Ticaret Bakanlığı, inşaat sektörü ile savunma sanayiinde hammadde ve bileşen olarak kullanılan 54 ürün grubunda İsrail'e ihracat kısıtlaması getirildiğini <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/ticaret/status/1777577177489305889" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu</a>. Kararın İsrail, Gazze'de ateşkes ilan edene kadar yürürlükte kalacağı belirtildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ticaret Bakanlığı'nın açıklamasında, İsrail'in 6 ayı aşkın süredir yürüttüğü ve sivil-askerî hedef ayrımı yapılmayan operasyonlar sonucunda Gazze Şeridi'nin yerle bir olduğuna ve büyük bir yıkıma uğradığına dikkat çekildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bakanlık, askerî amaçla kullanılabilecek herhangi bir ürün veya hizmetin İsrail’e satışına önceden beri izin verilmediğini savundu.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2024/3/2/1712668608461.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ticaret Bakanlığı'nın açıklamasının tam metnine <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/savasin-altinci-ayinda-turkiyeden-israile-54-urun-grubunda" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan ulaşabilirsiniz</a>.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, “‘Uçak Benzini ve Jet Yakıtı’ başta olmak üzere 50 maddeye kısıtlama getirilmesi, çocuk katili Siyonist rejim ile bugüne kadar yapılan ticaretin boyutunu, olayın vahametini açıkça gözler önüne sermiştir” yorumunda bulundu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi'nden yapılan açıklamada ise kısıtlama listesinde yer alan "uçak benzini-jet yakıtı" satışının İsrail savaş uçaklarıyla ilgisi olmadığı beyan edilerek bunların yolcu uçakları için kullanıldığı savunuldu.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir adım geriden</h2>Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Gazze'deki savaşın 6. ayını doldurduğu 8 Nisan'da yaptığı açıklamada İsrail'in Türkiye'nin Gazze'ye havadan yardım ulaştırma talebini reddettiğini ve Ankara'nın da bu doğrultuda İsrail'e karşı yeni tedbirler uygulama kararı aldığını bildirmişti.Bununla birlikte:&nbsp;Yeni Akit, 8 Nisan tarihli sayısında manşet olarak "İsrail'le ticaret koca bir yalan" ifadelerini kullanmış, Türkiye'nin Filistin'e yaptığı ihracatın ağırlıklı olarak Hayfa ve Aşdod limanları üzerinden İsrail'e girerek Batı Şeria'ya gönderildiğini <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/metcihan/status/1777607481008505095" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iddia etmişti</a>.&nbsp;Dahası: Anadolu Ajansı ise "Filistin’e gönderilen mallar İsrail üzerinden geçmek zorunda" başlığıyla yaptığı 7 Nisan tarihli <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/anadoluajansi/status/1777087797989425368" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haberde</a> "Türkiye ile İsrail arasındaki ticaret hacminin Gazze'ye yönelik saldırılar sonrası 6 ayda yaklaşık %33 düşerken, Filistinlilere ulaştırılmak üzere bazı kalemlerdeki sevkiyatların özel sektör eliyle devam ettiğini" <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israile-ihracat-onemli-oranda-azalirken-filistinlilere-ulastirilan-mallarin-sevkiyati-devam-ediyor/3185792" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">savunmuştu</a>.Öte yandan: Ticaret Bakanı Ömer Bolat, <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/yirmidorttv/status/1773067223751446771" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geçen ay katıldığı</a> Yirmidört TV canlı yayınında "Hükümet'in İsrail'le ticaret suçlamaları ile sıkıştırılmak istenmesinin, bazı marjinal unsurların ve terör örgütlerinin itibarsızlaştırma çalışmaları olduğunu" ifade etmişti.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İsrail'den ilk tepki</h2><a fr-original-style="" href="https://twitter.com/Israel_katz/status/1777618127762698395" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sosyal medyadan yaptığı açıklamada</a> karara sert tepki gösteren İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz, İsrail'in misillimede bulunacağını söyledi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İbranice yaptığı açıklamada "Ticaret anlaşmalarının tek taraflı olarak ihlal edilmesine göz yummayacağız"&nbsp;diyen Katz, İsrail'in Türk ekonomisine zarar verecek paralel tedbirler alacağını duyurdu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Katz, "ABD'deki kuruluşlarla temasa geçerek Türkiye'deki yatırımların durdurulması ve Türkiye'den ürün ithalatının engellenmesi için talimat verdim" diyerek "Kongre'deki dostlarımızdan boykot yasalarının ihlalinin incelenmesini ve buna göre Türkiye'ye yaptırım uygulanmasını istedim" ifadelerini kullandı.</li></ul>

