• Brezilya Devlet Başkanı&nbsp;Luiz Inacio Lula da Silva, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in gelecek yıl Rio de Janeiro'da yapılacak G20 toplantısına katılması hâlinde tutuklanmayacağını söyledi.<a fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"> </a>

Aposto Gündem

5 Mayıs 2003'te Murcia'da dünyaya gelen Alcaraz tenisin merkezine doğuyor. Babası döneminde İspanya'da ilk 40'a girmeyi başaran bir tenisçi. Alcaraz da babasının yanında tenisle tanışıp görkemli bir hikâyenin başlangıcını yazmaya başlıyor.2018'de eski tenisçi ve dünya 1 numarası Juan Carlos Ferrero ile çalışmaya başlayan Alcaraz, koçuyla beraber henüz 15 yaşında önemli bir yükseliş yakalıyor. Daha sonra Ferrero ile birlikte ATP Challenger turnuvalarında tur atlamaya başlıyor ve Nisan’da Murcia’da, dünya 140 numarası Pedro Martinez’i geçiyor. Birkaç ay sonra ise Sevilla’da ilk 200’den 2 oyuncuyu birden geçerek çeyrek finale yükseliyor. Şubat 2020’de ise davetiye ile ilk kez bir ATP turnuvasına katılıyor. ATP 500 Rio de Janeiro’da, henüz 16 yaşındayken, dünya 41 numarası Albert Ramos’u sabaha karşı 3’te biten ve 3 saat 36 dakika süren maçta geçiyor.Süper yeteneğin oldukça hızlı yükselişi devam ederken Madrid Masters’ta gelmiş geçmiş en büyük turnuva performanslarından birini çıkararak çeyrek finalde Rafael Nadal’ı, yarı finalde Novak Djokovic’i, finalde de bu turnuvayı 2 kez kazanmış olan Alexander Zverev’i geçerek şampiyon oluyor. Alcaraz’ın 2022’deki bu büyük yükselişi Amerika Açık’ta da devam ediyor. &nbsp;Brooksby ve Tiafoe gibi tehlikeli ev sahiplerini, Cilic gibi eski bir Amerika Açık şampiyonunu ve Sinner ile Ruud gibi isimleri geçerek şampiyon oluyor. Ayrıca bu sonuçla dünya 1 numarasına yükselip ATP tarihinin en genç 1 numarası oluyor.Alcaraz'ın, Novak Djokovic'i yenip ulaştığı son şampiyonluk ise tenis tarihinde bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Alcaraz’ın mentörlerinden biri olan Nadal ise bu şampiyonluğu coşkuyla karşıladı. Akrobatik özellikleriyle ön plana çıkan Alcaraz’ın tenis tarihinde oldukça büyük bir hikâyeye imza atması bekleniyor.

2003 doğumlu Carlos Alcaraz, Wimbledon'da Novak Djokovic'i 3-2 mağlup ederek tenis tarihinde bir dönüm noktasının başlangıcına imza attı.

