<img src="https://images.aposto.com/2025/3/4/1745466732421.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.01" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Teoman Madra'ya veda: Türkiye’de dijital teknolojileri kullanarak görsel işler üreten ilk sanatçılardan Teoman Madra, 94 yaşında hayata gözlerini yumdu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne dediler? Gazeteci ve yazar&nbsp;Derya Bengi, Madra'yı "Plak kapaklarını ışık oyunlarıyla süsleyen fotoğrafçı, çağdaş görsel sanatçı, caz ve avangard müzik tutkunu Madra, aynı zamanda 70’li yıllarda Ayvalık’ın yıkımdan ve çarpık yapılaşmadan kurtulmasına, kentsel sit ilan edilmesine önayak olan kişiydi" sözleriyle andı.</li></ul>

Aposto Gündem

Bu hafta Münih’te çok merak ettiğim bir müzeyi gezdim. 2. Dünya Savaşı esnasında Nazi propogandası yapan; bizzat propogandanın lideri (kim olduğunu bilirsin sen) tarafından kurulan ve sadece “temiz sanat eserlerini” sergileyen kültür kurumundan, bugün LGBT sanatçılarının, feministlerin ve tartışma yaratacak işlerin sergilendiği çağdaş müzeye: Haus Der Kunst.&nbsp;Kendisinin&nbsp;çalkantılı, canlı ve esrarengiz bir geçmişi var. Bence buradaki en enteresan binalardan. Çünkü 2. Dünya savaşı esnasında Münih bombalarla yerle bir oluyor ve geçmişin izini taşıyan çok az sayıda bina var. Haus Der Kunst onlardan biri.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/5/1632497906792.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">1937’deki açılışının ardından, "Haus der Deutschen Kunst", Nazi sanat politikasının bir göstergesi olarak hizmet etmiş ve baş kurumu olmuş. Burada düzenlenen yıllık "Großen Deutschen Kunstausstellungen" (Büyük Alman Sanat Sergileri), Alman sanatının en önemli sergi ve satış etkinlikleri olarak kabul edilmiş. Adolf Hitler'in oyu eserlerin seçiminde belirleyici olurmuş ve her yıl birkaç yüz nesne satın almış. 1938'den 1942'ye kadar, sergilerden bazıları Venedik Bienallerinde uluslararası kitleye sunulmuş. Onaylanmış eserlerin sergilenmesi yalnızca sınırlı miktarda bariz Nazi propagandası içerse de, Nasyonal Sosyalist rejimin dünya görüşünü yansıtan bir değer sistemini tasvir ediyorlarmış. Eserlerin büyük bir yüzdesi manzara ve dönem resimleriymiş. 1939'dan itibaren savaş tasvirleri önemli bir yer edinmiş. "Großen Deutschen Kunstausstellungen" yılda birkaç yüz bin ziyaretçi çekermiş. Şubat 1945'te bile, Hitler başka bir "Große Deutsche Kunstausstellung" için hazırlıklar emrediyormuş.Aynı zamanda, 19 Temmuz 1937'de, Hofgarten'in yakın galeri binasındaki "Entartete Kunst" (Yozlaşmış Sanat) sergisinde modern sanatın el konulan eserleri küçük düşürücü bir şekilde sergileniyormuş. Weimar Cumhuriyeti döneminde avangard üyesi olan Max Beckmann, Ernst Ludwig Kirchner ve Oscar Schlemmer gibi sanatçılar kaçmaya ya da iç sürgüne gitmeye zorlanmışlar. Eserleri koleksiyonlardan çıkarılmış, yurt dışına satılmış veya yakılmış. "Dejenere Sanat" sergisi Almanya ve Avusturya'nın çeşitli şehirlerinde sunulmuş. Sadece Münih'te, iki milyondan fazla kişinin bu sergiyi gördüğü söyleniyor.Amerikan birlikleri 30 Nisan 1945'te Münih'e yürüdüklerinde büyük ölçüde yıkılmış bir şehir bulmuşlar. Müzelerin ve sergi evlerinin