Aposto Gündem

Ticaret Bakanlığı, savaşın altıncı ayında 54 ürün grubu için İsrail'e ihracat kısıtlaması getirildiğini; kararının İsrail Gazze'de ateşkes ilan edene kadar yürürlükte kalacağını açıkladı. İsrail, "Türk ekonomisine zarar verecek karşı tedbirler alınacağını" bildirdi.

Türkiye'den İsrail'e 54 ürün grubunda ticaret kısıtlaması

<a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NWVkM2VjZDZjNWE4NmNjZDFlMjRjYTRhJm5ld3NsZXR0ZXI9NWYyZWExOTFlN2UwMWIwMDA3ZTdkOGU2Jmlzc3VlPTYwODQwMmJhYzllYmRjMDAwN2YwYjc5ZCZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MDg3ZGYzOTZkODVhYTAwMDY4ZTk5ZWUmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGdHdpdHRlci5jb20lMjUyRmNlcmJvemt1cnQ=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ceren Bozkurt</a>Altı yüzyıldan fazla hüküm sürmüş ve kümülatif yemek kültürünün en lezzetli hâlini hissedebildiğimiz Osmanlı Ramazanlarındayız.&nbsp;Ramazanın yaklaşmasıyla birlikte özellikle Osmanlı elitlerinin hanelerinde hazırlıklar başlardı. Sanal marketlerin olmadığı dönemlerde, hanenin genel ihtiyaçlarıyla birlikte özel tüketime giren sucuk, pastırma, reçel, zeytin, peynir, şerbetlik şeker gibi erzakların temini yapılırdı. Yemekler bakır kaplarda piştiği için bu kapların kalaylanması için hallaçlar çağrılır; yeni elbiseler ve kahve fincanları, kıymetli kaşıklar, şerbetlikler alınırdı. Böyle hummalı bir çalışmayla Ramazan’ın gelişi beklenirdi. Genellikle oruç döneminden önce, Müslüman halkın yaşayış tarzında bir değişiklik olmaz; aksine insanlar bu döneme daha az yiyerek hazırlanırlardı.Ramazan gelince Müslümanlar arasında iftar, cömert bir misafirperverlik yarışına ev sahipliği yapardı. Bu yarış öyle önemliydi ki herkesin bütçesine göre ortaya bir tabak daha koyduğu iftar sofraları için kimi zaman insanlar, Kapalı Çarşı’daki tefecilere nakit para karşılığında değerli mücevherlerini rehin olarak bırakırdı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Osmanlı Müslümanları iftarda ne yiyordu?&nbsp;</h2>Âdet olan bir bardak su — ki bu da tercihen Zemzem suyu — bir tutam tuz ve hurmayla oruç açmaktı. Oruç açıldıktan sonra taama iştah açıcılarla devam edilirdi. Salata, reçel, pastırma, zeytin, hurma, tuzlanmış balık, havyar, meyve türleri, Ramazan çöreği, pidesi ve simidi gibi yiyecekler, iftar sofrasının ilk bölümünü oluştururdu.