<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Kaset skandalında tutuklama: İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, FETÖ'nün kripto haberleşme programı "ByLock" kullanıcısı olan ve İstihbarat Daire Başkanlığı'nda görevliyken 2016'da ihraç edilen Ü.Y'nin Ankara'da düzenlenen operasyonla evinde saklandığı gizli bölmede yakalandığını duyurdu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kimdir? Eski CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ile bazı siyasetçilere ait olduğu iddia edilen müstehcen içerikli görüntülerin internet üzerinden yayımlanması, ses ve görüntülerinin kayda alınmasına ilişkin soruşturmalarda adı geçen Ü.Y'nin çeşitli suçlardan aranma kaydı bulunuyor.</li></ul>

Spektrum

Canlı Gündem

CHP’nin 38. Olağan Kurultayı, “İkinci Yüzyılda Demokrasi ve Birlik” sloganıyla 4-5 Kasım’da Ankara’da düzenlendi. 81 ilden gelen 1367 kurultay delegesi, Cumhuriyet’in ve partinin 100. yılında yeni genel başkanı ve yeni parti yönetimini seçti. Cumartesi günü yapılan seçimde CHP'nin yeni&nbsp;Genel Başkanı Özgür Özel oldu. Özel, ikinci turda 812 oy aldı. Sonuç, CHP’de&nbsp;“değişim hareketinin kazandığı” şeklinde yorumlandı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bilgi notu: Özgür Özel, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk siyasi partisi CHP'nin Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Deniz Baykal, Hikmet Çetin, Altan Öymen ve Kemal Kılıçdaroğlu'ndan sonra 8. Genel Başkanı oldu.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte: 60 üyeli Parti Meclisi (PM) ve 15 üyeli Yüksek Disiplin Kurulu'nun seçildiği dün gerçekleştirilen kurultay ise, bültenin hazırlandığı saat 01:00 itibarıyla henüz tamamlanmadı.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler yaşandı?&nbsp;</h2><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun önerisini kabul eden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, oybirliğiyle Divan Başkanı&nbsp;oldu. İmamoğlu konuşmasında, "Bu kurultay, milletimiz, devletimiz ve partimiz adına tarihi bir kurultay olacak. Bu kurultay, sadece CHP kurultayı değil, Türkiye muhalefetinin toptan şekilleneceği bir Kurultaydır" ifadelerini kullandı. İmamoğlu’nun bu sözleri, "değişim mesajı" olarak yorumlandı.İmamoğlu'nun ardından konuşan Kılıçdaroğlu, "İş, adayın seçilmesine gelince hepinizin malumu olan masadan kalkmalar ve masaya yeniden dönmeler geldi. Sırtımdaki hançerlerle seçime girmek zorunda kaldım! Yükümüz ağırdı. Beni asıl üzen, sırtımdaki yük değildi, sırtımdaki hançerlerdi!"&nbsp;dedi. Kılıçdaroğlu'nun bu sözlerinin İYİ Parti lideri Meral Akşener'e yönelik olduğu vurgulanırken konuşmasında isim vermemesi tepki topladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan:&nbsp;BBC Türkçe'den Ayşe Sayın, Kılıçdaroğlu'nun Kurultay'daki konuşmasında 2023 seçimlerine yönelik bir özeleştiri yapmasının beklendiğini; ancak bu özeleştiriyi yapmaması nedeniyle de tepki çektiğini ifade etti.&nbsp;</li></ul>Eski CHP PM üyesi Örsan Öymen, CHP Kurultayı sırasında yeterli oyu toplayamadığı gerekçesiyle adaylıktan çekildi. Öymen, Kurultay'da yaptığı konuşmasında, partisinin sağa kaydığını ve Kılıçdaroğlu'nun "sol" ile "hayırseverliği" birbirine karıştırdığını savundu. Öymen, Kılıçdaroğlu'nun "Seçime sırtımda hançlerle girdim" sözleri için ise "12 seçim kaybedildi. Hepsinde mi sırtından hançerlendi? 13 yılda 12 seçim kaybedilmesi, buna rağmen genel başkanlık koltuğunda oturmak nasıl açıklanabilir?"&nbsp;diye konuştu.</div>CHP’de genel başkanlık seçimi ilk kez ikinci tura kaldı. İlk turda Özgür Özel 682, Kemal Kılıçdaroğlu 664 oy aldı. 18 oy geçersiz, 2 oy ise boş çıktı. Hiçbir aday genel başkan seçilmek için gerekli olan 1366 delegenin salt çoğunluğunun oyunu alamadığı için&nbsp;seçim ikinci tura&nbsp;kaldı. CHP'de genel başkanlık seçimi ilk kez ikinci tura kaldı.&nbsp;Özel ikinci turda oylarını 130 artırarak 812 oyla CHP'nin yeni genel başkanı oldu. Kılıçdaroğlu’nun oyları ise 536’ya geriledi. Bu sonuç, ilk turda Kılıçdaroğlu’na oy veren 130'ya yakın delegenin, ikinci turda Özel’e oy verdiğini ortaya koydu.