<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; İklim planlarında gecikme: COP30 öncesinde Ulusal Katkı Beyanı (NDC) olarak bilinen ulusal iklim planlarını, BM'ye Paris Anlaşması'nı imzalayan 195 taraf ülkeden yalnızca 11'i zamanında sundu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte: BM'nin iklim şefi Simon Stiell, "asıl son tarih"in COP30 öncesinde planların değerlendirileceği Eylül ayı olduğunu savunarak ülkelerin bu planların "birinci sınıf" olmasını sağlamak için "biraz daha zaman" ayırmaları gerektiğini ifade etti.</li></ul>

Angst

Canlı Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; BM İklim Şefi Simon Stiell, hükümetlerin, iş dünyası liderlerinin ve kalkınma bankalarının iklim krizinin daha yıkıcı etkilerini önlemek üzere harekete geçmek için&nbsp;iki yılları olduğunu söyledi ve iklim krizinin politikacıların gündeminden düştüğü uyarısında <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/world/un-climate-chief-says-two-years-save-planet-2024-04-10/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bulundu.</a><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden? Bilim insanları, iklim değişikliğine yol açan sera gazı emisyonlarının 2030 yılına kadar yarıya indirilmesinin, daha aşırı hava olaylarına yol açacak 1,5 dereceyi aşan sıcaklık artışını durdurmak için kritik önem taşıdığını söylüyor.</li></ul>

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/profleventkurnaz/?igshid=NzZlODBkYWE4Ng%3D%3D&utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dr. Levent Kurnaz</a>Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) 27. Taraflar Konferansı COP28 bir günlük gecikmeyle 13 Aralık’ta Dubai’de sonuçlandı. Sonuç bildirgesi olarak kabul edeceğimiz Küresel Durum Değerlendirmesi raporu alkışlar içerisinde tüm ülkeler tarafından kabul edildi. Zaten bu raporun, geri kalan tüm sözleşmeler ve anlaşmalar gibi oybirliği ile kabul edilmesi gerekiyordu çünkü bu tür toplantıların usulü bu şekilde. Yani bir şey ya oybirliği ile kabul edilir, ya da kabul edilmez. Bu yüzden de tüm taraf devletler son ana kadar herkesin kabul edeceği bir metin üretme çabasına giriyorlar. Toplantının bir gün geç sonlanmasının sebebi de bu aslında. Ancak 13 Aralık’ta sabaha karşı tüm tarafların kabul edebileceği bir metin ortaya kondu.Elbette, herkesin kabul edeceği bir metin oluşturduğunuz zaman en uzun süre direnen çoğunlukla en kazançlı çıkan oluyor. Bu durumda da OPEC+ üyeleri fosil yakıtların engellenmesine dair kelimeleri son ana kadar önlemeye çalıştılar ve sonunda neredeyse onları istediği oldu.Karar metninde, fosil yakıtlar konusunda sadece enerji üretiminde kullanılan fosil yakıtlardan