Sanat ifade biçimi olarak toplumun ideallerini de kapsayan, bazen onlar tarafından yönlendirilen ve bazen de onları yönlendiren büyük bir etki alanına sahip. Geçmişten günümüze insan yaşamında etkin olan kavram, toplumsal ve kültürel yapıyı doğrudan etkileyen ve aslında “ifade” kavramına yeniden ve yeniden anlamlar yükleyen bir nosyon.Sanatın etkisini ve üretimlerini işim gereği takip edip çalışmalar yapanın yanında bana sosyal hayatımda da huzur veren ve bakış açımı geliştiren bir alan olarak gördüm.İfade, toplumsal süreçte biçime karşı çıkan, direnç oluşturan ve kendini tekrarlayan bir kavram olarak hayatımızda yer alır. Kültür endüstrisi düşüncesine atıfta bulunarak söylediğim bu olgu; toplumsal değerler, inançlar, kültürel yapı ve ideolojiler ile “ifade”nin varlığını anlamlandıran ve sürekliliğini geliştiren bir yapı taşı ve yaşamın vazgeçilmez parçası. İnsanın gerçekliğinin de göstergesi. Sanat açısından değerlendirirsek yaşam tarzımız da ifade biçimimiz olarak konumlandırılabilir. Bu temelle ele alacağım araştırma; tasarım kavramı üstünden mekân ve giyim ile oluşan ifade biçimleri temasıyla şekillenecek. Çünkü sanatın insan hayatına dahil olduğu ve bilimle buluştuğu süreç değişimin de ifade biçimlerine etkisini gösterir. Kavram değişmek zorundadır çünkü yaşam değişir!&nbsp;Tasarımın mimari ve moda üstünden insan hayatında doğrudan bir yeri ve etkisi var. Aynı zamanda aralarında düşünsel açıdan ve pratikte de bir bağ var. Bu bağ bazı durumlarda toplumu stereotipleştirmeye ya da sınıf oluşumuna katkıda bulunurken bazı durumlarda özgürlük, direnç ve demokrasi ideallerine katkıda bulunur. Bu durum, kent yaşamı ve giyim tarzına indirgendiğinde komünlerin (mahalli yapılar, bir akımı takip edenler gibi) kendi dillerini ve tarzlarını oluşturduğunu ve bunu bir diğerine karşı direnç olarak kullanırken aynı zamanda onu yeniden biçimlendiren bir tarza yönelttiğini görebiliriz (Son dönemde küresel moda markalarının sokak stiline yönelik çalışmalar yapması, 19. yy da “yırtık kot” akımı üstünden direnç kültürünün oluşması bunlara örnek olmakla birlikte bugün bazı spor markalarının belli bir kültürü oluşturma çabasıyla bir yaşam tarzı oluşturma durumu da örnek gösterilebilir).Yaşam alanlarının da var olan ideolojilerle birlikte ifade biçimlerine dokunduğu ve her dönem toplumu ciddi oranda etkilediği farklı dalların da temasıyla onu dönüştürdüğünü biliyoruz. Mekanlara göre ifade biçimlerini daha agresif, daha cüretkâr ve daha yasaklı bir şekilde gördüğümüz çok örnek mevcut.Page’de kendimce üstüne eğilmeye çalıştığım konu: Mekânın ve giyimin bir anlatım olarak yaşam tarzına yansıması sanatçının dönüşümü ve toplumu dönüştürme şekli olmuştu. Yaptığım röportajlar, haberler ve değerlendirmelerle birlikte sanatın etkili olduğu bu kavramların toplum yaşamında ideolojiler, ekonomi ve kültürel yapı ekseninde aksiyonunu; sanat pratiklerinin değerlendirilmesi ve anlaşılmasının dışında toplumda “eser bilinci”nin ötesindeki yeriyle etkisi üstüne düşündüm. Günün sonunda halen bu araştırma düşüncesiyle ilerleyeceğime inanıyor. Bunca zaman Page ile yapmaya çalıştığım şeye destek ve dahil olduğun için teşekkür ediyorum.&nbsp;

Page, tasarım ve kültür ortaklığından beslenen, toplumsal yapıyı sanat pratikleriyle eleştiren ve aktarmaya çalışan bir yayın olma hedefinde...

Tasarım ve kültürün kesişimi üzerine bir yayın. 

Page

"Tasarımın mimari ve moda üstünden insan hayatında doğrudan bir yeri ve etkisi var."