<div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kılıçdaroğlu, ikinci turda oyunu kullandıktan sonra sonuçları beklemeden, salondan ayrıldı.</div><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne dedi?&nbsp;</h2>CHP'nin yeni Genel Başkanı Özgür Özel, galibiyetinin ardından yaptığı konuşmada delegelerin hepsinin oyunu kendine vermiş kabul ettiğini söyledi. Özel, "Hayatımın en büyük gururunu yaşıyorum" dedi. Özgür Özel konuşmasının devamında şunları söyledi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Yerel seçim sürecine odaklanacağız. Buradan 1.5 milyon üyemize diyorum ki; yaşadığımız üzüntüyü telafi etmek, ikinci yüzyıla zaferle girmek için yarından itibaren seferberlik ilan ediyorum.&nbsp;İlk ziyareti Hatay'a yapacağım. Hep gündemde tutacağım dedim. Söz veriyorum. İkinci ziyaretim Osmaniye'ye olacak. Söz verdim, geliyorum. Bugün burada zafer CHP'den bir adayın, ekibin değil. Bugünkü zaferin galibi bütün CHP'lilerdir. Yolumuz, yolunuz açık olsun."</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl yorumlandı?&nbsp;</h2><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Değişmiyor algısı kırıldı"</h3>BBC Türkçe'den <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/cldpwd7yge7o" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Sayın haberinde</a>, Kurultay sonucuyla Kurultay sonucuyla, "CHP’de hiçbir şey değişmiyor" algısının kırıldığını, değişimin "ertelenemez" olduğunu ortaya koyduğunu yazdı. Kılıçdaroğlu ile seçim kazanma umudunu yitiren CHP tabanının da yerel seçimlerde sandığa daha istekli gideceğinin dile getirildiğini söyleyen Sayın, "Sonuçlar, 'Kurultaylarda genel başkan değişmez' görüşünü artık CHP için geçersiz kıldı. 'İstanbul’u alan kurultayı da alır' görüşünü savunan 'değişimcileri' de haklı çıkardı" ifadelerini kullandı.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Özel, kendisine destek verseler de CHP'de 'yıpranmış' olarak nitelendirilen isimlere PM listesinde yer vermeyeceğini, genç ve yeni isimlerden oluşan bir kadro kuracağını açıkladı. Genel başkanlık seçiminin sonucunun, PM'ye de yansıması bekleniyor. Bu durum, Özel ve ekibinin yerel seçimlerde belediye başkan adaylarını da belirleyeceği anlamına geliyor.</div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">CHP’deki değişim, partinin 'seçim işbirliği ve ittifak girişimleri' açısından da elini rahatlatabilir.</div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kılıçdaroğlu’nu partiyi 'sağa çekmekle' eleştiren 'değişimcilerin', ittifak tercihlerine 'sol'dan başlaması da sürpriz olmayacak."</div></blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"İkinci turda kaybettiği seçimler yılı"</h3>T24'ten <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/yazarlar/gokcer-tahincioglu-yuzlesme/chp-de-13-yillik-kilicdaroglu-donemi-secim-sandiginda-degil-kurultay-sandiginda-kapandi-ozel-imamoglu-donemi-basladi,42139" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gökçer Tahincioğlu konuya ilişkin yazısında</a> Kılıçdaroğlu'nun Kurultay'daki yenilgisini İsmet İnönü'nün 1972'de Bülent Ecevit'e yenilmesine benzetti. Tahincioğlu, Özel'in Kılıçdaroğlu'nun karşısına "bir sürpriz" olarak çıktığını vurgularken Özgür Özel'in kazanmasında İmamoğlu'nun desteğinin önemini de vurguladı. Tahincioğlu şunları söyledi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Kaybettiği seçimlere rağmen genel başkanlığı sürdüren, tarihi önemdeki 14 Mayıs seçiminde ilk kez cumhurbaşkanı adayı olan ve kaybeden, sağ politikalar yürütmekle suçlanan Kılıçdaroğlu, kaderin garip bir tecellisi, genel başkanlığı ikinci turda kaybetti. 2023 yılı Kılıçdaroğlu için ikinci turda kaybettiği seçimler yılı oldu.Özel’in başarısını ayrıca konuşmak lazım. İmamoğlu ile birlikte yeni dönemde CHP’yi şekillendirecek olan Özel, işe genel merkez kadrolarından başlayacak. Birlikte hareket ettiği isimler belli. Özel’in PM seçiminde de genel başkan seçilmesinin etkisiyle büyük başarı kazanması bekleniyor. Artık ana muhalefet partisinde yeni bir dönem başlıyor."</blockquote>

