Spektrum

İlk kez 1916 yılında "İdman Bayramı" adıyla kutlandı; Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle 1938'den itibaren "Gençlik ve Spor Bayramı" oldu. Yıllar geçti, siyaset sahnesine yeni isimler girdi. Türkiye, çalkantılı dönemlerden geçerken 19 Mayıslar da değişecekti.

İdman Bayramı'ndan bugüne: Türkiye'yle birlikte değişen 19 Mayıslar

<img src="https://images.aposto.com/2023/10/3/1700669740092.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Tunç Soyer" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">• İçişleri Bakanlığı, Osmanlı Devleti'ne ve Sultan Vahdettin’e hakaret ettiği gerekçesiyle İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer hakkında soruşturma başlattı. Soyer konuya ilişkin açıklamasında, "Sözlerim Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Nutuk’undan alınmıştır" dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası: Tunç Soyer, katıldığı televizyon programında Seferihisar Belediye Başkanlığı yaptığı dönemle ilgili olarak daha önce görmediği bir kilise çanını Yunanistan Konsolosluğu’na verdiği iddiasıyla soruşturma açıldığı bilgisinin ulaştığını söyledi.</li></ul>

Aposto Gündem

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">Müslüman, Rum, Ermeni Ankaralılar yazın bağ evlerine göç eder, Vehbi Koç'un aktardığına göre buna "yazlığa çıkmak" denirdi. Havası en güzel yazlık bölge ona göre Keçiören'di.</blockquote>Ankara Keşif Haritası 2'deki bu satırlar, bugüne kadar farklı şekillerde ayakta kalan eski Ankara bağ evlerinden oluşan mini rotanın girişinden alıntı. Nitekim Ankara'nın yerlileri nefes almak için bir zamanlar Keçiören, Dikmen, Etlik, Küçükesat, Balgat ve Kavaklıdere'deki bağ evlerine giderlerdi. Bugünkü semt isimleri, eskinin bağlarıydı. İhsan Seddar Kaynar'ın da <a fr-original-style="" href="https://www.lavarla.com/arsivde-kaybolduk-engurude-eylul/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">not düştüğü gibi</a>, bağlar bir zamanlar eğlencenin merkeziydi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">Ankara’da geçen anıları karıştırdığımızda hatıralara eşlik eden mekanlar olarak bağları ve bağ evlerini görürüz. Ailece piknikler yapılır, komşunun bağ evine gezmeye gidilir, okul gezisi düzenlenir ya da kutlamalar yapılır. Hatıraların tanıklığında birbirinden leziz üzümler ve üzüm ürünleri birbiri ile yarışır. Bu yarışta sofralık olanlar pazarda boy gösterir, diğerleri de şıraya, pekmeze ve şaraba dönüşür. Ama illaki mekan Ankara ise, anılar bağda geçer ve kahramanlar bağ evlerine gider.</blockquote>Bugünkü asfaltların altında, artık herkesin malumu olduğu üzere, dereler akar, kenarlarında kavaklar sıralanırdı. Bu bağlarda ekseriyetle üzüm yetiştiriciliği yapılırdı. Dolayısıyla Ankara'nın üzümle ilişkisi, bugün bağlar yok olsa da, şehrin birçok noktasında gözlemlenebilir. Bu noktada ilk bilinmesi gereken, Ankara'nın eski isimlerinden "Engürü"nün Farsçada "üzüm" anlamına geldiğidir.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.rotapusula.co/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ankara Keşif Haritası Pusula 2</a>'nin önerilerini de içine alan bir bağ rotası, bir üzüm hikayesi de denilebilir:<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ayrancı'nın bağları</h2>Ankara'nın bağlarından bir dönem önemli siyaset insanlarına ev sahipliği yapmış olanlar, sakinlerinin yüzü suyu hürmetine korunarak bugüne kadar geldiler. Bu rotada bunlardan ilki Atatürk Müze Köşkü. Pusula 2'nin Çankaya yüzünün 33'üncü noktası olarak haritada yer alan köşk, Atatürk'ün Nutuk'u kaleme aldığı ve uzun süre yaşadığı ev olarak bugün anılarını yaşatıyor. Köşkün Atatürk'ten önceki ilk sahibi ise Kasapyan Ailesi, dolayısıyla aynı zamanda Kasapyan Bağ Evi olarak da anılıyor.İkinci durak ise haritanın 32 numarasına, Pembe Köşk'e ait. İsmet İnönü'ye ait olan ve bugün İnönü Vakfı tarafından mevcut haliyle ve eşyalarıyla korunan bu köşk de aslında bir bağ evi. Pusula 2'den alıntıyla:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">Barındırdığı kişisel eşya ve aile yadigarları ile bir döneme tanıklık ediyor. Gezerken bir devlet insanı ve ailesinin abartısız yaşamını sezeceksiniz. Ricası üzerine inşa edilen balo salonu ve sofralarına misafir olduğu yemek salonuyla Atatürk'ün derin izi mekanda kendini hissettiriyor.