Dünyanın en büyük 4. ekonomisine sahip olan Japonya, yıllar süren düşük faiz ve deflasyonist ortamdan 2024'te kurtulmasına rağmen bu sefer de yaşlanan nüfusu nedeniyle işgücü sorunlarıyla karşı karşıya. Kişi başına düşen millî gelirin 35 bin dolar olduğu ülkede, yine geçen sene yaklaşık 30 yıl sonra ilk kez ücret artışları enflasyonun üzerine çıktı. 15-24 yaş arasındaki nüfus oranının %10’ların altında kaldığı ülkede iş dünyası, genç çalışanlar için kıran kırana bir mücadele içinde. Öyle ki mezun olmadan önce iş teklifli alan öğrenciler, barınma destekleri gibi sayısız bonuslarla Japon şirketler tarafından adeta kapışılıyorlar. Hatta öğrenci kredilerini ödemeyi teklif eden şirketler bile var.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Genç nüfus düşüşte:&nbsp;Japonya İçişleri ve İletişim Bakanlığı tarafından derlenen verilere göre, 20-24 yaş aralığındaki çalışan nüfus son otuz yılda %36 azalarak 2023'te 4,7 milyona kadar geriledi.</li></ul>Japonya’da düşen genç nüfusun iş dünyasını nasıl etkilediğini mercek altına alan Bloomberg, şirketlerin gençleri ekiplerine çekmek için verdiği mücadeleyi araştırdı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çalışanlara özel yurt ve barınma destekleri</h2>Japonya’da şirketlerin, üniversiteden yeni mezun gençleri ikna etmek için en sık başvurdukları yöntemlerin başında yurtlar geliyor. Yeni çalışanlar, tek kişilik ve son teknolojiye sahip konforlu odalardan oluşan yurtlarda bulundukları kentlerin kira ortalamasının 3’te 1 düzeyindeki maliyetlerle yaşayabiliyorlar. Yurtlarda tüm faturalardan muaf olan ve barınmayla ilgili ek maliyetlerle karşılaşmayan gençler, bu sayede kazançlarını daha etkin bir şekilde değerlendirebiliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Örneğin, Japonya’nın en büyük sigorta şirketi olan Nippon, 2023 yılında Tokyo şehir merkezinde 200 odalı bir yurt inşa etti. Şirket, kendi yurtlarının yanı sıra ihtiyaç duyulması hâlinde bölgede çalışanları adına konut kiralamaları da yapıyor.</li></ul>Ticaretle ilgili çalışan Itochu da Yokohama şehrinin farklı yerlerindeki çalışan konutlarını tek bir çatı altında toplamak için 2018 yılında yeni bir yurt projesini uygulamaya koydu. Şirketin Tokyo merkez ofisine trenle sadece 30 dakika uzaklıktaki konaklama tesisi, kahvaltının yanı sıra hafta içleri akşam yemeği de servis ediyor ve içinde bir kafe, bar ve ortak sauna da bulunuyor. Itochu, 2025 yılında kadın çalışanlar için de bir rezidans açmayı planlıyor.&nbsp;Elektronik parça üreticisi TDK ise 2023 yılında Japonya'nın kuzeyindeki Akita bölgesinde yeni bir yurt projesini tamamladı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Barınma destekleri yeniden yükselişte</h2>Aslında Japonya'da bekar çalışanlara sunulan yurtlar ve aileler için sübvansiyonlu konut imkanları uzun yıllardır uygulanıyordu, ancak bu yan haklar ekonomik durgunluk döneminden olumsuz etkilendi. Şirketlerin maliyet düşürme politikaları ve deflasyonist ortamda gayrimenkul yatırımlarının değer kaybetme olasılığı nedeniyle bu alışkanlık, 1990’lardan sonra terk edilmeye başlandı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kamu sektöründe işe alım ve eğitimleri denetleyen Ulusal Personel Otoritesi'nin araştırmasına göre, 2004 yılında şirketlerin yaklaşık %64'ü bu tür konaklama imkanları sunarken 2022’de bu oran yaklaşık %42'ye geriledi.</li></ul>Genç nüfusun azalması ve şirketlerin işgücü sorunları yaşaması bu düşüşün sonuna gelindiğine işaret ediyor. Mitsubishi UFJ Trust and Banking tarafından yapılan yeni bir ankete göre, bugün daha fazla şirket ülkenin uzak bölgelerinden yetenekleri işe almak için konut destekleri ve yurt imkanlarını artırmayı planlıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bağımsız düşünce kuruluşu Recruit Works Institute'un yaptığı bir araştırmaya göre, düşen doğum oranıyla birlikte Japonya'nın çalışma çağındaki nüfusunun 2027'den itibaren hızla azalması bekleniyor. Ülke, 2040 yılına kadar 11 milyondan fazla çalışan açığıyla karşı karşıya kalabilir.