Yazan: Mark A. Cohen<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Giriş</h4><div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" title="Page 1">Dava açma, çok uzun zamandır temel hukuki uygulamalardan biri olup, önemli bir kâr merkezi olarak işlev göstermektedir. Bu te- rim, dar anlamıyla yargı sürecini başlatan her türlü anlaşmazlığı, daha geniş anlamıyla ise hukuki hakları ilgilendiren resmi anlaşmazlık çözüm süreçlerinin herhangi birini içerecek şekilde tanımlanmaktadır. Bu geniş tanım, içişleri ve devleti ilgilendiren soruşturmaları, tahkimi, arabuluculuğu ve bunlara ek olarak düzenleyici, idari ve yargı dışı işlemleri de kapsamaktadır.</div><div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" title="Page 1">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp;Avukatlar uzun zamandır, sözleşme hazırlamayı ve uyuşmazlıkları geleneksel olarak kabul gören hukuki işlevleri kullanarak çözmeyi temel bir hak olarak görmekteler. Bu durum, anlaşmazlıklara karşı avukat merkezli, esnaf mantıklı ve kaba gücün hakim olduğu yaklaşımın ve “avukat olanlar ve olmayanlar” mesleki kibrinin somut bir ifadesidir. Dava açmak gereksiz şekilde uzayan, sır dolu, şeffaflıktan uzak, verimsiz ve avukat merkezli bir süreçtir. Bu, müvekkil ve toplumun genel faydasından ziyade, her zaman ticari açıdan avukatların daha çok işine yarayan bir süreç olmuştur.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/1/1679926475095.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.62" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Yukarıdaki grafik dava takibiyle ilgili mevcut durumun kısa bir özetidir. Dava takibinin ticari açıdan neden lanetli olarak anıldığına dair bazı gerekçeleri ortaya koymaktadır. Dava açmak için yapılan küresel harcamalar istikrarlı bir şekilde artmakta ve yıllık 1 trilyon dolara yaklaşmaktadır. ABD'de yapılan harcamalar, toplam küresel harcamanın neredeyse yarısını oluştururken, dava açmak toplam kurumsal hukuki harcamaların %40’ını oluşturmaktadır. Davalar uzun sürer; or- talama bir dava yaklaşık 3 yıl sürüncemede kalır. Birçok dava çözüme ulaşır; fakat bu davaların neredeyse yarısının sonuçlandırılması yargı sürecinin ilk 30 gününü alır. Keşif süreçleri, özellikle elektronik keşifler maliyetlidir, yoğun iş gücü gerektirir ve uyuşmazlığa odaklanmaz. Keşif sırasında hazırlanan belgelerin sadece %0.01’i mahkemeye sunulur. Dava açmak dijital dönemde ticari işlet- meler açısından çağ dışı kalmış bir süreçtir. Bu durum değişmektedir, fakat değişimin nedeni avukatlık mesleğinde bir aydınlanma yaşanması değildir. C-Suite (üst düzey yöneticiler), hukuk departmanının diğer iş birimleri gibi çalışmasını ve bu birimlerle iş birliği içinde değer yaratmasını talep etmektedir. Hukuk departmanının yeni rolü ve yetkisi proaktif bir şekilde şirketi korumak ve kurumun kendisi ve müşterileri için değer yaratmaktır. Dava takibine yönelik geleneksel yaklaşım dijital çağın amacı ile örtüşmemektedir. Anlaşmazlıkların önüne geçilmesi ve erken aşamada çözümlenmesini amaçlayan müvekkil merkezli dijital dava takibinin bir özeti aşağıda verilmektedir.Dijital dava takibi tıpkı diğer kurumsal riskler gibi önleme ve erken tespitle ilgilidir Dava açmayı kim