<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(235, 137, 120); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(235, 137, 120); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Kitabın adı: İstanbul Usulü Yemek Tarifleri Yazar: Petko Slaveykov Çeviri: Hüseyin Mevsim Yayınevi: Kitap Yayınevi</blockquote>Şiirleri ile hem bir topluma mâl olmuş hem de ülkesinin tarih sahnesine yeniden çıkmasına olanak tanımış bir ismin yemek kitabı yazması önemli bir durum. Yerli ve yabancı birçok kaynaktan beslenmiş Bulgar şair, gazeteci ve aydın <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Petko_Slaveykov" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Petko Slaveykov</a>’un İstanbul Usulü Yemek Tarifleri&nbsp;eseri yemek öyküleri üzerinden millî bir mutfak adımlarını anlatıyor. Bir yandan da mutfak kültürümüzün kaybolmuş bazı tekniklerini de anımsamamızı sağlıyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ülkesinin şairi</h2>1827'de doğan Slaveykov'un çocukluk dönemi, Osmanlıların Balkanlar'dan çekiliş dönemine denk geliyor. 1842'de Ziştovi'de okurken Aydınlanmacı düşünceyi benimsiyor. Öğretmenlik yapan Slaveykov bir sene sonra Fener Rum Patrikliği'ne karşı çalışmalara katılıyor. 1847'de ise binlerce Bulgar halk türküsü, atasözü ve deyimini derlediği çalışmasını sunuyor. Bulgar cemaati için ara sıra uğradığı payitahta 1864 yılında tekrar geliyor ve on yıl kalıyor.İstanbul'da geçirdiği on yılda gazetecilikle uğraşıyor. Bulgarca ilk hiciv ve mizah gazetesi Gayda'da Rumlaşan Bulgarları, patrikliğin "Balkapanı Lordları" diye tanımladığı Bulgar tüccarlardan ve Katolik etkilerden korumayı hedefliyor. 1866'da çıkardığı Makedoniya adlı haftalık gazete ile bu çalışmalarını sürdürüyor ve kısa sürede popülerlik kazanıyor. Bunun yanı sıra Bulgar halkının kendini tanıyabilmesi için bir çocuk dergisi ve bir kadın dergisi de çıkarıyor. Ayrıca bir İncil çevirisi yaparak yeni Bulgarcanın din alanında da gelişmesini sağlıyor. Bir süre Edirne’de Bulgar Lisesi’nin kuruluşuna yardım ediyor, 93 Harbi’nde Ruslara lojistik destek sağlıyor.&nbsp;Petko Slaveykov yeni kurulan devlette Meclis Başkanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığı görevlerini yürütüyor. Ancak bir süre sonra demokrat ve aydınlanmacı fikirleri nedeniyle tutuklanarak öğretmenlikten men ediliyor. 1895’te yalnız ve üzüntü içinde hayatını kaybediyor. Slaveykov'un çokyönlü kişiliği yemek kültürüne sunduğu katkılara da yansıyor. İstanbul'daki yıllarında kaleme aldığı İstanbul Usulü Yemek Tarifleri kültürel bir yeniden doğuş belgesi sayılabilir.<img src="https://images.aposto.com/2025/0/5/1737707473352.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.69" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Petko Slaveykov<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Millî mutfak, millî uyanışı mı takip eder?