&nbsp;Yılın diğer aylarında çıkmadığına üzüldüğümüz Ramazan pidesi anasonlu, çörek otlu, safranlı olmak üzere çeşitlilik gösterirdi. Ardından çorba ve sıcak yemeklerin servisi başlardı. Mükellef sofraların vazgeçilmez menüleri genellikle iki çeşit çorba, üç çeşit tatlı, iki çeşit börek ve hoşaf, en az beş türlü sebzeden oluşurdu. Ramazan geleneklerinden bir diğeri, özellikle alafranga sofra âdetlerinin Osmanlı elitleri tarafından özümsendiği 19. yüzyılda, çatal-bıçak kullanma, yemeği masada yeme gibi gündelik pratiklerden vazgeçilip yemeği klasik yollarla (elle ve yalnızca kaşık kullanarak) yemekti. Yemekten sonra evde pişirilen ikinci kahve, genellikle kakuleyle pişirilirdi. Tabii ki tütün, olmazsa olmazdı.Artık iftar taamının son demlerindeyiz, bitiriş tatlıya ait. Her ne kadar günümüzde güllaç Ramazanla eşleşmiş bir tatlı olsa da Osmanlı’da bu durum biraz farklıydı. 15. yüzyıldan beri Osmanlı’da Ramazan tatlısı olarak baklava kabul edilirdi ve özellikle Ramazan'ın 15. günü yeniçerilere dağıtılırdı. Güllaç, baklavanın yerini 19. yüzyıldan sonra alabildi.&nbsp;Yine Osmanlı’da bir Ramazan geleneği olarak büyük konaklarda yalnızca eşe dosta değil, aynı zamanda fakir halk için de iftar sofraları kurulurdu. Diş kirası adı altında insanlara hediye ve harçlık gibi yardımlar da yapılırdı.Ramazan akşamlarının bu denli önemli olduğu zamanlarda, gündelik hayat seyri de zaman içinde iftar ve sahur arasındaki zamana doğru kaymıştı. İftar sonrası başta İstanbul olmak üzere Anadolu’da da bir hayli önemli olan kahvehaneler, insanların hem sosyalleşebildiği hem de sahura kadar vakit geçirebildiği kültür mekânları işlevini görüyordu.&nbsp;İftarda sunulan bu mide fesadı garantili sofralara nazaran, Osmanlı sahur sofraları daha sade olurdu. Söğüş et, ızgara köfte, donmuş paça gibi et ürünleriyle sebzeler ve görece daha hafif olan sütlaç, muhallebi gibi tatlılar yenirdi. Akabinde yeni gün, yeniden büyük şaşalı sofra hazırlıkları...&nbsp;Yemeğin sembolik manasının ön planda olduğu bu zaman diliminde, arşivlerden cevabı çıkmayan tek soru şu: Bu kadar yemeği nasıl yiyorlardı?&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kaynaklar:</h2><ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Abdülaziz Bey, (1995). Osmanlı Âdet, Merasim ve Tabirleri, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Priscilla Mary Işın, (2019). Avcılıktan Gurmeliğe Yemeğin Kültürel Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Priscilla Mary Işın, (2019). Gülbeşeker-Türk Tatlıları Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Priscilla Mary Işın, (2020). Bereketli İmparatorluk: Osmanlı Mutfağı Tarihi, Vakıfbank Kültür Yayınları, İstanbul.</li></ol>

