Duende

Ferdi Tayfur’a veda ettik belki ama arabeskin yeni nesil temsilcileri günümüz kuşağına ilham vermeye devam ediyor. Bu kadar çok dinlenmelerine rağmen türün bir önceki kuşağındaki gibi bir etki bırakıp bırakmayacakları ise muamma. Arabesk türünü farklı türler ile yan yana göreceğimiz ise kesin.

Arabeskin yeni kralları: Modern arabesk dosyası

Şimdi uzaklardasın, gönül hicranla doldu.Hiç ayrılamam derken, esamen okunmaz oldu.Sevgili COVID-19 pandemi çılgınlığı… seni özledim (mi?)***Ben küçükken annemlerin teybe koyup çalmalık iki kıymetli kaseti vardı: Muazzez Ersoy’un Nostalji 1 ve Nostalji 2 albümleri. Kelimeyle ilk bu albümler sayesinde karşılaştım sanırım. Sonraları aldığım psikoloji ve sosyoloji dersleri sağ olsun, nostaljinin Türk Sanat Müziği cover albümünden öte bir şey olduğunu öğrendim.Nostalji, TDK Türkçe Sözlük ve benzer birçok kaynakta “geçmişte kalan güzel günlere özlem duygusu” olarak tarif edilmiş. Ancak bir de geçmişte kalan şeylerin daha güzel gözükmesi mevzusu var. Çoğumuz için bunalımlarla dolu, günün yarısında varoluşsal krizde olduğumuz ergenliğimize şimdi bakınca 'Ah ne güzel günlerdi ya, dostlarım ve harika müzik zevkim!' dememiz gibi. Hatta tam da bu yüzden bugün ne sorun yaşasam, gece yatağa gitmeden kendimi 'Aman 5-6 seneye bu sıkıntıları hiç hatırlamayacaksın, ne güzel günlerdi diyeceksin.' şeklinde telkin ederim.&nbsp;Yakın zamana kadar nostaljiyle ilişkim şöyleydi: Genelde 2003-2013 bandından bir anıyı hatırlar, hoş hislerle yad eder, gaza gelip Facebook hesabımı açar eski fotoğraflara bakarım. Bir süre sonra sorgulamaya başlarım: Özlediğim şey gerçekten o an mı, yoksa o anda olmamı sağlayan, görece daha az sorumluluk sahibi, günde en az 8 saat yaşıtlarıyla aynı mekânda tutulan (yarı açık okul tutukevi) o gamsız hâlim mi? Üniversiteyi gördükten sonra liseyi, yetişkinliği gördükten sonra çocukluğu özlemek pek de işten değil.&nbsp;Geçenlerde harici diskimi temizlerken bu döngü birden kırılıverdi. Ta-da! Kendimi 2020’den fotoğraflara gülümserken buldum. Evet doğru duydunuz, pandeminin ve ev hapsinin tam orta yerinden. Tabii ben görece şanslı olanlardandım, sağlık problemim yoktu, evden çalışabiliyor, akşamları ev arkadaşımla masa oyunları oynuyor, eşi dostu görüntülü arayıp normalden daha fazla -ama mesafeli- sosyalleşiyordum. Ancak yine de psikolojik dengemin sarsıldığı, “saat kaçta evden çıkılır, en fazla kaç metre uzağa gidilir?” sorularından bunaldığım bir dönemdi.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673430040964.png" width="550" height="227" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.42" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Merve'nin 2020 fotoğraflarından bazıları<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bir ara sıkıntıdan iki haftada bir eşyaların düzenini değiştiriyor, habire camları siliyordum (neden?) Bu gariplikler dönemine gülümseyince, kendi kendime “e nostalji işte!” dedim. İşin komiği ise iki yıl önceye nostalji duymam. Belki de ilk kez 20’likken 20’lik yıllarıma dair nostalji hissettim. Hatta bir uzmanı arayıp sormak istedim, “İki sene öncesini gereğinden fazla iyi hatırlamak da nostaljiye girer mi?” diye. Belki de sadece travma sonrası başa çıkma biçimlerinden biri. Doğrusunu isterseniz, bilemiyorum.Bu hafta siz de bir açın bakın bakalım, Mart-Nisan 2020’de kimlerle, nerede, ne yapıyormuşsunuz? Yakın tarihteki bunaltıcı zamana nostaljik hisler beslemek mümkün mü? Mümkünse caiz mi? Cevabı olan özelden yazsın.