</blockquote>Üçüncü durağınız 14 numaradaki Celal Bayar Köşkü. Celal Bayar köşkün bulunduğu araziyi önce "atlarını dinlendirmek" için satın almış, köşkü ise sonrasında Arif Hikmet Koyunoğlu'na yaptırmış. Bir zamanlar bahçesinde atların koşturduğu köşk, bugün bulvarın kalabalığı ve gürültüsü içerisinde sadece bilenlere ve dikkatli gözlere görünüyor.Mini bağ rotasının diğer duraklarının keşfini size bırakıyorum, bulamazsanız Pusula 2'ye başvurabilirsiniz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ziraat Bankası binası ve Macar işçilerin şarap sevdası</h2>Ulus'ta Ziraat Bankası binasındasınız. Burada bir zamanlar şarap üretimi yapılırdı. Nasıl sorusunun cevabını bilmeyenler, banka binasının yerinde bir zamanlar şarap fabrikasının olduğunu veya binanın banka olmadan önce şarap üretimi için kullanıldığı yönünde tahminlerde bulunabilir. Ancak ziyadesiyle de yanılır. Zira şarap üretimi, bankanın yapımı esnasında, kasa dairesinde gerçekleştiriliyordu.Cumhuriyetin ilk yıllarında Ankara'da inşa edilecek bankalar için nitelikli yapı ustası bulmak güçtür. Bu sorun, Macar ustaların Ankara'ya getirilmesiyle çözülür. Bundandır ki Ankara'da, yaygın olarak bilinmez ama Macar işçilerin bir hikayesi ve de izleri vardır. Arda Can Aksu'nun aktardığı üzere, bu ustalardan birisi de Balaj Usta'dır.&nbsp;Ziraat Bankası binasının yapımı sırasında Macar ustaların sık sık ülkelerine gitmeleri üzerine bunun sebebi araştırılır ve ustaların şarap "ihtiyaçlarını" halletmek için Ankara'dan ayrıldıkları anlaşılır. Bunun üzerine denenen ancak işe yaramayan bazı çözümlerin ardından kalıpçı Balaj Usta bulunur. Şarap fıçısı ustası olan Balaj, şarap yapımını öğrenmesi için üç aylığına Almanya'ya gönderilir. Döndüğünde ise Ziraat Bankası binasının kasa dairesinde üretime başlar. Hikayenin tamamını ve Kavaklıdere Şarapları'na nasıl uzandığını Arda Can Özsu'nun <a fr-original-style="" href="https://www.lavarla.com/uzumu-yiyip-bagini-sormak/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradaki</a> yazısından okuyabilirsiniz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kavaklıdere'nin şarap bağları</h2>Filibe eşrafından Serçeşmebeyleroğlu Mehmet Cenap, bildiğiniz ismiyle Cenap And, öğrenim için kaldığı Avusturya'da şaraba ilgi duyar. Söylenene göre hayali Ankara'da şarapçılığa başlamaktır. Tunalı Hilmi Bey'in kızı Sevda Hanım ile tanışırlar ve kısa süre sonra evlenirler. Cenap And, bugünkü Sheraton Oteli, Kuğulu Park ve Tunalı Hilmi Caddesi'ni de içine alan üzüm bağlarını satın alarak şarapçılık hayalini gerçekleştirir ve Cumhuriyetin ilk şarabı olan Kavaklıdere markasını yaratır. Kavaklıdere şaraplarının ortaya çıkışında büyük emeği olanlardan biriyse, Ziraat Bankası'nın kasa dairesinde şarap üreten, bir süre sonra inşaatçılığı da bırakarak sadece şarap üretimine, Cenap And ile devam eden Balaj Usta'dır.Bugün Kuğulu Park'ın bulvara bakan kenarında yer alan ev ise parkı içine alan bölgenin üzüm bağları olduğu yıllardan kalma, Cenap ve Sevda And'ın bağ evidir. Hikayenin tümünü <a fr-original-style="" href="https://ugurses.net/tag/kavaklidere-saraplari/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> okumaya devam edebilirsiniz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bonus: Bağbozumu şenliği</h2>Kalecik Karası. Ankara'nın kıymetlisi, Türkiye'nin en iyi yıllanma potansiyeline sahip üzümü. Kendine özgü ikliminde Kızılırmak'ın kırmızı-kahverengi topraklarında yetişen üzüm, sadece Ankara'da değil, Ege ve Trakya'da da yetişiyor ancak Ankara'nın Kalecik ilçesine tescilli ve burada yetişenlerin aroması diğerlerinden daha farklı. Kalecik şaraplarına dair ayrıntılı bilgi ve öneriler için <a fr-original-style="" href="https://www.lavarla.com/sarap-sohbetleri-orta-anadolunun-goz-bebegi-kalecik-karasi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>.<img src="https://images.aposto.com/2023/5/6/1687586204360.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Kalecik Belediyesi&nbsp; Eylül ayı Ankara için bağbozumu demek. Üzüm, bağlar ve şarap her ne kadar artık Ankaralının gündeminde şehrin kimliğine dair ilk akla gelenler olmasa da, Kalecik ekonomisinin temelini oluşturuyor. Zira burada temel ekonomik faaliyetlerden en önemlisini bağcılık oluşturuyor. Kalecik Belediyesi her yıl eylül ortalarında düzenlediği festivalde bağ bozumu ve organik ürün hasadı etkinliklerine de yer veriyor. Şunun şurasında eylüle ne kaldı?Pusula 2'yi edinmek için, <a fr-original-style="" href="https://www.rotapusula.co/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>.