Page'in yolu

Mimarlık alanında en bilinen, felsefesi ve tasarımlarıyla takdir edilen Kengo Kuma ile sohbet ettik. Kendisi aynı zamanda Eskişehir'deki Odunpazarı Modern Müze'nin de mimarı. EZA:&nbsp;Çalışmalarınızda beton gibi materyallerdense daha çok ahşap, bambu gibi materyalleri seçtiğinizi biliyoruz, bir röportajınızda bu materyallerin insan ile olan ilişkisinin betona göre daha eski olduğunu söylediniz. Bunu biraz açar mısınız? Ben doğa ile ilişkimizin birbirimize dokunarak sürdüğü noktada yaşamın bizim için daha değerli ve anlamlı olacağını düşünüyor hatta sağlığımızı da olumlu etkileyeceğini düşünüyorum. Sizce büyük kentlerde böyle bir yapılaşmaya gidildiğinde nasıl sonuçlar alırız?Kengo Kuma:&nbsp;İnanıyorum ki şehirler büyüdükçe doğal malzemelere olan ihtiyaç da artacaktır. Doğal malzemelerin insan vücudu üzerindeki "tıbbi" etkisini ölçmeye çalışmadan önce, bir odadaki küçük bir doğal parçanın bile stresinizi azaltabileceğini fark ediyoruz.EZA:&nbsp;Çocukluğunuzdan beri ahşap ile olan ilişkinizi ve bunun etkisini deneyimlediğinizi biliyoruz. Buna ek olarak bugünkü tarzınızı oluştururken 90’larla birlikte Japonya’da yaşanan ekonomik krizin de etkisi olduğu ve bu durumun sizi daha geleneksel yöntemlerle çalışmaya yönlendirdiğini de biliyoruz. Bu anlamda diyebiliriz ki mimarı, tasarımcıyı, sanatçıyı toplumsal olaylar ve toplumsal yapı etkiler. Aynı zamanda mimari ve kentsel yapılaşma da sosyal yaşamı, siyaseti ve devlet yapısını etkileyebilir. Biz de Türkiye olarak bu tarz bir olay deneyimliyoruz ve 1999 yılında da çok benzer şekilde deneyimlemiştik. (Dönem hükümetinin değişmesindeki etkenlerden birinin de 99 Gölcük depreminde yaşananlar olduğu düşünülmektedir.) Toplumsal olayların mimariyi etkileme gücü ve mimarinin toplumsal yapıyı etkileme gücü konusuna nasıl bakıyorsunuz?Kengo Kuma:&nbsp;Sizin de söylediğiniz gibi, Japonya ciddi doğal afetlere yabancı değil ve bu afetler eski zamanlardan beri Japon düşünce tarzını derinden etkilemiştir. Doğal olayların insanlığın kontrolü dışında gerçekleştiği ve her şeyin tutarsız olduğu, pek çok Japon tarafından paylaşılan bir bakış açısıdır. Japonya'da insanlar bu nedenle, o dönemde mevcut olan gelişmiş teknolojilerle binaları düzenli olarak yenilemiş veya "güncellemiştir". Doğal afetler insanlara her şeyin gelip geçici olduğu fikrini vermiş ve Japon kültürünün ve hayata karşı tutumlarının temelini oluşturmuştur.EZA:&nbsp;Işığın ve boşlukların tasarımdaki yeri sizce nedir? Hem tasarıma hem de insan hayatına etkisi nasıldır? Tasarımcılar ışığı ve boşluğu nasıl düşünmeli?Kengo Kuma:&nbsp;Antik çağlardan beri ışık insan yaşamına ritim ve bilgi vermiştir. Mimarlık benim için bir bina için ışık tasarlama eylemidir.<a fr-original-style="" href="https://omm.art/tr/detay/omm-binasi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2023/4/1/1684151745031.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" alt="©NAARO, Odunpazarı Modern Müze" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>EZA:&nbsp;Türkiye’de 6 Şubat tarihinde çok yıkıcı sonuçları olan 2 büyük deprem yaşandı, resmi rakamlara göre 40 bini aşkın kişi ve binlerce hayvan hayatını kaybetti. Antakya kültürel zenginliği olan bir bölgeydi, Gaziantep’in yüzlerce yıldır kültürel mirası kabul edilen kalesi yıkıldı… Bölgedeki kentlerde içinde yaşanacak bina neredeyse yok denecek noktada. İnsanlar ya göç etmek zorunda kaldılar ya da çadırlarda yaşıyorlar şu an, kurtarılan hayvanlar başka illere gönderildi ya sahiplendirildiler ya da barınaklara yerleştiriliyorlar… Yüzlerce insan işsiz kaldı. Bu deprem bekleniyordu ve bazı yetkililer uyarmıştı. Sizce bu tarz bir soruna engel olmak için burada nasıl bir yapılaşma olmalıydı? Uyarıların ardından nasıl güçlendirmeler yapılabilirdi? Bir mimar olarak baktığınızda bugünden sonra nasıl bir yol izlenmeli sizce?Kengo Kuma:&nbsp;Depremlerde meydana gelen hasarların kötü yapılaşmayla çok ilgisi vardır, zira bölgenin neresinde olursa olsun sismik tasarım standartlarının yürürlükte olması gerekir. Mimarlar elbette tasarımlarının buna uygun olarak inşa edilip edilmediğini kontrol etmeli ve bir depremin olası zararlarından kaçınmak için iç mekanda ne tür mobilyaların uygulanması gerektiğini de belirtmelidir.EZA:&nbsp;Japon mimarisi, doğal malzemeler kullanımı ile bilinir. Doğal malzemelerin dayanıklılığı hakkında ne düşünüyorsunuz?Kengo Kuma:&nbsp;Daha önce de belirttiğim gibi, Japonya çok sayıda doğal afet yaşamış ve her fırsatta doğal malzemelerin daha dayanıklı olması için teknolojilerini geliştirmiştir. Bazı tarihi binalar her 20 yılda bir en son teknolojiyle yeniden inşa edilirken, eski malzemeler korunuyor ya da başka amaçlar için geri dönüştürülüyor. Doğal malzemelerin ve yeni teknolojilerin kombinasyonu, mevcut / gelecek nesiller için mimarinin anahtarıdır. Ve yaptıklarımızı dünyanın geri kalanına yaymak istiyorum.