Tenis dünyasında yeni bir tarihin başlangıcı: Carlos Alcaraz

Alcaraz, Świątek, Rune, Coco, Musetti… Teniste yeni bir yıldız nesil yetişiyor

Teniste yeni nesil

(Görsel: Sedat Suna, EPA aracılığıyla)İklim değişikliği ile mücadelenin ilk adımı 1992'de Brezilya'nın Rio de Janeiro şehrinde düzenlenen konferansta atıldı. Birleşmiş Milletler'in (BM) Dünya Zirvesi adı altında düzenlemiş olduğu bu konferansta, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) kabul edildi. Söz konusu sözleşmenin yürürlüğe girdiği 1994 yılından itibaren de her yıl, Taraflar Konferansı (COP) <a fr-original-style="" href="https://unfccc.int/process/bodies/supreme-bodies/conference-of-the-parties-cop" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">düzenleniyor</a>.BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) en üst düzeyde karar alma forumu olan COP’ta, imzacı hükümetler iklim değişikliği ve etkilerinin nasıl ortaklaşa ele alınacağını tartışmak ve üzerinde anlaşmak üzere biraraya geliyorlar. COP’un tarafları ise <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Birle%C5%9Fmi%C5%9F_Milletler_%C4%B0klim_De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi_%C3%87er%C3%A7eve_S%C3%B6zle%C5%9Fmesi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">UNFCCC</a>, <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kyoto_Protokol%C3%BC" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kyoto Protokolü</a> veya <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paris_Anla%C5%9Fmas%C4%B1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Paris İklim Anlaşması</a>’nı imzalamış olan hükümetlerden oluşuyor. Zirveye; dünya liderleri, bakanlar, müzakereciler, sivil toplum, işletmeler, uluslararası kuruluşlar ve medya mensupları katılıyor.2022 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı yaygın şekilde kullanılan adıyla COP27, Mısır'ın Şarm El-Şeyh şehrinde, küresel ısınma ve sera gazı salınım oranlarını azaltma amacıyla ve 194 ülkenin katılımıyla gerçekleştirildi. "Doğayı acilen korumadan ve eski haline getirmeden küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamanın uygulanabilir bir yolu olmadığının" en üst perdeden dile getirildiği konferans kapsamında; savunmasız ulusların iklim kaynaklı felaketlerden kaynaklanan kayıp ve zararlarını tazmin etmek üzere bir fon oluşturulması hakkında anlaşmaya <a fr-original-style="" href="https://www.un.org/en/climatechange/cop27" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">varıldı</a>.COP buluşmaları, dünyanın iklim değişikliğinin artan aciliyetine yanıt verip vermeyeceğinin kritik bir testi olarak değerlendiriliyor. Yine Birleşmiş Milletler tarafından, iklim değişikliğinin risklerini değerlendirmek üzere 1988 yılında kurulmuş olan <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCk%C3%BBmetleraras%C4%B1_%C4%B0klim_De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi_Paneli" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli</a> (IPCC) ise; küresel emisyonların 2020 ve 2025 yılları arasında düşmesi gerektiğini, ancak gerçekte ise emisyonların yükselmeye devam ettiğini ortaya koyuyor. Küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlandırma ve böylece hafifletme olanağına sahip olmak için, dünya çapında sera gazı emisyonlarının 2030 yılına dek yarıya inmesi ve 2050 yılına dek ise net sıfıra ulaşması gerekiyor. Oysaki mevcut durumda, söz konusu hedeflerin hala çok uzağındayız. Zira hesaplamalar, bu hızla gidildiği takdirde belirlenen 1,5 derecelik sınıra sadece dokuz yıl sonra ulaşacağımızı ortaya koyuyor.Kayıp ve zarar fonu kurulmasının nihai karar metnine yansıması, iklim krizine karşı en kırılgan ülkeler grubunun otuz yılı aşkın mücadelesinin neticesinde elbette anlamlı bir kazanım. Konferans kapsamında, 2030 hedefini yakalamak adına sera gazı emisyonlarını, pandemi öncesi yıl olan 2019 yılına kıyasla yüzde 43 seviyesinde düşürmek gerektiği de tespit edildi. Ayrıca tüm finansal sistemi dönüştürme ihtiyacı vurgulanırken; söz konusu aktörler, iklim finansmanına erişimi kolaylaştırmaya ve önceliklerini gözden geçirerek faaliyetlerini ölçeklendirmeye çağrıldı. Buna paralel, çok taraflı kalkınma bankaları tarafından, 2025'e dek iklim finansmanı istihdamını üç kat artırma yönünde de bir çağrı yapıldı.G-7 ülkeleri ise, iklim değişikliğinin etkilerinden etkilenen savunmasız ülkelere finansal yardım sağlamak üzere Küresel Kalkan adında yeni bir sigorta sistemi başlatıyor. İlk etapta 200 milyon euro bir finansman sağlanırken; bu finansmanın ilk alıcıları Gana, Pakistan ve Bangladeş olacak. ABD Çevre Koruma Dairesi, petrol ve gaz endüstrisindeki metan seviyesinin, 2005 yılına kıyasla yüzde 87 kadar altına düşmesini gerektirecek şekilde mevzuatını genişleteceğini duyurdu. Dört AB üyesi ülke, Afrika'da iklim uyumu için 1 milyar Euro'nun üzerinde bir kaynak sağlandığını duyurdu. Fransa, Almanya, Hollanda ve Danimarka bu kapsamda bir başlangıç noktası <a fr-original-style="" href="https://cop27.eg/#/news/259/Historic%20Climate%20Deal%20Sealed%20a" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oluşturdu</a>. Öte yandan, 2009 yılında UNFCCC'ye göre gelişmiş ülkeler sınıfında olan ülkeler; gelişmekte olan ülkelere emisyonlarını azaltabilmeleri ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine hazırlanabilmeleri için 2020 yılına dek yılda 100 milyar dolar vermeyi taahhüt etmişlerdi. Yıllık 100 milyar dolarlık bu hedef ise hiçbir şekilde tutturulamadı. Yine de COP27’de bir kez daha görüldü ki; iklim temelli düzenlemeler, kararlar ve uygulamalar ekonomi ve politikanın bir parçası olarak bizimle kalmaya devam edecek.

BM İklim Değişikliği Konferansı, dünyanın iklim değişikliğinin artan aciliyetine yanıt verip vermeyeceğinin kritik bir testi olarak değerlendiriliyor.