uzaklaştıracak bir geçiş sağlanacak cümlesi yer alıyor. Bu geçiş nasıl sağlanacak, ne zaman sağlanacak, neden sadece enerji üretimi ile ilgili de geri kalan fosil yakıtlar, başta petrol olmak üzere neden konuşma konusu edilmiyor gibi oldukça fazla soru dışarıda bırakıldı. Dolayısıyla, özellikle petrol üreticisi ülkeler neredeyse tam olarak istediklerini aldılar. Bu sonuç raporuna göre, petrol üretmek ve enerji harici kullanımlarda tüketmek tamamen serbest olmaya devam edecek. Sadece OPEC+ ülkeleri gibi petrolden elektrik enerjisi üreten ülkeler belirsiz bir gelecekte bunu bırakarak yenilenebilir enerji kaynaklarına geçecekler.Bu ve diğer kararları konferans başkanı Al Jaber yüzünde büyük bir gülümseme ile alkışlarken ABD iklim temsilcisi&nbsp;John Kerry de çevresindekilerle tokalaşırken onların sırtlarını sıvazlıyordu. Bu gerek ABD gerekse de BAE ve müttefiklerinde önemli bir zafer kazanıldığı havasını hepimize hissettirdi. ABD şu anda dünyanın en büyük fosil yakıt üreticisi, BAE ve OPEC+ ise en büyük petrol üreticisi grup. Bunlar bu denli mutlu olurken UNFCCC’nin başı Simon Stiell’in bir kenarda somurtarak durması bizim neler hissetmemiz gerektiğini de söylüyor aslında.Ancak batılı yayın organlarına baktığımızda,&nbsp;bu raporda&nbsp;ilk defa fosil yakıtlardan geçiş yapılmasının istenmiş olması büyük bir başarı olarak&nbsp;görülüyor. Ne yazık ki bu bile hangi yayın organının kimin tarafında olduğunu algılamamız için yeterli. Bu yayın organlarından ben de arada paylaşımlar yapıyorum ama gerçek yüzleri böyle zamanlarda daha iyi görünüyor. Fosil yakıtlardan uzaklaşmanın ilk defa dile getirilmiş olması bundan 30 yıl önce olsa büyük bir başarı olarak görülebilirdi, ama artık bıçak kemiğe dayanmış bir durumdayken bu bir zafer değil hezimettir. Burada alınan kararın “2030 yılına kadar tüm fosil yakıtların kullanımının 2023 yılına oranla yüzde 40, 2040’a kadar yüzde 75 ve 2050’ye kadar da yüzde 100 azaltılması gerekir” gibi gayet net ve iklim krizini durduracak ciddiyette olması gerekirdi. Bunu yapmak yerine gelişmiş ülkeler ve OPEC+ vakit geçirecek kararların konuşulmasını sağlayarak yeryüzünün ve insanlığın en az iki belki de daha fazla senesini boşa harcadılar.Bir diğer anladığımız şey de, Birleşmiş Milletler’in bu karar verme sistemi ile iklim krizini ya da dünyadaki herhangi bir krizi durdurmanın mümkün olmadığıdır. Hem de ABD, Rusya ve Çin adım atmamak konusunda hemfikir iseler, geri kalan ülkelerin ne dediğinin, yaptığının ya da istediğinin bir önemi yoktur. Bu toplantıdan sonra dünya devletleri daha açık biçimde biz ve onlar haline bürünmüştür. İklim krizine çözümü de artık devlet dışı aktörlerde aramaya başlamamız gereklidir.

