<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mutlaka göz atın</h3>🤖 Neye şaşırdık?&nbsp;Elon Musk, X'in ücretli kullanıcılara sunduğu Grok'un görsel oluşturma aracını "dünyanın en eğlenceli yapay zekası" diye tanıttı. Ancak platformdan gelen yanıltıcı, şiddet içeren ve telif haklarını ihlal eden ilk görselleri herkes aynı derecede eğlenceli bulmadı. Yapay zeka dünyasından son gelişmeleri Quando AI'da <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/elon-muskin-eglence-anlayisi-grokun-filtresiz-gorselleri" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">okuyabilirsiniz</a>.🧮 Ne öğrendik?&nbsp;Türk-Alman Üniversitesi'nden iktisatçı Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu'nun yeni araştırması, Türkiye’de maaşların asgari ücrete yaklaştığını ve bu durumun gelir dağılımında ciddi sorunlara yol açarak ekonomik refahı tehdit ettiğini ortaya koyuyor. İş dünyasına ve piyasalara yön veren raporları Pareto İçgörü'de <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/coklu-asgari-ucret-sistemi-cozum-olabilir-mi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bulabilirsiniz.</a>📱 Son olarak:&nbsp;Aposto'nun <a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/wy9OAfzaXqRC?c=KsydB8N4MrH0y4m-nK-4q&sub=5f69b965107c560007694bab&s=email" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank" title="">LinkedIn</a> ve <a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/0pEGC38LwErj?c=KsydB8N4MrH0y4m-nK-4q&sub=5f69b965107c560007694bab&s=email" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank" title="">YouTube</a> hesabını takip etmeyi unutmayın!

Pareto Sürdürülebilirlik

Nature dergisinde bu hafta yayımlanan, yakın dönemdeki deniz yüzeyi sıcaklık trendlerinin incelendiği bir araştırmanın yazarları, iklim krizini tersine çevirmek için küresel çapta hızlı, koordineli ve iddialı adımlar atılmaması hâlinde bu neslin Büyük Set Resifi'nin yok oluşuna tanıklık edeceği&nbsp;uyarısında bulundu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Avustralya’nın kuzey doğusunda, 344.400 kilometrekarelik bir alanı kaplayan ve dünyadaki mercan resiflerinin en büyüğü olan Büyük Set Resifi, İrlanda ve Büyük Britanya’nın yüzölçümünden daha büyük bir alana yayılıyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dördüncü kitlesel ağarma</h2>Isı stresiyle dokularında yaşayan renkli ve yararlı algleri kendilerinden uzaklaştıran mercanlar solgunlaşıyor, yumurtlama yetenekleri sınırlanıyor ve açlık, hastalık gibi risklere karşı savunmasız hâle geliyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/7/5/1723219478720.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.52" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: GreenpeaceABD’nin Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) ve Uluslararası Mercan Resifleri Girişimi Nisan ayında yaptıkları ortak açıklamada mercan ağarması olarak bilinen bu durumun son 30 yılda dünya genelinde dördüncü kez yaşandığı, 54 ülke ve bölgedeki mercan resiflerinin ağardığı belirtilmişti. Avustralya’dan akademisyenlerin yayımladığı bu yeni çalışmada da bu gidişle Büyük Mercan Resifi’nde her yıl ağarma yaşanabileceği ve bu durumun dünyanın en büyük doğa harikalarından biri olarak anılan resifin ekolojik işlevini ve evrensel değeri üzerinde daha büyük tehdit oluşturacağı vurgulandı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Denizlerin yağmur ormanları</h2>Küresel Mercan Resifleri İzleme Ağı (GCRMN) tarafından hazırlanan en son rapor, 2009 yılından bu yana mercanların&nbsp;yaklaşık %14'ünün yok olduğunu gösteriyor. Sudaki fazla karbondioksiti emerek karbon yutakları oluşturma yetenekleri nedeniyle bazen denizlerin yağmur ormanları olarak adlandırılan mercan resifleri, deniz canlılarının en az dörtte birine yaşamsal doğal destek sağlıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/7/5/1723219667581.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.55" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: The Washington Postİklim modelleri kullanılarak yapılan bu yeni çalışmaya göre Büyük Set Resifi'ndeki okyanus sıcaklıkları son 400 yılın en yüksek seviyesine ulaşarak gezegenin bu eşsiz doğa harikası üzerinde "varoluşsal bir tehdit" oluşturuyor. Araştırmaya göre, son 10 yıllardaki aşırı sıcaklıklar, çoğunlukla fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan atmosferdeki ekstra sera gazları olmasa gerçekleşmeyecekti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">BM verilerine göre, küresel ısınmanın her 0,5 derecesi aşırı sıcakların, yoğun yağış olaylarının ve bölgesel kuraklığın sıklığında ve şiddetinde fark edilebilir artışlara neden olacak.&nbsp;</li></ul>Mevcut tüm uluslararası iklim kriziyle mücadele taahhütlerinin yerine getirildiği senaryoda bile, küresel ortalama yüzey sıcaklığının bu yüzyılın sonuna kadar sanayi öncesi seviyelerin 1,9-3,2 derece üzerine çıkacacağı tahmin ediliyor. Ne yazık ki küresel ısınmayı Paris Anlaşması'nda belirlenen kritik eşik olan 1,5 derece ile sınırlamayı başarsak bile, dünyadaki resiflerin %70-90'ı "muhtemelen" küresel olarak kaybedilecek.