Aposto Gündem

CHP'nin yeni Genel Başkanı Özgür Özel oldu. Özel, ikinci turda 812 oy aldı. Sonuç, CHP’de “değişim hareketinin kazandığı” şeklinde yorumlandı.

Ana muhalefetin yeni lideri Özgür Özel

İzmir 1'inci bölge; Balçova, Buca, Çeşme, Gaziemir, Güzelbahçe, Karabağlar, Karaburun, Konak, Menderes, Narlıdere, Seferihisar, Selçuk, Torbalı ve Urla ilçelerini kapsıyor. 14 Mayıs seçiminde 14 milletvekili bu bölgeden seçilecek.2018 genel seçiminde CHP %41.26, AK Parti %28.54, HDP %12.47, İYİ Parti %10.53, MHP %5.84 ve Saadet Partisi %0.79 oranında oy almıştı. Bu sonuçlara göre TBMM'ye CHP’den 7, AK Parti’den 4; HDP, İYİ Parti ve MHP’den 1’er milletvekili seçildi.Seçimde Millet İttifakı %52.58, Cumhur İttifakı %34.39 oranında oy almıştı. Torbalı’da AK Parti birinci gelirken diğer bütün ilçelerde CHP önde bitirişti.&nbsp;14 Mayıs seçiminde öne çıkan adaylar:<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">AK Parti</h2>Listenin ilk sırasında Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Kasapoğlu yer alıyor. Kasapoğlu, 2009’da Başbakanlık Müşavirliği’ne atanmasının ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığında çeşitli görevler üstlendi.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1683738831987.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" alt="kasapoğlu" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Listenin 2'nci sırasında AK Parti MKYK üyesi Mahmut Atilla Kaya yer alıyor. Kaya, AK Parti Genel Sekreter Yardımcılığı yapmanın yanında İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanvekilliği ve Adalet Komisyonu üyeliği yapmıştı.Sabah yazarı Şebnem Bursalı ise listenin 3'üncü sırasında yer alıyor. Bursalı, AK Parti ve FETÖ’nün ilişkileri bozulmaya başladığında FETö’yü eleştirmeye başlamış ama 2012 yılında Pensilvanya’da Fethullah Gülen’le çekildiği fotoğrafı gün yüzüne çıkmıştı.Listenin 4'üncü sırasında kumpas davalarından dolayı 41 ay cezaevinde yatmış olan Mehmet Ali Çelebi var. Çelebi, Ocak 2021’de yeterince Atatürkçü olmadıklarını neden göstererek CHP’den ayrılmış ve AK Parti’ye geçmişti.&nbsp;6'ncı sırada yer alan Savcı Sayan, 2006-2009 yılları arasında İzmir Çağdaş Romanlar Derneği Başkanlığı ve 2009-2011 yılları arasında İzmir Romanlar Federasyonu Kurucu Başkanlığı yaptı. Deniz Baykal döneminde CHP'de siyaset yapan, daha sonra AK Parti'ye geçen Sayan, milletvekili adayı olmak için Ağrı Belediye Başkanlığı görevinden istifa etmişti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">CHP</h2>Listenin ilk sırasında gazeteci ve siyaset bilimci Yüksel Taşkın yer alıyor. Eski Taraf yazarı Taşkın, FETÖ sempatizanı olmakla itham edilse de iddiaları reddediyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1683738848262.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" alt="taşkın" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Listenin 2'nci sırasında CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Tuncay Özkan yer alıyor. Özkan, 25 ve 26. Dönemde İzmir Milletvekili seçilmiş ve Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu Üyeliği yapmıştır. Ergenekon soruşturmasında 2008’de tutuklanmış ve 2014’te tahliye edilmişti.&nbsp;3'üncü sırada yer alan Sevda Erdan Kılıç, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Gezi eylemlerine katılanları hedef alarak "sürtük" demesi hakkında suç duyurusunda bulunmuş ve bu nedenle ölüm tehditleri aldığını belirtmişti.Listenin 4'üncü sırasında TBMM Çevre Komisyonu CHP Sözcüsü Murat Bakan yer alıyor. Bakan, Aralık 2016’dan beri teröristler tarafından kaçırılan asker ve polislerin kurtarılması için dönemin başbakanı Binali Yıldırım, Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a yazılı soru önergesi vermiş ama konuyla ilgili hiçbir şey yapılmamıştı.&nbsp;DEVA Partisi İzmir İl Başkanı Seda Kaya 6'ncı ve Demokrat Parti Genel İdare Kurulu Üyesi Haydar Altıntaş 7'nci sırada yer alıyor. Listenin sekizinci sırasında ise CHP Parti Meclis üyesi olarak Doğu ve Güneydoğu/Doğu Masası Koordinatörlüğü ve Saha Çözüm Masası Koordinatörlüğü yürüten Devrim Barış Çelik bulunuyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İYİ Parti</h2>Listenin ilk sırasında İYİ Parti Millî Savunma Komisyonu Üyesi Dursun Müsavat Dervişoğlu,&nbsp;2'nci sırasında İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanı Ümit Özlale yer alıyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1683738868904.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" width="550" alt="müsavat" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Listede bulunan diğer adaylar ise Öztürk Keskin, Ülkü Doğan, Ali Topçu, Figen Yıldırım ve Lütfü İlteriş Öney.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">MHP</h2>Listenin ilk sırasında Tarım, Orman Ve Köyişleri Komisyonu Başkanvekili Hasan Kalyoncu&nbsp;yer alıyor. Kalyoncu, Ülkü Ocakları Eğitim ve Kültür Vakfı'nda, Türk Eğitim Sen'de ve Türkiye Kamu Çalışanlar Vakfı'nda yöneticilik yapmıştı.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1683738945281.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.15" width="550" alt="kalyoncu" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Listenin 2'nci sırasında ise MHP Genel Sekreter Yardımcısı Bahadır Bumin Özarslan yer alıyor.&nbsp;Listede bulunan diğer adaylar ise Cihan Aslan, Selahattin Şahin ve Ufuk Aksoy.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeşil Sol Parti</h2>Parti, bölgede sadece üç milletvekili adayı gösterdi.Devrimci Parti Genel Başkanlığı yapmış Burcugül Çubuk&nbsp;listenin ilk sırasında yer alırken Abdulmecit Yıldırım&nbsp;2'nci ve Semra Kıratlı&nbsp;3'üncü sırada yer alıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1683739012352.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" alt="çubuk" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Emek ve Özgürlük İttifakı'ndaki Türkiye İşçi Partisi, bu bölgede milletvekili adayı çıkarmayarak YSP'yi destekledi.&nbsp;