apéro

“Nerede o eski Ramazanlar?” diye hayıflananlar, işte bu yazı tam size göre.

Nerede o eski Ramazanlar?

<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/cerbozkurt" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ceren Bozkurt</a>Altı yüzyıldan fazla hüküm sürmüş; kümülatif yemek kültürünün en lezzetli hâlini hissedebildiğimiz Osmanlı Ramazanlarındayız.&nbsp;Ramazanın yaklaşmasıyla birlikte özellikle Osmanlı elitlerinin hanelerinde hazırlıklar başlardı. Sanal marketlerin olmadığı dönemlerde, hanenin genel ihtiyaçlarıyla birlikte özel tüketime giren sucuk, pastırma, reçel, zeytin, peynir, şerbetlik şeker gibi erzakların temini yapılırdı. Yemekler bakır kaplarda piştiği için bu kapların kalaylanması için hallaçlar çağrılır; yeni elbiseler, yeni kahve fincanları, kıymetli kaşıklar, şerbetlikler alınırdı. Böyle hummalı bir çalışmayla Ramazan’ın gelişi beklenirdi. Genellikle oruç döneminden önce, Müslüman halkın yaşayış tarzında bir değişiklik olmaz; aksine insanlar bu döneme daha az yiyerek hazırlanırlardı.Ramazan gelince Müslümanlar arasında iftar, cömert bir misafirperverlik yarışına ev sahipliği yapardı. Bu yarış öyle önemliydi ki herkesin bütçesine göre ortaya bir tabak daha koyduğu iftar sofraları için kimi zaman insanlar, Kapalı Çarşı’daki tefecilere nakit para karşılığında değerli mücevherlerini rehin olarak bırakırdı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Osmanlı Müslümanları iftarda ne yiyordu?&nbsp;</h2>Âdet olan bir bardak su; ki bu da tercihen Zemzem suyu, bir tutam tuz ve hurmayla oruç açmaktı. Oruç açıldıktan sonra taama iştah açıcılarla devam edilirdi: Salata, reçel, pastırma, zeytin, hurma, tuzlanmış balık, havyar, meyve türleri, Ramazan çöreği, pidesi ve simidi gibi yiyecekler, iftar sofrasının ilk bölümünü oluştururdu. Yılın diğer aylarında çıkmadığına üzüldüğümüz Ramazan pidesi anasonlu, çörek otlu, safranlı olmak üzere çeşitlilik gösterirdi. Ardından çorba ve sıcak yemeklerin servisi başladı. Mükellef sofraların vazgeçilmez menüleri genellikle iki çeşit çorba, üç çeşit tatlı, iki çeşit börek ve hoşaf, en az beş türlü sebzeden oluşurdu. Ramazan geleneklerinden bir diğeri, özellikle alafranga sofra âdetlerinin Osmanlı elitleri tarafından özümsendiği 19. yüzyılda, çatal-bıçak kullanma, yemeği masada yeme gibi gündelik pratiklerden vazgeçilip, yemeği klasik yollarla; yani elle ve yalnızca kaşık kullanarak yemekti. Yemekten sonra evde pişirilen ikinci kahve, genellikle kakuleyle pişirilirdi. Tabii ki tütün, olmazsa olmazdı.Artık iftar taamının son demlerindeyiz, bitiriş tatlıya ait. Her ne kadar günümüzde güllaç Ramazanla eşleşmiş bir tatlı olsa da Osmanlı’da bu durum biraz farklıydı. 15. yüzyıldan beri Osmanlı’da Ramazan tatlısı olarak baklava kabul edilirdi ve özellikle Ramazan'ın 15. günü yeniçerilere dağıtılırdı. Güllaç, baklavanın yerini 19. yüzyıldan sonra alabildi.&nbsp;Yine Osmanlı’da bir Ramazan geleneği olarak, büyük konaklarda yalnızca eşe dosta değil, aynı zamanda fakir halk için de iftar sofraları kurulurdu. Diş kirası adı altında insanlara hediye ve harçlık gibi yardımlar da yapılırdı.Ramazan akşamlarının bu denli önemli olduğu zamanlarda, gündelik hayat seyri de zaman içinde iftar ve sahur arasındaki zamana doğru kaymıştı. İftar sonrası başta İstanbul olmak üzere Anadolu’da da bir hayli önemli olan kahvehaneler, insanların hem sosyalleşebildiği hem de sahura kadar vakit geçirebildiği kültür mekânları işlevini görüyordu.&nbsp;İftarda sunulan bu mide fesadı garantili sofralara nazaran, Osmanlı sahur sofraları daha sade olurdu. Söğüş et, ızgara köfte, donmuş paça gibi et ürünleriyle sebzeler ve görece daha hafif olan sütlaç, muhallebi gibi tatlılar yenirdi. Akabinde yeni gün, yeniden büyük şaşalı sofra hazırlıkları... Yemeğin sembolik manasının ön planda olduğu bu zaman diliminde, arşivlerden cevabı çıkmayan tek soru ise şu: Bu kadar yemeği nasıl yiyorlardı?&nbsp;Kaynaklar:Abdülaziz Bey, (1995). Osmanlı Âdet, Merasim ve Tabirleri, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.Priscilla Mary Işın, (2019). Avcılıktan Gurmeliğe Yemeğin Kültürel Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.Priscilla Mary Işın, (2019). Gülbeşeker-Türk Tatlıları Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.Priscilla Mary Işın, (2020). Bereketli İmparatorluk: Osmanlı Mutfağı Tarihi, Vakıfbank Kültür Yayınları, İstanbul.

Zemzem ile ilgili hikayeler