Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2021'in ilk ayında ABD'deki seçimleri kazanarak ülkenin 46'ncı başkanı olan Joe Biden'a&nbsp;tebrik mesajını iletti. Birkaç ay sonra,&nbsp;Biden&nbsp;"Amerikan halkı, 106 yıl önce bugün başlayan soykırımda hayatını kaybeden tüm Ermenileri onurlandırıyor."&nbsp;ifadelerini kullandı. İki ülke arasındaki diyalog o günden bu yana değişim gösterdi. Peki 2022 yılında Türkiye-ABD ilişkileri nasıl olacak?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2021'de neler oldu?&nbsp;</h2>Türkiye geçtiğimiz yılda Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ermenistan gibi bölge ülkelerle normalleşme adımları attı. Libya'da yapıcı bir tutum sergileyen Türkiye, Ukrayna ve Rusya geriliminde müttefiklerine gerginliğin düşürülmesi çağrısında bulundu. Belarus ve Polonya'nın merkezinde olduğu göçmen krizinde de Avrupa Birliği'ne (AB) yaklaşan Türkiye, Biden yönetimine de olumlu mesajlar verdi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mesafeli tutum:&nbsp;Bu süreçte Almanya'da yeni koalisyon hükümetinin Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Türkiye'nin AB üyeliği için demokrasiye dönmesi gerektiğini söyledi. DW Türkçe'deki yazısında bu durumu AB'nin Türkiye'ye mesafeli olduğu şeklinde değerlendiren Değer Akal, AB'nin Erdoğan'la çıkar ilişkisi güttüğünü <a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/2021-t%C3%BCrkiye-d%C4%B1%C5%9F-politikas%C4%B1-i%C3%A7in-u-d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F%C3%BC-y%C4%B1l%C4%B1-oldu/a-60224052" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtti</a>. Akal'a göre, Angela Merkel'den sonra Ankara'nın üzerindeki baskı arttı. </li></ul>ABD ve Türkiye ilişkilerini etkileyen başlıklar arasında ise Türkiye'nin Rusya'dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemi, Halkbank davası, Demokrasi Zirvesi'ne Erdoğan'ın davet edilmemesi yer aldı. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Demokrasi ve İnsan Haklarından Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Uzra Zeya, zirvede "demokrasi idealine bağlı, demokratik değerlerin ve kurumların güçlendirilmesi konusunda irade ortaya koyan, bu doğrultuda kendileri için hedefler belirlemeye hazır ülkelerin zirvede yer aldığını"&nbsp;söyledi.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye-ABD'nin 2022 sınavı</h2>DW Türkçe'ye konuşan Soner Çağaptay, "Türkiye'nin demokratik ülkeler arasında görülmediği için" Biden yönetiminin Erdoğan'a temkinli yaklaştığına işaret etti. Gazeteci Murat Yetkin de Erdoğan'ın dış politikadaki keskinliğini törpülediği yorumunda <a fr-original-style="" href="https://yetkinreport.com/2021/12/28/turkiye-abd-iliskilerinde-neler-oluyor/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bulundu</a>. Yetkin F-16 konusunda yaşanan anlaşmazlığın Türkiye ve ABD'nin 2022'deki ilişkilerini şekillendirebileceğini söyledi. Türkiye'nin F-16 savaş uçaklarını satın almayı teklif etmesi, Kongre'nin bu konuda Türkiye karşısında durmasını beraberinde getirdi. ABD'nin NATO sorumlulukları kapsamında teklifi kabul edebileceğine yönelik görüşler olsa da Yetkin sorunun 2023'ten önce çözümlenemeyeceğini savundu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kongre'nin tavrı değişir mi?&nbsp;Yetkin, Türkiye'nin çeşitli ülkelerle ilişkilerini normalleştirme politikası izlemesinin ABD'de olumlu karşılandığını ancak bu adımların Kongre'de henüz karşılık bulmadığını yazdı. Kongre'nin Türkiye'ye yönelik tutumunun değişme ihtimalini yorumlayan Yetkin&nbsp;"Şu anda bu yönde bir işaret bulunmuyor."&nbsp;dedi. Çağaptay ise ABD'nin 7 Ocak 2022'de göreve başlaması beklenen Ankara Büyükelçisi Jeff Flake'in bu konuda devreye girebileceğini belirtti.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Temsilciler Meclisi'nin 11 üyesi Biden ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken'a Türkiye'ye F-16 satılmamasını tavsiye ettikleri ortak bir mektup iletmişti. Mektupta "ABD'de üretilmiş savaş uçaklarını bize düşmanmışız gibi davranan bir müttefike satarak ulusal güvenliğimizi tehlikeye atamayız." ifadeleri yer almıştı.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ukrayna belirleyici olacak</h2>Türkiye'nin, Rusya-Ukrayna geriliminde üstleneceği rolün de ABD-Türkiye ilişkilerinin gidişatında belirleyici olacağına yönelik görüşler öne çıktı. Erdoğan'ın NATO müttefiklerinin yanında yer almasının, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le diyalogunu etkileyebileceğini söyleyen Çağaptay, "Rusya'nın elinde Türkiye'ye karşı kullanabileceği o kadar çok manivela var ki, ticaret, turizm yaptırımları gibi. Ayrıca Rusya, askerî konularda, Suriye başta olmak üzere, Erdoğan için sıkıntılar yaratabilir." diye konuştu.