"Mimarlık benim için bir bina için ışık tasarlama eylemidir."

Mimar Kengo Kuma röportajı

Vadim Puyandaev, San Francisco’da yaşayan aslen Kazakistanlı bir sanatçı. 30 yıl boyunca İsrail’de profesyonel ressam, heykeltıraş ve tasarımcı olarak yaşamını sürdürmüş. Sanatçının, İsrail’de Kızıldeniz’in üstündeki bir köprünün tasarımı dahil olmak üzere, minyatür gravürlerden büyük ölçekli duvar resimleri ve anıtsal kamusal sanata kadar çeşitli boyutlarda birçok işi var. 1994’ten beri bu alanın içinde bulunan sanatçı aynı zamanda yirmi yıldan uzun süre multimedya performanslarında da iş birliğinde bulunmuş. Vadim aynı zamanda EVM Laboratuarları (İsrail) ve Avy K Productions (ABD)’nin kurucu üyelerinden. Kendini canlı resim, kurgu, dans ve müzik gibi farklı disiplinlerin aracılığı ve birlikteliğiyle ortaya çıkan şeyleri araştırmaya adamış durumda.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(48, 64, 98); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(48, 64, 98); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Çeşitli medya alanlarında çalışmış olmama rağmen, ana alanım resim. Tekneler, dansçılar veya kuşlar gibi belli motifler işlerimde tekrarlama eğiliminde ve bu farklı temaları keşfeden farklı seriler oluşturuyorum. Çalışmalarım sıklıkla hareketsizlik hareketle, düz arka planlar üç boyutlu nesnelerle ve bir resimde seçilen bir tonun farklı tonları çelişiyor, “resmin lekeli dünyası” olarak adlandırdığım şeyde dinamizm ve güzellik kalitesi oluşturuluyor. Nesneler kısmen engellenmiş, resim içinde dünyalar veya öyküler yaratmayı izleyiciye bırakıyor. Geleneksel tarzlarda çalışıyorum, manzara, natürmort ve betili sanat. Resim yapmaya iki farklı yaklaşımım var ama genellikle birden fazla tuval ile başlayıp aynı anda hepsiyle çalışıyorum. İlk yaklaşımda, belli bir renk paletini baz alarak soyut bir çizimle yüzeyi hazırlıyorum. Sonrasında da taslak albümlerime geçerek soyut çizimi kaplamak istediğim figürü dikkatlice seçiyorum. Kompozisyon ortaya çıktığında, renk ve yapıyla çalışarak soyut ve figürsel arasındaki mükemmel dengeyi bulmaya çalışarak çok zaman harcıyorum. İkinci yaklaşım daha sezgisel ve çok risk ve eylem içeriyor. Çizmeye böyle başladığımda ne yapacağım hakkında hiçbir fikrim olmuyor. Başlangıçta bir tür soyut kaos gibi. Ama yavaşça, figürler ortaya çıkmaya başlıyor. Hareket etmek -tuval ile dans etmek- bu metodun önemli bir parçası. Hangi yaşamın orda saklı olduğunu kışkırtma ya da hedef olmadan bulmak benim işim.”</blockquote>Kamusal sanat projelerini ele aldığında, hedefinin bölgenin uyumunu bozmadan, taze ve yeni bir şeyler bulmak için çevreye organik olarak girmek olduğunu gördüğümüz sanatçı, işlerinde her zaman evrenin görsel ekolojisinin rehberliğinde yeni fikirler ve projeler üretme çabasında olduğunu gösteriyor. Sanatçı geçtiğimiz otuz yıl boyunca, İsrail turizm merkezi Eilat’ta bir havaalanında duvar resmi, Eilat şehrinin girişinde bir heykel, İsrail Mısır sınır kapısında bir duvar resmi ve Kızıldeniz üzerinde bir köprü tasarımı, duvar yazısı, tasarım konsepti, ABD San Francisco’da Banya Archimedes heykeli, Oakland’da Lincoln Üniversitesi için duvar resimleri dahil sayısız kamu için sanatı eserleri üretmiş.<a fr-original-style="" href="https://www.vadimpuyandaev.com/sculpture?pgid=jbl3x5th-9eac3e3e-281a-4250-9663-e65174867e10" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2023/4/5/1685091925457.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.75" width="550" alt="​VADIM PUYANDAEV" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(48, 64, 98); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(48, 64, 98); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Canlı sanattan zevk alıyorum çünkü özgürlük ve risk alma ve doğaçlama fırsatı sunuyor. Bir sürü sergide yer almayı ve yeni projeler üzerine çalışmayı seviyorum. Çok projeden gelen hayatın baskısını seviyorum. Ailemle zaman geçirince hızlıca iyileşiyorum. “Rustling Silk” adlı bir multimedya sanatı projesinde beraber çalıştığım Said Atabekob’u seviyorum. Bence onu ilgi çekici bulabilirsiniz. Stüdyoda ya da ailemle çok fazla zaman geçiriyorum. Performanslara, sergilere, konserlere ve doğaçlama toplantılarına gidiyorum. Koşmayı ve yüzmeyi çok seviyorum. Şu anda bir multimedya kurgu/performansı olan “Red Wind” adlı bir proje üzerine çalışıyorum Aynı zamanda uluslararası sanat sergisinde sergilenecek olan “Boats” ve “Still Life” resim serilerim üzerinde çalışmaya devam ediyorum.”</blockquote>Önümüzdeki ay görüşmek dileğiyle.Hoşça Kal!