Aposto Ankara

Ankara Keşif Haritası Pusula 2'nin kendi rotaları haricinde haritadan ilgi alanınız ve meraklarınıza dair kendi rotalarınızı çıkarabilirsiniz.

Pusula 2'den Bir Rota: Şarap, Bağlar ve Üzüm

Dün Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanmasının 99'uncu yıl dönümü olması nedeniyle siyasiler antlaşmaya ilişkin mesajlar paylaştı.&nbsp;Cumhurbaşkanı Erdoğan,&nbsp;"Lozan Barış Antlaşmasıyla kara sınırlarımız çizilmiş, kapitülasyonlar kaldırılmış, Yunanistan'da kalan Türk azınlığının hakları güvenceye alınmış, kıyılarımıza yakın Yunan adalarının gayri askeri statüsü teyit edilmiştir." dedi. Erdoğan son dönemde "özellikle Yunanistan'ın Türk azınlığın hakları başta olmak üzere antlaşmada kayıtlı şartları yok saydığını veya bilinçli şekilde aşındırdığını" ifade etti.&nbsp;CHP lideri Kılıçdaroğlu ise antlaşmanın 99'uncu yılını kutlarken&nbsp;"Lozan Barış Antlaşması'nın yıl dönümünde tekrar söylüyorum. Parlamento açıldığında vereceğimiz ilk kanun teklifi, Lozan'ın resmi bayram olarak kabul edilmesinin teklifi olacaktır." ifadelerine yer verdi.&nbsp;İYİ Parti lideri Akşener, antlaşmayı "Bağımsızlığın nişanesi" olarak nitelendirerek&nbsp;"LozanBarışAntlaşması'nın yıl dönümünde; Atatürkümüzü ve tüm istiklal kahramanlarımızı bir kez daha saygı, rahmet ve minnetle anıyorum." dedi.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Lozan Barış Antlaşması neden önemli?</h2>Mustafa Kemal Atatürk, "Nutuk" kitabında Lozan Barış Antlaşması için şunları söylüyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu anlaşma Türk Milletine karşı yüz yıllardan beri hazırlanmış ve Sevr anlaşmasıyla tamamlandığı sanılmış büyük bir suikastın sonuçsuz kaldığını bildiren bir belgedir. Osmanlı tarihinde benzeri görülmemiş bir siyasi zafer eseridir."</blockquote>Prof. Dr.&nbsp;Baskın Oran, Lozan Barış Antlaşması'nı&nbsp;"Türkiye'nin kurucu antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti'ne egemenlik sağlayan belge" olarak tanımlıyor. Oran, antlaşmanın birçok açıdan önemi olduğunu belirterek "Belki de günümüz açısından en önemlisi şudur ki Lozan, o gün de bugün de gelişmişliği ve hatta uygarlığı simgeleyen Batı dünyasına Türkiye'nin kalıcı biçimde katılımının belgesidir" diyor. Baskın Oran, antlaşmanın önemi için şu 4 maddeyi de sıralıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Lozan, Türkiye devletinin kurucu antlaşmasıdır.Lozan, Türkiye'nin ulusal sınırlarını belirleyen ve onu bu sınırlar içinde siyasal açıdan bağımsız ve egemen kılan belgedir.Lozan Türkiye'nin iktisadi bağımsızlık belgesidir ve iktisadı millileştirmenin temel adımıdır.Lozan, imzacı büyük devletlerle eşitlik belgesidir."