</h2>Fransız Devrimi'nin ardından uluslaşma, mutfak kültürünün önemini de artırdı. Millî tarzda yemek kitapları, 1796’da Amelia Simmons'un kaleme aldığı <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/American_Cookery" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">American Cookery</a> kitabı ile başlamasının üstünden 50 yıl geçtikten sonra Avrupa’da Marie-Antoine Carême’in eserleri ile yüksek mutfak kültürünü yansıtan bir anlayışla devam etti. O süreçte tüm mutfak bilgisini bir ansiklopedi olarak sunmayı hedefleyen Alexandre Dumas’nın Grand Dictionnaire de Cuisine kitabı gibi çeşitli yemek kitapları da yapıldı.Petko Slaveykov’un 1870 basımlı bu kitabının da türünün ilk örneklerinden olduğunu söyleyebiliriz. Pellegrino Artusi’nin ünlü La scienza in cucina e l'arte di mangiar bene eserinin 1891’de yayımlandığı düşünülürse Slaveykov, yemek kitaplarında öncü bir yazardır. Her ne kadar kitabı Türkçeye çeviren Hüseyin Mevsim kitabın ilk Bulgar yemek kitabı olmadığını, Bulgarca yayımlanan ilk yemek kitabı&nbsp;olduğunu belirtse de Bulgar mutfağının temelleri bu kitapla atılmış. Kitapta millî bağımsızlık hareketleri ile millî yemek kitapları arasında kültürün kimlik inşasındaki rolüne dair önemli bulgulara yer veriliyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yüksek İstanbul mutfağı</h2>Slaveykov’un İstanbul Usulü Yemek Tarifleri’ni yazarken Türkçe, Rusça, Ukraynaca, Fransızca ve Almanca kaynaklardan yararlandığı tahmin ediliyor. Şair yemeği seven ve yemekten zevk alan biri değil, sadece aç kalmamak için yemek yiyen biri olduğunu belirtiyor. Günümüzde Fener’de Demir Kilise olarak bilinen yapının yerindeki ahşap kilisede oğlu ile yaşarken sadece ekmek ve zeytinle günü geçiştirdiğini aktarıyor. Ancak kitap bu tevazudan uzak bir zenginlikte: Çorbalar, kebaplar, külbastılar, yahniler, hamur işleri kitapta geniş yer tutuyor. Zeytinyağlı yemeklere ayrılan bölüm ve şerbet tarifleri de cabası.&nbsp;Bu tariflerin büyük kısmı Osmanlı mutfağı referans alınarak sunulmuş. İstanbul mutfağı benimsenmesi gereken bir mutfak olarak Bulgarların yeni yeşerecek mutfak kültürleri için temel olarak gösterilmiş. Kitapta Bulgar yiyeceklerinin doğru saklanması ve üretilmesi için ayrılan geniş bölümde Avrupa mutfak kültürünün de etkisi hissediliyor. Reçel yapım yöntemleri ve et tuzlama türlerine ait tariflerin Avrupa’da uygulanan reçetelerden ve ölçülerden geliştirildiği ilk bakışta fark ediliyor. Hatta bu tariflerin Rus, Romen ve Ukrayna etkisine daha açık olduğu da gözlemlenebilir.Bu durum ister istemez kitapta karmaşık bir dil ve farklı mutfak ölçüleri gibi sorunları beraberinde getiriyor. Çevirmen mümkün mertebe durumu dipnotlar ve açıklayıcı bir sözlük ile sınıflandırmaya çalışmış.&nbsp;İstanbul Usulü Yemek Tarifleri bize ülke tarihlerini mutfak kültürü ve yemek üzerinden okuyabilme şansı tanıyor.