İzmir birinci bölgede hangi parti kimi aday gösterdi?

İzmir birinci bölge: 2018 sonuçları, öne çıkan adaylar

Cumhuriyet tarihine bakarak Türkiye’nin iki taşıyıcı kolonunu, kurucu parti CHP’nin içinden 1940’larda doğan merkez sağ ve merkez sol olarak düşünebiliriz. Bu iki siyasi akımın laik ve demokratik anayasal düzeni, hukuk devleti ilkelerini zorlamadan makul sınırlar içerisinde hareket etmesinin, kurucu değerlerle çatışma içinde olmamasının ve kriz dönemlerinde uzlaşabilmesinin de istikrarın ve toplumsal barışın anahtarı olduğunu söyleyebiliriz. Bu iki taşıyıcı kolondan biri özünden uzaklaştığı, laik demokratik anayasal düzeni tehdit eden politikalar izlemeye başladığı zaman da ülkenin temelinin zarar gördüğünü iddia edebiliriz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Merkez sağın yok oluşu</h2>Türkiye’de merkez sağ, 2001 kriziyle deyim yerindeyse öldü, canlanma emareleri gösterdiği anda da AK Parti tarafından “başarıyla” yutuldu. Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi gibi köklü merkez sağ partilerin tabanı AK Parti tabanının içinde eritildi. Bu partilerin ülkenin batısında yaşayan seküler tabanının bir kısmı ise ister istemez CHP’ye ya da MHP’ye eklemlendi.HAS Parti ile yola çıkan Numan Kurtulmuş ya da “gelecek vaat eden Demokrat Parti lideri” Süleyman Soylu gibi isimler, iktidara yönelik çok ağır sözlerine rağmen henüz tabanlarını genişletemeden AK Parti kadrolarına dahil edildi. &nbsp;AK Parti ise özellikle 2010’lardan itibaren merkez sağ çizgisinden uzaklaştı ve giderek otoriterleşti. Hukuk devleti ilkelerini çiğnemeye başladı. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçmeden önceki dönemde Siyasal İslam, iktidarın yol haritasını belirliyordu.Merkez sağda oluşan boşluğu doldurmanın pek çok heveslisi olsa da ekonomik refahın görece iyi olduğu yıllarda pür ideolojik söylemlerle merkez sağa yerleşmek ve AK Parti’den merkez sağın tabanını geri almak mümkün olmuyordu. &nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Önce merkez sol döndü</h2>AK Parti’nin merkez sağı tamamen kendisinde konsolide ettiği ve Siyasal İslam’ın belirleyici olduğu yıllarda merkez sol da Deniz Baykal liderliğindeki CHP’de kimlik politikalarına sıkışmıştı. Sosyal demokrasiden uzaklaşan CHP şehirlerin dışına, muhafazakarlara, Kürtlere, işçi sınıfına açılamıyor, “düzen bekçiliğinden” öteye gidemiyordu.CHP’deki lider değişikliği ise partide bir kıpırdanmaya yol açmıştı. Parti oylarını belirgin şekilde artıramasa da kimlik politikalarının ve düzen bekçiliğinin ötesine geçerek sosyal demokrat kimliğini yeniden hatırlıyordu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İYİ Parti'nin doldurduğu boşluk</h2>Sistem değişikliğinin ardından ise MHP ile kurulan ittifakın neticesinde otoriter bir Türk-İslam sentezi iktidardaki hâkim ideolojiye dönüştü. Rabia işaretleri yerini bozkurta bırakmıştı. 