COP27: insanlık ve gezegen için başarmak

1992’de Birleşmiş Milletler’e üye ülkelerin önde gelen politikacıları, Brezilya’nın&nbsp;Rio de Janeiro&nbsp;kentinde toplanarak gelişmenin ve çevrenin geleceği konuları hakkında önemli kararlar aldılar. Bu toplantıdan akılda kalan en önemli karar ise,&nbsp;İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’dir. Bu sözleşme ile iklim krizinin çok önemli bir sorun olduğu ve birlikte çalışarak çözülmesi gerektiği tüm devletlerce kabul edilmişti. Ayrıca, bu konuda ortaya konan ilerlemenin değerlendirilmesi için her yılın sonunda bir taraflar konferansı (Conference of Parties - COP) düzenlenmesi de kararlaştırıldı. Bu konferansların yirmi yedincisi Kasım ayı başında Mısır’ın&nbsp;Sharm el-Sheikh şehrinde gerçekleştirilecek.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şimdiye kadar yapılan 26 taraflar konferansında kötü gidişi engellemeye yönelik bir şeyler yapılabildi mi?&nbsp; Hayır.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Peki, insanlar hala neden inatla bu konferanslara gidiyorlar?&nbsp;Aslında gitmiyorlar, mesela Greta Thunberg bu seneki konferansa gitmeyeceğini çok sert bir dille söyledi. “Bu konferanslar yeşil badanadan başka işe yaramıyor” durumu yeterince anlatıyor bence. Hani körler sağırlar birbirini ağırlar diye deyimimiz vardır, bu konferanslardaki durum da aynen bu. Mesela ülkemiz çoğu zaman en kalabalık grupla katılan ülke konumunda.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu, iklim krizine çok önem verdiğimiz anlamına geliyor mu? Hayır.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir çok iş insanının orada olması iş dünyasının bu konuda hareketlenmeye başladığının bir göstergesi mi? Gene, hayır.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Devlet temsilcilerimiz oradaki toplantılarda iklim politikasına yön verebilecek kararların alınmasına öncülük ediyorlar mı? Hayır.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Başka ülkelerin liderlerinin böylesi bir öncülük ettiğini görüyor muyuz? Hayır.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şimdiye kadar bu toplantılarda alınan kararları hayata geçiren uluslararası anlaşmaların iklim krizini engelleme bağlamında bir faydasını gördük mü?&nbsp;Hayır.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Peki, Paris Anlaşması işe yarayacak mı? Hayır.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Paris Anlaşması için verilen sözleri ülkeler yerine getiriyor mu?&nbsp;Biz ve birkaç ülke hariç, hayır.</li></ul>Bu listeye daha uzun süre devam etmek mümkün, ama bu konferanslar için söylenebilecek olumlu şeylerin sayısı oldukça az. Bu olumlu şeylerin başında, bu konunun iki hafta boyunca tüm dünyada basının gündemine girebilmesi geliyor. Bir felaket olmadan iklim krizi konusunda fazlaca meraklı olmayan basın, bu toplantılar boyunca haberlerde iklim krizine az da olsa yer veriyor. Daha fazla yer vermesi için ne yapmalı? Bence devlet büyüklerindense sanatçı ve sporcular toplansalar çok daha fazla gündem yaratılabilir. İklim krizi konusuyla ilgilenenler devlet başkanlarının bu konuda ne dediklerini dinleseler de halkın geri kalanı o toplantılara katılan şarkıcı, sporcu ve artistlerin varlıkları ile çok daha yakından ilgileniyor. Hele onlardan birinin günlük hayatta iklim krizini durdurmak için yapmamız gerekenlerle ilgili söyleyeceği birkaç kelime bilim insanlarının saatlerce konuşmasından çok daha etkili oluyor. Bu nedenle benim gelecekten beklentim devlet yetkililerini toptan boşverip ünlülerden oluşan bir toplantı organize etmek olurdu. Bu konferanslardan çok daha fazla fayda sağlayacağına neredeyse eminim.Çünkü devlet yetkilileri bizim aklımızın muhtemelen ermediği bir çalışma içerisindeler. Mesela Mısırlı yetkililer geçen hafta içerisinde Kahire’de Doğal Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu düzenlediler. Mısır, Katar, Venezuela, Rusya, Cezayir ve İran gibi ülkelerin katıldığı forumdan çıkan ana mesaj, iklim krizi için doğal gazın mükemmel bir çözüm olduğu şeklindeydi. Oysa, hepimizin bildiği gibi, doğal gaz yakıldığında havaya karbondioksit salınır ve karbondioksit iklim krizini yaratan en önemli gazdır. Daha da kötüsü, üretim ve taşıma sırasında çokça doğal gaz da atmosfere karışır. Doğal gazın çoğunluğu metan gazıdır ve metan gazı da karbondioksitten 25 kat daha tehlikeli bir sera gazıdır. Dolayısıyla doğal gaz kömürden daha temiz bir yakıt olabilir ama sadece o kadar, yani bu doğal gaz iyi, kömür kötü anlamına gelmez. Kömür çok kötü, doğal gaz da kötü anlamına gelir. Hatta doğal gaz çıkartılıp taşınırken oluşan kaçakları da saydığımız zaman doğal gaz toplam yaşam döngüsü içerisinde kömürden de kötü bir sera gazı olarak kabul edilebilir.Sonuç olarak herkes bu konferanslarda kendi doğrularını anlatmaya çalışıyor, ama aslında&nbsp;sadece bir tek doğru var, o da yuvamız dünyanın doğrusu.&nbsp;Yuvamız dünyanın doğruları da, söylenenlerle pek uyuşmuyor.