Aposto Gündem

2022'de Türkiye-ABD ilişkileri nasıl olacak?

ABD Hazine Bakanlığı, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada Türkiye'ye Rusya'dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemi sebebiyle CAATSA (ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) kapsamında yaptırım uyguladığını duyurmuştu. Tasarıda yer alan yaptırımların özellikle Savunma Sanayi Başkanlığı’na yönelik olması Türkiye’nin savunma sanayisinde üretimin ve ihracatın bu durumdan nasıl etkileneceğini düşündürüyor.<ul><li>Bir adım geriden: Alınan yaptırım kararına göre Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB), SSB Başkanı İsmail Demir, SSB Başkan Yardımcısı Faruk Yiğit, SSB Hava Savunma ve Uzay Daire Başkanlığı'ndan Mustafa Alper Deniz ve Serhat Gençoğlu yaptırım listesine dâhil edildi. Bu kapsamda listedeki kişilerin ABD'deki mal varlıkları dondurulacak ve ilgili isimlere vize kısıtlamaları getirilecek. Ayrıca Türkiye Savunma Sanayi Başkanlığı ABD'den ihracat lisansı ve ABD merkezli ve uluslararası finans kuruluşlarından kredi alamayacak. &nbsp;</li><li>Tepkiler: Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "ABD'nin Türkiye'ye karşı tek taraflı yaptırımlar içeren kararını kınıyor ve reddediyoruz," ifadelerine yer verilirken ABD, "vahim yanlıştan bir an evvel geri dönmeye" davet edildi. SSB Başkanı Demir, "herhangi bir karar Türk savunma sanayini hiçbir şekilde engellemeyecektir," açıklamasında bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov yaptırımları "uluslararası hukuka saygısızlık" olarak nitelendirdi. &nbsp;</li><li>Etkiler: ABD'den ekipman ve teknoloji ithalatının gerçekleştirilememesi savunma sanayisindeki üretimde olumsuz durumlar yaratabilir. BBC Türkçe'ye konuşan havacılık, uzay ve savunma sistemleri uzmanı Arda Mevlütoğlu, yaptırımların olumsuz etkisinin kısa vadede yoğun olarak görüleceğini ve üretim faaliyetlerinin yanı sıra doğrudan ya da dolaylı olarak ihracat faaliyetlerinin de olumsuz etkilenebileceğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGY5ZjY4MWZiZWUzMDAwN2U1Njk3NiZ1c2VyPTVlZjQ3ZDc5MjNmYzJiMDAwODcwZjA4NCZhdXRob3I9NWVmNDdkNzkyM2ZjMmIwMDA4NzBmMDgzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZ0dXJrY2UlMjUyRmhhYmVybGVyLWR1bnlhLTU1MzQxOTE4"">öngörüyor.</a> Mevlütoğlu, Savunma Sanayi Başkanlığı’nın Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve güvenlik kurumlarına sistem, araç-gereç ve platform tedarik ettiğini ve bu tedarikler için üreticilerin ihracat lisansları alması gerektiğini de belirtiyor. Reuters'ın haberine göre iki ülke arasındaki anlaşmalardan, yaptırımlardan etkilenecek olanlarının büyüklüğü 1,5 ve 2,3 milyar dolar <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGY5ZjY4MWZiZWUzMDAwN2U1Njk3NiZ1c2VyPTVlZjQ3ZDc5MjNmYzJiMDAwODcwZjA4NCZhdXRob3I9NWVmNDdkNzkyM2ZjMmIwMDA4NzBmMDgzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5yZXV0ZXJzLmNvbSUyNTJGYXJ0aWNsZSUyNTJGdXNhLXR1cmtleS1zYW5jdGlvbnMtaW50LWlkVVNLQk4yOFAxSFc="">aralığında.