ister? Şirketler değil, çünkü şirketler dava açmaktan ziyade bu sürecin önüne geçilmesini hedeflerler. Dava açmak kaçınılmaz olduğunda ise şirketler, bilinçli bir değerlendirmenin altını doldurabilecek bilgi ve belgelerin hızlı bir şekilde toplanmasının ardından erken aşamada maliyet etkin bir çözüm isterler. Dijital dava takibi, önleme ve erken çözüm sayesinde dava açmanın kaçınılmazlığını ve sürecin uzunluğunu ortadan kaldırmaktadır.Dava açmak kurumsal risklerden sadece bir tanesidir; doğası gereği tepkisel olması dışında onu benzersiz yapan hiçbir özelliği yoktur. Diğer kurumsal riskler risk tespiti ve önleme üzerine odaklandığı için önleyici bir özelliğe sahiplerdir. Siber güvenlik bunun örneklerinden biridir. Bilgi Güvenliğinden Sorumlu Başkan'lar (CISO) siber riski yönetirler. Zamanlarının ve kaynaklarının büyük kısmını riske müdahale etmek için değil, onu önlemek ve tespit etmek için başka bir deyişle, önleyici tedbirler için harcarlar. &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Bunun aksine Hukuki İşlerden Sorumlu Başkan'lar (GC) uyuşmazlıkları tespit etmek ve önlemek yerine, bu uyuşmazlıklara müdahale etmeye daha fazla zaman ve kaynak harcarlar. Neden Hukuki İşlerden Sorumlu Başkan'lar ve ekipleri önleyici ve engelleyici bir şekilde uyuşmazlıkların önlenmesi üzerine yoğunlaşmazlar? Sorunun cevabı çok basit: avukatlar yenilik yapmak için değil, hata yapmayı önlemek üzere eğitim alırlar.<div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" title="Page 4">Geleneksel dava açma süreçlerini önleyici ve müvekkil merkezli bir yaklaşıma dönüştürmek için gerekli araç, süreç ve talep mevcuttur. Avukat ve onların loncalarının kalıntıları bu yolda en büyük engeldir. Değişime direnç göstermelerinin nedeni, tedavülden kalkacaklarından korkmaları, bu değişimi ekonomik modellerine göre yönelik bir tehdit olarak görmeleri ve anonim olsa bile verinin avukat ve müvekkili arasındaki gizliliği tehlikeye attığı yönündeki yaygın görüştür. Bu görüş, hukukun uygulanması ve hukuki hizmetlerin sunulması için gerekli görülen farklı beceri, uzmanlık ve bakış açısının meslek tarafından gönülsüzce kabul edilişine dair dipnottur.</div> Dijital dava takibi tek başına var olamaz; daha büyük bir dönüşümün parçasıdır Dijital dava takibi bir boşluk içerisinde görülemez ve gerçekleştirilemez. Alma-satma dengesi içerisinde, endüstrinin tamamını kapsayacak şekilde gerçekleşen tektonik değişim olan dijital dönüşümün bir yan ürünüdür. Dijital dünyada, müşteriler tedarikçilerin Kuzey Yıldızı, uçtan uca mükemmel bir müşteri deneyimi ise vaat edilmiş topraklardır. Dava açmak söz konusu olduğunda bunun anlamı, uyuşmazlıkların önlenmesinin ve çözümünün avukatların değil müvekkillerin bakış açısından yeniden ele alınması demektir. Teknoloji ve veri, dijital dönüşümün, dolayısıyla dijital dava takibinin bel kemiğidir. İskelet yapısını ise yapay zeka (AI), büyük veri (big data), veri madenciliği, analitik uygulamalar, üstün iş akışı teknolojisi ve ölçeklenmiş bilgilerin dijitalleştirilmesi oluşturur. DXC Technology'nin Hukuk İşlerinden Sorumlu Başkanı ve hukuk departmanlarının dijital yolculuğundaki öncülerinden biri olan Bill Deckelman'a göre: "Dava sürecinde yolunda