İki, üç haftadır Twitter’da (yeni adıyla X) gördüğüm Moo Deng ile ilgili neredeyse tüm paylaşımları yer imlerine ekliyor, canım sıkıldıkça tekrar tekrar açıp bakıyorum.&nbsp;Tanımayanlar için:&nbsp;Moo Deng, Bangkok’un 100 kilometre güneydoğusundaki Khao Kheow Açık Hayvanat Bahçesi’nde annesi Jona ile birlikte yaşayan&nbsp;üç aylık yavru bir cüce su aygırı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zıpır domuz anlamına gelen ismini Tayland mutfağındaki bir köfte çeşidinden almış.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2024/9/5/1728056423317.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Moo Deng ve annesi JonaBatı Afrika’ya özgü su aygırlarının küçük kuzenleri olarak bilinen ve 4,5-6,5 kg. ağırlıkta dünyaya gelen cüce su aygırları yetişkinlikte 70-80 santimetre boya ve normal bir su aygırının dörtte biri ağırlığa ulaşıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çoğunluğu Fildişi Sahillerinde ve Liberya’da bulunan cüce su aygırları&nbsp;içe kapanık yaşam biçimleri ve geceleri sevmeleriyle biliniyor.&nbsp;</li></ul>Gün batımından şafağa kadar bataklıklardaki ve nehir kenarlarındaki bitkileri yemek için tek başlarına ya da çiftler hâlinde gezmeye çıkıyorlar. Birçok türün aksine bir başka cüce su aygırıyla karşılaştıklarında saldırganlaşmak yerine&nbsp;birbirlerini görmezden gelmeyi tercih ediyorlar.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/5/1728057455930.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Moo Deng bakıcısına "saldırırken."Moo Deng’in bir günü ise türdeşlerinden çok farklı geçiyor. Eylül ayında bakıcılarının fotoğraf ve videolarını paylaşmaya başlamasından kısa süre sosyal medyayı ele geçiren Moo Deng’in henüz dişleri çıkmamasına rağmen bakıcılarını ve önüne gelen neredeyse her şeyi ısırmaya çalıştığı görüntüler, birkaç gün içinde milyonlarca kez paylaşıldı. Kısa süre sonra yavru su aygırının her hareketi meme’e dönüşmeye başladı ve sayısız viral içeriğe malzeme oldu.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/5/1728056724048.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sephora Tayland'ın Instagram hesabından.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Refah ve patent tartışmaları</h2>Annesiyle birlikte yaşadığı hayvanat bahçesinde ziyaretçi patlaması yaşanınca Moo Deng’in bulunduğu alana ziyaretler bir kerede 30-50 kişilik gruplarla ve beşer dakikayla sınırlamak zorunda kaldı. Zaman zaman ziyaretçilerin görüntü alabilmek için anne-kıza çeşitli objeler fırlatmaları, su atmaları&nbsp;gibi tatsız olayların da etkisiyle Moo Deng’in yaşam şartlarıyla ilgili tartışmalar büyüdü.PETA, Moo Deng'in özgürlük hakkından mahrum bırakıldığı iddiasıyla hayvanat bahçesini eleştirdi. Grubun başkan yardımcısı Jason Baker konuyla ilgili açıklama yaptı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(192, 229, 160); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(192, 229, 160); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bir bebeğin esaret altında doğmasının hiçbir sevimli tarafı yok. Su aygırlarının yeri vahşi doğadır, ancak Moo Deng asla bir kafesin dışında yaşayamayacak. Ömür boyu hapse mahkum edilme riskiyle karşı karşıya.Hayvanların varlık nedeni bizim eğlencemiz değildir. Onları halka göstermek için yetiştirmek çektikleri acıyı sürekli kılmaktadır. PETA, bu acımasız döngüye bir son verilmesi ve hayvanları gerçekten ait oldukları yerde, doğada koruyan çalışmalara öncelik vermesi çağrısında bulunmaktadır."</blockquote>Hayvanat bahçesi müdürü Narongwit Chodchoi iddiaları reddederek, tesisin Moo Deng de dahil olmak üzere 2.000'den fazla hayvana baktığını, onların refahını ve yaşam kalitesini gözettiğini söyledi; ayrıca PETA’yı eksik bilgiye dayanarak yorum yapmakla suçladı.Khao Kheow Açık Hayvanat Bahçesi daha önce de hayvanseverlerin tepkilerinin odağı olmuştu. 2021 yılında ziyaretçilerin bir cam arkasından izlediği fil gösterilerinde filler yüzüp dans ediyordu. Hayvanat bahçesi yönetimi, sosyal medyanın hayvan zulmü örneği olarak nitelendirdiği tepkilere rağmen gösterileri savunmuştu.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/5/1728056952403.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hayvanat bahçesinde düzenlenen fil gösterisi.Bir başka tartışma da Chodchoi’nin, Moo Deng’in her türlü görüntüsü ve uyarlaması için patent ve ticari marka alma sürecinde olduklarını belirten açıklamasının etrafında dönüyor. Hayvanat bahçesinin bir hayvanın haklarına sahip olmasının adil olup olmadığı ve imajların Moo Deng’e ait olduğunun nasıl tespit edileceği &nbsp;belirsizliğini koruyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Vahşi doğada sessizce yok olan bir tür</h2>Cüce su aygırları onlarca yıldır koruma altında bir tür olarak kabul edilmesine rağmen doğada bu türe ait yalnızca 2.000 civarında birey kaldığı düşünülüyor. Fildişi Sahili'ndeki İsviçre Bilimsel Araştırma Merkezi'nde araştırmacı olan Bogui Elie Bandama, bu türü korumaya dair çalışmaların ihmal edildiğini, ancak 2010 yılından beri hatrı sayılır araştırma ve çalışmalar yapıldığını söylüyor.Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından “tehlike altında” ve Londra Zooloji Derneği tarafından “nesli tükenmekte” olan türler arasında sınıflandırılan popülasyon, ormansızlaşma yoluyla habitat kaybı başta olmak üzere kereste ihracatı için büyük ölçekli ağaç kesimi, yasa dışı madencilik, kaçak avcılık gibi tehditlerle karşı karşıya.IUCN'e su aygırı türlerinin hayatta kalma planı için veteriner danışmanlığı yapan Gabriella Flacke, ormansızlaşmanın boyutlarının ve orman habitatlarının bozulmasının, cüce su aygırlarının yabanıl doğada hayatta kalmasını zorlaştırdığını söylüyor. Flacke, halihazırda doğası gereği kısıtlı bir menzile sahip olan türün artan tehditlere karşı özellikle savunmasız hâle geldiğini vurguluyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(192, 229, 160); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(192, 229, 160); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Gidebilecekleri başka bir yer yok. Yaşam alanları, doğal davranışlar sergileyebilecekleri, üreyebilecekleri ve ekosistemin ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri alanlar giderek azalıyor."</blockquote>