20'lik

Yakın geçmişe duyulan nostalji, nostalji midir?

Evde Oturmanın Nostaljisi

Ahşap müzik kutusu:&nbsp;Yeni bir duraktayım. Yanımda bu sefer Taner var — evet, sonu Yücel’le biten. Nereye varacağımız belli değil fakat nereden başlayacağımız net. “Hatırladığın ilk ses nedir?” diye sorarak girdim konuya. Hemen dedesinin müzik kutusunu anlattı. İçinde dönen sufilerin olduğu ahşaptan bir müzik kutusu olduğunu söyledikten sonra bu aralar o kutuyu ve çıkan sesleri fazlasıyla anımsadığından bahsetti. Bir de tabii kuzenlerinin walkman'inden ve onu çok şaşırtan, müzik dinleyebildiği kulaklıklarından bahsetti, sonra ekledi: “Hâlâ o şokumu hatırlıyorum gerçekten. Beynimde bir kapak açılmıştı.” Taner’in tüm üretimlerini akşam 22.00’den sonra yüksek seste müzik dinlemenin yasak olduğu, gürültülü bir caddeye bakan evinde yaptığını belirteyim. Metropol hayatında kulaklık pek çoğumuz için yaşam destek ünitesi gibi.<img src="https://images.aposto.com/2021/9/5/1633688300089.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Taner Yücel'le Yeldeğirmeni'nde bir kapının önünde<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Anne zoruyla:&nbsp;Taner'le içinde müziğin olduğu mutlu bir güne gitmek istedim fakat o mutsuz hatıraların daha yoğun olduğunu söyleyince ilk kurcaladığı enstrümana yöneldik. Anaokulunda annesinin zoruyla piyano kursu gibi görülen fakat aslında küçük bir Yamaha orgundan üstüne notalar yerine sayıların yazılarak bestelerin öğretildiği bir anıya çekti beni.&nbsp;Oradan eve geçtik. Türk Sanat Müziği söyleyen annesi ve hiç tanımadığı bir enstrümanı birazcık vakit geçirerek çalabilen babasıyla tanıştık. Babasının farklı enstrümanlara duyduğu o merak, daha sonra Taner’e de geçti: “Bende de her enstrümanı azıcık deneme isteği oluyordu.” Bugün o denemeleri janrlar arasında çıktığı yürüyüşlerde ve sağa sola düşen üretimlerinde bulmak mümkün.Güzel sanatlar üstü güzel sanatlar: Dedesinin Erdek’teki yazlığındayken televizyonda verdikleri röportajı çok havalı bulan Taner gidip hemen Cartel kaseti aldı. O dönem grubun sözlerle dışa vurduğu acıyı benimsemeye çalıştığından bahsetti. Onda olmayan bir acıya eşlik etmek istemesini kafama takıp Eskişehir’e doğru yol aldım.&nbsp;Taner burada üniversiteye başladı fakat bitirmedi. Güzel sanatlar listesinden sonra güzel sanatlar fakültesi ona ancak belli kalıplar içinde kalırsa görünür olabileceğini öğretti. O da sadece ne istiyorsa onu yapmayı tercih etti: “Müzikteki ilkelliği fark edince galiba bunu&nbsp;yapmak istiyorum dedim. İddiasız olmayı sevdim. Kendimi resim sanatında yaratıcı bulmayan biriyim. Çünkü hep öğretilen çizgileri ve istenilen ödevleri yapabilecek bir çizim gücüm olduğumu düşünüyordum. Hâlâ da öyle düşünüyorum.”<img src="https://images.aposto.com/2021/9/5/1633688464962.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Taner'in sık gittiği göçmen lokantalarının buluğunda sokaktan<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">"Lan oğlum dur!":&nbsp;Üniversite dönemi adı bile olmayan bir sürü punk grubu denemelerinden sonra Neon’da yerini buldu. Müzik türleriyle tavırları iç içe koymaya başlayınca hayatı da kurma bir saat gibi akıp gitti. Grubun önemini ve Taner’in sahnede sınırlarını çizdiği karakterini “'Lan oğlum dur!' cümlesini en çok duyduğum gruptu Neon. Gerçekten durmam gerekiyordu. Devamlı gürültü çıkaralım istiyorum çünkü.” sözünden anlamak mümkün.&nbsp;Bir de Davulcu Mustafa var tabii. Mustafa Zümrüt. Onun müzik ekipmanlarına ve kayıt teknolojisine duyduğu ilgi Taner’e de bulaştı. Bu sayede sahne perdesinin arkasında çocukken çok şaşırdığı kulaklıkta yer bulan müziğin yolculuğunu öğrendi.Saçma sapan sesler: Uzun bir askerliğin ardından kendi deyimiyle “saçma sapan sesler” çıkarmanın peşinde olduğu bir dönemde HaZaVuZu isimli sanat kolektifine katıldı. Her şey bittiğinde geriye kalanların özetini şöyle anlatıyor: “Orada bir müzisyen olmayı bırakmıştım. Gitarı bir müzik enstrümanı olarak değil de ses aparatı gibi kullanmayı çözümlemek benim için değişik bir sınav olmuştu.”