</blockquote>Sözcü yazarı&nbsp;Emin Çölaşan da geçtiğimiz gün yayımlanan yazısında antlaşmayı "Türkiye'nin tapusu" olarak nitelendiriyor. Çölaşan antlaşmanın adli, ekonomik ve sosyal egemenliği kazandırdığını vurgularken kapitülasyonların da Lozan ile kaldırıldığını hatırlattı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Antlaşma neden eleştiriliyor?</h2>Çölaşan&nbsp;yazısında antlaşmayla Türkiye'nin her istediği şartı kabul ettiremediğini belirterek&nbsp;"Örneğin Misak-ı Milli sınırları içinde yer alan Musul konusunda özellikle İngiltere razı olmuyordu. İngiltere taa o yıllarda petrolün önemini anlamıştı. Gerekirse bu amaçla savaşacağını duyurdu ama ne yazık ki biz yeni bir savaşa girecek güce sahip değildik. O zamanki Milletler Cemiyeti kararıyla Musul sonraki yıllarda İngiltere'ye verildi." ifadelerini kullandı. Çölaşan bu gibi kabul edilmeyen şartların bazı çevrelerce eleştirildiğinin; ancak bu antlaşmada Türkiye'ye ait olan hiçbir toprağın bırakılmadığının, teslim alınmayan bölgelerin Türkiye sınırlarında yer almadığının altını çizdi.Baskın Oran ise antlaşma için "Türkiye'de Lozan kadar anlaşılmamış, daha kötüsü, yanlış anlaşılmış bir metin daha bilmiyorum." ifadelerini kullanıyor. Oran, Lozan Barış Antlaşması'nın bir "hezimet" olduğunu savunanların belgeye ilişkin şehir efsaneleri ürettiğini dile getiriyor. Lozan'ın 100 yıl için yapılmadığını vurgulayan Oran, sadece Ermeni, Rum ve Musevilere haklar getirilmediğini azınlık haklarının "Gayrimüslimlere" getirildiğini, ABD'nin antlaşmayı onamayı reddemeyeceğini çünkü "gözlemci" olduğunu anlatıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gizli maddeler: mit mi, gerçek mi? </h2>Oran en çok tartışılan şehir efsanelerinden birinin "Lozan'ın gizli maddeleri" olduğunu belirterek&nbsp;"Yani 8 devlet tarafından imzalanmış bir uluslararası metin 99 yıl içinde 'gizliliğini' koruyabilmiş oluyor. Burada söylenmek istenen, antlaşmada Türkiye'nin yeraltı zenginliklerinin çıkarılmasını yasaklayan gizli maddeler bulunduğu. Bunu söyleyenler herhâlde TPAO'nun 1950'lerden beri petrol çıkarıp, rafine edip, sattığını duymamış olacaklar." diyor.&nbsp;&nbsp;Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü'nden&nbsp;Tunay Şendal&nbsp;da "Lozan Barışı üzerine çalışan tarihçi ve hukukçuların defalarca dile getirdiği gibi antlaşmanın gizli maddeleri ve 100 yıllık bir süresi bulunmamaktadır." diyor ve devletler arası antlaşmalarda gizli maddelerin bulunmasının Wilson İlkeleri'ne aykırı olduğunu hatırlatıyor. Şendal, Lozan'a ilişkin bu söylemler için şunları söylüyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Lozan Barışı tartışmaları üzerinden tarihî gerçekleri saptırarak oportünist politik söylemler geliştirmek her şeyden evvel Millî Mücadele’de kanla yazılarak elde edilen şanlı zafere büyük bir gölge düşürmektedir. Zira Mustafa Kemal Atatürk’ün belirttiği gibi 'Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır'"</blockquote>