Dünyahali

Küresel Durum Değerlendirmesi Raporu

COP28 Kararlarının Kısa Bir Değerlendirmesi

Aposto Business

First Week's Focus on Finance

Yazar: Büşra UçanMısır Dışişleri Bakanı H.E. Sameh Shoukry, 6 Kasım Pazar günü gerçekleştirilen açılış genel kurul toplantısında “Taraflar” tarafından resmen COP27 Başkanı seçildi ve ardından ülkeleri İklim Sözleşmesi ve Paris Anlaşması'nın hedeflerini gerçekleştirmek için müzakere ederken önümüzdeki iki hafta boyunca çok taraflılığa inanç göstermeye çağırdı.UNFCCC yeni Genel Sekreteri Simon Stiell,&nbsp;pazar günü yaptığı açıklamada “Bugün yeni bir çağ başlıyor. Paris bize anlaşmayı verdi.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://unfccc.int/process-and-meetings/the-paris-agreement/katowice-climate-package" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Katowice&nbsp;</a>ve Glasgow bize planı verdi. Şarm El-Şeyh bizi uygulamaya çağırıyor.” dedi.Stiell, üç kritik eylem hattının altını çizdi:<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Müzakereleri somut eylemlere dönüştürerek uygulamaya geçişte bir dönüşüm sergilenmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Azaltma, adaptasyon, finans ve en önemlisi kayıp ve hasar gibi kritik iş akışlarında somut ilerlemeler gösterilmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Süreç boyunca şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerinin yerine getirilmesi.</li></ol>Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) pazar günü COP27 açılışında en son raporunun lansmanını gerçekleştirdi. Rapor son 8 yılın, sürekli artan sera gazı emisyonları sebebiyle, kaydedilen en sıcak yıllar olduğunu gösteriyor. WMO başkanı Petter Taalas, günümüzde sanayi öncesi seviyelerin yaklaşık 1,15 C derece üzerinde olduğumuzu söyledi ve atmosferdeki yüksek karbondioksit seviyeleri sebebiyle Paris Anlaşması’nda yer alan 1,5 C derecelik alt sınırı zar zor koruyabileceğimize değindi.Küresel ısınma sonucu buzulların erimesinin su güvenliğini büyük ölçüde tehdit ettiği bir gerçek. Bunun yanı sıra Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 2030 ve 2050 yılları arasında iklim değişikliğinin yetersiz beslenme, sıtma, ishal ve ısı stresinden yılda yaklaşık 250.000 ek ölüme neden olması beklendiği konusunda uyardı. WHO, iklim değişikliğinin sağlığa doğrudan maliyetinin gelecek on yıl boyunca 4 milyar dolara kadar ulaşacağını öngörüyor. Ancak kurum, temiz enerjiye yapılan yatırımın sağlık kazanımları sağlayacağına ve milyonlarca hayatın kurtulmasını sağlayacağına da dikkat çekiyor.COP26’da olduğu gibi bu sene Şarm El Şeyh’ten de en güçlü söylemleri BM Genel Sekreteri António Guterres’ten duyduk. Guterres, iklim kaosunun geri döndürülemez hâle geleceği dönüm noktasına hızla yaklaştığımızı belirtti. “İklim cehennemine giden yoldayız, ayağımız ise gaz pedalında.” dedi. İnsanlığın tek seçeneği olduğunu, ya iş birliği yapacağını ya da yok olacağını dile getiren Guterres, fosil yakıtlardan temiz enerjiye geçiş çağrısı yaptı ve fakir ülkelere finansman desteği sağlanmasının gerekliliğinin defalarca altını çizdi.İklim zirvelerinin bir nevi rock&nbsp;yıldızı statüsü kazanan Barbados Başbakanı Mia Mottley dönüşüm için gerekli kolektif kapasiteye sahip olduğumuzu vurguladı. Sadece devletlerin üzerine düşeni yapmalarını istemenin yeterli olmadığını, fosil yakıt şirketlerinin de iklim zararlarını ödemeleri gerektiğine değindi. BM yetkilileri, Küçük Ada Devletleri ve gayri safi hasılası düşük olan birçok ülkenin lideri de aynı fikirdeler. Hatta yalnızca fosil yakıt şirketlerinin değil fosil yakıt tedarikini inşa eden veya yatırım yapmaya devam edenlerin de net sıfır hedeflerin kandırmacadan ibaret olduğu birçok kez vurgulandı. Guterres yeşil badana (greenwashing) yapan şirket ve devletlerin dünyamızı iklim uçurumunun üzerine ittiğini söyledi.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/4/1668094278470.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Mottley. Kaynak: Peter de Jong/AP COP27’nin başlamasıyla birlikte önemli bir gelişme oldu ve “Kayıp ve Hasar Finansmanı” ilk kez COP gündeminin resmî bir parçası hâline geldi. Uzun süren görüşmelerin sonucunda alınan bu kararın ardından kayıp ve hasar fonu için taahhütler gelmeye başladı. Taahhüt veren ülkeler arasında İskoçya, Danimarka, Almanya, Avusturya, İrlanda ve Belçika yer aldı.Liderlerin ilk birkaç günkü konuşmalarının ardından, müzakerelerin çoğu artık kapalı kapılar ardında ilerledi. 