apéro tarif

Bulgar şair Slaveykov’un "İstanbul Usulü Yemek Tarifleri" kitabında bir zamanlar İstanbul sofralarını süsleyen ama artık örneklerini bulmakta zorlandığımız yemeklerle ilgili pek çok örnek var. 

Şair yemek yazarsa: Slaveykov’dan İstanbul Usulü Yemek Tarifleri

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">• Dada dönemi sanatçısı George Grosz’a adanan müze, Berlin’de açıldı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sanatçı, Weimar Cumhuriyeti döneminde Berlin'deki sokak yaşamını betimleyen hicivli eskizleriyle tanınıyor.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/4/5/1652443742879.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.53" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">George Grosz’un I. Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'daki hayatı betimleyen skeçlerinden biri

Aposto Gündem

Haberler bölümünde yer vermediğim, bu hafta çıkan taze bir haber vardı aslında. Kendisi derin bir konu ve üzerine özel olarak konuşulması gerektiğini düşündüğüm için bu bölüme sakladım. Öncelikle haberden bahsedeyim.• Warner Bros, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle The Batman filmini Rusya'da gösterime sokmaktan vazgeçti.Ardından ne oldu? Sony&nbsp;de Warner Bros'un bu aksiyonunu takip ederek Jared Leto'nun başrolünde olduğu Morbius&nbsp;filminin Rusya gösterimini iptal etti ve Rusya'nın işgalinin devam etmesi halinde tüm yapımları için aynı tutumda olacağını açıkladı.Başlangıç: Aslında 28 Şubat Pazartesi günü ilk harekete geçen yapım şirketi Disney&nbsp;idi. 10 Mart tarihinde Pixar'ın elinden çıkacak olan Turning Red filmini, işgal sebebiyle Rusya'da gösterime sokmayacaklarını duyurmuşlardı.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/3/1646182260807.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.91" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550">Kaynak: Metro<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: medium none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Zamanda biraz geriye gidelim, yaklaşık bir asır kadar. 1918 yılındayız. İçinde olduğumuz için siyah-beyaz değil. I. Dünya Savaşı, henüz bitmiş; birçok sanat dalı ve biz de etkilenmişiz tabii. Yani biz iyiyiz de sinema biraz şey gibi... toy. Az sayıda savaş filmi görüyor olsak da sinema pek etklenmiyor bu durumdan. Çünkü henüz balık mı yoksa et mi olduğu bile belli değil. Teknoloji ortada, teknikler deseniz emekleme aşamasında, anlatım türü deseniz klasik...Şimdi tarihi biraz ileriye alıyorum hazırsanız. 1940 senesindeyiz. II. Dünya Savaşı ilan edileli yaklaşık bir sene olmuş. İşte bu noktada sinema adına bir şeyler değişiyor. Charlie Chaplin, 15 Ekim 1940 tarihinde The Great Dictator&nbsp;isimli filmini vizyona sokuyor. Bu zamana kadar her aşamasında -mecburi- deneysel olan sinema, bir kırılma anı yaşıyor ve her daim kullandığı tek anlatım türü olan klasik tarzdan çıkıp hiciv&nbsp;ile tanışıyor. Üstelik zamanının çok ötesinde esprili bir dil ile. Biz de o yıllarda sinemayı kendine mesken bellemiş bireyler olarak üstümüze düşeni yapıyor ve "Vaay, bu ne be?!" diyoruz. Diyoruz ki sinema ilerleme kaydediyor...<img src="https://images.aposto.com/2022/2/3/1646185990270.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.30" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550">Kaynak: IMDB<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: medium none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İşte bu noktadan sonra sinema, geri dönüşü olmayan bir değişime uğruyor. Film, Nazi Almanya’sında yasaklansa da savaş boyunca hem yönetmenler hem de sinema salonlarının tek gayesi, -kendilerince- davaya katkı sunan işler ortaya koymaktı. "Nazileri top ve tüfekle durduramıyor muyuz? Öyleyse kalemimizi oynatıp sanatımızı konuşturur ve sesimizi duyururuz." mantığı, iyiden iyiye yaygınlaşmıştı. Öyle ki işgal edilen ülkelerde Hitler'in ilk icraatlarından biri, sinema salonlarını kapattırmak oluyordu. Almanya’nın Belçika’yı işgalindeki gibi.Tabii, Hitler'in kapattıracak sinema salonu bulamadığı ülkeler de mevcuttu. Bunun söz konusu olmadığı yerlerde savaşın getirdiği ekonomik sıkıntılar ve can pazarındaki büyük hareketlilik nedeniyle zaten halkın sinemaya gitme talebi içerisinde bulunması, bir garip olurdu, di mi? Hatta artan bilet fiyatları ve muhtemel bir hava saldırısında kolayca hedef alınabilme ihtimalini de göz önünde bulundurunca... Hayır, öyle olmadı. İnsanlar her şeye rağmen, savaşın gidişatından haberdar olabilmek için sinemaya gitmeye devam ettiler. Hem de yer altında... Çünkü bunu dava olarak gören yönetmenler, artık belgesel türüne geçiş yapmıştı bile.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/3/1646187736961.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550">Kaynak: Mubi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: medium none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Savaş olmasaydı, Hollywood da bu denli güçlü olamazdı."</h3>Savaş öncesinde sinema, öncelikle Fransa, Danimarka ve İtalyalı yönetmenlerin önderliğinde yaşamını sürdürüyordu. Bu topraklardan çıkan filmler, tüm Avrupa ve Asya kıtasına zamanla yayılıyordu. Mesela bizim ülkemizde özellikle Fransız filmleri gösterime giriyordu. Zaten az sayıda olan filmlerin adı, ortalama beş sene kadar zirvede kalabiliyordu. Savaş sonrasında ise sinemanın manipülasyon gücü keşfedilmiş ve başta Almanya ile Rusya olmak üzere pek çok Avrupa ülkesi, yerel sinemasını güçlendirmeye karar vermişti. Tabii dünyanın yeni süper gücü ABD durur mu?&nbsp;Halihazırda 15-20 sene aralığında, oldukça yerel, yeni tekniklere ve yüzlere fazlasıyla karşı olan Hollywood sinemasının kapılarını kırıp dağıtım olanaklarını geliştirmek adına kesenin ağzını sonuna kadar açıp bu alanda tartışmasız bir hakimiyet sahibi oldu. "Tarihi, yalnızca kazananlar yazar."&nbsp;söyleminin uçmasına müsaade etmeyip yazıya döktüğü gibi, bunu bir de beyaz perde ile perçinledi.&nbsp;Velhasıl II. Dünya Savaşı, birçok savaşta olduğu gibi, toplumları derinden etkileyip asla kapanmayacak yaralar açtı elbette. Aklıma şu söz geliyor, "Sanat, acılardan beslenir." Doğru; fakat böyle olacaksa varsın beslenmesin, gelişmesin...