Aposto Playground

"Türkiye'nin tapusu": Lozan Barış Anlaşması 99 yaşında

Dün Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanmasının 99'uncu yıl dönümü olması nedeniyle siyasiler antlaşmaya ilişkin mesajlar paylaştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan,&nbsp;"Lozan Barış Antlaşmasıyla kara sınırlarımız çizilmiş, kapitülasyonlar kaldırılmış, Yunanistan'da kalan Türk azınlığının hakları güvenceye alınmış, kıyılarımıza yakın Yunan adalarının gayri askeri statüsü teyit edilmiştir." dedi. Erdoğan son dönemde "özellikle Yunanistan'ın Türk azınlığın hakları başta olmak üzere antlaşmada kayıtlı şartları yok saydığını veya bilinçli şekilde aşındırdığını" ifade etti.&nbsp;CHP lideri Kılıçdaroğlu ise antlaşmanın 99'uncu yılını kutlarken "Lozan Barış Antlaşması'nın yıl dönümünde tekrar söylüyorum. Parlamento açıldığında vereceğimiz ilk kanun teklifi, Lozan'ın resmi bayram olarak kabul edilmesinin teklifi olacaktır." ifadelerine yer verdi.&nbsp;İYİ Parti lideri Akşener, antlaşmayı "Bağımsızlığın nişanesi" olarak nitelendirerek "LozanBarışAntlaşması'nın yıl dönümünde; Atatürkümüzü ve tüm istiklal kahramanlarımızı bir kez daha saygı, rahmet ve minnetle anıyorum." dedi.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Lozan Barış Antlaşması neden önemli?</h2>Mustafa Kemal Atatürk, "Nutuk" kitabında Lozan Barış Antlaşması için şunları söylüyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu anlaşma Türk Milletine karşı yüz yıllardan beri hazırlanmış ve Sevr anlaşmasıyla tamamlandığı sanılmış büyük bir suikastın sonuçsuz kaldığını bildiren bir belgedir. Osmanlı tarihinde benzeri görülmemiş bir siyasi zafer eseridir."</blockquote>Prof. Dr. Baskın Oran, Lozan Barış Antlaşması'nı "Türkiye'nin kurucu antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti'ne egemenlik sağlayan belge" olarak <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/prof-baskin-oran-99-yilinda-lozan-antlasmasi-ni-anlatiyor-5-baslikta-antlasmanin-onemi-10-lozan-yalanina-10-yanit,1048150" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanımlıyor.</a> Oran, antlaşmanın birçok açıdan önemi olduğunu belirterek "Belki de günümüz açısından en önemlisi şudur ki Lozan, o gün de bugün de gelişmişliği ve hatta uygarlığı simgeleyen Batı dünyasına Türkiye'nin kalıcı biçimde katılımının belgesidir" diyor. Baskın Oran, antlaşmanın önemi için şu 4 maddeyi de sıralıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Lozan, Türkiye devletinin kurucu antlaşmasıdır.Lozan, Türkiye'nin ulusal sınırlarını belirleyen ve onu bu sınırlar içinde siyasal açıdan bağımsız ve egemen kılan belgedir.Lozan Türkiye'nin iktisadi bağımsızlık belgesidir ve iktisadı millileştirmenin temel adımıdır.Lozan, imzacı büyük devletlerle eşitlik belgesidir."</blockquote>Sözcü yazarı Emin Çölaşan da geçtiğimiz gün yayımlanan yazısında antlaşmayı "Türkiye'nin tapusu" olarak nitelendiriyor. Çölaşan antlaşmanın adli, ekonomik ve sosyal egemenliği kazandırdığını vurgularken kapitülasyonların da Lozan ile kaldırıldığını hatırlattı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Antlaşma neden eleştiriliyor?</h2>Çölaşan&nbsp;yazısında antlaşmayla Türkiye'nin her istediği şartı kabul ettiremediğini belirterek "Örneğin Misak-ı Milli sınırları içinde yer alan Musul konusunda özellikle İngiltere razı olmuyordu. İngiltere taa o yıllarda petrolün önemini anlamıştı. Gerekirse bu amaçla savaşacağını duyurdu ama ne yazık ki biz yeni bir savaşa girecek güce sahip değildik. O zamanki Milletler Cemiyeti kararıyla Musul sonraki yıllarda İngiltere'ye verildi." ifadelerini kullandı. Çölaşan bu gibi kabul edilmeyen şartların bazı çevrelerce eleştirildiğinin; ancak bu antlaşmada Türkiye'ye ait olan hiçbir toprağın bırakılmadığının, teslim alınmayan bölgelerin Türkiye sınırlarında yer almadığının altını çizdi.Baskın Oran ise antlaşma için "Türkiye'de Lozan kadar anlaşılmamış, daha kötüsü, yanlış anlaşılmış bir metin daha bilmiyorum." ifadelerini kullanıyor. Oran, Lozan Barış Antlaşması'nın bir "hezimet" olduğunu savunanların belgeye ilişkin şehir efsaneleri ürettiğini dile getiriyor. Lozan'ın 100 yıl için yapılmadığını vurgulayan Oran, sadece Ermeni, Rum ve Musevilere haklar getirilmediğini azınlık haklarının "Gayrimüslimlere" getirildiğini, ABD'nin antlaşmayı onamayı reddemeyeceğini çünkü "gözlemci" olduğunu anlatıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gizli maddeler: mit mi, gerçek mi? </h2>Oran en çok tartışılan şehir efsanelerinden birinin "Lozan'ın gizli maddeleri" olduğunu belirterek "Yani 8 devlet tarafından imzalanmış bir uluslararası metin 99 yıl içinde 'gizliliğini' koruyabilmiş oluyor. Burada söylenmek istenen, antlaşmada Türkiye'nin yeraltı zenginliklerinin çıkarılmasını yasaklayan gizli maddeler bulunduğu. Bunu söyleyenler herhâlde TPAO'nun 1950'lerden beri petrol çıkarıp, rafine edip, sattığını duymamış olacaklar." diyor.&nbsp;&nbsp;Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü'nden Tunay Şendal&nbsp;da "Lozan Barışı üzerine çalışan tarihçi ve hukukçuların defalarca dile getirdiği gibi antlaşmanın gizli maddeleri ve 100 yıllık bir süresi bulunmamaktadır." diyor ve devletler arası antlaşmalarda gizli maddelerin bulunmasının Wilson İlkeleri'ne aykırı olduğunu hatırlatıyor. Şendal, Lozan'a ilişkin bu söylemler için şunları söylüyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Lozan Barışı tartışmaları üzerinden tarihî gerçekleri saptırarak oportünist politik söylemler geliştirmek her şeyden evvel Millî Mücadele’de kanla yazılarak elde edilen şanlı zafere büyük bir gölge düşürmektedir. Zira Mustafa Kemal Atatürk’ün belirttiği gibi 'Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır'"</blockquote>