Angst

Büyük Set Resifi çevresindeki deniz yüzeyi sıcaklığı, bu yıl son 400 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu rekor, bölgedeki mercan resifi ekosistemi için varoluşsal bir tehdit oluşturuyor.

Bu gidişle Büyük Set Resifi'ni gören son nesil olacağız

Okyanus sularının ısınmasıyla birlikte, bir zamanlar rengarenk olan mercan resiflerinin beyazlaşmaya başlaması, dünya genelindeki ekosistemleri risk altına sokuyor. Ağarmaya&nbsp;mercanların besin kaynağı olan ve rengini veren algleri&nbsp;kendilerinden uzaklaştırması neden oluyor.Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ve Uluslararası Mercan Resifleri Girişimi'nden bilim insanları yaptıkları yeni açıklamada, dünyada dördüncü küresel mercan ağarma olayını yaşandığını ve bunun&nbsp;son on yılda yaşanan ikinci olay olduğunu duyurdu. NOAA'nın Mercan Resifi İzleme programının koordinatörü Derek Manzello'ya göre, geçen yılın başından bu yana her büyük okyanusta önemli mercan beyazlamasını belgelendi.Uzun süren yüksek okyanus sıcaklıklarının neden olduğu mevcut ağarma, 53'ten fazla ülke ve bölgedeki resifleri ve resiflerin bulunduğu tüm alanların yüzde 54'ünü etkiledi. Karayipler, Avustralya'nın Büyük Set Resifi ve Güney Pasifik'in büyük bir kısmı&nbsp;gibi bazı yerlerde 2023'ün başlarında yaygın ağarma belgelenmeye başlandı. Hint Okyanusu ve Güney Atlantik'teki ülkelerden gelen son raporlarla birlikte, beyazlamanın küresel olduğu belirlendi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden?&nbsp;Omurgasız hayvanlar olan mercanlar simbiyotik bir besin kaynağı olarak alglere bağımlılar. Sıcaklıklar çok uzun süre yüksek kalırsa, ağarma kitlesel mercan ölümlerine yol açabiliyor. Avustralya'nın Büyük Set Resifi gibi iyi korunan bölgelerde bile mercanların yarısına yakınının yüksek sıcaklıklar nedeniyle yok olduğu biliniyor.</li></ul>Dördüncü ağarma ile ilgili ilk uyarı işaretleri geçen yıl Florida kıyılarındaki suyun bir jakuzi kadar sıcak olduğunun fark edilmesiyle ortaya çıkmıştı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nerede?&nbsp;Bu ısınma Güney Yarımküre'ye taşındı. Şu anda Avustralya'nın Büyük Set Resifi, Tanzanya, Mauritius, Brezilya, Pasifik adaları, Kızıldeniz ve Basra Körfezi'ndeki kıyı şeridi de dahil olmak üzere dünyadaki mercanların yarısından fazlasını etkilemiş durumda.</li></ul>1998, 2010 ve 2014-2017’deki son üç olay gibi bu ağarma da genellikle deniz sıcaklıklarında yükselişe yol açan El Niño’ya denk geldi. Geçen yıl deniz yüzeyi sıcaklıkları, El Niño’nun etkilerinin iklim değişikliğiyle birleşmesi nedeniyle 1979’dan bu yana kayıt altına alınan sıcaklık rekorlarını kırmıştı.

Son bir yılda yapılan gözlemlerde 54 ülke ve bölgedeki mercan resiflerinin beyazlaştığı kaydedildi.