&nbsp;Daha önce janrlardan bağını koparan Taner, belli ki müziği de parçalarına ayırmayı başardı. Geriye bir tek ses kaldı. HaZaVuZu’nun ardından kısa bir süre Ses Perileri, sonra The Raws&nbsp;ve Jakuzi geldi. Hepsinden geriye kalan öğrenimleri var.&nbsp;Tıpkı hepsinde bıraktığı “hata payları” olduğu gibi.<img src="https://images.aposto.com/2021/9/5/1633689136481.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Taner ve Yeldeğirmeni'nde kaval satan Nazmin amca<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Prodüktör koltuğu:&nbsp;Taner’in “Ben grup elemanı olamıyorum. Gıcık ve zor bir insanım. Hiçbir grubumda sadece gitarist olamadım,”&nbsp;itirafından sonra bireysel üretimlerinin çoktandır oturduğu prodüktör koltuğuna geçtik. Zaten en baştan beri dinlediği şeyi hep analiz ettiği ve kulağına gelen her türlü sesin ortaya çıkış sürecine merak duyduğu bilgisini verdikten sonra asıl başlangıcın reklam müziğiyle olduğunu söyledi. Müşterilerin hayal ettiği soyut kavramları sese dönüştürebildiği fark edince önce Domuz Records’un sonra da albüm prodüktörlüğünün kapılarını açtı. İlk prodüksiyonum dediği albüm Özgür Semerci’nin Bulandı Sularım’ı oldu.Görselle sesin sihirli buluşması:&nbsp;Bugüne dönelim. Son durağa gelmeden Taner’in birkaç hafta önce Altın Koza Film Festivali’nde En İyi Film Müziği ödülünü aldığı ilk solo albümü The Cemil Show’a uğrayalım. Önce film müziği yapma deneyimini sordum. Cevabı, “Görselle sesin birleşleşmesi sihirli bir deneyim. Bir oyuncu gibisin, görünmeyen bir oyuncu,”&nbsp;sözleriyle oldu. Bu sayede ben de biraz olsun Thom Yorke ve Nick Cave gibi isimlerin film müziklerine duyduğu tutkuyu biraz daha iyi anladım.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/9/5/1633688583786.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Barış Sarhan, The Cemil Show<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Görünmez Taner: Sıra 27 kaydın bulunduğu 1 saat 1 dakikalık The Cemil Show’un müziklerine geldi. Filmin farklı dönemlerde geçen hikâyesi ve yönetmeni Barış Sarhan’ın tanıdığı özgürlük, Taner’in kişiselleştirdiği bir üretim süreci geçirmesini sağladı. Bu da hem belirlediği konsept dâhilinde dilediği janrlar arasında dolaşmasına hem de babası için yazdığı Dündar Bey isimli şarkının yönetmen Barış’ın ısrarının ardından önce filmde sonra da albümde yer bulmasına neden oldu. Sonuç Taner’in “çok sindi içime,” dediği bir albüm — görünmeyen Taner’in eşsiz performansı.Anahtar:&nbsp;Gitmeden hem bana hem de okuyanlara ve dinleyenlere yeni keşifler için bir hatıra bırakmasını istedim Taner’den. O da hayatı boyunca en beslendiği gruplardan birinin, Type O Negative’in ismini verdi ve ekledi: “Çocukluğumdan beri her teknolojide yanımda oldu. Kasedi, CD’si, sonra MP3 player’ımda, cep telefonumda ve Spotify’ımda.”<img src="https://images.aposto.com/2021/9/5/1633689023037.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bis:&nbsp;Taner’in SoundCloud’da paylaştığı ambient etiketli kayıtları işaret etmeden kapatmak olmaz. İki yıl önce Dündar Bey'le başlayan seri, son aylarda yayımladığı Sana ve Solaris Solitude'la devam etti. Bu kayıtların sonu albüme bağlanır mı? O bilinmez — bir gözüm oralarda olur hep.&nbsp;Artık tanıdık olduğumuz için istasyonun caddeye kavuşan son merdivenindeyiz. Döndüm ve köşedeki sokak lambasının ışığına doğru yürümeye başladım. Bugünlük düşünceler ve hisler Taner’den Taner’e sekti. Bir sonraki aydınlık yer neresi olur bilemem. Hoşça kalın.