</a> Bu miktar Türkiye ve ABD arasındaki ticaret hacminin %5’ini oluşturuyor. &nbsp;</li><li>Savunma sektörü: Türkiye’de savunma ve havacılık sanayisinin 2019 yılı gelirleri, bir önceki yıla göre %24,3 artarak 10 milyar 884 milyon dolara <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGY5ZjY4MWZiZWUzMDAwN2U1Njk3NiZ1c2VyPTVlZjQ3ZDc5MjNmYzJiMDAwODcwZjA4NCZhdXRob3I9NWVmNDdkNzkyM2ZjMmIwMDA4NzBmMDgzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jdW1odXJpeWV0LmNvbS50ciUyNTJGaGFiZXIlMjUyRmFiZG5pbi10dXJraXlleWUteWFwdGlyaW1sYXJpLXNhdnVubWEtc2FuYXlpc2luZGUtdXJldGltLXZlLWlocmFjYXQteWFwdGlyaW1sYXJkYW4tb2x1bXN1ei1ldGtpbGVuZWJpbGlyLTE3OTkyNjg="">yükselmişti.</a> Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği'nin (SASAD) raporuna göre ihracat ise bir önceki yıla göre %40,21 artarak 3,68 milyar dolara çıktı. 2019'da sektörde gerçekleştirilen ithalat ise 3,88 milyar dolar oldu. ABD Dışişleri Bakanlığı, 2019 yılında Türkiye'ye çoğunluğunu havacılık sektörü ve havacılık ekipmanı ile gaz türbinlerinin oluşturduğu 581,6 milyon dolar değerinde ihracat lisansı izni vermişti. &nbsp;</li><li>Gelecek: ABD Savunma Bakanlığı'ndan ihracat lisansı alınamadığı için Türkiye'nin Pakistan'a satmak üzere anlaştığı 30 ATAK helikopterinin motoru satışı henüz gerçekleşmedi. Yaptırımlar var olan anlaşmaları etkilemeye başladığı gibi ileride Türkiye’nin olası ithalat anlaşmalarını da olumsuz etkileyebilir. Mevlütoğlu’na göre ABD ile ilişkisini bozmaktan çekinen ülkeler, Türkiye'nin savunma sanayi sektöründen tedarik etme konusunda isteksiz davranabilirler. Öte yandan Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir yaptığı açıklamada Türkiye'nin ihraç ettiği veya kullandığı ürünlerde ABD menşeli bileşenlere zaten uzun zamandır kısıtlayıcı bir tavır olduğunu belirtti. Demir, F-16 modernizasyonu ve havacılık şirketi Sikorsky'nin Türkiye'deki faaliyetlerinin yaptırımlardan etkileneceğini düşünmediklerini de <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGY5ZjY4MWZiZWUzMDAwN2U1Njk3NiZ1c2VyPTVlZjQ3ZDc5MjNmYzJiMDAwODcwZjA4NCZhdXRob3I9NWVmNDdkNzkyM2ZjMmIwMDA4NzBmMDgzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5udHYuY29tLnRyJTI1MkZ0dXJraXllJTI1MkZhYmRuaW4teWFwdGlyaW0tbGlzdGVzaW5kZS15ZXItYWxhbi1kZW1pcnRhbS1iYWdpbXNpei1zYXZ1bm1hLXNhbmF5aWkteW9sdW5kYWtpLWNhbGlzbWFsYXItdGFtLWthcmFybGlsaWtsYS1zdXJlY2VrJTI1MkNLNGxMdnpjNFlrYWFib0ZUVFNlRl9B"">ekledi.</a></li></ul>

S-400 hava savunma sistemi ile ilgili hikayeler