Mercan resifleri son 30 yılda dördüncü kez ağardı

Tenisin en büyük 4 turnuvasından ilki Avustralya Açık, turnuva öncesi olduğu kadar turnuvada yazılan hikâyeleriyle de tüm dikkatleri üzerine çekiyor. Tenisi yalnızca Slam dönemlerinde takip eden kalabalık bir kitlenin de izlemesiyle kortlar aynı zamanda birer sahneye dönüşüyor. Bu sefer oyunun kendisine değil de bu sahnedeki kostümlere bir göz atalım.Markalar:&nbsp;Büyük spor markalarının yanında gün geçtikçe farklı markaların kortlardaki görünürlüğünün arttığına şahit oluyoruz. Nike ve Adidas’ın yanı sıra son yıllarda Lacoste (Djokovic-Medvedev), Fila (Barty-Schwartzman), Asics (Swiatek), New Balance (Gauff), Uniqlo (Federer) gibi markalar da anlaştıkları üst düzey oyuncularla turnuvalarda dikkat çeken markalar oluyorlar.&nbsp;Bunlar dışında Boss (Berrettini), Hydrogen (Karatsev), Lulu Lemon (Fernandez), AMC (Murray), Artengo (Monfils), Free People (Kenin), Head, Lotto, Emporio Armani gibi markalar da kortlara giriş yapıyor.&nbsp;Avustralya Açık koleksiyonları: Avustralya Açık denilince akıllara yaz, sıcak hava ve şimdilerde biraz eskide kalsa da “mutlu Slam” imajıyla birlikte canlı renklerde kıyafetler geliyor.&nbsp;Bu sene Nike bordo, kırmızı, mavi ve beyaz renklerin kullanıldığı asimetrik kesimlere sahip bir koleksiyon hazırlarken Adidas Avustralya’da bulunan ve Unesco Dünya Mirası’na giren Büyük Set Resifi’nden esinlerek geri dönüştürülmüş okyanus plastiğiyle üretilen koleksiyonunda kırmızı-mavi, bej-pembe ve turuncu-yeşil renk geçişlerine sahip kıyafetleriyle dikkat çekiyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/0/5/1643366246182.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Daniil Medvedev, Félix Auger-Aliassime, Stefanos Tsitsipas, Ash Barty" ratio="3.29" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: AustralianOpen<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Dikkat çeken parçalar: Coco Gauff ve Sorana Cirstea’da gördüğümüz gökkuşağı renklerini beyazla dengeleyen New Balance kombini bence Avustralya Açık’ın ruhunu en iyi temsil eden kombinlerden biri. Rafael Nadal’ın mor-mavi kombini ve beyaz şortu, Nadal üstünde değişik şeyler denemeyi seven Nike’ın son yıllardaki en ikonik birkaç tasarımı arasında.&nbsp;Naomi Osaka’nın geçen seneki “şans kelebeği”ne atıfta bulunan pembe-mavi ayakkabıları, Serena Williams’ın 2021 Roland Garros ayakkabılarından beri en göze çarpan ayakkabı tasarımı. Nike’ın hem standart bordo-kırmızı kombinleri hem de Shapovalov ve Raducanu’nun giydiği mavi-beyaz kombinler son dönemde yaptığı en iyi işler arasında. Alcaraz ve Tiafoe’nun giydiği kolsuz üstler ve Kyrgios’un aynı üstü altında siyah tişörtle giymesi, farklı tarzlarda akılda kalıcı görünüşler ortaya koyarken kadınlar tarafında kırmızı asimetrik kesim pileli etek giyen her oyuncuya yakışmasıyla dikkat çeken bir parça.Beklentiyi Karşılamayanlar: Adidas’ın ise ince dikine çizgilere sahip beyaz tişörtü dışında Tsitsipas, Felix, Muguruza gibi oyuncuların giydiği kıyafetlerinde renk geçişleri fazla keskin. Barty’nin siyah-beyaz elbisesinin altına giydiği kırmızı ayakkabılar dikkat çekici ancak Barty ile özdeşleştirmek zor. Tanıtım fotoğraflarını gördüğümüzde Medvedev’i kupa kaldırırken hayal edebildiğimiz açık yeşil polo yaka Lacoste tişörtü, maçlarda görüldüğünde aynı etkiyi yaratmadı. Bir diğer Lacoste sporcusu Pavlyuchenkova’nın dirseklerine kadar uzun kollu polo yaka tişörtü ve tuhaf bir yırtmaca sahip eteği de potansiyelini gerçekleştirememiş tasarımlardan biri oldu.

Büyük Set Resifi ile ilgili hikayeler