Ağ tarafsızlığı (net neutrality), İnternet Servis Sağlayıcıları (“İSS”, ör. Türk Telekom) ve hükümetler tarafından internet üzerinde dolaşımda olan tüm verilere eşit muamele yapılması gerektiğini belirtmek için kullanılan bir kavram. İnternet ortamında dolaşımda olan her veri, elektronik sinyallerle taşınan küçük “dijital paket”lerden oluşuyor. Ziyaret ettiğimiz bir sitenin açılma süresi, engellenmeden açılabilmesi veya bir dosyayı indirme hızımız, internet servis sağlayıcı şirketin altyapısından geçerek bilgisayarımıza veya telefonumuza ulaşan paketlere bağlı. Arkadaşlarımızın Instagram sunucularında tutulan fotoğraflarını veya Netflix’te izlediğimiz diziyi elimizdeki cihazlara ulaştıranlar işte bu elektronik paketler.&nbsp;Ulaşmak istediğimiz içerikleri ilgili sunuculardan cihazlarımıza taşıyan altyapıyı kontrol eden hükümetler veya altyapının sahibi olan şirketler (İSS) elbette bu paketler üzerinde bir yetkiye, hakimiyete sahip. Yetkili tarafların “sakıncalı” görülen paketleri istemci cihazlara ulaşmadan yok etmeleri veya faydalı/kârlı gördükleri paketleri diğer paketlerden daha hızlı teslim etmeleri mümkün. Ağ tarafsızlığı meselesi, başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere dünya çapında bu bağlamda çok tartışmalı bir konu. Kimileri interneti su ve elektrik gibi bir temel kamu hizmeti olarak görmek gerektiğini ve internet altyapısını kullanan hiçbir tarafa ayrımcılık yapılmaması gerektiğini&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMmJjOGZhODY5Yzc0MDAwZDc0Mjk4ZiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuaW52ZXN0b3BlZGlhLmNvbSUyNTJGaW5zaWdodHMlMjUyRmRvZXMtbmV0LW5ldXRyYWxpdHktc3RpZmxlLWludmVzdG1lbnQtYW5kLWlubm92YXRpb24lMjUyRg==""">savunurken</a> kimileri ağ tarafsızlığının serbest piyasa ekonomisine aykırı ve çok masraflı olduğunu&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMmJjOGZhODY5Yzc0MDAwZDc0Mjk4ZiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuaW52ZXN0b3BlZGlhLmNvbSUyNTJGdGVybXMlMjUyRm4lMjUyRm5ldC1uZXV0cmFsaXR5LmFzcA==""">savunuyor</a>. Örneğin 2015 yılında Obama yönetimi tarafından getirilen ağ tarafsızlığı&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMmJjOGZhODY5Yzc0MDAwZDc0Mjk4ZiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cubnl0aW1lcy5jb20lMjUyRjIwMTglMjUyRjA2JTI1MkYxMSUyNTJGdGVjaG5vbG9neSUyNTJGbmV0LW5ldXRyYWxpdHktcmVwZWFsLmh0bWw=""">düzenlemesiyle</a> İSS’lerin:<ul><li>Yasal olduğu sürece hiçbir içeriğe yönelik ayrımcılık yapamayacaklarına ve web sitesi veya uygulama engeli getiremeyeceklerine,</li><li>Yasal olduğu sürece hiçbir içeriğe yönelik bağlantı yavaşlatma yoluna gidemeyeceklerine,</li><li>Daha fazla ücret ödemeye razı olanlar için hızlı bir “internet otobanı”, istemeyenlere yönelik ise daha yavaş bir bağlantı sunamayacaklarına hükmedilmişti. &nbsp;</li></ul>Ancak bu düzenleme Facebook, Google gibi şirketlerin (internet kullanımları için daha fazla ödeme yapmaları gerekebileceğinden) karşı çıkmalarına rağmen, ABD'deki İSS’lerin talepleri doğrultusunda Trump yönetimi tarafından 2017 yılının sonunda&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMmJjOGZhODY5Yzc0MDAwZDc0Mjk4ZiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cubnl0aW1lcy5jb20lMjUyRjIwMTclMjUyRjEyJTI1MkYxNCUyNTJGdGVjaG5vbG9neSUyNTJGbmV0LW5ldXRyYWxpdHktcmVwZWFsLXZvdGUuaHRtbA==""">kaldırıldı</a>.&nbsp;<ul><li>Ağ tarafsızlığının aleyhine argümanlar: “İnternet altyapısını çok yoğun kullanan ve meşgul eden Amazon ve Google gibi şirketlerle büyük boyutlu görüntü transferleri yapan Netflix ve YouTube gibi hizmetlerin, internet altyapısını yoğun kullanmayan diğer şirketlerle aynı ücret ve koşullara tabi olmaları adil değil. Bu şirketler internet trafiği kullanımları için daha fazla ücret ödemeliler.” &nbsp;</li><li>“Daha fazla imtiyaza imkân veren altyapılar için daha fazla ücret alabileceğini bilen İSS’ler yeni altyapı yatırımlarını&nbsp;artırabilir, internet hizmet kalitesi artabilir.” &nbsp;</li><li>“İSS’ler, altyapı bakım ve onarım masraflarını büyük şirketlerden karşılayabilirler, kendi müşterilerine indirim yapabilirler.” &nbsp;</li><li>Ağ tarafsızlığının lehine argümanlar:&nbsp;“İSS’ler kendi müşterilerine indirim yapsalar dahi, daha fazla ücret ödemek durumunda kalan büyük şirketler bu fiyat artışını kendi müşterilerine yansıtacaklardır. Bu yüzden hane halkı, ödediği toplam ücrette bir azalma meydana gelmemesine rağmen birçok içeriğe erişim yavaşlığı veya engeliyle karşılaşabilir.” &nbsp;</li><li>“İnternet altyapısının hızlı ve öncelikli kullanımı büyük şirketler ve devlet kuruluşlarına ayrılırsa hane halkı ve küçük işletmeler çok yavaş bağlantılara mahkûm olabilir. Gerekli ücreti ödeyemeyen veya İSS’lerle politik/ticari gerekçelerle anlaşmaya varamayan işletmeler, tüketiciye ulaşımda veya kendi iç iletişimlerinde endüstri devleriyle rekabet edemeyerek batabilir.” &nbsp;</li><li>“İSS’ler, yönetimlerince nahoş veya zararlı görülen içeriklere erişimi, içerikler yasal olsa dahi keyfî olarak sansürleyebilir veya yavaşlatabilir.” &nbsp;</li><li>“İnternet, günümüz girişimlerinin özellikle de kuruluş ve büyüme aşamaları için gerekli ve görece uygun ücretleri olan bir platform. Girişimciler, büyük rakipleri tarafından ödenen ücretlerle rekabet edemeyeceklerini düşünerek girişim kurmaktan çekinebilirler. Bu da inovasyona ve teknolojik gelişmelere zarar&nbsp;verebilir.”</li></ul>

Spektrum

İnternette dolaşımda olan verilere eşit muamele yapılması gerektiğini belirtmek için kullanılan bir kavram olan ağ tarafsızlığına dair farklı bakışlar.

Ağ tarafsızlığı ile ilgili hikayeler