışında yürütülüyor. Burada amatörler, mümkün olduğunca yeni istasyonlar keşfetmeye, yeni insanlarla tanışmaya, yarışmalara katılmaya ve kendi antenlerini geliştirmeye çalışıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çağrı işaretleri kişiye özel&nbsp;</h2>Amatör telsizcilerin çağrı işaretleri de kişiye özel olarak oluşturuluyor. Ufuk Çiçek ile yaptığımız sohbette Çiçek, sözlerini sonlandırırken kendi çağrı işaretini de paylaştı: “TA3UFK”.&nbsp;Uluslararası bir dilde oluşturulan bu çağrı işaretlerinde her bölümün ayrı bir anlamı oluyor. Örneğin “TA”, telsizcinin bulunduğu ülkeye işaret ederken “3”, bölge kodu olarak işlev gösteriyor. Sondaki harfler ise amatör telsizcinin istasyonunu tanıtan bir ek…&nbsp;Dahası: Bu çağrı işareti, telaffuz edilirken küresel olarak anlaşılabilmesi için uluslararası bir dille telaffuz ediliyor. Örneğin Ufuk Çiçek’in çağrı işareti, anons edilirken “tango-alfa-three-foxtrot-kilo” şeklinde okunuyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünyanın her yerinde amatör telsizciler çağrı işaretlerini aynı kodlamayla anons ettiği için ortak bir dil oluşuyor.</li></ul>Geniş açı: Türkiye, Kahramanmaraş depremlerinin de oldukça sert bir şekilde yüzümüze vurduğu üzere bir deprem ülkesi… Amatör telsizcilik, temelde bir hobi olsa da amatörler, yıllardır olası bir doğal afette arama-kurtarma çalışmalarına destek olmaya hazır bir şekilde telsizlerinin başında bekliyor. Günümüze miras kalan bu analog cihazlar, belki de günün birinde “Sesimi duyan var mı?” çağrısına yardım gönderecek iletişim ağının temel yapı taşlarından biri olmaya hazırlanıyor.&nbsp;

Quando İçgörü

Türkiye, 6 Şubat 2023’te tarihinin en büyük felaketlerinden birini yaşadı. Depremin ardından tüm iletişim altyapısı da dakikalar içinde çöktü. Fakat kaosun ortasında bir avuç insan, yıllardır bu âna hazırlanmış gibi haberleşme faaliyetlerine katkı sağladı. Amatör telsizciler, arama-kurtarma çalışmalarında telsizlerin rolünü anlatıyor. 

Sesimi duyan var mı: Depremde amatör telsizciliğin gücü

Osmanlı’da bir ziraat mektebi açma çabaları 19. yüzyılın ortalarına dek uzanır. İlk defa <a fr-original-style="" href="https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/214303" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">1847</a>’de Küçükçekmece yakınlarında açılan okul, çeşitli sebeplerden dolayı üç yıl sonra kapatılır. Yakın zamana kadar varlığını farklı şekillerde devam ettiren Halkalı’daki okul ise ilk defa 1892 yılında, II. Abdülhamid devrinde, önce Ziraat ve Baytar Mektebi olarak açılır. 1894-195 eğitim döneminde baytar bölümü ayrılarak başka yere taşınır.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/2/1648545058277.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.88" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://hayalleme.com/tarihi-eserler/halkali-ziraat-mektebi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Halkalı Ziraat Mektebi</a>6.500 dönümlük bir alandaki okul arazisinde marangozhane, yemekhane, hamam, mutfak, çamaşırhane, süthane, amfitiyatro gibi pek çok birim vardı. 1917 yılına gelindiğinde okulun başka bir yere taşınması gündeme gelir. Alternatif olarak Ohannes Bey’in Yeni Çiftlik’i veya Agop Bey’in Florya Çiftliği önerilse de bu girişim sonuçsuz kalır.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/2/1648545137533.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.02" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://istanbultarihi.ist/340-halkali-ziraat-mekteb-i-alisi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mektep talebeleri fidan dikerken</a>Cumhuriyet dönemine gelindiğinde ise masraflı olduğu ve iyi yönetilemediği gerekçesiyle 1922 yılında kapatılmak istendiğine dair gazete haberleri görülür. <a fr-original-style="" href="https://istanbultarihi.ist/340-halkali-ziraat-mekteb-i-alisi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">1928</a> yılında &nbsp;ziraat ve baytar mektepleri ile yüksekokul statüsündeki mekteplerin ıslah edilmesi ve birleştirilmesiyle ilgili çıkarılan bir kanun kapsamında Halkalı Ziraat Mektebi kapatılır, talebeleri Orman Mektebi’ne gönderilir. 1930’da üç yıllık orta dereceli meslek okulu olarak yeniden eğitime başlar, 2000’lere kadar bu şekilde varlığını sürdürür. 2000-2001 öğrenim yılında <a fr-original-style="" href="https://www.izu.edu.tr/izu-hakkinda/tarihce/halkali-ziraat-ve-baytar-mektebi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Zirai Üretim İşletmesi ve Peyzaj Meslek Lisesi</a> olur. Dört yıl sonra Halkalı Zirai Üretim İşletmesi Tarımsal Yayım ve Hizmet İçi Eğitim Merkezi Müdürlüğü’ne dönüştürülür. Nihayet 2010’da <a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/48680.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İlim Yayma Vakfı</a>’na kiralanarak bu vakfa bağlı Sabahattin Zaim Üniversitesi tarafından kullanılmaya başlanır.