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Genç çalışanlar için kıyasıya rekabet&nbsp;</h2>Japon şirketlerin genç çalışanlar için sundukları imkanlar sadece barınma destekleri ile sınırlı değil. Birçok genç henüz öğrenciyken teklif alıyor ve işe alınıyor. Shushoku Mirai Kenkyusho adlı bir araştırma enstitüsünün raporuna göre, Mart 2025'te mezun olacak öğrencilerin %40'ından fazlası mezun olmadan önce en az bir iş teklifi aldı. Bu oran, kuruluşun her yıl düzenlediği araştırmada 2016'dan bu yana görülen en yüksek oran.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mezunlara 5-10 teklif:&nbsp;Nippon Life'ın İK Departmanı Genel Müdür Yardımcısı Yuichi Shimada, yeni mezunların 5-10 farklı teklif aldığını ve kararlarını genellikle son dakikada verdiklerini söylüyor.</li></ul>Şirketler ayrıca çalışanlarını elde tutmak için de mücadele&nbsp;ediyor. Japonya'da 2000’ler öncesine kadar çalışanların büyük bir çoğunluğu tüm kariyerlerini tek bir firmada geçirirken Sağlık, Çalışma ve Refah Bakanlığı'nın verilerine göre, 2021 sonrasında üniversite mezunlarının %35'i işe başladıktan sonraki üç yıl içinde ilk şirketlerinden ayrılıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İşgücü sorunları nedeniyle iflaslar</h2>Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün verilerine göre, Japonya’da nüfusun yalnızca %9,4'ü 15-24 yaş aralığında. Bu oran bir başka güçlü Asya ekonomisi olan Güney Kore'de %10,4, İngiltere'de %11,7 ve ABD'de %13,3 seviyelerinde. Tokyo merkezli bir işe alım ajansı olan Robert Walters'ın yönetici müdürü olan Rachna Ratra'ya göre, nüfus yaşlanmaya devam ettikçe işe alım zorluklarının yoğunlaşması bekleniyor.KOBİ’ler başta olmak üzere Japon iş dünyasındaki şirketler için genç nüfustaki düşüş&nbsp;çok büyük bir problem. Araştırma ve danışmanlık şirketi Teikoku Databank'ın verilerine göre Japonya, Eylül ayına kadar geçen altı ayda 2013'ten bu yana en yüksek iflas sayısını gördü. Söz konusu dönemde iflas eden 4 bin 990 firmanın 163'ü iflas etme nedeni olarak işgücüne erişim sorunlarını gösterdi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İş görüşmesi için bonuslar ve kredi teklifleri</h2>Rekabet o kadar sert ki bazı şirketler yeni mezunlara resmen işe girmeden önce bile avantajlar sunuyor. Tokyo merkezli güvenlik şirketi Alsok, potansiyel çalışanlarına bir iş teklifi yapar yapmaz restoranlarda, otellerde ve eğlence mekanlarında kullanabilecekleri indirim kuponları hediye ediyor. Alsok'un İşe Alım Departmanı Genel Müdürü Takayuki Ohno, "Öğrenciler birden fazla iş teklifi alırken yalnızca birini kabul edebiliyorlar. O şirket olmak için elimizden gelenin en iyisini yapmaya mecburuz"&nbsp;diyor.Japonya’da son yıllarda şirketlerin başvurdukları bir başka yöntem ise yeni mezun adayların öğrenci kredilerinin ödenmesi. Japonya Öğrenci Hizmetleri Örgütü'ne göre kredi ödeme desteği sağlayan şirketlerin sayısı, 2024 yılında bir önceki yılın iki katına çıkarak Kasım 2024'te 2 bin 600 olarak açıklandı.Enerji sektöründe faaliyet gösteren Tokyo Energy &amp; Systems Inc., çalışanlarına öğrenci kredilerini geri ödemelerine yardımcı olmak için 3,6 milyon yen (22 bin 800 dolar) ile sınırlı olacak şekilde ayda 20 bin yene kadar (yaklaşık 130 dolar) destek sağlıyor. 2024 yılında bu yöntemle 63 kişiyi işe almayı başaran şirket, böylece uzun zaman sonra ilk kez istihdam hedefinin üzerine çıktı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ücret artışları İK politikalarına destek oldu</h2>Onlarca yıllık deflasyonun etkisiyle Japonya'daki ücret seviyeleri de yıllarca yerinde saydı. Bu da Japon ekonomisinin rekabet ettiği ülkelerle arasındaki ücret makasının açılmasına neden oldu ve yetenekli gençlerin yurt dışına gitmesine zemin hazırladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ücretler ne kadar?&nbsp;OECD'nin son verilerine göre, 2023'te Japonya'daki ortalama yıllık ücretler 46.792 dolarken, ABD'de 80.115 dolar, İngiltere'deyse 57.617 dolar seviyesindeydi.</li></ul>Japonya’da 17 yıl sonra gelen faiz artışı ve enflasyonun hızlanmasıyla ücretler de artmaya başladı. Sigorta devi Nippon Life, 2025 yılında personel ücretlerine yaklaşık %6 oranında zam planlıyor. Yine aynı şekilde Tokyo Energy de önümüzdeki ilk ücret müzakerelerinde temel ücret artışlarını değerlendiriyor.