Angst

Cüce su aygırı Moo Deng'in sessizce tükenen soyu, yaşam hakları ve patent tartışmaları...

İnternetin yeni yıldızı Moo Deng ve etrafında dönen tartışmalar

Her ne kadar üslubunu Caravaggio’dan aldıysa da, Caravaggio’nun aksine sarayda sefa sürmüş, dert nedir bilmemiş, Caravaggio gibi başını belaya sokmamıştır.Yine de tablolarında doğallığı, aydınlık-karanlık kontrastını ve sıradan insanların saygınlığını vurgulamayı başarmıştır. Velázquez resimlerini büyük olasılıkla “alla prima” yani herhangi bir eskize ihtiyaç duymadan doğrudan tuvale yapıyordu. Figürleri akıllıca renklendirir, bol nüanslı ve incelikli bir boyama ile üç boyutlu kılardı. Malzemelerin değişik ışık koşullarında aldığı farklı görüntüler ressam tarafından gayet yumuşak bir fırçayla ve gerçekçi bir üslupla tuvale yansıtırdı.Kral IV. Philip ve Papa X. Innocentius gibi yüksek tabakadan insanların yanı sıra köle Juan de Pareja ve sarayda hizmetçilik yapan cüce Sebastian de Morra gibi alt tabakadan insanları da çizmiştir.Velázquez özellikle İspanya’da sanatçının yükselişiyle ilgilenmiştir.

Yıldızlı Bir Hikâye

İspanya’nın Sevilla kentinde yetişmiş bu İspanyol ressam Kral IV. Philip’in sarayında görev yapmıştır. 

Kimdi Bu Velázquez?