Taner'den Taner'e seken düşünceler ve hislerle tanış.

“Müzikte o ilkelliği farkedince galiba bunu yapmak istiyorum dedim."

Bir süredir televizyonda gizli gizli Sibel Can, Hakan Altun ve Hüsnü Şenlendirici’nin sunduğu “Şarkılar Bizi Söyler” isimli müzikli programı izliyorum. (Galiba beğeniyorum da. Yeteri kadar beğenirsem belki onunla ilgili anektodlarımı da yazarım bir ara.) Bu akşam da yine çay içme bahanesiyle oturma odasına sızıp programı izlerken konuklardan Baha’nın söylediği bir şarkının (<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/EGTfSKpFlrM" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kutupta Yaz Gibi</a>, çıktığı dönem gayet meşhur olmuştu hatta) besteci detayı dikkatimi çekti; zira hem Türk sanat müziğinin hem de kişisel tarihimin önemli figürlerinden birisi oradaydı: Halil Karaduman.Üniversite 2. sınıfım biraz tatsız geçiyordu. Ruh durumum dalgalıydı, müzik grubum dağılmıştı ve arkadaş kitlemde radikal değişiklikler yaşıyordum. Ve o esnada nasıl olduysa bir şekilde kendimi üniversitenin Türk Sanat Müziği korosunda buluverdim. Öncesinde rock ve gitar ağırlıklı müzikler dinleyip çalan birisi olduğumdan bu yeni ses çevresine girmek ilk başta biraz tedirgin etmişti elbet; fakat koro şefimizin Halil Karaduman olduğunu duyunca işler değişmişti. Aslında itiraf etmeliyim ki korodan önce tanımıyordum Halil hocayı. Belki de o çok sevdiğim bir sürü şarkının bestecisi olduğunu bilmiyordum demek daha doğru olabilir, bir bakıma şarkıları vesilesiyle tanıyormuşum aslında da farkında değilmişim meğer. “Hangi şarkılar?” sorusuna cevabımı aşağıdaki birkaç link ile vermek istiyorum.<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/ceuyOet2HrQ" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/4/2021-05-10T22:35:05.270Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>(Buna bir de bu yazıya vesile olan programdan <a fr-original-style="" href="https://youtu.be/-2GEbW3On0w" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">link</a> vermek istiyorum. )<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/ZCerJptI7Zo" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/4/2021-05-10T22:35:55.431Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><a fr-original-style="" href="https://youtu.be/03jN8XBdLHA" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/4/2021-05-10T22:36:08.573Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>1953 doğumlu Halil Karaduman, pek çok popüler esere de imza atmış bir besteci ve kanun virtüözü. Zeki Müren, Bülent Ersoy, Zülfü Livaneli gibi sanatçıların orkestralarında icracılık da yapan müzisyen, yukarıda bahsettiğim şarkılar ve çok daha fazlasının da bestecisi. Maalesef ki 2012 senesinde Zülfü Livaneli ile Almanya turnesinden dönerken havaalanında kalp krizi geçirip aramızdan ayrıldı. Benim Halil hoca ile kişisel tarihim de vefatından kısa bir süre önceye dayanıyor, şimdi tekrar 2010-2011 dönemine dönüyoruz.&nbsp;Halil hoca ile temelde repertuar çalışıyor ve dönem sonundaki koro konserimize hazırlanıyorduk. Hocamız bize şarkıları doğru şekilde söylemeyi öğretirken kimi zaman da şarkıların hikayelerini anlatıyordu. Bazen de kanunuyla kendi bestelerini çalıp söylüyor ve onların bestelenme sürecini ve hikayelerini anlatıyordu ki; o anlar benim en pür dikkat dinlediğim ve kıymetli bulduğum müzik derslerim oluyordu. O dönem asıl baş etmem gereken mühendislik dersleriyle başımın belada olması ve müziğe olan sevgimin de etkisiyle tüm öğrenme gücümü Halil Karaduman’ın kendi ağzından aktardığı üretim sürecini dinlemeye veriyordum. “Deli Eder” şarkısını Aşkın Tuna’nın sözleri üzerine nasıl bestelediğini anlatmıştı bir seferinde mesela ve sonraları müzik okurken teorisini öğreneceğim ses geçişleri, tempo değişimleri gibi şeylerin; besteci tarafından esasında sözlerin anlattıkları ve hisleriyle nasıl bağdaştırıldığını ilk kez o zaman insani yanından, ama teknik de bir şekilde dinlemiş olduğumu sonradan fark etmiştim.&nbsp;Bu şarkının, benim de içinde bulunduğum koronun yıl sonu konserinden bir canlı performans kaydını paylaşmak isterim sizlerle bu kadar anımı paylaşmışken.<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/SQ7mPWCDzeA" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/4/2021-05-10T22:37:04.672Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Bir şeyler vesile oldu, Halil Karaduman bana kendini hatırlattı. Yattığı yer incitmesin. Kubbede hoş kalan sâdâsı baki…