Dünyahali

Aslında sadece bir tek doğru var, o da yuvamız dünyanın doğrusu.

Yuvamız Dünyanın Doğruları

1992’de Birleşmiş Milletler’e üye ülkelerin önde gelen politikacıları, Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde toplanarak gelişmenin ve çevrenin geleceği konuları hakkında önemli kararlar aldılar. Bu toplantıdan akılda kalan en önemli karar ise, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’dir. Bu sözleşme ile iklim krizinin çok önemli bir sorun olduğu ve birlikte çalışarak çözülmesi gerektiği tüm devletlerce kabul edilmişti. Ayrıca bu konuda ortaya konan ilerlemenin değerlendirilmesi için her yılın sonunda bir taraflar konferansı (Conference of Parties - COP) düzenlenmesi de kararlaştırıldı.Taraflar konferansların ilki 1995’te düzenlendi ve pandemi koşulları hariç aksaksız her sene devlet delegeleri ve sivil toplum her sene bir araya gelerek bu sorun hakkında durum değerlendirmesi yaptılar. Sonuçta “iklim krizi problemine çözümler üretildi ve herkes mutlu ve mesut yaşadı” demek ancak masallarda oluyor. Gerçek hayatta “bu toplantılardaki yoğun çabalar sonucunda konu hakkında ilerleme kaydedildi, ama henüz gerçek çözümden uzağız” demek bir başarı sayılabilir. Ama bu konuda yapılanları anlatmaya çalışsak kullanacağımız tabir “bir arpa boyu yol ancak kaydedilmiştir” olmalı. Şimdiye kadar yapılan 26 taraflar konferansı ve imzalanan iki önemli anlaşma atmosferdeki sera gazı salımlarının azaltılması yolunda hiçbir fayda sağlamadı. Hatta insanlığın atmosfere saldığı sera gazı miktarı hala hızlanarak artıyor diyebiliriz.“O zaman bu insanlar her sene neden boşu boşuna toplanıyorlar?” diye soracak olursanız, verecek cevabımız, ne yazık ki, yok. Orada toplanan bir çok insan görüş alışverişinde bulunuyor ve sonra bir dahaki seneye görüşmek üzere ayrılıyor. Bu iklim görüşmelerinin yapısı ve alışkanlığı haline gelmiş durumda. Devletlerin ne düzeyde katılım sağladıkları iklim konusuna ne derece önem verdiklerinin de bir göstergesi olarak kabul ediliyor ve çoğu devlet iklim krizini giderme yolunda küçük de olsa önemli adımlar atmaktansa geniş heyetlerle bu toplantılara katılmayı tercih ediyorlar.İklim krizinin küresel bir sorun olduğunu vurgulamak açısından bu toplantılar her sene değişik bir kıtada ve ülkede yapılıyor. Bu seneki toplantı ise bize oldukça bir yerde,&nbsp;Mısır’da düzenleniyor. Şimdiye kadarki toplantıları oldukça yakından takip etmeme rağmen katılmak istemedim. Bu sene ise&nbsp;Yuvam Dünya&nbsp;ile birlikte gidiyorum. İlk başta bir tane şartım vardı, “deniz veya kara yolu ile gideceğiz” diye. Yalnız deniz yolu için her şeyi hazırlamamıza rağmen “yolculuk 21 gün sürüyor” denilince cesaret eden pek kimse olmadı, sonunda biz de mecburen uçakla gitmeye razı olduk.Diğer 26 iklim konferansının bize öğrettiği, bu konferans bağlamında da fazla beklentilerimizin olmaması gerektiğidir. Benim görüşüm, özellikle de fosil yakıt üreticilerinin ve tüketicilerinin son bir yıl içerisindeki hareket tarzları bir göstergeyse,&nbsp;iklim krizine çözüm arayışları konusunda ümidimizin fazla kalmadığı yönünde. Bu nedenle, özellikle ülkemizin de içinde bulunduğu iklim krizinden kötü etkilenme olasılığı yüksek gelişmekte olan olan ülkelerin, kendilerini korumaya en fazla önemi vermeleri gerekiyor. Ancak bu yönde sağlanacak maddi kaynak genellikle gelişmiş ülkelerin banka ve kuruluşlarından geldiğinden, bu kuruluşları&nbsp;uyuma daha fazla kaynak ayırmaya ikna etmek&nbsp;gerekiyor. Dolayısıyla bu tür, tüm tarafları bir araya getiren toplantılar kaynakların artık uyuma önceliklendirilmesinin sağlanabilmesi açısından faydalı olacaktır. Her ne kadar EBRD gibi büyük bankalar verdikleri kredilerde hem iklime zarar vermemeyi, hem de iklimden zarar görmemeyi koşul olarak beyan etmeye başlamış olsalar da, koşulların iklimden görülecek zararı da azaltma şekline evrilmesi uluslararası toplumdan en başta gelen beklenti olacaktır. Artık kalkınma değil elimizdekileri koruma çağındayız ve buna göre yaşamaya başlamamız hayırlı olacaktır.

