<p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Mevcut iş yapma biçimlerindeki dönüşüm, pandeminin etkisiyle giderek hızlanıyor. Tartışmalar, uzaktan çalışma deneyimine orta ve uzun vadede nasıl geçeceğimiz ekseninde sürüyor. Şirketler ve çalışanlar ise bu dönemde atacakları doğru adımlarla geleceğin iş dünyasını yakalama yarışında. İşte tam da bu noktada, gözler metaverse’ün iş dünyasına getireceği yeniliklere çevrildi.</p><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Metaverse ne vaad ediyor?</strong></h3><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Metaverse’ü, sanal gerçeklikten blockchain’e birçok teknolojiyi kapsayan dijital dünyalar ağı ya da daha basit bir ifadeyle internetin üç boyutlu ortamda deneyimleneceği yeni bir sanal dünya olarak tanımlamak <a fr-original-style="" href="https://www.washingtonpost.com/technology/2022/03/04/metaverse-future-of-work-virtual-augmented-reality/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">mümkün</a>. Bunun iş dünyasına yansımasının öncelikle, fiziki çalışma alanlarının tamamen sanal mecralara taşınması biçiminde olacağı öngörülüyor. Bugün bir ses kayıt mühendisi olduğunuzu, uzaktan çalıştığınız bir modelde dosya gönderimleri veya yazışmalarla işlerinizi sürdürdüğünüzü hayal edin. Metaverse, tamamen sanal bir mecrada müşterilerinizle aynı odada kayıt sürecine dâhil olmanızı <a fr-original-style="" href="https://www.wsj.com/articles/why-the-metaverse-will-change-the-way-you-work-11644229800" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vaad ediyor</a>.&nbsp;</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Böyle bir kurgu, tamamen sanal bir ortama taşınarak iş yapma pratiklerini kolaylaştırmanın ötesinde işgücü piyasasında yapısal dönüşümleri beraberinde getirmeye de <a fr-original-style="" href="https://hbr.org/2022/04/how-the-metaverse-could-change-work" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açık</a>:</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Takım çalışması ve iş birliği:</strong> Üç boyutlu gerçeklik üzerine çalışan firmalar, yaratacakları sanal ofislerde öncelikle bugünün sosyal iletişim eksikliği problemine çözüm getirmeyi hedefliyor. Çalışanları daha iyi hissettirecek biçimde tasarlanan, koridorlarında yürüyüp karşıdan gelen iş arkadaşınıza selam verebildiğiniz bu sanal ofislerde takım çalışması ve iş birliğinin güçlendirilmesi hedefleniyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dijital çalışma arkadaşları:</strong> Metaverse’de, belirli işleri daha verimli ve katma değerli yapmak üzere gerçek hayatta karşılığı bulunmayan “bot” niteliğindeki dijital bireyler/avatarlar ile çalışmak mümkün. Bugünün yazı ve ses algılayan yapay zeka teknolojileri, bu alanın öncüleri konumunda yer alıyor. Bu gelişme, dijital avatarların düşük nitelikli iş gücünün yerini alması gibi emek piyasasında yıkıcı dönüşümlerin yaşanabileceğine dair önemli bir sinyal niteliğinde.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Yeniden beceri kazandırma:</strong> Üzerine çalışılan konseptlerin daha geniş bir açıyla görselleştirilebildiği, pratik ve hata yapma imkânının sonsuzlaştığı metaverse tabanlı görsel ve interaktif eğitim programları, klasik öğrenme metodlarına kıyasla ön plana çıkıyor. Bu yanıyla iş dünyası öncesi ve süresince tüm eğitim pratiklerinin metaverse ortamında dönüşmesi bekleniyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Yeni bir dijital ekonomi:</strong> Son 20 yılda, dijital ekonominin ortaya çıkardığı yeni ekonomik birim ve araçları düşündüğümüzde; metaverse’ün kendi ekonomik birimlerini ortaya çıkarması kaçınılmaz gözüküyor. Tamamen sanal metaverse-yerli işletmelerin ortaya çıkışının iş gücünde yeni görev tanımlamaları getirmesi de bekleniyor.</li></ul><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Mevcut girişimler ne kadar gerçekçi?</strong></h3><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Başta Meta (eski adıyla Facebook), Microsoft, Epic Games olmak üzere büyük teknoloji şirketleri şimdiden kendi metaverse’lerini oluşturmak için çalışmalar yürütüyor.