Müzikli Mevzular

Geçmişimden kişisel bir karşılaşma...

Halil Karaduman’ı Hatırlamak 

Türk sanat müziği kuşkusuz etkisini nesillerdir yitirmeyen saygın bir müzik türü. Şahsen bazen karşıma bir türk sanat müziği parçası çıktığında dinlerken mest olsam da sonrasında yeterli değeri göstermediğimizi düşünüyorum. Bu alanda bilgi sahibi olduğunu bildiğim; Karadeniz Teknik Üniversitesi müzik öğretmenliği kanun ana sanat dalı mezunu Tuğba'ya sordum:-Dinlemekten ve icra etmekten zevk aldığım Türk Sanat Müziği'nin en vazgeçilmez sazlarından biri de kuşkusuz kanun. Ülkemizde adını duyurmuş belli başlı kanun sanatçılarımız arasından son zamanlarda dikkatimi çeken çok önemli bir isim oldu. Rastgele bile olsa tellerine dokunduğumda çıkan sesler insanı etkilemeye yeterken Aytaç Doğan hepimize eşsiz bir müzik zevki yaşattırıyor ve büyük bir kitleye hitap edebilecek albümleriyle adından söz ettiriyor. 13 yaşında kanun sazıyla buluşan ve sayısız çalışmaya imza atan Doğan, günümüzde hepimizin kulağında yer edinmiş birbirinden güzel türk sanat müziği ve türk pop müziğinin şarkılarını kendine has stiliyle yorumladı. Deva, Taksim Trio, Taksim Trio 2 , Kanun Resitali 1 , Kanun Resitali 2 gibi albümlerden sonra en son 2020 yılında çıkan Kanun Resitali 3 &nbsp;albümünde çoğumuzun hakim olduğu Sezen Aksu şarkılarına yer verdi. <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/album/4Hz0rQTOqR9WDeHvO8Hctf?si=QOPhZZDCQDaiZaSQk6TiUQ" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/3/2021-04-22T19:07:20.009Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Türk sanat müziğinden ezgiler...