Bu seneki toplantı Mısır’da düzenleniyor.

COP27'ye Katılıyoruz

<img src="https://images.aposto.com/2022/5/1/1655123458664.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Öneri programımız kapsamında bir arkadaşını bültenimize abone yapan herkese bir aylık MUBI üyeliği hediye ediyoruz. <a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/bu-hafta-ne-izlesem" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bu bağlantıdan</a> abone olduklarına emin olduktan sonra detayları bizimle paylaşın ve üyelik kazanın. 16 Haziran: Yönetmen Gus Van Sant, görüntü yönetmeni Christopher Doyle, kaykay parkında işlenen gizemli bir cinayet ve Cannes’dan özel ödül. Bunlar sizin için bir şey ifade ediyorsa <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/paranoid-park" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Paranoid Park</a>’ı kaçırmazsınız. 17 Haziran: 15 dakikalık <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/pleasure" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Haz / Pleasure</a>, farklı bir iş yerinde geçen ve şaşırtıcı işyeri entrikaları hakkında bir film: Porno film setlerine hoş geldiniz. İsveçli yönetmen, 2013’te Cannes’da ödüllendirilen bu kısa filmini 2021’de uzun metraja dönüştürdü. 18 Haziran: Geçen hafta PuhuTV için tanıttığımız Jaco Van Dormael’in gerçeküstü komedisi <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/the-brand-new-testament" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yeni Ahit / Le Tout Nouveau Testament</a> şimdi de MUBI’ye geliyor. 19 Haziran: Ramin Matin’in Altın Portakal’lı ikinci uzun metrajı <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/kusursuzlar" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kusursuzlar</a> bir kez daha yayına giriyor. 20 Haziran: Lütfi Ömer Akad filmleri platforma eklenmeye devam ediyor. Sırada 1974 yapımı <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/blood-money-1974" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Diyet</a> var. 21 Haziran: Deneyimli oyuncu Paddy Considine’in ikinci uzun metraj yönetmenlik denemesi <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/journeyman" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Journeyman</a>, boksör Matty Burton’ın bir kavga sırasında yaşadığı ciddi kafa travmasının evliliği, günlük hayatı ve ailesi üzerindeki etkisini konu ediyor. 22 Haziran: 104. sayımızda taze ödüllü filmi <a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NWZkODZlYzkwN2UzZWMwMDA4YjczYTg1Jm5ld3NsZXR0ZXI9NWZkODcxYjkwN2UzZWMwMDA4Yjc0MjcxJmlzc3VlPTYyODYxODA5YTk3OWE2MDAwNjU2M2EwZCZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02Mjg4ZTUyYTQxYTA5NzAwMDc3ODdmOTcmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGbXViaS5jb20lMjUyRnRyJTI1MkZmaWxtcyUyNTJGbWFyaW5lci1vZi10aGUtbW91bnRhaW5z" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dağların Denizcisi / O&nbsp;Marinheiro das Montanhas</a>’ı&nbsp;tanıttığımız Karim Aïnouz’un Cannes – Belirli Bir Bakış ödüllü <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/the-invisible-life-of-euridice-gusmao" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Görünmez Yaşam / A Vida Invisível</a>’i, Rio de Janeiro doğumlu iki kız kardeşin düşlerini anlatıyor.

Bu Hafta Ne İzlesem?

• Brezilya'nın Rio de Janeiro eyaletinde meydana gelen sel ve toprak kayması felaketinde en az 152 kişi hayatını kaybetti. 165 kişi için kayıp ihbarı yapıldığı bildirildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Avrupa'da fırtına: Cuma günü Birleşik Krallık'tan başlayan ve Avrupa'ya yayılan Eunice Fırtınası nedeniyle en az 16 kişi yaşamını yitirdi.&nbsp;</li></ul>