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

    

Halkalı Ziraat Mektebi

• <a fr-original-style="" href="https://www.diken.com.tr/danistay-kanal-istanbul-kapsamindaki-ihaleyi-iptal-etti/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Danıştay</a>, Kanal İstanbul projesi kapsamında Halkalı-Ispartakule arasında yapılacak demiryolu hattının ihalesini iptal etti. Kararda, "pazarlık usulü yöntemiyle yapılan ihalede gerekli açıklık ve rekabetin sağlanmadığı" belirtildi.

Aposto Gündem

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ukrayna'dan haberler</h2>Rusya ile Ukrayna bugün üçüncü tur ateşkes müzakerelerini gerçekleştirecek. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da 10 Mart'ta Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ile Antalya’da üçlü görüşme yapılacağını açıkladı.Ateşkes ve tahliyeler: Rusya, Ukrayna’nın Kiev, Harkov, Mariupol ve Sumi kentlerinde sivillerin tahliyesi için ateşkes ilan etti. Oluşturulan altı insani koridorun dördünün Rusya ve Belarus’a açıldığı görüldü. Ukrayna, Rusya bombardımanından kaçan insanların koridorlarla Rusya’ya yönlendirmesini “tamamen ahlak dışı” olarak nitelendirdi ve Rusya’nın Kiev’i ele geçirmek için saldırı hazırlığı yaptığını öne sürdü.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/1/1646654298737.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" alt="Tahliyeler" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">EPAMülteciler: Birleşmiş Milletler, Ukrayna’yı terk eden sivillerin sayısının 1 milyon 700 bini geçtiğini duyurdu.Yaptırımlar:&nbsp;Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski Rusya'ya karşı ihracat boykotu, petrol ve petrokimya ürünlerinin kullanılmaması gibi yeni yaptırımlar uygulanması çağrısı yaptı. TikTok Rusya’da canlı yayın özelliğini devre dışı bırakırken Netflix ülkedeki servisini durdurdu.ABD'den açıklamalar:&nbsp;ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, "Alenen egemenlik ihlal ediliyor. Rusya saldırı yönünde bir seçim yaparsa her şeyi yapmaya hazırız. NATO müttefiklerimizle sürekli durumu güncellemesi yapıyoruz.” açıklamasında bulundu.Ekonomik yansımalar:&nbsp;ABD'nin, Rusya'dan petrol ithalatını durdurma görüşmeleri yaptığını açıklaması sonrası Brent petrolün varil fiyatı %18 yükselişle 139 doları gördü. Doğal gaz fiyatları ise %80’e yakın yükselerek megavatsaat başına 345 avro seviyesine tırmandı. Altın fiyatları ise 18 ayın ardından ilk defa ons başına 2 bin doları gördü.Protestolar:&nbsp;Rusya’da dünkü savaş karşıtı gösterilerde 5 bine yakın kişi gözaltına alındı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kanal İstanbul</h2>Danıştay, Kanal İstanbul projesi kapsamında Halkalı-Ispartakule arasında yapılacak demiryolu hattının ihalesini iptal etti. Kararda, "pazarlık usulü" yöntemiyle yapılan ihalede gerekli açıklık ve rekabetin sağlanmadığı belirtildi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Miçotakis geliyor</h2>Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in pazar günü Türkiye'ye gelerek Cumhurbaşkanı Erdoğan’la ana gündem maddesi Ukrayna krizi olan bir görüşme yapacağı öğrenildi. &nbsp;

