Yazı: Miyase Bülbül“Hiçbir zaman susmayacak mıyım? Hiçbir zaman susmamı sürdüremeyecek miyim?” diye sorarak başlar Ferit Edgü ve bu sorunun peşine düşer.&nbsp;Edgü’nün edebiyatı, yazma eylemi üzerine sorular soran ve okurla birlikte bu soruları yanıtlamaya çalışan bir yazındır. Susmanın imkansızlığıyla, konuşmak ile anlatmak arasındaki gerilimle sıkça karşılaşırız orada. Edgü için susmanın imkansızlığı dediği nokta ona zevk veren, haz duyduğu ya da sıkıntısını azalttığı, onsuz yapamadığı yazma eylemidir. Kendini bulmak için yazdığını söyler. Yazarın, okurun kendisini bulmasına yardımcı olurken aynı zamanda kendisini de bulacağını...&nbsp;Ders Notları eserinde ve “Elimden geldiğince ulaşabildiğim insanlara başkalaşmış varlıkların ötesine geçmeleri için olanaklar sunmak istiyorum” der. Edgü için kendini bulmaya yardım eden, susmasını imkansız kılan yazma eylemi diğer bir yönden de direnmek anlamını taşımaktadır.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Yalnız yazarak devam edebilmek. Yazmak, bu soğuk cehennemde direnmek demek.”&nbsp;</blockquote>Direnmek için yazar Hakkâri’de Bir Mevsim'i. Yaşamın güç koşullarına, anlamsızlığına, saçmalığa, her tür baskıya ölüme, ölüm gerçekliğine çıldırmaya yazarak direnirken bu dirence okuru da ortak eder. &nbsp;Devam'da ve birçok öyküsünde; yazmaya, sessizliğini bozmaya dair sorularını, bu sorular etrafında zihninde yürüttüğü hesaplaşmayı, kağıt üstüne döktüğü yanıtları birbiriyle iç içe olarak okurla paylaştığını görürüz.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bildiğim, ansıdığım şu: karlı bir dağ başında buldum bir gün kendimi. Bir kazazede miydim? Yoksa bir sürgün mü? Yoksa bir mahkum mu? Öyleyse neydi suçum?” &nbsp;</blockquote>Eserlerinde okurun kendini bir hesaplaşmanın içinde bulması, sorular ile yanıtlar arasında yaşadığı gelgit bu yüzdendir. Kim bilir belki de kendini "ötekinin ötekisi" diye adlandıran Ferit Edgü’nün bu kadar sevilip benimsenmesinin altında yatan sır da yazarla okur arasındaki bu döngüsel paylaşımdır. &nbsp;Öykülerinde, varoluş ve bireyselleşme açısından çağrı ve uyanış merkezli oluşturduğu söylem, kimi zaman vicdanın seslenişi şeklinde, bireyi kendi olmaya çağırırken kimi zaman da bireylerin kendi olmak adına giriştikleri mücadelenin anlatımına dönüşür. Bu açıdan anlatılarında, bireylerin varoluş durumlarını sorgulayan Edgü, gündelik yaşamda varoluşsal seçimlerini yapmayan ve sorumluluğunu üstlenmeyen kapalı konumdaki varlıklar ile açık varlık konumundaki bireylerin yaşamın karşısındaki durumlarını, kendi olmak ve uyanış çerçevesinde ele alarak yansıtır.&nbsp;Edgü, gerek öykülerinde gerek romanlarında gösterişten uzak bir dil oluşturmuş, okurlara öğüt vermemiş; anlatmak istediğini sade, kısa ve öz bir şekilde anlatmıştır. Günlük yaşamın sıradan olaylarını bir kesit halinde sunmuş, klasik, modern ve postmodern ögeleri bir arada kullanmıştır. Onu okura sevdiren şiirsi yalın dilidir. Edgü düşün içindeki gerçekle gerçeğin içindeki düşün peşine düşmüştür.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bir tek başarı tanıyorum Kişinin yaşamını başarması&nbsp; Bu şu demek 'Başka türlü olabilirdi' diye Bir düşüncenin aklın ucundan&nbsp; Geçmemesi…"</blockquote>Ferit Edgü’nün yaşamı başka türlü olamazdı. İyi ki de olmadı.

Aposto Kitap

Edgü’nün edebiyatı, yazma eylemi üzerine sorular soran ve okurla birlikte bu soruları yanıtlamaya çalışan bir yazındır. Susmanın imkansızlığıyla, konuşmak ile anlatmak arasındaki gerilimle sıkça karşılaşırız orada.