&nbsp;</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">10 milyar dolarlık yatırımla şirketler arası yarışı başlatan Meta, oluşturacağı metaverse ortamına destek olması için önümüzdeki beş yıl içerisinde Avrupa’dan en az 10 bin yeni çalışanı istihdam etmeyi <a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/metaverse-gelece%C4%9Fin-%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fma-hayat%C4%B1n%C4%B1-de%C4%9Fi%C5%9Ftirecek/a-60591350" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">planlıyor</a>.&nbsp;</p></li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bill Gates’e göre ise iki ya da üç yıl içerisinde iş görüşmeleri metaverse’e <a fr-original-style="" href="https://www.forbes.com/sites/forbesbusinesscouncil/2022/03/18/the-metaverse-the-future-of-work/?sh=7a6b28f74267" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">taşınacak</a>. Microsoft, metaverse projeleri için şimdiden 70 milyar dolar <a fr-original-style="" href="https://blockchainmagazine.net/future-digital-frontier-milestones-metaverse-trends/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">harcadı</a>.&nbsp;</p></li></ul><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Büyük şirketlerin gerçekleştirdiği yatırımlar gelecekte sürekliliği olan bir sanal dünya deneyimi fikrine inancı artırıyor. Sanal gerçeklik teknolojilerinde yaşanan ilerlemeler ve artan NFT satışları da bu inancı <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-58960465" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">destekliyor</a>. Ayrıca metaverse’e mevcut bilgisayar ekipmanlarımıza kulaklık, gözlük ve eldiven gibi basit eklemeler yaparak dâhil olabileceğimiz de öngörülüyor. Öte yandan, metaverse fikrinin henüz çok erken bir safhasında olduğumuzu vurgulayan argümanlar da var. Gelişmiş bir dijital dünya için şimdiden çok maliyetli yatırımlar gerektiren güvenilir ve ileri teknolojili bağlantılara ihtiyacımız olduğu düşünülüyor. Ayrıca erişilebilirlik, veri güvenliği ve gizlilik gibi noktalarda da metaverse, yolun çok başında gözüküyor.&nbsp;</p><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">İş gücü piyasasını bekleyen asıl tehdit ne?</strong></h3><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Mark Zuckerberg’e göre metaverse’ün getireceği yeni çalışma biçimleri, yaratılan sanal ofisler (infinite office) ve yeniden şekillenen dijital ekonomiden <a fr-original-style="" href="https://allwork.space/2021/09/how-the-metaverse-will-change-the-future-of-work/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kaynaklanacak</a>. Pandemi döneminde evden çalışmanın getirdiği uzun çalışma saatleri ve güvencesizlik tartışmaları üzerine bu konunun sınırsız ofisler ile nereye varabileceği de belirsiz duruyor. Uzaktan çalışanlar için çok daha interaktif ve iş birliğine dönük bir model ve dünyanın her yerinden iş gücüne açık bir pazar sunsa da metaverse’ün iş gücünün ucuz olduğu ülkelerde dış kaynak kullanım (outsourcing) kapasitesini artıracağı <a fr-original-style="" href="https://socialeurope.eu/the-metaverse-is-a-labour-issue" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">düşünülüyor</a>. Bu da güvenceli çalışma koşullarının tam anlamıyla ortadan kalkması adına bir endişe uyandırıyor. .&nbsp;</p><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Bizi neler bekliyor?</strong></h3><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Hayalini kurduğumuz firmalarda, hem de ofis ortamında, çalışabilmek, dünyanın her yerindeki etkinliklere yerinde katılabilmek ya da sevdiğimiz oyunları bizzat o sanal ortamlarda deneyimleyebilmek hepimizi şimdiden heyecanlandırıyor. Henüz ilk adımları atılıyor ve bizi neler neler beklediğine dair net bir kurgu sunmak çok zor olsa da olsa metaverse’ün getireceği yapısal dönüşümü de şimdiden kurgulamak gerekiyor. Söz konusu özellikle iş dünyası ve çalışma biçimleri olduğunda çok daha katmanlı ve rekabetçi bir gelecek bizi bekliyor gibi görünüyor.</p>

Pareto

Metaverse yatırımları, tüm dünyayı yeni bir teknolojik çağın geleceği yönünde heyecanlandırıyor. Black Mirror'ın bir sahnesinde yer alacağımızı düşünmek heyecan verici; ancak metaverse’ün iş dünyasında yaratacağı dönüşümün sonuçları tartışmaya açık…

boyutlu gerçeklik ile ilgili hikayeler