Kanunu bi' bilene sordum

Kültürel hafızamız, bizi çeşitli yapılara göre hizalanmaya yöneltiyor. Bunun en öne çıkanlarından biri olarak, 1950’lerden itibaren gazetelerin arşivine bakınca özellikle Taksim-Harbiye civarındaki bir mekânın kendisini Radyoevi’ne göre tarif ettiği görülüyor. Biçki dikiş kursundan araç satışına, Latin-Katolik kilisesinin ayin duyurusundan bina satışına kadar birçok ilanda “Radyoevi’nin yanı, karşısı, arka kapısının ötesi” gibi ibareler yer alıyor.&nbsp;Bu haftanın hikâyesinde de Radyoevi’nin kendisinden bahsedeceğim. Çünkü, bu hafta itibarıyla boşaltılma kararı çıkan yapının, geçmiş yıllarda da benzer senaryolarla karşılaşması sadece üzücü değil, şehrin sakinlerine “yapının peşinin bırakılmadığını hissettirdiği için” yıpratıcı da. Ama bu bahsin tek sebebi bu da değil: Bu kurumdan emekli olan ve haftanın üç günü Bursa-Radyoevi arası mekik dokuyan Türk Sanat Müziği şefi dedeme karşı borcum aynı zamanda. Ondan, şehre özel hazırlanan Aposto! İstanbul okurlarını haberdar etmek <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTU4MDE1NmY1ZDQ2MDAwOTk1ZjJkYyZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jdW1odXJpeWV0LmNvbS50ciUyNTJGaGFiZXIlMjUyRnRhcmloaS1pc3RhbmJ1bC1yYWR5b3N1LXNhcmF5YS1taS12ZXJpbGVjZWstaGFiZXItc2VuLWJhc2luLWFjaWtsYW1hc2luYS1jYWdpcmRpLTE4MDAzNjc="">istiyorum</a>.&nbsp;Neler oluyor? Bu hafta gazetelerde yer alan haberlere göre, Radyoevi binası depreme dayanıklı olmadığı için boşaltılıyor. Fakat bunun doğru olmadığı ve binanın Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na devredileceği iddia ediliyor. Çarşamba günü, nirengi noktası misali belirtici görevi gören binanın önünde mahalleli ve ses sanatçılarının katıldığı bir protesto <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTU4MDE1NmY1ZDQ2MDAwOTk1ZjJkYyZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZwJTI1MkZDSkpuV0V4Z3Y2MiUyNTJG"">vardı</a>. Yapılan açıklamada, binanın depreme karşı ne kadar hasarlı olduğu, bu raporun ne zaman alındığı, yapı tadilatının ne kadar sürede tamamlanacağı, bu esnada taşınılması planlanan binanın ne kadar süreyle tutulduğu gibi ayrıntıların cevapsız kaldığının altı çizildi.&nbsp;Neler olmuştu? Deprem kuşağında yer alan ve tarihinde yıkıcı anıları bulunan bir şehrin, sadece depreme dayanıklı olmadığı için bir binasının boşaltılması protesto edilmez. Bu konuda tarih yol göstericidir ki Radyoevi’nin 1945’te, yani yapımı için yarışma açıldığı sırada otel yapılacağı iddia edilerek 2005 yılında otel olmasına yönelik çalışmaların başlatıldığını hatırlayanlar olacaktır. Ardından 2012’de de Birleşmiş Milletler’e satılması söz konusu olan yapının toplumsal belleğe vereceği zararın altı çizilmiş ve protestolar devam etmişti.Tarihine dair: “Alo, alo, Muhterem samiin, burası İstanbul telsiz telefonu. 1200 metre, 2500 kilosaykıl… Bugünkü tecrübe neşriyatımıza başlıyoruz.” Gazeteci ve radyocu Eşref Şefik’in sesinden Türkiye’deki ilk radyo anonsu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTU4MDE1NmY1ZDQ2MDAwOTk1ZjJkYyZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzREVCOHdJUjZSQTQwJTI1MjZhbXAlMjUzQmFiX2NoYW5uZWwlMjUzRHJhZHlvbm9zdGFsamk="">böyleydi</a>. Sirkeci’deki Büyük Postane’nin bodrum katından yapılan ilk yayın, teknik yetersizliklerden ötürü farklı mekânlarda devam etti. Fakat radyoevi binasının eksikliği kesinleşince 1945’te verilen bir ilanla tasarımı için yarışma yapıldı. Yarışmayı, Çanakkale Şehitler Anıtı’nı da tasarlayan Doğan Erginbaş ile Ömer Güney ve İsmail Utkular'ın ortak projesi kazandı. Binanın inşası 1949’a kadar devam etti, 19 Kasım’da İstiklâl Marşı ve ardından İsmet İnönü’nün Ankara’da kaydedilen konuşmasıyla açıldı. Açılışından itibaren akademi görevi gören düsturu sayesinde, bugün bildiğimiz birçok ses sanatçısıyla bizleri tanıştırırken radyo tiyatrosuna da alan açtı.

Aposto İstanbul

Bu haftanın hikâyesi Harbiye'deki Radyoevi'yle ilgili. Çünkü, bu hafta itibarıyla boşaltılma kararı çıkan yapının geçmiş yıllarda da benzer senaryolarla karşılaşması sadece üzücü değil, şehrin sakinlerine “yapının peşinin bırakılmadığını hissettirdiği için” yıpratıcı da.

Türk Sanat Müziği ile ilgili hikayeler