Sorular soran bir edebiyat: Ferit Edgü'nün ardından

<img src="https://images.aposto.com/2024/6/1/1721682396795.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Hakkari'de Bir Mevsim, Doğu Öyküleri ve Don Sesi gibi eserleriyle tanınan yazar ve şair Ferit Edgü&nbsp;88 yaşında vefat etti. Edgü'nün vefatını, Everest Yayınları sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla duyurdu. Sanatçının cenazesi, 24 Temmuz Çarşamba günü, Teşvikiye Camii'nde kılınacak ikindi namazının ardından Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kimdir? Sanatçı, kurucusu olduğu Ada Yayınları'nda 1976-1990 yıllarında çağdaş Türk ve dünya yazarları ile şairlerinin eserlerini yayımladı. Edgü, Sait Faik Hikaye Armağanı'na, Türk Dil Kurumu ödülüne ve Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.</li></ul>

Canlı Gündem

<img src="https://images.aposto.com/2024/5/5/1719566964673.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Benim Kötü Şekillenmiş Hayatım | Gipi | Kara Karga Yayınları<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne anlatıyor? İtalyan karikatürist Gipi’nin yazdığı ve resimlediği, Benim Kötü Şekillenmiş Hayatım, okura sanatçının yaşadığı hayat hakkında neler hissettiğini samimi ve çarpıcı bir şekilde anlatıyor. Gipi, sanat çevrelerince “büyük bir sanatçının olgunluğunun kanıtı” olarak adlandırılan eserinde dram ile komedi arasında dengelenmiş gergin ve heyecan verici bir anlatım sunuyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden okumalısınız? Bugüne kadar 50.000'den fazla satan kitap, yazarın gerçek biyografisinin ötesine geçerken yabancılaşma, izolasyon, hayatın ve acının anlamını çılgınca ve görünüşe göre boşuna arama duygusunu anlatan ironik ve bazen de komik bir hikaye.&nbsp;</li></ul>

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Octavia Butler için İnteraktif Bir Biyografi</h2>Eğer bir bilimkurgu okuduysanız <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Octavia_E._Butler" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Octavia Butler</a> ismini mutlaka duymuşsunuzdur. Bilimkurgu alanındaki her ödülü kazanmış ve aynı zamanda dahi bursu olarak da anılan MacArthur bursunu kazanan ilk bilimkurgu yazarı olan Butler, yakın dönemin en önemli Amerikalı yazarlarından birisi.New York Times, Butler hakkında kapsamlı bir biyografiyi geçtiğimiz hafta hem basılı hem de dijital versiyonunda yayınladı. Ancak bu biyografiyi özel kılan, dijital versiyon için hazırlanan <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/interactive/2022/11/17/arts/octavia-butler-vision-kindred.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">interaktif sayfa oldu</a>.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2022/11/27/insider/the-worlds-of-the-remarkably-prescient-octavia-butler.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şubat ayından bu yana devam eden projenin</a> sonucunda ortaya çıkan bu interaktif biyografiyi okurken bölüm aralarında karşınıza üç boyutlu mekânlar çıkıyor. Her biri Octavia Butler'ın hayatında önemli bir yere sahip olan bu mekânları bir yandan okurken, diğer yandan üç boyutlu canlandırmalarının içerisinden geçiyorsunuz.Üç boyutlu tarama ve dijitalleştirme teknolojilerinin giderek daha erişilebilir ve kullanılabilir olması, <a fr-original-style="" href="https://apps.apple.com/tr/app/polycam-lidar-3d-scanner/id1532482376?l=tr" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">telefonlarımızla bile</a> LIDAR tarama yapabiliyor olmamız aslında gazetecilik için yeni bir anlatı imkânını da beraberinde getiriyor. NYT'nin yayınladığı Octavia Butler biyografisi bunun hem etkileyici hem de ilham verici bir örneği.

n okuyoruz|

Bir film, bir yönetmen, bir sanat eseri, bir sanatçı, bir sokak ya da bir mekân — Beslenme Çantası’nı konuğumuza ilham veren "şey"lerle dolduruyoruz.Azra'nın beslenme çantasından Japonya, ABD ve Almanya'dan filmler, Türkiye'den bir yazar ve Fransa'dan bir savaş fotoğrafçısıyla roman, masal ve biyografi türünde kitaplar çıkıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">The Insect Woman / Nippon konchûki&nbsp;(1963, Shōhei Imamura)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Taxi Driver&nbsp;(1976, Martin Scorsese)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Once Upon a Time in America (1984, Sergio Leone)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Duvara Karşı / Gegen die Wand&nbsp;(2004, Fatih Akın)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Michael Cunningham'ın Saatler&nbsp;romanı</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nezihe Meriç'in tüm kitapları</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Samed Behrengi'nin Küçük Kara Balık masalı</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Stephen King'in Yazma Sanatı&nbsp;kitabı</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fotoğrafçı Patrick Chauvel'in kitapları</li></ul>

Duende

Azra Deniz Okyay'ın beslenme çantasından çıkanlar.