"Resmin lekeli dünyası!"

Vadim Puyandaev ile sanatı üzerine

Hikaye yaratmak varlık fikrini yönlendirmek ve bu bilinç çerçevesinde gerçekliği örmektir bana kalırsa... Var etmek, olanı değiştirmek ve ortaya çıkarmak, yeniden şekillendirmek, başka biçimlere sokmak, bir bakıma bilinci ve farkındalığı yaratmaktır…Hikayenin üreteni; mucit, yazar, yazılımcı, öğretmen, çiftçi, politikacı, reklamcı, sıradan ben fark etmeksizin bir zihnimizde yer etmiş olanı tamamlamaya odaklı hareket ederiz. İlk önce fikri ortaya çıkarıp taşları koymaya başlarız ve ardından zorluklara ve herkese rağmen yürümeye koyuluruz. Bunu bir serüven olarak görmekte sorun olduğunu düşünmüyorum. Kendi hikayemizi dahi örerken düşüp kalkıyor, bazen pes ediyoruz. Buradaki en önemli noktaysa hikaye oluşum sürecinde karşımıza çıkanlarla mücadele edebilmek aslında “farkında” olmak. Bir ürün tasarlarken ya da sadece dışarı çıkmak için giyinirken tüm zorlukları göğüslemek zorunda kaldığımız anlar olur. Örneğin bedenimizle barışmamız gerektiğini düşünürüz. Trend ve popüler fikirlerin yanılsamadan öteye gitmediğin kendi gözlerimizde görmemiz daha anlamlı olacaktır belki de. Bize dayatılanlara rağmen mi hikayemizi örüyoruz, onlar için mi örüyoruz? Uygun mu olmalıyız, uygun olanı mı giyinmeliyiz, fark mı yaratmalıyız ya da tüm bunlar kim tarafından kafamıza yerleştirildi?Mücadelenin hayatın her aşamasında olduğunu görebilmek değerli bir konu. Bir önceki paragrafta sadece dışarı çıkarken bedenimizle ilgili bir hikayenin oluşumu için minik bi’ başlangıç yaptık. Ve gördük ki bir hikaye başrolünde yaratıcısı-üreteni olsa dahi yalnızca bir koşula bağlı değildir. Sebep ve sonuç ilişkilerinin yanında birçok dal ve filizle biçimlenir. Çevreyle, aileyle, eğitimle, dijital araçlarla, devletle, kültürle ilişkilidir. Yani aslında “ben”in hikayesi oluşurken her şey bir parça bene dahildir! Buradaki tek ışıltıysa üretenin kendi hikayesini oluştururken izlediği zihin yapısıdır.&nbsp;Düşsel süreçler mantıkla birleştiğinde sağlamlaşır. Romantik bir örnek vermek gerekirse Yin-Yang felsefesinde olduğu gibi. İki zıtlığın oluşturduğu denge gibi…Hikaye her ne olursa olsun dengeyi bulmak ve o doğrultuda çabalamak gerekir. Romantik düşünce şeklini bir kenara bırakırsak gerçekliğimizi oluşturmak için sürekli sormak ve anlama çabasına girmek zorundaymışız gibi hissediyorum. Açıkçası hikaye yaratırken / üretirken mekanik bir yol izlemek doğruyken daha sosyal taraftan bakmak da aynı doğru anlamına geliyor. Dengeyi bulmak içinse mücadele dediğimiz şeyi hem kendine hem de çevreye karşı vermeliyiz. Ürünü ortaya çıkarırken yani hikayeyi biçimlendirirken çocuk kadar meraklı ve inatçı, bilgiye aç ve her olasılığı denemeye meyilli olmak kurgumuzu sağlamlaştırmanın yanında etki alanımızı genişletecektir.&nbsp;Javier Marias benim en sevdiğim yazarlardan biridir. Kendisi örgüsünün ilk ilmeğinde fikirleri, hisleri ve kültürü anlatmakla başlar genelde. Hikayesini yaratıp geliştirirken mekanik bir yol izlemenin ötesinde toplumsal gerçekliğe ayna tutar gibi, kendi fikirlerini dayatır gibi gerçekliği bize kurgu olarak aktarır… Sözün özü hikayemiz ne olursa olsun onu şekillendirirken biraz Marias gibi biraz çocuk gibi olmalıyız. Basit olarak algıladığımız hayatın ne denli çok kollu olduğunun farkına varmalıyız. Her şey ama her şey birbirine dokunur; doğa gibi, evren gibi ve yaşamı örmek içindeki toz taneciğinin bilinciyle ilgilidir.Hoşça Kal!