çoğu ağır hasar görmüş olsa da, "Haus der Deutschen Kunst" neredeyse hiç zarar görmemiş. Eylül 1942'den bu yana, binayı hava saldırılarından korumak için kamuflaj ağları kullanılıyormuş. Bina yemek pişirme olanakları içerdiğinden ve geniş alana sahip olduğundan, Amerikan askerleri hükümeti onu bir restoran, bir dans salonu ve birkaç mağaza içeren bir subay kulübüne ev sahipliği yapmak için kullanmışlar. Sergi salonlarının taş zeminlerinde basketbol sahası çizgileri ve işaretler yağlı boya ile boyanmış.Binanın tarihini dinledikten sonra, müzenin dijital iletişiminden sorumlu Saskia bana yeni açılan Heidi Bucher’in Meta-morphosen sergisinin ana fikrini anlattı. Tüm bu geçmişi öğrenince, bu sergi de ekstra bir anlam kazanıyor. Bucher “derilerini yüzdüğü” (skimming) binaları ve odaları ile tanınıyor. Kendisine göre duvarların gerçekten sesi var; hikayelerin ve olayların gerçekleştikleri odaların duvarlarına sindiğine ve duvarların duyusal bir hafıza deposu taşıdığına inanıyor. Ve kötü olayların yaşandığı odaları latex ile kaplayıp, sonra bu kaplamayı soyuyor. Fotoğraflardan farkedersen latex gerçekten insan derisi gibi görünüyor; kırışık, ten renkli, ve transparan.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/5/1632497952012.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2021/8/5/1632497975561.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bucher “Skimming”e 1970’lerde önce kendi aile evinden başlıyor. Kadınların “erkek işlerine” karışma hakkı olmadığı için, eski aile evlerinde “Gentleman’s Room” diye bir oda varmış ve ailenin erkekleri yemekten sonra bu odaya gidip politika, ekonomi vs konuşurmuş. Kadınların bu odaya girmesi yakışık almazmış. Bu odanın duvarlarını önce latex ile kaplıyor. Latexi soyarken bir videosu var (<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/CUK4a4kgf37/?utm_source=ig_web_copy_link" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">instagramda</a> paylaştım), zorlandığını, ellerinin acıdığını, düştüğünü görüyorsun. Performans sanatı da var işin içinde ve o an ata erkil düzene yapılan başkaldırıyı hissediyorsun.&nbsp;Heidi Bucher'ın aile evinden sonra seçtiği ortamlar, örneğin Constance Gölü'ndeki Bellevue psikiyatri kliniği gibi, aynı anda hem özel hem de kamusal öneme sahip. Orada Bucher, diğer alanların yanı sıra, Sigmund Freud'un ilk deneğini, sözde histeri hastası Anna O.'yu ve daha sonra kadın hakları aktivisti Bertha Pappenheim'ı sözde tedavi ettiği ofisin derisini yüzmüş. Sonrasında Bucher, Maggiore Gölü'ndeki terk edilmiş Grand Hôtel Brissago'nun giriş kapısının derisini yüzmüş. Otel başlangıçta entelektüeller için bir tatil yeriymiş; sonra Yahudi çocuklar için devlet tarafından organize edilmiş bir "gözaltı evi" haline gelmiş ve Nazi rejimi sırasında da kadınlar bu otelde tutulmuş. Toplumun suçluluk ve utanç duygularının sindiği duvarların derisini yüzdüğü işi de çok etkileyiciydi. Daha fazla araştırmak istersen eğer, bu videoyu izlemeni tavsiye ederim.<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/pXZPuUWioK8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/8/2021-09-24T15:34:46.531Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Good City Guides