Imamura'dan Scorsese'ye, Behrengi'den Chauvel'e

<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.yordamkitap.com/rosa-luxemburg-her-seye-ragmen-tutkuyla-yasamak">Rosa Luxemburg</a>: Bu hafta biyografilerden ilham almayı tercih edecekler için Rosa Luxemburg'un "Her Şeye Rağmen Tutkuyla Yaşamak" isimli biyografisini önerebiliriz. Hem doğaya hem insana meraklı, ekonomi alanında eğitimli ve saygın biri. Merak uyandıran bir hayatı ve düşünce sistemi olduğunu söyleyebiliriz. -Ege

Aposto Gündem

Rönesans, başta Avrupa olmak üzere tüm insanlığın tarihini etkilemiş bir dönem. Geçtiğimiz haftalarda Rönesans'ın sebepleri ve sonuçları üzerine yazılmış kitapların yanı sıra, bu dönemin önde gelen aktörleri olan Mediciler üzerine yazılanları da incelemiştik. Şimdi yine Rönesans döneminin önemli figürlerinden biri olan Raffaello, Raftan'a konuk oluyor. Üstelik hem oldukça kapsamlı hem de okuması rahat bir çalışmayla.500 görsel eşliğinde: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, birkaç yıldır sürdürdüğü ressam biyografileri serisine bir yenisini daha ekledi. Raffaello: 500 Görsel Eşliğinde Yaşamı ve Eserleri, daha şimdiden Türkçede bu konuda yayımlanmış en etkili eserlerden biri olarak raflardaki yerini aldı. Anness Publishing tarafından uzun yıllardır başta Birleşik Krallık olmak üzere, yurt dışında yayımlanan ve büyük ilgi gören seride, bugüne kadar 11 biyografi çalışması yer aldı. Rönesans’ın büyük aydınlarından Raffaello'dan önce, seriden çıkan diğer kitapları hatırlayacak olursak listede Leonardo da Vinci, Van Gogh, Michelangelo, Rembrandt, Cézanne, Monet, Turner, Velazquez, Edgar Degas, Ön Raffaellocular ve Pierre Auguste Renoir bulunuyor. Bu ayrıntılı seride biyografisi Türkçeye kazandırılacak olan diğer önemli ressamlar ise Manet, Goya ve Gauguin.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-07T15:58:55.018Z.jpeg" alt="Portrait of a Man holding an Apple"><figcaption>Portrait of a Man holding an Apple, (1500)</figcaption></figure>Sanatçı biyografileri: Son yıllarda Türkiye’de farklı yayınevleri tarafından ağırlıklı olarak ABD ve Avrupa’daki yayınevlerinden tercüme yoluyla çok sayıda biyografi serisinin Türkçeye kazandırıldığına tanıklık ediyoruz. Hep Kitap, Hayalperest, Yapı Kredi Yayınları tıpkı Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları gibi bu alandaki kitapları okurla buluşturarak önemli bir işe imza atıyor. Raffaello üzerine yapılmış bu çeviri de bu çalışmanın en yeni halkası olma özelliği taşıyor. Daha önce yine 500 Görsel Eşliğinde Yaşam ve Eserleri serisinden Moet, Cézanne, Reoir ve Velazquez biyografilerini kaleme alan Susie Hodge, Beş Yaşındaki Çocuk Bunu Neden Yapamaz ve Türkçeye henüz çevrilmemiş Impresionists gibi önemli sanat yayınlarına imza atmış bir isim. Kitabı Türkçeye kazandıran ise Selin Dingiloğlu.Yüksek Rönesans’ın simgesi Raffaello: Mimar ve tasarımcı kimlikleriyle Yüksek Rönesans’ın en büyük ustalarından ve en etkili ressamlarından biri olan tam adıyla Raffaello Sanzio da Urbino, Floransa’ya yerleştikten sonra karşılaştığı Michelangelo ve Leonardo da Vinci‘ye hayran kalarak onların dinamik ve bir o kadar da çağrışımlarla yüklü çalışmalarından etkilenir. Dönemin ruhu itibarıyla diğer ressamlar gibi o da Katolik inancının öğretilerinde yer alan hikâyeleri yine bu inanca uygun biçimde resmetmeye başlar. Floransalıların büyük beğenisini kazanan Meryem Ana tasvirlerinin yankıları Roma’ya kadar ulaşır. Papa 2. Julius, bu yetenekli sanatçıyı Vatikan’daki odaları süslemesi için görevlendirir. Burada yaptığı yenilikçi freskler büyük beğeni toplar. Yine bu dönemde Stanza della Sagnatura’da resmettiği Atina Okulu isimli freski onun en anıtsal yapıtı olarak kayıtlara geçer.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-07T15:58:06.950Z.jpeg" alt="The School of Athens"><figcaption>The School of Athens (1511)</figcaption></figure>Kitaptan: Rönesans döneminin bu çok yönlü aydını Raffaello’nun doğumuyla başlayan kitap, sanatçının Urbino ve Perugia’da geçen çocukluk yıllarının ardından, ona sahip olduğu şöhreti kazandıran Floransa yıllarına ve Roma’da Papa himayesinde geçirdiği döneme ayrıntılı bir şekilde zengin görsellerle değiniyor. Raffaello’nun 300’e yakın resim ve çizimine yer veren kitap, sanatçının mesleki gelişimini de başarıyla analiz ediyor. Michelangelo ve Leonarda da Vinci ile birlikte tarihin en büyük üç sanatçısından biri olarak kabul edilen Raffaello’ya dair bu ayrıntılı çalışma sadece bir sanatçıyla değil, genel anlamda Rönesans ve onun yarattığı iklimi merak eden tüm okurlar için önemli bir kaynak.

biyografi ile ilgili hikayeler