Hem üreteni hem üretilenidir.

Kişi oluşturduğu hikayenin kahramanı değildir!

Anne Frank dünya hikayelerinin baş kahramanı, yazarı, mağduru, zafer kazananı ve kaybedeni... Fakat, Anne Frank bu metinde sadece bu kişilerden biri olmaktan öteye gitmedi. O aslında sadece bir canlı olarak var oldu ve bazı hikayelerin oluşumuna zemin hazırladı. Hepimiz gibi… Bu metinde isminin kullanılmasının tek amacı onun adıyla var olan tüm sistemlerin mağdurlarına değinmektir. Onun hikayesi örülürken başka birçok kişiye dokunmuş, yaşadığı ev, dünya üstünde geçirdiği kısa zaman ve kaleminden dökülenlerin çok ötesinde ideoloji olma yolunda ilerlemeye çalışan aksak fikirlerin zorbalığına maruz kalmıştır.Anne Frank’in hikayesi politika yapıcıların, siyaset üretenlerin ve fikirleri empoze edebilecek gücü elinde bulunduranların üretimidir aslında. Yani bazı durumlarda erkin (yöneten olarak düşünebiliriz) etki alanının ve yöntemlerinin bu aşamada zorbalığa cüret edebildiğini hepimiz deneyimledik, okuduk, gördük, duyduk… Dolayısıyla bu metinde değineceğimiz şey hikaye oluşturanın elinde bulundurduğu gücü aktarım şekli olacak… Yani iletişim kuramlarının en bilineni “Propaganda Kuramı”na değineceğiz.Propaganda TDK’daki anlamıyla; bir öğretiyi, düşünceyi, inancı, siyasayı vb. başkalarına tanıtmak, benimsetmek, yaymak ereğiyle sözle, yazıyla ve benzeri türlü araçlarla, yollarla gerçekleştirilen her türlü çalışmadır. Propaganda kavramı üzerine yapılan ilk çalışmalar aslında I. Dünya Savaşı’ndan itibaren başlayacak şekilde düşünülebilir. Propaganda kavramı o dönem özellikle Avrupa’da yaygınlaşmaya başlayan Nazizmin / faşizmin kitleleri yönlendirmesi ile başlayıp II. Dünya Savaşı’nın sonunda SSCB’ye kadar uzanır ve ardından Soğuk Savaş’a dokunur. Bu anlamda yapılan çalışmalar da yönetici sınıfın (erk / gücü elinde bulunduran vd.) kendi arzuları ve çıkarları doğrultusunda toplumu / toplulukları yönlendirmesini kavramsal olarak açıklama arayışına girmiştir.Kitle iletişiminde ilk araştırma, Harold Laswell'in 1927'deki Dünya Savaşı’nda Propaganda Teknikleri yapıtıdır. Lasswell savaşta fikir yönetimini devletin ele aldığını ve propaganda ile sosyal dayanışma yaratıldığını öne sürdü. Böylece psikolojinin uyaran-tepki kuramı iletişimde kullanılmaya başlandı. Buna bağlı olarak pasif izleyici görüşü gelişti. Lasswell 1939'daki Dünya Devrimci Propagandası yapıtıyla propaganda doktrinlerini popülerleştirdi. Lasswell'in iletişim alanına yaptığı en önemli katkı, iletişim kuramları ve araştırmalarının yoğun bir şekilde kullandığı "Kim, Kime, Hangi Kanaldan, Ne Etkiyle, Ne Söyler" formülü oldu. Bu formül Amerikan egemenliğindeki iletişim anlayışının temel taşıdır. Her şey bu temel üzerine inşa edilmiştir. (İ. Erdoğan, K. Alemdar, 2010, s 56 )Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, artan siyasal, ekonomik ve kültürel kontrol gereksinimiyle beraber liderlik, karar verme gibi konular önem kazandı. Sosyal bilimlerden siyaset bilimi, sosyoloji ve sosyal psikoloji, ekonomi ve kültür alanları bu şekilde önem kazanmaya başladı. Çünkü toplumun ve bireyin yönlendirilmesi konusu oldukça etkin bir şekilde ortaya çıkmaya başlamıştı. Pazarlama alanıyla kurulan ekonomi ilişkisi de aslında reklam kavramının bu alandaki etkisini ortaya çıkardı. İlerleyen süreçte II. Dünya Savaşı ve Avrupa’da o dönem kitlelerin popüler liderler tarafından yönetilmesi ve kitleleri sistem katma konusu fazlasıyla ön plana çıktı. Bu araştırmalarda ekonomik statü, eğitim, ev yaşamı, mahalle, cinsiyet ve yaş gibi temel sosyodemografik etkenler ölçüldü.&nbsp;1930'larda faşist kışkırtma propagandasıyla (agit-prop) birlikte psikolojik savaş fikri gelişmeye başladı. Propaganda ve psikolojik savaş görüşü, Faşist İtalya’da ve Nazi Almanya’da liderlerin bir nutukla kitleleri harekete geçirmesi bu görüşü destekledi. Goebbels propaganda ve psikolojik savaşın günümüzdeki biçimini düşünen ve geliştirenlerin önde gelenlerden biri oldu. Goebbels, Hitler’in doğrudan-polemikçi propaganda tekniği düşüncesinin aksine, eğlenceyi en etken propaganda biçimi olarak gördü ve Hitler’le çatışmasına rağmen bu yönde film, müzik ve kısa-haber filmleri üretimini teşvik etti. Alman halkının bağnazlıklarını ve inançlarını eğlence-propaganda ile sömürmeye yönelik yapıtlara yöneldi. Almanlar savaşı kaybederken ve büyük yıkıntıya uğrarken, Goebbels, Amerikan Walt Disney ve Hollywood'un yaptığını yaparak, kaçışçı-eğlence filmi yapmaya başladı. Renkli filmle egzotik, mitolojik, metafizik sahnelerle, zevk ve eğlenceyi sundu. (İ. Erdoğan,...)Yukarıda aktarmaya çalıştığım iletişim kuramının tarihsel süreci bu şekilde gelişirken erkin elinde (sözde) zaferini kullandığı, kitaplar, yazıldı, filmler yapıldı, eğitim sistemi bu fikirlerle yeniden oluşturuldu, sanat eserleri üretildi… Bu şekilde oluşturulan etki sistemi toplumların yönlendirilmesine olanak sağladı ve sonuçları unutulmaz bir kara leke olarak tarih sayfalarında yerini aldı. Bu model halen bir şekilde kullanılır. Hem siyasal sistemlerde hem de iletişimin dokunduğu diğer alanlarda (reklamlar ve dijital medya güncel örneklerden). Dolayısıyla hikaye oluştururken kurduğumuz çatı ve aktarım şeklimiz oldukça önemlidir. Dünyaya unutulmaz hikayeler bırakmak bizim elimizde.&nbsp;Kaynak: Öteki Kuram Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. İrfan Erdoğan, Korkmaz Alemdar.