Pareto İçgörü

Japonya'da %10'un altına inen genç nüfus, iş dünyasını aşılması zor işgücü problemleriyle yüz yüze bırakıyor. Gençleri bünyesine katmak isteyen şirketler, barınma ve konut yardımları, öğrenci kredisi destekleri ve hatta iş görüşmesi bonusları gibi yöntemlere başvuruyor.  

Japonya'da şirketler gençleri çekmek için neler yapıyor?

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Dev satışa Biden&nbsp;engeli:&nbsp;ABD Başkanı Joe Biden, Japonya'nın Nippon Steel şirketinin U.S. Steel'i 14,9 milyar dolara devralmasını ülkenin kritik tedarik zincirleri için risk yaratacağı gerekçesiyle engelledi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tepki:&nbsp;U.S. Steel ve Nippon, Cuma günü yaptıkları ortak açıklamada Biden'ın kararını "yasadışı" olarak eleştirdi. Beyaz Saray'ı, Biden'ın siyasi gündemini ilerletmek için inceleme sürecini manipüle etmekle suçlayan şirketler, haklarını korumak için tüm uygun eylemleri yapacaklarını duyurdular.</li></ul>

Pareto

<img src="https://images.aposto.com/2024/7/2/1723586765290.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.49" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Nippon, oyunseverler için kafein içeren Boost Noodles’ı ABD'de piyasaya sürdü. Genç bir girişimci tarafından yaratılan ramenle tüm gece uyanık kalarak oyunlardaki mücadelesini sürdürmeye devam etmek isteyen kitleye ulaşmak hedefleniyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir?&nbsp;Bir ramen porsiyonu 35 miligram kafein içeriyor. Bu miktar, bir fincan kahvedeki kafeinin yaklaşık üçte biri kadar.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Nippon kafeinli ramen sunan ilk şirket değil. Geçen yıl Nissin isimli şirket de oyunseverlerin enerji seviyelerini artırmak için kafein, arginin ve niasin içeren "Gaming Cup of Noodle" ve "Gaming Curry Meshi" adı iki ürün piyasaya sürdü.&nbsp;</li></ul>

Nippon ile ilgili hikayeler