2017’deki anayasa referandumunda yeni sistemin onaylanması muhalefet tarafından engellenemese de o referandumun “hayır” cephesi, büyük oranda bugünkü Millet İttifakı’nın temelini oluşturdu.Tam da bu esnada İYİ Parti, MHP’nin AK Parti ile ittifakına ve parlamenter demokrasiden otoriter bir başkanlık sistemine geçilmesine itiraz eden MHP’lilerin öncülüğünde kuruldu. Lideri Meral Akşener’in “kalkınmacı, milliyetçi ve demokrat” olarak tarif ettiği İYİ Parti’nin içinde bir ülkücü, bir de merkez sağ olmak üzere iki ayrı kanat göze çarpıyordu. Parti, Kemal Kılıçdaroğlu’nun milletvekili transferi desteğiyle girebildiği 2018 seçiminde, kurulduktan sadece 8 ay sonra yaklaşık 5 milyon insanın, seçmenlerin %10’unun oyunu almayı başarmıştı.Kamuoyu araştırmaları, İYİ Parti’nin seçimde hem AK Parti’den, hem CHP’den, hem de MHP’den neredeyse eşit oranda oy çektiğini gösteriyordu. Merkez sağın İYİ Parti ile yeniden canlandığı yorumları yapılıyordu. Parti, eski merkez sağın oylarının bir kısmını kendisinde toparlamış, merkez sağa oy vermeye yaşı yetmemiş seküler milliyetçi genç bir kitleyi, yepyeni bir sosyolojiyi de kazanmıştı.Millet tanımını ırk değil, ortak kültür ve tarih üzerinden yapan Akşener, seçimden sonraki ilk konuşmasında eski Cumhurbaşkanı ve Doğru Yol Partisi lideri Süleyman Demirel’den alıntılar yapmış ve “merkezdeki boşluğu doldurduklarını” söylemişti.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İYİ Parti'nin iki kanadı</h2>İYİ Parti’nin 2019 yerel seçiminde Millet İttifakı’nı sürdürme politikası, büyükşehirlerin CHP’li adaylar tarafından kazanılmasının da önünü açtı. Eylül 2020’deki Olağan Kurultay’da parti içinde yaşanan liste mücadelesi, ülkücü kanat ile merkez sağ kanat arasındaki rekabetin kızıştığını gösteriyordu. Bir tarafta Koray Aydın, Yavuz Ağıralioğlu gibi milliyetçiler, bir tarafta Aytun Çıray, Aylin Cesur, Durmuş Yılmaz gibi merkeze yakın isimler vardı.&nbsp;CHP ile ittifak yapılmasına karşı çıkan Ümit Özdağ’ın 2021’de partiden istifa etmesi ve ardından Zafer Partisi’ni kurması ile bir grup ülkücü partiden ayrılmış olsa da Akşener, bugüne dek bu iki kanat arasındaki dengeyi büyük oranda korumayı başardı.Zafer Partisi, İYİ Parti’nin önüne geçemedi, kitle partisi olamadı, radikal milliyetçi, reaksiyoner, sığınmacı karşıtlığı odaklı bir parti olarak kaldı. İYİ Parti, Altılı Masa’nın iki büyük kurucusundan biri olarak geçiş döneminin yol haritasının ve güçlendirilmiş parlamenter sistemin anayasasının hazırlanmasında önemli bir rol oynadı.Bu süreçte Altılı Masa’nın “noter masası olmadığını”, hiçbir dayatmayı kabul etmeyeceğini sık sık dile getiren Akşener, kimse fark etmese de Ocak 2023’te yaptığı bir konuşmada “Kurt Kaya elini çöz” cümlesini sloganlaştırdı. Çin ordusuna karşı savaşırken kendisini feda ederek zaferi getiren Yüzbaşı Işbara Alp’in askeri Kurt Kaya’nın hikayesi, belki de gerekirse partinin ittifaktan ayrılabileceğinin haberini veriyor, Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığını asla kabul etmek istemeyen ülkücü kanada göz kırpıyordu.2 Mart Perşembe günkü Altılı Masa toplantısında beklenen patlama yaşandı. Akşener’in adayın belirlenmesi için kamuoyu araştırması yapılması teklifi reddedildi, Kılıçdaroğlu’nun adaylığı bir anda 5’e karşı 1 oyla onaylandı. Akşener de ertesi gün tüm Türkiye’nin gündemine bomba gibi düşen konuşmasını yaptı. Akşener, kendi tabanının merkeze yakın kanadından büyük bir tepki gördü. Ülkücü kanadın ise yüzü gülüyordu.Sonraki günlerde yaşananları hepimiz biliyoruz. Kılıçdaroğlu’nun adaylığı dayatılmış olsa da mevcut iktidardan kurtulma, ittifakı bozmama ve parlamenter sisteme geçme isteği, parti çevresinde de bütün diğer hassasiyetlerden daha ağır basıyordu. Kriz, Akşener’in halkın teveccühü sebebiyle aday olarak görmek istediğini söylediği Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak görevlendirilmesi formülüyle aşıldı. Akşener, bu sefer de ne olursa olsun değişimden yana olan merkeze yakın kanadın, seküler gençlerin desteğini yeniden kazanmıştı.