Geçmişinin zıt yönüne ilerleyen bir müze

Haus Der Kunst, Münih

Geçtiğimiz hafta avangard akımın önemli sanatçılarından Yayoi Kusama’nın ikonik Narcissus Garden eseri, Miami’deki Rubell Müzesi’nde kuruldu. Arka sırasında, Keith Haring'in kırmızı kalpli eserinin göz kırptığı eser, 1966 yılından beri dünyanın farklı alanlarında kuruluyor. Tasarım yayını Architecture Digest’de yayımlanan, eserin pandemiyle olan ilişkisine dair okuduğum bir yazı üzerine yılın son hafta sonunda sizleri Kusama ve eserinin hikâyesiyle tanıştırmayı diliyorum.• 1966’dan beri devam eden yolculuk: Yunan mitolojisinde Narkissos’a ithafen, Narcissus Garden ilk kez 1966'da Kusama'nın 33. Venedik Bienali'nde resmî olmayan bir performansıyla sergilendi. 700'e yakın plastikten yapılan gümüş kürelerle eser; insanı kendiyle yüzleştiren, egosuyla karşı karşıya getiren, hayatta her şeyin birbirinin yansıması olduğuna çağrışım yapan bir bahçenin temsiliydi. Kusama, eserinde narsisizme ve insanı çevreleyen endüstriyel oluşumlarla ilişkisine yalın bir şekilde ayna tutmayı hedefledi.<figure class="image"><img src="https://lh5.googleusercontent.com/ByytAfFXElRm0u3hR7vVHFXFKuswk9aujdDGWfedkSrDPifLOwVqqJ3cUHAgJkubOX3nUXNpp0mn-W3Pvz8AnY7EohhbriMq6qIZfqrJMo7ir7vlI2OCLSNS80ZMRQbmGyASokRM" alt="Venedik Bienali, 1966, Kaynak: Dazed"><figcaption>Venedik Bienali, 1966 Kaynak: Dazed</figcaption></figure><hr>• Satılık narsisizminiz: Sanatçı gümüş kürelerini bienal alanının manzarasını yansıtan İtalya Pavyonu'nun önündeki çimenlere yerleştirdi. Çıplak ayakları ve altın rengi kimonosuyla, "Narcissus Bahçesi, Kusama" ve "Satılık Narsisizminiz" yazılı tabelalarının arasında durarak performansını sergiledi. Serginin açılış günü boyunca küreleri havaya fırlatarak dikkatleri çekti ve kürelerin her birini yaklaşık 2 dolara ziyaretçilere satmayı teklif etti. Hem kendini tanıtma hem de çağdaş sanatın ticarileştirilmesine yönelik bir eleştiri olarak yorumlanacak bu eylem, daha sonra Kusama'nın enstalasyonlarının odak noktası olacak, radikal ve politik kamusal performanslara geçiş yaptığı kariyerinde önemli bir an olarak görülecekti. Narcissus Garden'ın yinelemeleri o zamandan beri, küreleri plastik yerine çelikten yapılarak dünya çapında sergileniyor.<figure class="image"><img src="https://lh5.googleusercontent.com/BfDUhInjjBlc-HrQ9aBKgYodBUZ15HJuqbpvwcm53zSUHJno9apdbXtIVm7X7k7hmGwfFcyYaQGcXvRfTQUBbGq2erJfQGa8FgxIAjwsALRe0h_KUHvg8S16tazhpfsisW6lrX8Y" alt="Rubell Müzesi 2020, Kaynak: Architectural Digest"><figcaption>Rubell Müzesi 2020 Kaynak: Architectural Digest</figcaption></figure><hr>• Pandemi ve Kusama: Bu hafta Rubell Müzesi'nde kurulan Narcissus Garden versiyonu 700 paslanmaz çelik küreden oluşuyor. Kusama'nın bu kadar endüstriyel ve minimal bir nesneyi organik bir yaşam hissi taşıyan bir nesneye dönüştürebilmesi belki de bu dönem için ayrı bir anlam taşıyor. “Kendinize 700 farklı aynada bakmak bu dönemde ne anlama geliyor? İzolasyon döneminde, hoşumuza gitsin ya da gitmesin, kendimizle her zamankinden daha fazla beraberdik.” diyerek Madeleine Luckel, eserde pandemi dönemindeki bu yoğun deneyimimizin yansıdığını düşünüyor. 700 kürenin birinde belki de bu yıl çokça zaman geçirdiğimiz Zoom ekranlarından Instagram’daki sonsuz kaydırmalarımıza kadar teknolojiyle ilişkimiz, tüketimimiz, duygularımız ve daha nice deneyimlerimizi görebiliriz. Peki siz, Kusama'nın kürelerinde bu yıl kendiniz için neler görüyorsunuz?&nbsp;

avangard ile ilgili hikayeler