Show Business

Bazen de savaşın sineması...

Sinemanın Savaşı

• Fransa merkezli hiciv dergisi Charlie Hebdo'nun Paris'teki ofisine 2015 yılında Muhammed Peygamber'i konu alan hakaret içerikli karikatürlerin yayımlanmasının ardından yapılan ve binadaki 12 kişinin yanı sıra Yahudi marketi Hyper-Cacher ve Montrouge mahallesinde 5 kişinin daha ölümüne sebep olan terör saldırısıyla ilgili 14 sanığın yargılandığı dava görülmeye başlandı. Öldürülen üç teröristin gıyaben yargılandığı davada iki sanığın Türkiye kökenli olduğu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGZmZWNmNzc4YzdlMDAwODQ1OTVkZCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYmJjLmNvbSUyNTJGdHVya2NlJTI1MkZoYWJlcmxlci1kdW55YS01Mzk5NDE5OQ=="">öğrenildi.</a><ul><li>Öte yandan: Charlie Hebdo, dava görülmeye başlamadan önce yine Muhammed Peygamber'in konu edildiği karikatürler <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGZmZWNmNzc4YzdlMDAwODQ1OTVkZCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYWEuY29tLnRyJTI1MkZ0ciUyNTJGZHVueWElMjUyRmNoYXJsaWUtaGViZG9kYW4teWluZS1oei1tdWhhbW1lZGUtaGFrYXJldC1pY2VyaWtsaS1rYXJpa2F0dXIlMjUyRjE5NTk4ODk="">yayımladı.</a> &nbsp;</li><li>Tepkiler: Dışişleri Bakanlığı, "Charlie Hebdo dergisinin dinimize ve Peygamberimize yönelik saygısızlık içeren karikatürleri yeniden yayımlama kararını şiddetle kınıyoruz." açıklamasında <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGZmZWNmNzc4YzdlMDAwODQ1OTVkZCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cudHJ0aGFiZXIuY29tJTI1MkZoYWJlciUyNTJGZ3VuZGVtJTI1MkZkaXNpc2xlcmktYmFrYW5saWdpbmRhbi1jaGFybGllLWhlYmRveWEta2luYW1hLTUxMzM5MC5odG1s"">bulundu.</a> Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise "Fransa'da vatandaşların dine hakaret olarak algılanabilecek ifadeler kullanma özgürlüğüne sahip olduğunu" dile getirdi.</li></ul>

hiciv ile ilgili hikayeler