Postacı akademisinin en kötü öğrencisi Jesper&nbsp;kendini Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde yer alan buzlarla kaplı bir adaya sürgün edilmiş bir şekilde bulur. Kavgalı adalılar, bırakın mektuplaşmayı birbirlerine selam bile vermemektedir. Jesper, tam pes etmek üzereyken öğretmen Alva&nbsp;ile arkadaşlık kurar. Adada ayrıca herkesin çekindiği Klaus&nbsp;adında bir adam yaşamaktadır. Smeerensburg kasabasındaki kasvetli ilişkilerin değişmesini sağlayacak bir şeyler yapmak isterler.Genelde aile olgusu yüksek Christmas ruhuna sahip filmlerin işlenişini az-çok bilirsiniz. Daha film başlamadan evvel, filmin konusuna göre karşılaşabileceğiniz birkaç ögeden de eminsinizdir. Üstü renkli süslerle kaplı, devasa bir yılbaşı ağacı, kırmızı-yeşil ağırlıklı kostümler, şöminesi olan bahçeli bir ev, alışveriş merkezinde en az bir sahne, kendisinden bir şeyler istemek adına dizine oturmak için sıraya girmiş onlarca çocuk ve Noel Baba kostümlü bir adam. Olay örgüsünü sağlamak için de ya işleri berbat eden ve çocuğu ile arasına mesafe girmiş, boşanmanın eşiğinde umursamaz bir baba vardır başrolde ya da çocuğuna vakit ayıramayan, işkolik bir anne. İkisi de bu durumu düzeltmek için hayatlarındaki bazı şeylerden feragat edip, filmin sonunda evin önüne gelmiş koronun ilahilerini mutlu bir şekilde dinlerler.Genelde yumuşak filmlerdir bunlar, çok büyük geçişler, şoke edici plot twistler, aşk, ihtiras, hırs veya dev aksiyonlara sahip değildirler. Olsa olsa bir adamı, elf kılığına girmiş sivri kulaklı bir cüce kovalar. Aynı zamanda bir Hristiyan bayramı olduğu için de ufak dini propaganda ve pazarlama da söz konusudur. "İşte böyle iç açıcı, yeni bir soluk kazandıran renkli bir dine mensubuz." düşüncesi, artık temel amaç olmasa da gazlı içeceğe bantlanmış cam bardak gibi, ister istemez yanında bulunur. Fakat Klaus'ta farklı bir durum söz konusu.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/3/1661924964952.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: NetflixBütün bu "Christmas, Noel Baba ve efsaneleri" başlıklarına bambaşka bir pencereden bakıyor filmimiz. Alışılagelmişin dışında bir giriş, başrolün farklı bir yapıya sahip oluşu, yan ögelerin -temaya kıyasla- fazlasıyla orijinal oluşu ve en önemlisi de bütün bu uçan ren geyikleri, sayısız hediye barındıran çuval, kilosuna rağmen sürekli bacalardan girmeye çalışan al yanaklı, ak sakallı bir adam ve daha fazla sayıdaki efsanelere mantık çerçevesi içerisinde ışık tutmaya çalışması... Üstelik din ile ilgili herhangi bir ögeye de haiz değil. Film o denli mantık çerçevesinden bakıyor ki izlerken, "Ya, her şey böyle bakınca çok daha mantıklı. Hatta anlatılan birçok efsane bile muhtemelen günümüze gelirken bu şekilde başlamış olabilir." dedirtiyor. Hani olur ya bazılarımız, çocuklarına ne izleteceğini bilemez bazen, "Şu filmde şöyle bir bilinçaltı mesaj varmış, şu da çok cinsel içerikliymiş, bunda da kötü sözler sıklıkla kullanılmış." gibi dikkat ettiğiniz durumlar olur; Klaus, her ailenin çocuğuna izletmek isteyeceği bir film.Çok da uzatmadan&nbsp;film ile ilgili görüşlerimi sonlandırayım; en başta sıradan görünse de devam ettiği her dakikanın ardından, hakkında binlerce film yapılmış bir tema üstüne oldukça farklı bir yapıma vakit ayırdığınızı hissettiğiniz, yer yer içinizi ısıtırken yer yer de "Ya, işte animasyon filmleri böyle olmalı." dedirten oldukça başarılı bir yapım kendisi.BAFTA Ödülleri'nde "En İyi Animasyon Filmi" ödülünün sahibi olurken Oscar'da da adaylık almıştı.<a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/80183187" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bir Netflix yapımı.</a>

Show Business

Yalnızca animasyon sevenlerin değil, herkesin izleyebileceği bir film.

Herkesin Aradığı Bir Yapım, Klaus

Eciş bücüş: Halk ağzında ece “korku veren çirkin cüce” <a fr-original-style="" href="http://lugatim.com/s/eci%C5%9Fb%C3%BCc%C3%BC%C5%9F" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">anlam</a>ında kullanılıyor. Eciş ve anlamı güçlendiren tekrar kelimesi bücüş ile düzgün tarafı olmayan, şekilsiz, biçimsiz, çarpık çurpuk, eğri büğrü anlamı ortaya çıkıyor.

cüce ile ilgili hikayeler