Rio de Janeiro’nun sayıları bini bulan favela’larından birindeyiz. Hayat burada zor; ekonomik güçlükler, sosyal adaletsizlik, uyuşturucu çetelerinin çatışmaları, ayrımcılık, yüksek suç oranları ve ulaşılamayan sağlık hizmetleri… İlk örneklerine 1800'lerin sonlarında rastlanan ve 1940'lardan itibaren kırsaldan şehre göçün artmasıyla birlikte ortaya çıkan konut sorunu ve yoksulluğun doğurduğu bu gecekondu mahalleleri, sayısız olumsuzluğun yanında "baile funk" ya da "favela funk" adı verilen bir müzik türüne ev sahipliği yapıyor.Adında funk geçse de bu müzik, bildiğimiz funk'tan farklı. 1980’lerde Rio favela'larında ortaya çıkan baile funk, birçok kaynaktan besleniyor. Kolonyal dönemdeki köle ticareti sonucu Brezilya'ya gelen Afrika kökenli kültürlerin müziklerindeki ritim yapısı, bölgede bir Afro-Brezilya tarzı oluşmasını sağlıyor. Buna Miami çıkışlı Miami bass ve gangsta rap türlerinin etkisi de ekleniyor.Miami'nin favela'lardaki müziğin üzerinde önemli bir etkisi var — bunun sebebi, buralarda çalan DJ'lerin plaklarını çoğunlukla Miami'den alması. Bu plaklar, büyük mahalle partilerinde Afro-Brezilya müzikleriyle birlikte çalınıyor. Tıpkı sound system kültüründe olduğu gibi, favela partileri de kamusal alanda gerçekleşiyor ve mahallelerdeki sosyal yaşamın ayrılmaz bir parçası oluyor. Portekizcede danslı eğlenceler için kullanılan "baile" sözcüğü, bu partilerden doğan müziği tanımlamak için kullanılmaya başlanıyor. Yani baile funk aslında bir türden çok, o müziğin çalındığı yere işaret ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/6/0/1627244242620.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Rio favela'ları | Kaynak: The Telegraph <hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Baile funk şarkılarının ele aldığı konular, favela'lardaki hayatla doğrudan bağlantılı. Yoksulluk, şiddet, çeteler arası rekabet ve polise yönelik sert söylemlerin yanı sıra siyahların mücadelesi de şarkılarda sık sık gündeme geliyor. Türün Brezilya'daki otorite tarafından hoş karşılandığını söyleyemeyiz. Bazı şarkılar, uyuşturucu çetelerinin cinayet dahil çeşitli eylemlerini över nitelikte olduğu ya da polise karşı şiddet çağrısında bulunduğu için yasaklanıyor: <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/artist/2rwHPBK5IvPCDr0QjKlgQc?si=0k55P9xjS9-wB9UZV_McqQ&dl_branch=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cidinho &amp; Doca</a>'nın "<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/track/1RthLf4ly4rTIg81k88Dce?si=8bf350c6506842ac" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Rap das Armas</a>" şarkısı bunun örneklerinden biri. Bu yüzden birçok sanatçı, şarkılarının radyolarda ve partilerde çalınması için ayrı versiyonlar kaydediyor.Baile funk'ın eleştirilen bir diğer yanı da şarkılarda seksin ana konulardan biri olması. Eleştiriler, detaylı seks tasvirlerinin ve kadınların aşağılayıcı sıfatlarla anılmasının, seks eğitiminin olmadığı, korunma yöntemleri ve aile planlaması bakımından dezavantajlı bölgelerde sağlık ve sosyal yaşam üzerinde olumsuz etki yaptığını öne sürüyor. Üretimleriyle türün içinde yer alan kadın şarkıcı, MC ve dansçılarsa bunu özgür ifadenin bir parçası olarak görüyor ve baile funk'ı feminist söylemlerle güncelliyorlar.2000'lere kadar etkisi bölgesel olan baile funk, bu tarihten sonra Avrupa'da keşfedilerek ülke sınırlarının dışına çıkıyor ve bazı sanatçılar, özellikle Doğu Avrupa ülkelerine turne yapma fırsatı buluyor. Baile funk adını dünyada en güçlü duyuran rapçi M.I.A oluyor. 2005 tarihli Arular albümünün&nbsp;single'larından <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/track/5eQABBjViGlMlA7ZDB1QL7?si=4e87b9081f694aa8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bucky Done Gun</a>'da türün temsilcilerinden Deize Tigrona'nın <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/track/64PgT8ZJIwtyHZOPhlMPVG?si=856f32f6ebf04b5f" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Injeção</a> parçasından ilham alan M.I.A., favela'lardan çıkan sesin ana akım televizyon kanalları ve radyo istasyonlarında duyulmasını sağlıyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/6/0/1627244989338.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Vincent Rosenblatt<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">2010'da yapılan nüfus sayımına göre, Brezilya'nın %6'lık kesimi favela'larda yaşıyor. Baile funk, hâlen toplumun geneli tarafından kabul görmüyor ve polisin çeşitli gerekçelerle partileri bastığı ve müzik sistemlerini tahrip ettiği haberlerine sık sık rastlanıyor. Rio de Janeiro'nun Cidade de Deus favela’sında doğan rapçi <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/artist/4oE4ASN8auDhoW9vsXp3VJ?si=Qyyd7M30Q1eq3OCN3zje2g&dl_branch=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">MV Bill</a>, benzer bir durumun eskiden samba için de yaşandığını belirtiyor ve tüm bu müziklerin aynı ağacın meyveleri olduğunu söylüyor. MV Bill'e göre, baile funk da orta sınıf arasında popüler olana kadar marjinal kalacak.Toplumun kıyısına itilenlerin sansürsüz müziği, sokakların acımasız dilini konuşurken içinde favela'larda doğanlar için daha güzel günlerin umudunu da taşıyor.