Hikayenin baş kahramanı…


Bir iletişim kuramı olarak propaganda modeli

Japonya'nın Ishikawa Eyaletinde yer alan Fa-bo binası, baştan aşağı bir ağ ile kaplanmış gibi görünse de tasarlayan mimarın keşfettiği ilkelerin yapısal olarak vücut bulmuş hali olarak karşımıza çıkıyor. Japonya'nın karşı karşıya kaldığı çevresel tehlikelere karşı sağlam bir yapısal rahatlama idealine dayanan Fa-Bo binası, mevcut yapıyı yeniden canlandırırken, içsel güzelliğine katkıda bulunmanın parlak bir örneğini sergiliyor.Yapının etrafını saran karbon fiber kablolar bölgede kullanılan örgülü halat tekniği ile inşaya eklenmiş ve bu sayede yapıya ilave bir esneklik kazandırmak amaçlanmış. Demirden yaklaşık 600 kat daha güçlü olan bu malzeme ilk kez bir deprem takviyesi olarak burada kullanılmış.&nbsp;Bu kablolar, olası bir deprem anında sismik bir destek sistemihalinde yapıyı koruyor.Türünün tek örneği olarak kabul edilen Fa-Bo Binası yaşanabilecek depreme karşı bir önlem olmasının yanında doğa ve yaşam ile barışık bir tasarım sürecinin göstergesi.Ece Zeren Aydınoğlu

Türünün tek örneği: Depreme karşı tasarlandı.

FA-BO BİNASI

Kafka'nın nefesinden Milena'nın avuçlarına dökülen kelimeler karşılıksız bir sükunetin resmiyken hayatın ne denli sıradan olduğunu anımsatıyor bana. Kesinlikle cevap beklemediğini söylediği mektuplarına “Sessiz kaldığımız her gün iyi olduğumuzun işaretidir. Bu yüzden sevinmem gerek ki iyi olduğunuzu biliyorum.” dediğinde Kafka, söylediklerinin ve söylemediklerinin ifadesini asla açıklayamayacak oluşumuza şaşmamalı.Sanatı ve sanatçıyı eserin bize gösterdiği kadar anlamlandırabiliyorsak ve hep tartışılan “belki de bambaşka bir şey anlatıyordu ya da hiçbir şeyin göstergesi değildi…” tartışmaları büyülendiğimiz şeylerin ardındaki hissizlik ihtimaliyle sıradanlaştırıyor galiba yaşamı…Anlam aramak çoğu zaman insana özgü kabul edilen ve belki de hegemonyanın bize bahşettiği lanetli bir hediyeden ibarettir kim bilir?Page'in anılara ve keşfe atıf yaptığı bu haftaki bültenine hoş geldin!