Ukrayna'da ateşkes ve tahliyeler, Kanal İstanbul'da iptal, Miçotakis geliyor

Günün öne çıkan gelişmeleri

İstanbul, 2 bin 700 yıllık tarihi boyunca su ihtiyacını karşılama konusunda sürekli karmaşık zorluklarla karşı karşıya kalmış. Bu zorlukları, su kemerlerini, sarnıçları ve çeşmeleri düşünürken iki yakasını bir araya getiren bir boğazı olan bu “su şehri”nin, içinde bulduğu her boşluktan akan kim bilir kaç su yolu vardır diye düşünüyordum. Günümüze ulaşamayan fazlaca su varlığı olduğu ortadaydı. Eskiden Beşiktaş’la Ortaköy arasında, Dereboyu Caddesi boyunca uzanan bir dere mi vardı gerçekten? Prof. Dr. Cemalettin Şahin’in hazırladığı İstanbul’da Su ile Anılan Sokak Adları: Hidrografik Adlar&nbsp;araştırması aslında bu soruya ve daha fazlasına cevap veriyor.&nbsp;Şahin’e göre İstanbul’daki sokaklar isimlendirilirken şehrin su kültüründen ve su varlığından çokça esinlenilmiş. Sokağın bulunduğu yerden geçen derelerden ya da mahalle sakinlerinin su ihtiyacını karşılamak üzere yapılan çeşmelerden ismini alan sokaklar, daha sonraları o mekânın ve şehrin hafızasını korumada önemli bir rol üstlenmiş. Hatta bazı sokaklara o bölgede karşılığı olmadığı hâlde hidrografik bir isim verilmiş. Kimi sokak şehrin su mimarisinden almış adını kimisi de günümüzde artık olmayan, suyla iç içe mesleklerden. Ben de size bu mikro-toponimi - mahalle ve sokak adlarını inceleyen alan - araştırmasından hareketle İstanbul’un su varlığına ve suyla kurduğu kaotik ilişkiye dair adını su yapılarından alan sokaklardan başlayarak bir şeyler söylemeye çalışacağım.&nbsp;Kırkçeşme, Hamidiye, Halkalı, Taksim ve Üsküdar’dan İstanbul’a su dağıtmak için İstanbul’un farklı bölgelerine farklı dönemlerde pek çok su yapısı inşa edilmiş. Her köşe başında ahalinin suya rahatça ulaşabilmesi için çeşmeler yapılır; İstanbul’u İstanbul yapan anıtsal çeşmelerin yanında sebil, selsebil, fıskiye ve şadırvan gibi yapıların inşası için para harcamak hayır işi sayılırmış. Bu yapıların bazılarına artık rastlayamasak da adını verdiği sokakta İstanbul’un su kültürünü yaşatmaya devam ediyorlar.