Duende

Toplumun kıyısına itilenlerin sansürsüz müziği.

Rio’nun favela’larından yükselen ses: baile funk

1980’ler ve 1990’ların başında çevre ve sürdürülebilirlik alanında yapılan çalışmalar, 1992 yılında Rio de Janeiro’da yapılan Dünya Zirvesi’nin (Earth Summit) temelini oluşturdu. Rio’daki Dünya Zirvesi’nde sürdürülebilirlik açısından geleceğe yönelik çok önemli kararlar alındı. Öncelikle tüm dünya devletleri buraya en üst düzeyde katılım sağladılar. Rio’da alınan kararları da bütün dünya devletleri onadı ve imzaladı. Bu; gerek sürdürülebilirlik, gerekse de bu zirvede alınan diğer tüm kararlar açısından çok önemlidir. O noktada iklim, çevre ve sürdürülebilirlik konuları doğal olarak önemli kabul edilerek tüm taraflar tarafından kabul edilmişti. Ancak geçen zaman içerisinde bu kararların taşıdığı fiyat etiketi daha iyi anlaşılmaya başlanınca, özellikle batılı ülkelerde ciddi bir değişim yaşandı. Rio’da kabul edilen prensip ve anlaşmaları aynı şekilde bugün masaya yatıracak olsak, tüm tarafların kabul edeceklerini düşünmek epey iyimser bir düşünce olacaktır.Rio toplantısında üç ana prensip kabul edildi. Bunlar Çevre ve Gelişme için Rio Deklarasyonu (Rio Declaration on Environment and Development), Ajanda 21 (Agenda 21) ve Orman Prensipleri’dir (Forest Principles). Ayrıca bu toplantıda bugün çevre konularının temelini oluşturan üç uluslararası anlaşma da imzaya açıldı. Bunlar Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (Convention on Biological Diversity - CBD), BirleşmişMilletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi (United Nations Convention to Combat Desertification - UNCCD) ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’dir (United Nations Framework Convention on Climate Change - UNFCCC).Çevre ve Gelişme için Rio Deklarasyonu&nbsp;gelecekteki sürdürülebilir kalkınma için uygulanması gereken 27 prensibi ortaya koyar. Bu prensipler Birleşmiş Milletler üyesi 175 ülke tarafından kabul edilmiştir. Bu yapı gelecekte oluşturulan sürdürülebilirlik planlarının da temelini oluşturmuştur.Orman Prensipleri ormanların korunması ve sürdürülebilir ormancılık temellerini kabul eden bir anlaşmadır. Bu anlaşmanın bugün sürdürülebilir ormancılık prensiplerini en ağır biçimde çiğneyen Brezilya’da imzalanmışolması da ayrı bir ironi yaratmaktadır.Ajanda 21, Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilirlik bağlamında 21. yüzyıl için hazırladığı yol haritasını içerir. Bu yol haritasının tüm devletler arası organizasyonlar, sivil toplum kuruluşları ve devletler açısından küresel, ülkesel ve yerel bağlamda yol gösterici olması beklenir. Bu yol haritasında belirtilen konuları dört ana başlık altında toplayabiliriz.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sosyal ve ekonomik çerçeve; yoksullukla savaşmayı, sağlıklı ve sürdürülebilir bir toplum yaratmayı, tüketim desenlerini değiştirmeyi ve karar alma mekanizmalarının sürdürülebilirliğini ele alır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kaynakların korunması ve yönetimi başlığı atmosferin korunmasını, ormansızlaşmayla savaşılmasını, kırılgan ekosistemlerin ve biyoçeşitliliğin korunmasını, kirliliğin kontrol altına alınmasını, biyoteknolojinin ve nükleer atıkların sürdürülebilir yönetimini içerir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önemli insan gruplarının güçlendirilmesi başlığı kadınların, çocukların, gençlerin, sivil toplum kuruluşlarının, yerel yönetimlerin, iş dünyası ve endüstrilerin ve çalışanların rollerinin artırılması ile yerli halkların ve çiftçilerin kuvvetlendirilmesini içerir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tüm bu amaçlara ulaşabilmek için gerçekleştirilmesi gereken uygulamalar ise bilimi, teknoloji transferini, eğitimi, uluslararası kurumları ve finans mekanizmalarını içerir.