Sıradanlığa yüklenen anlamlar

Sıradan yaşamlar

İllüstrasyonun kendisi için tam anlamıyla bir ifade biçimi olduğunu söyleyen illüstratör Alex G Griffiths, çizimlerinde çocukları umut dolu keşiflere çıkarıyor. Kendine özgü tarzıyla Alex, yaratıcı ve heyecanlı hayaller dünyasından merhaba diyor.İllüstrasyonlarına baktığımda benim hissettiğim baskın duygu umuttu. Ne anlatıyorsun bize çizimlerinde?Evet kesinlikle, umut insanı geliştiren ve ilerlemesine olanak sağlayan duygulardan. Bu yüzden çizimlerimde ister istemez var olan bir duygu. Aynı zamanda kişisel çalışmalarımın diğer önemli teması da keşif ve araştırma. Bunun sadece çocuklar için değil her yaştan insan için önemli olduğunu düşünüyorum.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-03-05T09:14:25.875Z.jpeg" alt="Alex G Griffiths, illüstrasyon"><figcaption>Alex G Griffiths</figcaption></figure>Karakterlerine bayıldım! Biraz çizim tarzından bahseder misin?Benim için en önemli şey çok zorlama olmayan rahat bir tarzı korumak. Çalışmalarımda dağınık çizgiler ve hatalar olmasını özellikle tercih ediyorum çünkü bunun çalışmalarıma derinlik kattığı ve görsel açıdan onları daha ilgi çekici yaptığı hissine kapılıyorum. Açıkçası bu tarzı kullanan başka sanatçıların eserlerini seviyorum ve ben de uyguluyorum. Aynı zamanda konu karakter tasarlama olunca, ekstra özenli olmam gerekiyor. Çizdiğim karakterlerin anında tanınabilecek olması gerekiyor ama ölçek ve orantısal olarak nispeten hatalı olması ve gerçek hayata fazla uygun olmaması hoşuma gidiyor.Çocuk kitapları için çizimler yapmanın en ilginç yanı nedir?&nbsp;Bu tarz bir işin hayal gücünü de güçlü tuttuğunu düşünüyorum. Aslında, kitap illüstrasyonunun en sevdiğim kısmı sayfaları tasarlamak. Sayfaların ölçekleri ve kompozisyonu ile oynamayı ve sayfalar arasında karşıtlık yaratmayı seviyorum. İnsanların sayfaları her çevirdiğinde şaşırmalarını istiyorum.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-03-05T09:15:32.442Z.jpeg" alt="Alex G Griffiths"><figcaption>Alex G Griffiths,</figcaption></figure>Çizimlerinin dışında sosyal hayatında neler yapıyorsun?Dürüst olmak gerekirse çok şey yapamıyorum. Tasarımcı olarak da işim çok yoğun zaten. Boş zamanım olduğunda masamdan ve ekrandan uzaklaşmayı seviyorum, eşimle beraber yürümeyi ve seyahat etmeyi seviyorum. Aynı zamanda büyük bir elektronik müzik hayranıyım, bu yüzden dinleyecek yeni sanatçılar bulmaktan zevk alıyorum.Alex G Griffiths’in çalışmalarına <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwNDFmNzNlNmE5MzgwMDAwNzA1MmJkYyZ1c2VyPTYwMmNjZGU1NmE5MzgwMDAwN2M1ODdjYiZhdXRob3I9NjAyY2NkZTU2YTkzODAwMDA3YzU4N2NhJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LmFsZXhnZ3JpZmZpdGhzLmNvbSUyNTJG"">alexggriffiths.com</a> adresinden ulaşabilirsiniz.&nbsp;

Çocuk kitabı illüstratörü Alex G Griffiths röportajı

Çocuk kitaplarında canlanan çizimler

Birçok farklı yorum olsa da sanatın toplumu dönüştürdüğünü ve onunla birlikte dönüştüğünü biliyoruz, bugün bir düzen oluştuysa ya da bir devinimin içinde yaşamına devam ediyorsa dünya, bunda parmağı olmuştu sanatın.&nbsp;Birlikte oluşturduğumuz güncelin yani şu an devam eden yaşamın kaygı ve karmaşayla inşa edildiği ve bunun doğrudan biz olmasak da genlerimizle geliştiğinin farkında olmalıyız sanki! Çünkü dünden bugüne ve yarına süregiden bu döngü, içinde taşıdığı mükemmeli kaybetmeden ve bir patlama daha geçirmeden devam edebilirse güzel!Yabancı'da “Beni kuru bir ağaç kovuğunda yaşamaya zorlasalardı da gökyüzüne bakmaktan başka işim olmasaydı, yavaş yavaş buna da alışır giderdim…” der ya hani Camus. Karmaşayı var etmek ve ona alışmak arasındaki farkı bir iğne deliğinde toplasak yanılmış olmayız sanki.

Karmaşa toplumdan mı beslenir?

