Soli

Ali Muhittin Hacı Bekir’den Yeni Cami’ye. 

13 dakikada Sirkeci 

Anlatıcı: Hazal Yılmaz &amp;&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/elifbay/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Elif Bayram</a>.Mahalleyi şehre açan; tramvay, vapur, metro, marmaray ve otobüs hatlarının ortasında, istilacı otellerin hedefi Sirkeci’de, şu sorulara cevap aramak mümkün: “Turistik lokasyonlarda günlük yaşam diğerlerinden farklı mı?”, “Turizmden kim kazanır, kim kaybeder?”, “Turizm, turizmi sürdürebilir mi?”, “Turizm denklemi nasıl oluşuyor, ne değişken, ne sabit?”. “Mahallenin sabitleri: kepenk açanlara 'Günaydın' diyenleri; içleri işlevsizleştirilse, dış cepheleri köhneleşse de kolonlarıyla toprağa köklenen binaları; nefes alan öğeleri, turizmle yaratılan ileri dönüşümde hikâyelerini anlatmaya ve yaşamaya devam edebiliyor mu?”Bugün Sirkeci’de Vedat Tek tarafından 1905-1909 arasında yapılmış Postane Binası’nın Kütahya çinileriyle süslü cephesindeki giriş kapısı üzerinde eski yazıyla “Posta Telgraf Nezareti” yazıyor. Sabit. Bir dönem İstanbul Radyoevi olarak hizmet veren binanın içinde iletişim tarihi hakkında bilgi veren bir de müze var. Diğer sabit. Sirkeci Garı’nın vitray pencereleri, görüş alanımız dışında kalan ön cephesi; hem Miladi hem de Rûmî takvime göre yazılmış açılış tarihinin olduğu yan cephesi. Sabit. Mimar Kemaleddin’in yaptığı, 1990’ların sonunda adliye binası olarak kullanılmak üzere boşaltılan, harabe hâline geldikten sonra 2005’te Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından kiraya verilen sonra da otele dönüştürülen <a fr-original-style="" href="https://kulturenvanteri.com/tr/yer/dorduncu-vakif-hani/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dördüncü Vakıf Hanı</a>. Bakılmış, onarılmış sabit. 250 yıl önce konar-göçerlerin dinlenme yeri Muhsinzade Hanı’nda, bugün <a fr-original-style="" href="https://olden1772.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Olden 1772</a> restoran görevini devralmış, sabit. Yeni Camii ya da diğer adıyla Valide Sultan Camii 1663’ten beri, sabit.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Turizm turizmi sürdürebilir mi?</h2>İçindeki canlılarla hayat bulan şehirlerin, mahallelerin ve yapıların dönüşümü, doğadaki tüm canlıların döngüleri kadar kaçınılmaz. Peki bu dönüşüm; rant yerine insanı, harcama yerine üretimi önceliklendirerek ve köklerinden kopmak yerine toprağa yeni köklerle bağlanarak yaratılabilir mi? Bu dönüşüm hem değişken faktör ziyaretçiye hem görece sabit mahalleliye aynı anda hizmet edebilir mi? Sorunun cevabı kuşkusuz evet.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/3/4/1680788174350.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Turizm turizme ne yapabilir?<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yakın bir zamanda Sirkeci’de art nouveau tarzının eşsiz örneklerinden, terkedilmiş Vlora Hanı, tıpkı çağdaşı Botter Han gibi yenilenerek sabiti ve yereli için bir üretim alanı; değişkeni ve ziyaretçisi için ilham kaynağı olabilir. Turizm, ziyaretçi ve mahalleliyi buluşturan; birbirinden öğrenme ekseninde tasarlanan çekim merkezleri etrafında şekillenebilir. Mahallenin sabitleri: ikonik veya işlevsiz, hatta çirkin bulunan yapıları çağın gerekliliklerine ve bölgede yaşayanların ihtiyaçlarına yönelik olarak yeniden tasarlanabilir. Böylelikle mahalleye yeni bir üretim ve “cazibe” merkezi kazandırılabilir. &nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Şehirlerin merkezinde üzerine yeni hikâyeler yazılan, yeni işlevler kazandırılarak canlandırılan bazı yapılar:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neresi?&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.fruitmarket.co.uk/about-us/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Fruitmarket,</a> Edinburg</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neydi? Meyve, sebze hanı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne oldu? 1889 ve 1938’de tasarlanmış 2 ayrı bina Reiach and Hall Mimarlık tarafından birleştirilerek bugün genç sanatçılara alan açan bir kültür merkezine dönüştürülüyor; 2021’de Turner Ödülü’ne aday gösterilen Karla Black sergisiyle açılıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli? 20. yüzyılın önemli sanatçıları Richard Hamilton, Frank Stella, Willem de Kooning, Henri Cartier-Bresson ve David Hockney ile yeni yaratıcıları bir araya getiren bir alan olduğu için.