</li></ul>1992 yılında Rio’da imzaya açılan sözleşmelerin temel özelliği, anlaşma konularındaki ana düşünceyi ve yaklaşımı ortaya koymaktır. Başlıca prensipler üzerinde anlaşmaya varıldıktan sonra daha bağlayıcı olan anlaşmaların yapılması planlanmaktadır. Bu sözleşmelerin hedeflerinin takip edilmesi ve gerekli anlaşma zeminin oluşturulması için de her yıl ya da iki yılda bir düzenlenen Taraflar Konferansı (Conference of Parties - COP) sistemi oluşturulmuştur.Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi üç ana hedefi içerir. Bunlardan birincisi, biyolojik çeşitliliğin korunması, ikincisi bu biyolojik çeşitliliğin bütün parçalarının sürdürülebilir olarak kullanılabilmesi ve sonuncusu da bunlardan elde edilecek kaynakların olabildiğince adil bir şekilde bütün paydaşlara dağıtılabilmesidir.Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi bağlamında yapılan ilk anlaşma “Biyogüvenlik üzerine Cartagena Protokolü” 2000 yılında kabul edilmiştir. Biyogüvenlik Protokolü biyolojik çeşitliliği biyoteknolojiden ortaya çıkan genetiği değiştirilmiş organizmalardan meydana gelebilecek olası risklerden koruma amacı taşır. İkinci anlaşma olan “Genetik Kaynaklara Ulaşma ve Bu Kaynakların Kullanımından Elde Edilecek Gelirin Adil Dağıtılması Üzerine Nagoya Protokolü” 2010 yılında kabul edilmiştir. Bu protokol, genetik kaynakların kullanımından doğan faydaların adil biçimde dağıtılmasını verimli bir şekilde uygulayacak bir kanuni çerçevenin oluşturulmasını hedefler. Bu şekilde de biyoçeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir kullanımı hedeflenir.Çölleşmenin Engellenmesi Sözleşmesi özellikle Afrika’da hem çölleşmenin engellenmesini hem de kuraklıktan doğan etkilerin önlenmesini içerir. Bu amaçla da uluslararası iş birliği ve ortaklıklar kurularak ulusal eylem planları hazırlanması öngörülmüştür.Bu sözleşmeler içerisinde belki de en iyi bildiğimiz ve en fazla sözünü ettiğimiz&nbsp;İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’dir. Bu sözleşme 1994 yılında kabul edilmiştir. Bu sözleşmenin hedefi atmosferdeki insan kaynaklı sera gazlarının oranını iklim sistemini tehlikeli bir biçimde etkilemeyecek bir seviyede dengelemektir. Bu sözleşme ile atmosferdeki sera gazlarının oranının 1990 seviyesinin altına düşürülmesi hedeflenmiştir, ancak bu hedef için bağlayıcı kurallar konulmamıştır. Bağlayıcı anlaşmaların yapılması diğer sözleşmelerde olduğu gibi gelecekte yapılacak olan Taraflar Konferanslarına bırakılmıştır.Bu sözleşme çevresinde yapılan anlaşmaların ilki Kyoto Protokolü’dür. Bu protokol 2008-2012 yılları arasında gelişmiş ülkeler için bağlayıcı sera gazı salım hedefleri koyar. Ancak bu protokol Çin ve Hindistan gibi o noktada salımları yüksek olmayan gelişmekte olan ülkeleri fazla etkilemediği için özellikle batılı ülkelerin büyük bir tepkisi ile karşılaştı ve iklim değişikliğinin durdurulması açısından çok fazla faydası olmadı.Kyoto Protokolü'nün devamı olarak 2015 yılında Paris Antlaşması imzalandı. Paris Anlaşması'nın temel amacı da 2100 yılına kadar küresel ısınmayı 2 derece ile sınırlamak ve eğer mümkünse 1,5 derecenin altında tutmaktır. Bu konuda alınması gereken önlemler 2020 - 2030 yılları arasını kapsar.Rio Konferansı çevre ve sürdürülebilirlik açısından çok faydalı oldu. İlk defa bu bağlamda bütün ülkeler bir araya geldiler ve sürdürülebilir kalkınmanın esaslarını belirlediler. Dünyanın kaynaklarının hızla tüketilmesi ve çevreye verilen büyük zararın anlaşılması ilerisi için ümit verici gelişmelerdi. Ayrıca sürdürülebilirliğin sadece doğal kaynakların ne kadar uzun süre yeteceğinden öte bir anlamı olduğunun anlaşılması da, bu alana ilk defa bugün anladığımız yönü vermeye başladı.

Rio de Janeiro ile ilgili hikayeler