Çeşme: 1927’de yapılan nüfus sayımı, o yıllarda İstanbul’da içinde “çeşme” geçen sokak adı sayısının 57 olduğunu söylüyor. Kürkçübaşı Çeşmesi, Mimar Çeşmesi, Kuru Çeşme, Çengelköyü Çeşmesi, Hacıkadın Çeşmesi, Emirgan Çeşmesi, Kadıçeşmesi, Mütevelli Çeşmesi… Hâl böyleyken 57 sokak ismi içinde tekrar edenler de oluyor tabii. O nedenle bazı sokak isimlerine çeşmeyi inşa ettiren kişinin de adı verilmiş. Abdullahağa Çeşmesi ve Mehmet Efendi Çeşmesi sokakları gibi. Bazen çeşmelerin karakteristik yapıları öyle ilham olmuş ki sadece sokakla kalmamış, daha geniş bölgeleri adlandırmak için kullanılmış. Çeşmelere su taşıyan eski isale hatları evlere su girmesiyle devre dışı kalınca da bazı çeşmeler kurumuş, mesela Kuruçeşme semtine de bu kuru çeşmelerden biri adını vermiş.Kuyu:&nbsp;Su ihtiyacını karşılamak adına çeşmeler kadar önemli bir diğer yapı olan kuyular, sadece bulunduğu mahalle sakini için bir içme suyu varlığı değil; aynı zamanda şehirdeki bostanlar için de birer can suyu kaynağı. Bu yüzden şehrin nüfusu artınca da kuyuların hem sayısı hem de önemi artmış. 19. yüzyılda sadece Suriçi’nde içinde kuyu geçen sekiz sokak ismi varken 1934’te bu sayı 46’ya, 1971’deyse 60’a çıkmış. Feriköykuyu, Ayvansaraykuyu, İkbaliyekuyu gibi sokak isimleri kuyuların mevkiine işaret ederken Abbasağakuyu ve Arpaeminikuyu gibi isimler kuyu sahibinin adını yaşatır olmuş.&nbsp;Sarnıç:&nbsp;Yüzyıllar boyu temiz suya ulaşmak, yağmur suyuyla ve su kemerleriyle şehrin dışından taşınan suları depolamak için kullanılan sarnıçlar şehrin&nbsp;toponomisine çokça katkıda bulunmuş. Şahin’in araştırması, suyun şehir içine göre daha zor ulaştığı Adalar dâhil, Eyüp-Emniyettepe, Beyoğlu-Camiikebir, Sarıyer-Merez, Kocataş ve Kazımkarabekir, Bahçelievler-Şirinevler, Üsküdar-Ünalan, Pendik-Kurtköy ve Tuzla-Yayla Mahallesi’nde içinde sarnıç geçen toplam 19 sokak olduğunu söylüyor.&nbsp;Değirmene akan suyun yön değiştirmesi, barajlarda fazla suyu boşaltmak ya da su taksim etmek için inşa edilen havuz gibi farklı anlamlara gelen savak,&nbsp;su taksim yeri anlamına gelen maksem&nbsp;ve suyolu üzerinde bulunan su haznesi anlamına gelen maslak&nbsp;kelimeleri de bize İstanbul’da suyun idaresiyle ilgili ipuçları veriyor. Örneğin; Eğrikapı Maksemi, İstanbul’un en büyük maksemi olma özelliğini taşıdığı gibi Fatih Ayvansaray Mahallesi’nde bulunan Eğrikapı Maslağı sokağına da isim olmuş. Genelde birbirine yakın bölgelerde konulmuş bu isimler, su kaynağının bölüşüldüğü esas merkezleri o günden bu yana işaret etmeye devam ediyor.Bu yazı 7 Mart 2021'de <a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/istanbul" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Aposto! İstanbul</a>'da yayımlanmıştır.