&nbsp;</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neresi?<a fr-original-style="" href="https://www.wiels.org/en/residency-programme" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Wiels</a>, Brüksel</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neydi? 1930’da Adrien Blomme tarafından modernizmin en iyi örneklerinden biri, birahane olarak tasarlanıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne oldu? 2005-2008 yılları arasında geçirdiği renovasyon sonrasında içerisinde oditoryum, sanatçı rezidansları için odalar, kafe ve kitapçı olan bir kültür merkezi işlevi kazanıyor. Burada işlerini sergilemiş isimler arasında: Wolfgang Tillmans, Yayoi Kusama, Franz Erhard Walther, Mark Leckey, Luc Tuymans ve Rita McBride var.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli? 6 aylık rezidanslarda disiplinler arası çalışmalar yürüten sanatçılara alan açtığı için.</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neresi?&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.ccat.uz/en/about" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">CCAT&nbsp;</a>Modern Sanat Merkezi, Taşkent</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neydi? 1917 Bolşevik Devrimi’nden önce 1912’de Wilhelm Heinzelmann tarafından Taşkent’in tramvay hattının dizelini karşılamak üzere kurulmuş santral.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne oldu? Bina şu an CCA LAB’de Taşkent’te üreten sanatçılarla diyalog sürdürüyor. Amacı Orta Doğu Modern sanatını anlamak, dünyaya ve bienallere alan açan bir merkeze dönüşmek.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli? Orta Asya kültürünü, bugün Taşkent’te ve çevresinde üreten sanatçıları desteklemek için kurulmuş olan labaratuvar sanat, sinema, mimari ve performans sanatları gibi konularda çalışmalar yürütüyor.&nbsp;</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neresi?&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://v-a-c.org/en/ges2" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">GES-2 House of Culture, V-A-C Foundation</a>, Moskova</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neydi? 1904-1908 arasında yapımı devam eden, Vasili Bashkirov tarafından tasarlanmış bina, Kremlim’e tabiri caizse bir taş atımı uzaklıkta, tramvaylar için santral olarak planlanmış.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne oldu?&nbsp;Renzo Piano tarafından tiyatro, etkinlik, sinema ve atölyelerinde olduğu bir kültür merkezi olarak yeniden kurgulanıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli?&nbsp;Dans, deneysel müzik, kareografi ve tiyatro alanlarında çalışanlara rezidans programları sunduğu için.</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neresi?<a fr-original-style="" href="http://kw-berlin.de/en/projects/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;KW Institute for Contemporary Art</a>, Berlin</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neydi?&nbsp;1794’de barok stilinde, kolektif bir yaşam alanı olarak hayal edilen bina, 1977’de&nbsp;margarin fabrikası görevini devralıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne oldu? 1991’de Klaus Biesenbach, Alexandra Binswanger, Philipp von Doering, Clemens Homburger ve Alfonso Rutigliano’nun ortak çalışmalarıyla bir kültür sanat merkezine dönüştürülüyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli? Sanatçı, yapıt ve izleyiciyi birleştiren bir espas olduğu için, The Berlin Sessions ve Statista gibi kurumlarla yaptığı iş birlikleriyle şehir, mekân ve yaşam ekseninde düşünmeye teşvik ettiğinden. En alt katındaki Pogo Bar’da herkese açık okumalar, film gösterimleri ve konuşmalarla diyaloğun bir parçası olduğundan.</li></ul>

Sirkeci Garı ile ilgili hikayeler