İYİ Parti lideri, dün akşamki HaberTürk yayınında da krizi derinleştirmek yerine seçimi mutlaka kazanmak isteyen bir tonda konuştu. Bütün gücüyle çalışacağının sözünü verdi. Kılıçdaroğlu’nun kazanacağından emin olduğunu, bu yüzden milletvekili adayı olmayacağını ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak atanacağını ifade etti. CHP’nin HDP ile görüşmesinin HDP “Masa’ya getirilmediği sürece” kendileri açısından sorun olmayacağını da dile getirerek Kılıçdaroğlu’nun önünü açtı.Millet İttifakı, çok büyük bir eşiği liderlerin sağduyusu ve tabanın değişim baskısı sayesinde kayıpsız atladı. “Demokrasilerde çareler tükenmez” lafının doğruluğu bir kere daha ispat edildi.&nbsp;Kılıçdaroğlu’nun adaylığının açıklandığı gün CHP Genel Merkezi’nin bahçesindeydim. Çok büyük bir coşku ve zafere kesin bir inanç vardı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Millet İttifakı: Merkezin inşası</h2>Yaşananlar, Millet İttifakı’nın seçimi kazanması hâlinde Türkiye’nin merkez sağındaki büyük boşluğun İYİ Parti tarafından doldurulacağının da işaretlerini veriyor. Millet İttifakı bu hâliyle, bir seçim ittifakının ötesinde, yepyeni bir siyasi merkez olma iddiası taşıyor. Seküler-muhafazakâr kutuplaşmasını sona erdirme fırsatını elinde bulunduruyor.İttifakın kazandığı, verilen sözlerin tutulduğu ve parlamenter demokrasiye geçildiği senaryoda, yani bundan yıllar sonra Millet İttifakı misyonunu tamamladığında, Türkiye’de siyaset baştan tanımlanmış olacak. Kurallar ve sınırlar baştan belirlenecek, bugünün ittifak ortakları o günün en büyük rakiplerine dönüşecek. Siyasetin merkezinde Millet İttifakı'nın ortakları yer alacak, diğer partiler bu merkezin sağ ve sol uçlarına yerleşecek.&nbsp;Bu senaryoda ülkenin taşıyıcı iki kolonunun merkez solda CHP, merkez sağda İYİ Parti olması, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyasetten çekilmesi ve AK Parti’nin parçalanması ihtimalleri ufukta beliriyor. Henüz beklenen sıçramayı yapamadığı görülen ittifakın diğer partilerinin muhafazakâr oyları çekmesi, (DEVA Partisi de AK Parti sonrası Türkiye'de merkez sağın önemli temsilcilerinden biri olma potansiyeli taşıyor), MHP’nin de reaksiyoner bir parti olarak kalması oldukça olası gözüküyor.&nbsp;Bunun için de Akşener’in ve İYİ Parti’nin girdiği merkez sağı yeniden canlandırma yolundan hiç sapmaması, ANAP’ın ve DYP’nin oylarını AK Parti’den geri alırken seküler, milliyetçi ve demokrat genç şehirli sosyolojisinin temsilcisi olmayı sürdürmesi büyük önem taşıyor. Yolu bu kadar net olan Akşener’den de kırılma anlarında hassasiyetlerini tamamen bir tarafa bırakmasını ve kırk yıllık CHP’li gibi davranmasını beklememek gerekiyor.Şimdi ayrıca, bu gibi krizlerin yönetimde istikrarsızlık yaratacağını düşünebilecek ve Millet İttifakı'ndan cayabilecek kararsız seçmenlere yaşananın demokrasilerde normal olduğunun, farklı toplumsal kesimlerin hassasiyetlerinin liderler tarafından tartışılmasının ve bir orta noktada uzlaşılmasının istikrarsızlık değil, gerçek istikrarı sağlayacağının anlatılması önem taşıyor. &nbsp;