9 Kasım Çarşamba günü tartışmalar finans etrafındaydı. Genel olarak pozitif gelişmeler var gibi görünüyor. Öne çıkan bazı maddeler şu şekilde:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sel ve kasırga gibi iklim değişikliği kaynaklı afetlerden etkilenen ülkeler, Uluslararası Sermaye Piyasası Birliği'nin (ICMA)&nbsp;tahvil piyasası kurallarını belirlediği yeni planlar kapsamında borç ödemelerini otomatik olarak dondurabilecek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mısır'ın COP27 Başkanlığı ve BM Afrika Ekonomik Komisyonu iklim etkilerine karşı dayanıksız olan ülkelerde “Yeşil ve Sürdürülebilir Borçlanmanın Maliyetini Azaltma”&nbsp;girişimini başlattı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İtalya, İngiltere ve İsveç; Mısır, Fiji, Kenya ve Malavi gibi ülkelerde iklim krizine doğaya dayalı çözümleri finanse etmek için 350 milyon dolardan fazla bağışta bulunacak bağışçılar arasında yer aldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşik Krallık, iklim felaketlerinden etkilenen ülkelere borç ödemelerinin ertelenmesi için izin vereceğini söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD iklim elçisi John Kerry, yenilenebilir enerji projelerini finanse etmek ve gayri safi yurt içi hasılası düşük olan ülkelerin temiz enerjiye geçişlerini hızlandırmak amacıyla Energy Transition Accelerator'ı (ETA) başlattı.</li></ul>ODI (Overseas Development Institute) düşünce kuruluşundan Emily Wilkinson, “COP27 sırasında daha fazla ülkenin kayıp ve hasar fonu için taahhütte bulunmasını bekliyoruz. Bu, müzakereciler üzerinde uygun bir finansman mekanizmasının geliştirilmesi konusunda anlaşmaya varmaları için daha fazla baskı oluşturuyor.”&nbsp;dedi. Ancak kayıp ve hasar fonu için taahhüt edilen milyonlar, tahminlere göre yılda 1 trilyon dolara kadar çıkabilecek meblağların çok çok altında. Bunun üzerine Barbados Başbakanı Mia Mottley, kayıp ve hasarı finanse etmek için artan fosil yakıt kârları üzerinden %10'luk bir vergi fikrini gündeme getirdi. Global Justice Now&nbsp;tarafından çarşamba günü yayınlanan analiz, beş büyük petrol şirketinin –&nbsp;Chevron, ExxonMobil, BP, Shell ve Total – bugüne kadar küresel karbon emisyonlarının %11'lik katkılarına dayanarak yılda 65 milyar dolar ödemeleri gerektiğini öne sürdü. Son araştırmalar, petrol ve gaz endüstrisinin son 50 yılda net kârla yılda ortalama 1 trilyon dolar sağladığını gösterdi.Türkiye Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan yardımcısı ve başmüzakereci Mehmet Emin Birpınar COP27’de kurulan Türkiye pavilyonunda yaptığı konuşmada, gelecek hafta COP 27’de konuşacak olan Bakan Murat Kurum’un Türkiye’nin güncellenmiş yeni Ulusal Katkı Beyanı’nı (NDC) açıklayacağını söyledi. Türkiye’den tüm katılımcıları pavilyona davet eden Birpınar, yaptığı bilgilendirme toplantısında Türkiye’nin emisyonlarını zirveye çıkaracağı yılı, yani emisyonların sürekli olarak düşmeye başlayacağı pik yılını da açıklayacağını duyurdu.Climate TRACE Koalisyonu tarafından oluşturulan ve öncülüğünü&nbsp;eski ABD Başkan Yardımcısı Al Gore'un yaptığı yeni bağımsız sera gazı emisyonları envanterinin lansmanı gerçekleşti. Climate TRACE; Çin, ABD ve Hindistan'daki şirketler de dahil olmak üzere dünya çapında 70.000'den fazla şirketin tesis düzeyinde emisyonlarını göstermek için uydu verilerini ve yapay zekâyı birleştiriyor. Bu araç sayesinde salınan emisyonların yeri ve kapsamı kolaylıkla bilinebiliyor. Al Gore, 100'den fazla kurum ve 30.000 sensörden alınan güvenilir ve doğrulanmış verileri birleştiren Climate TRACE aracının hükümetlerin eylemlerini belirlemesine yardımcı olabileceğini açıkladı ve emisyon yayıcıların göz boyamasını imkânsız kıldığını vurguladı. Al Gore, şu anda dünyadaki en büyük 14 bireysel emisyon kaynağının hepsinin petrol ve gaz sahaları olduğunu açıkladı.İçerde finans konuşulurken ciddi kısıtlamalara rağmen iklim aktivistleri konferans alanı içinde “mavi bölge”de petrol ve gaz projelerine son verilmesi için protesto gösterisi düzenledi

Simon Stiell ile ilgili hikayeler