<img src="https://images.aposto.com/2022/4/0/1652014103189.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.31" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🔥 Tepki / Firestarter: Stephen King romanından uyarlanan Peacock filmi, pirokinetik güçlere sahip bir kızı anlatıyor. Zac Efron başrolde. 👰‍♀️ Allah Yazdıysa Bozsun: Âmin. 🐉 Ejderham ve Ben / Dragon Rider: Çocuklar için Alman yapımı bir animasyon. 0️⃣ Jujutsu Kaisen 0: The Movie / Gekijouban Jujutsu Kaisen 0: Manga uyarlaması. 🇹🇷 Kurtuluş Hattı: Atatürk’ün Nutuk’ta özellikle teşekkür ettiği telgraf memuru Hamdi Bey’in hayatından esinlenen ve&nbsp;Millî Mücadele’nin seyrini değiştiren gizli haberleşme ağını anlatan bir film. 😱 Korku Takvimi: Amerika’dan en iyi korku filmi ödülü aldığını iddia eden bir yerli yapım. Ülke bizzat takdim etmiş gibisine. 🐜 Ağustos Böceği ve Karınca / Jumper. Treasure Hunting 3D: “Çocukları salonlara çekelim” filmi. 👹 Mefrun: Vahşeti Cin: Haftanın yerli cin filmi. 🤲 Zehirli Tohumlar: Ölüm Yolu: Dini alet eden bir korku filmi daha. 👵🏼 Vortex: Gaspar Noe'nin yeni filmi. Haftanın en iyisi. <a fr-original-style="" href="https://www.filmarasidergisi.com/vortex/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Eleştiri yazımız burada.</a> 🙃 Kaygısız Baş: İstanbul’daki işinden kovulup Kapadokya’daki ailesinin yanına dönen bir adam hakkında komedi.

Nutuk ile ilgili hikayeler