Millet İttifakı siyasetin merkezi olma potansiyeli taşıyor. 

Yeni bir merkezi inşa etmek

• CHP'nin eski Genel Başkanı ve Antalya Milletvekili Deniz Baykal 84 yaşında vefat etti. Çarşamba günü Antalya'da defnedilmesi beklenen Baykal için salı günü TBMM'de tören yapılacağı bildirildi.

Eski Devlet ve Kültür Bakanı ve milletvekili, CHP üyesi Fikri Sağlar’ın bir televizyon programında “Türbanlı hakim karşısına gittiğimde adaleti savunacağı konusunda kuşkum var. Bazıları militanca ve ideolojik takıyor. Bununla mücadele edilmeli,” ifadelerini kullanması, başörtüsü meselesini yeniden siyasetin gündemine soktu. Sağlar hakkında “halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” suçundan soruşturma başlatıldı.<ul><li>Türkiye’de başörtüsü tartışması: 12 Eylül 1980 darbesi sonrasında çıkarılan “kamuda kılık kıyafet yönetmeliği” ile kamu çalışanlarının başörtüsü takması yasaklandı. 28 Şubat post-modern darbe sürecinde başörtülü kadınlara yönelik yasaklar zirve yaptı. Başörtülü öğrenciler üniversitelere alınmadı, ikna odalarında örtülerini çıkarmaları konusunda baskıya maruz kaldı. 1999 yılında ilk başörtülü milletvekili seçilen Fazilet Partili Merve Kavakçı’nın TBMM Genel Kurulu’nda yemin etmesi engellendi. AK Parti’nin hükümete gelişi de yasaklarda ani bir yumuşama sağlamazken 2007’de YÖK yönetimindeki değişimle üniversitelerdeki yasağın kalkmasının önü açıldı. 2013’teki yasal düzenlemeyle kamu personelleri için uygulanan yasak kaldırıldı. Aynı yıl, 4 AK Partili kadın milletvekili başörtüsüyle TBMM Genel Kurulu’na katılım sağlamaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZjMxYTY0OTA5NzBlMDAwNzMzZGQyMSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LmFsamF6ZWVyYS5jb20udHIlMjUyRmRvc3lhJTI1MkZ0dXJraXllZGUtYmFzb3J0dXN1LXlhc2FnaS1uYXNpbC1iYXNsYWRpLW5hc2lsLWNvenVsZHU="">başladı.</a> Deniz Baykal yönetimindeki ana muhalefet partisi CHP’nin başörtüsü konusundaki yasakçı bakışı ise Kemal Kılıçdaroğlu’nun “yeni CHP” söylemiyle özgürlükçü bir çizgiye kaydı. &nbsp;</li><li>“Bir Başkadır” etkisi ve kadınların hayatı: Geçtiğimiz aylarda Netflix’te yayına giren Bir Başkadır adlı dizi, “şehirli seküler” bir kadının “taşralı başörtülü” başka bir kadına karşı hissettiği önyargıyı ve karmaşık hisleri yansıtıyordu. Dizi, toplumun farklı çevrelerinden insanların kendilerine bir ayna tutmasını sağlamış, başörtüsü meselesini siyasi bağlamdan ayırarak konunun sosyolojik bir gerçeklik olduğunu hatırlatmıştı. Oysa bu son tartışma, konuyu yeniden siyasi bağlamın bir parçası hâline dönüştürdü. Başörtüsü tartışmalarının din, vicdan ve hayat tarzı özgürlüğünü kadınların hayatı üzerinden tartışmaya açtığı, başörtülü bir kadınla benzer inanç veya ideolojideki bir erkeğin hayatını ise hiç etkilemediği yine atlandı. &nbsp;</li><li>Erdoğan’dan tepki: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sağlar’a “bu zat artık bu çağda yaşamıyor, çok gerilerde kaldı” ifadeleriyle tepki gösterdi. “Bu ne yazık ki CHP zihniyetinin faşizan anlayışının geçmişte olduğu gibi bugüne yansımasıdır.” diyen Erdoğan, “Eğer tarlada çiftçi olursan başörtüsü meşrudur. Ama bir üniversitede olursan başörtüsü yasaktır. Böyle bir mantık vardı. İnsanın giyimine kuşamına göre değerlendirmeye kalkacak olursak bunu bir defa kalkıp da bir demokrasi, fikir ve inanç özgürlüğü olarak anlatmak mümkün değildir.” ifadelerini kullandı. Erdoğan’ın “Öyle kalkıp da Bay Kemal yanına iki tane başörtülü alıp bununla milleti aldatma sürecini de bir kenara bıraksın. Geçin o işleri.” cümlelerinden sonra başörtülü CHP Parti Meclisi üyesi Sevgi Kılıç için “vitrin mankeni” benzetmesi yapması tepki topladı. &nbsp;</li><li>Kılıçdaroğlu’ndan tepki:&nbsp;CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Sağlar’a “Böyle bir ayrımcılığı asla kabul etmiyor ve doğru bulmuyorum. Çağın neresindeyiz biz? Kişi başörtüsü takar takmaz. Bu onun tercihidir,” ifadeleriyle tepki gösterdi. Başörtüsü tartışmasının gündemden çıkması gerektiğini savunan Kılıçdaroğlu, Erdoğan’a da “Ne demek vitrin mankeni? Dönüp bir kendisine baksın bakalım. Ben Erdoğan’ın bütün başı örtülü kadınlardan açık ve net özür dilemesini bekliyorum,” sözleriyle yüklendi. &nbsp;</li><li>Sağlar’ın cevabı:&nbsp;Eleştirilerin ardından “düşüncelerinin bağlamdan kopartılarak çarpıtıldığını” ifade eden Sağlar, “Türban ile ilgili eleştirilerim herhangi bir inancı aşağılamaya ya da küçük düşürmeye yönelik değil, türbanı kullanarak İslam dinini siyasal amaçlarına alet edenlere yöneliktir,” cümleleriyle kendini savundu. &nbsp;</li><li>Kimlik politikalarına sıkışmak: Türkiye’de sayısal olarak çoğunluktaki muhafazakâr insanların, konjonktürün değişmesi hâlinde kendilerine yönelik yasakçı zihniyetin yeniden egemen olması konusunda endişeleri bulunuyor. CHP yönetimi bunun farkında olduğunu söylemleriyle belli etse de parti içindeki aykırı sesler muhafazakâr kitlelerdeki endişenin giderilememesine sebep olabiliyor. Siyaseten etkili her bireyin “Yaptığım muhalefet, muhalif olduğum şeyi güçlendiriyor mu, zayıflatıyor mu?” sorusunu kendisine daima sorması gerekiyor. Aksi hâlde, Türkiye gazetesi yazarı Prof. Dr. Kemal İnat’ın Sağlar’a sorduğu, “Söylediklerinizden, başörtülü birinin sizin zihniyetinize sahip bir hâkim karşısına çıktığında o hâkimin “adaleti yerine getireceği konusunda kuşku duyması” gerektiğini mi anlamamız gerekiyor?” <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZjMxYTY0OTA5NzBlMDAwNzMzZGQyMSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm0udHVya2l5ZWdhemV0ZXNpLmNvbS50ciUyNTJGeWF6YXJsYXIlMjUyRnByb2YtZHIta2VtYWwtaW5hdCUyNTJGNjE2OTMzLmFzcHg="">sorusu,</a> uzun bir süre daha sorulacağa benziyor.</li></ul>

Deniz Baykal ile ilgili hikayeler