Seçenekler inşası

“Yoluma, 1997’de sokakta yasadışı grafiti yaparak başladım" diyor. Onu dinlerken 97'de sokakları düşünüyorum, ister istemez ve acaba başka bir ülkenin 97'sinde yaşamak nasıldı diye geçiriyorum içimden. Aynı karmaşaya mı sahipti acaba onun caddeleri de? Sokaklarda benzer tehlikeler mi kol geziyordu? Garip ama her ne kadar başka ülkelerin insanları da olsak söyleşinin devamında sizin de okuyacağınız gibi aynı sokağın çocukları oluyoruz adeta.&nbsp;Namıdiğer Vihils ile söyleşi yapma isteğim Portekizli sanatçının çalışmalarını daha önce görüp kaydetmeme rağmen detaylı incelemediğim ve unuttuğumu fark edince alevleniyor. Ondan af dilemek gibi bir şey galiba bu hissin oluşmasına sebep olan ve farkında olmasa da özrümü kabul ettikten sonra Alexandre Farto, kapalı alanlarda da çalışmalarının olduğunu ama kamuya açık alanlarla arasında bir bağ olduğunu anlatmaya başlıyor.<ul><li>“Benim için sokak geniş ve heterojen, toplum ile iletişim kurmayı sağlarken yaratma özgürlüğünü de temsil ediyor. Geniş araçlar ve materyallerle çalışmayı seviyorum. Kabul etmeliyim ki dışarıda bir duvara geniş ölçekli bir çalışma yapmak gibisi yok. Çalışmanın büyüklüğü, lokasyon, insanlar üzerinde yapacağı etki, dışarıda zor koşullarda çalışmanın getirdiği gereksinimler ve direkt olarak şehrin kendisiyle çalışıyor olduğum gerçeği, insanların büyük bir bölümü tarafından görülecek ve onların hayatına pozitif katkıda bulunacak bir şey yaratmak, benim için hem zorlayıcı hem ödüllendirici şeyler."</li></ul><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-02-20T13:37:06.253Z.jpeg" alt="Alexandre Farto"><figcaption>Alexandre Farto</figcaption></figure>Kendisi sorularımı cevaplarken çalışmalarını canlı görmeyi umuyorum ve bir sokağı tereddütsüz görme özgürlüğümüzü, başkalarıyla ekransız konuşabilme isteğimizi düşünüyorum ve evet, bunu hepimiz için yapıyorum. Sonra hızlıca dönüyorum konuya. Farto'nun çalışmaları birçok sokak sanatçısınınki gibi kendi ruhunu yansıtıyor sokağa. Çoğu, kimlik konseptini ve onun çağdaş kentsel toplumlardaki oluşumunu keşfediyor ve bu yüzden özellikle portre ve yüzlerle ilgileniyor kendisi. Özellikle insanları tasvir etmekteki amacı;<ul><li>"Onların insanlığını ifade ederken aynı zamanda varlıklarıyla kentsel alanı daha insani bir çevre olarak tercüme etmek. Bu aynı zamanda insanların yaşadıkları yerle aralarındaki iletişimin yansıması, ki bu da onların yaşadıkları alanı şekillendirmesine ve karşılığında yaşadıkları alanın da onları şekillendirmesine yardım ediyor. Bunu aynı zamanda kültürel karakterimize bakmadan bizi gittikçe daha da birbirimize benzeten küresel kalkınma modeli üzerindeki yansımasıyla da bağlayabilirsiniz." şeklinde açıklıyor.</li></ul>Sanatın kentle kurduğu bağın Farto tarafından yapılan bu tasviri hoşuma gidiyor. Her ne kadar bu bağı daha çok dinlemek istesem de çalışırken kullandığı tekniklere olan merakıma da cevap bulmam gerektiği için geride bırakıyorum bu konuyu da. Sanatçının tekniklerinin çoğu kendi deyimiyle yaratıcı yıkım konseptini baz alıyor. Yıkıcı ve yıpratıcı yöntemlerle çalışmaktan, buna karşın bunların oluşturduğu yaratma davranışını vurgulamaktan hoşlanıyor sanatçı.&nbsp;<ul><li>"Yıkım konseptinde iki yolla çalışıyorum: Açığa çıkarmak için ortadan kaldırmanın bir yolu olarak daha görünür ve açık bir formda ve dönüşüm sürecini katalize edip altını çizmek için hemen göze çarpmayan bir formda. Benim için sürecin kendisi çok önemli ama bunu bir fikri ifade etmek için kullanıyorum. Ben bu şiddeti estetik olarak güzel bir sonuçla; aslında burada, yaşıyor olduğumuzu gösteren şiirsel insan görseli ile karşılaştırmayı seviyorum." diyor.</li></ul>Son sorum karşılığında da sanatın yaşamı taklit ettiğini ama genelde yaşamın sanatı taklit ettiğini anlatıyor. İkisinin de doğal olarak birbirine kenetli olduğunu açıklıyor kendi cümleleriyle.&nbsp;<ul><li>“Tıpkı sanat gibi, hayatı da devam eden bir yaratma ve yıkım süreci olarak görüyorum.” diyerek son veriyor sözlerine.</li></ul>Sokağın kentin gerçek yüzü olduğuna bir kez daha inanıyorum, beni nedensiz büyüleyen kamuya açık her yapıtı geçirerek gözlerimin önünden. &nbsp;