Çeşmeler, sarnıçlar, kuyular

İstanbul’un hidrografik hafızası 

İstanbul, 2 bin 700 yıllık tarihi boyunca su ihtiyacını karşılama konusunda sürekli karmaşık zorluklarla karşı karşıya kalmış. Bu zorlukları, su kemerlerini, sarnıçları ve çeşmeleri düşünürken iki yakasını bir araya getiren bir boğazı olan bu “su şehri”nin, içinde bulduğu her boşluktan akan kim bilir kaç su yolu vardır diye düşünüyordum. Günümüze ulaşamayan fazlaca su varlığı olduğu ortadaydı. Eskiden Beşiktaş’la Ortaköy arasında, Dereboyu Caddesi boyunca uzanan bir dere mi vardı gerçekten? Prof. Dr. Cemalettin Şahin’in hazırladığı İstanbul’da Su ile Anılan Sokak Adları: Hidrografik Adlar araştırması aslında bu soruya ve daha fazlasına cevap veriyor.&nbsp;Şahin’e göre İstanbul’daki sokaklar isimlendirilirken şehrin su kültüründen ve su varlığından çokça esinlenilmiş. Sokağın bulunduğu yerden geçen derelerden ya da mahalle sakinlerinin su ihtiyacını karşılamak üzere yapılan çeşmelerden ismini alan sokaklar, daha sonraları o mekânın ve şehrin hafızasını korumada önemli bir rol üstlenmiş. Hatta bazı sokaklara o bölgede karşılığı olmadığı hâlde hidrografik bir isim verilmiş. Kimi sokak şehrin su mimarisinden almış adını kimisi de günümüzde artık olmayan, suyla iç içe mesleklerden. Ben de size bu mikro-toponimi - mahalle ve sokak adlarını inceleyen alan - araştırmasından hareketle İstanbul’un su varlığına ve suyla kurduğu kaotik ilişkiye dair adını su yapılarından alan sokaklardan başlayarak bir şeyler söylemeye çalışacağım.&nbsp;Kırkçeşme, Hamidiye, Halkalı, Taksim ve Üsküdar’dan İstanbul’a su dağıtmak için İstanbul’un farklı bölgelerine farklı dönemlerde pek çok su yapısı inşa edilmiş. Her köşe başında ahalinin suya rahatça ulaşabilmesi için çeşmeler yapılır; İstanbul’u İstanbul yapan anıtsal çeşmelerin yanında sebil, selsebil, fıskiye ve şadırvan gibi yapıların inşası için para harcamak hayır işi sayılırmış. Bu yapıların bazılarına artık rastlayamasak da adını verdiği sokakta İstanbul’un su kültürünü yaşatmaya devam ediyorlar.Çeşme: 1927’de yapılan nüfus sayımı, o yıllarda İstanbul’da içinde “çeşme” geçen sokak adı sayısının 57 olduğunu söylüyor. Kürkçübaşı Çeşmesi, Mimar Çeşmesi, Kuru Çeşme, Çengelköyü Çeşmesi, Hacıkadın Çeşmesi, Emirgan Çeşmesi, Kadıçeşmesi, Mütevelli Çeşmesi… Hâl böyleyken 57 sokak ismi içinde tekrar edenler de oluyor tabii. O nedenle bazı sokak isimlerine çeşmeyi inşa ettiren kişinin de adı verilmiş. Abdullahağa Çeşmesi ve Mehmet Efendi Çeşmesi sokakları gibi. Bazen çeşmelerin karakteristik yapıları öyle ilham olmuş ki sadece sokakla kalmamış, daha geniş bölgeleri adlandırmak için kullanılmış. Çeşmelere su taşıyan eski isale hatları evlere su girmesiyle devre dışı kalınca da bazı çeşmeler kurumuş, mesela Kuruçeşme semtine de bu kuru çeşmelerden biri adını vermiş.Kuyu: Su ihtiyacını karşılamak adına çeşmeler kadar önemli bir diğer yapı olan kuyular, sadece bulunduğu mahalle sakini için bir içme suyu varlığı değil; aynı zamanda şehirdeki bostanlar için de birer can suyu kaynağı. Bu yüzden şehrin nüfusu artınca da kuyuların hem sayısı hem de önemi artmış. 19. yüzyılda sadece Suriçi’nde içinde kuyu geçen sekiz sokak ismi varken 1934’te bu sayı 46’ya, 1971’deyse 60’a çıkmış. Feriköykuyu, Ayvansaraykuyu, İkbaliyekuyu gibi sokak isimleri kuyuların mevkiine işaret ederken Abbasağakuyu ve Arpaeminikuyu gibi isimler kuyu sahibinin adını yaşatır olmuş.&nbsp;Sarnıç: Yüzyıllar boyu temiz suya ulaşmak, yağmur suyuyla ve su kemerleriyle şehrin dışından taşınan suları depolamak için kullanılan sarnıçlar şehrin toponomisine çokça katkıda bulunmuş. Şahin’in araştırması, suyun şehir içine göre daha zor ulaştığı Adalar dâhil, Eyüp-Emniyettepe, Beyoğlu-Camiikebir, Sarıyer-Merez, Kocataş ve Kazımkarabekir, Bahçelievler-Şirinevler, Üsküdar-Ünalan, Pendik-Kurtköy ve Tuzla-Yayla Mahallesi’nde içinde sarnıç geçen toplam 19 sokak olduğunu söylüyor.&nbsp;Değirmene akan suyun yön değiştirmesi, barajlarda fazla suyu boşaltmak ya da su taksim etmek için inşa edilen havuz gibi farklı anlamlara gelen savak, su taksim yeri anlamına gelen maksem ve suyolu üzerinde bulunan su haznesi anlamına gelen maslak kelimeleri de bize İstanbul’da suyun idaresiyle ilgili ipuçları veriyor. Örneğin; Eğrikapı Maksemi, İstanbul’un en büyük maksemi olma özelliğini taşıdığı gibi Fatih Ayvansaray Mahallesi’nde bulunan Eğrikapı Maslağı sokağına da isim olmuş. Genelde birbirine yakın bölgelerde konulmuş bu isimler, su kaynağının bölüşüldüğü esas merkezleri o günden bu yana işaret etmeye devam ediyor.

Halkalı ile ilgili hikayeler