gitmeyen şeylerin çoğu, kilit belge ve verilerin mevcut olmadığı erken aşamada strateji belirlenip buna göre karar alınmadığı takdirde ortaya çıkmaktadır. Ölçeklenmiş verilerin dijitalleştirilmesinde sağlanan gelişmeler sayesinde, büyük veri, yapay zeka ve veri analitiği, erken dava değerlendirmesi ve bilgi temelli dava stratejisi artık mümkündür."Dijital dava takibinin güçlü bir insan bileşeni vardır. Kültürel değişim ve süreç değişimi, işbirliği, çevik ve çeşitlilik içeren işgücü, becerilerin geliştirilmesi ayrıca müşteri deneyimini iyileştiren değişiklik yönetimi en az teknoloji kadar önemlidir. Aynı şekilde bilişsel çeşitliliğe, farklı becerilere, amaca uygun deneyime ve bakış açısına sahip; riski azaltmak ve işle ilgili zorlukları çözmek için işbirliği yapabilen; çok disiplinli ve çapraz fonksiyonlu ekipler de bir o kadar önemlidir. Bu saydıklarımın hepsi dijital yolculuğun başarısında önemli birer mihenk taşıdır.Müvekkil hedeflerinin tersine mühendisliği Dijital dava takibi, müvekkilin ulaşmak istediği hedef ve amaçları üzerinde ters yönde mühendislik yapmakla başlar. Tersine mühendislik şu soruları sormak anlamına gelir; Dava açmaktan nasıl kaçınılabilir? Açıldığı durumlarda, maddi bilgileri ve tahmin kabiliyetini artıran verileri kullanarak nasıl hızlı ve bilinçli şekilde çözümlenebilir?<div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" title="Page 6">Bunun sonucunda daha erken bir aşamada daha bilinçli bir çözüm elde edilebilecektir. Müvekkillerin dava açmanın kaçınılmaz olduğu durumlarda istedikleri tam olarak budur.Bu şekilde avukatların iş yükü azalacaktır. Örneğin belge talebi ve inceleme, araştırma, keşif desteği, değer katmayan, oyalayıcı dilekçe ve belge hazırlama ve mesai harcanan diğer işler bu listeye dahil edilebilir. Dava takip sürecindeki diğer birçok iş yeniden yapılandırılacak, azaltılacak veya tamamen ortadan kaldırılacaktır. Bu akım, hukukçuların çalıştığı diğer tüm alanları da etkileyecektir. Avukatların çoğu için hukuk bir uygulama olmaktan çıkacak ve bir beceri haline gelecektir. &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Dijital dava takibi önceki sisteme göre daha az avukat merkezli olacaktır. Sürece daha fazla teknoloji uzmanı, veri analisti, istatis- tikçi, no-code yapay zeka, entegre platform çözümleri, iş süreçleri ve proje yöneticileri, tasarım mimarları, hukukçularla birlikte çalışan diğer profesyoneller ve paraprofesyoneller dahil olacaktır. Bunun yanı sıra süreçte daha fazla hesap verebilirlik, şeffaflık, kaynak denetimi, iş denetimi, yetenek yönetimi ve çok disiplinli iş birliği hakim olacaktır. Dijital dava takibinde temel hukuki bilgi, diğer kilit becerilerin yanında önemli bir tercih sebebi olmakla birlikte daha az sayıda ruhsatlı avukata ihtiyaç duyulacaktır. &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Geleneksel dava süreci müvekkilin bakış açısı temelinde ters yönde işletilecektir. Bu sürecin yeni tasarımı mevcut avukat merkezli tepkisel paradigmayı tersine çevirecek ve müvekkilin hedeflerini daha iyi ele alırken, daha iyileştirilmiş bir deneyim sunacaktır. Daha fazla kaçınma, daha az yayılma; daha fazla odak, daha az yağma; daha fazla bilişsel çeşitlilik ve daha az avukat merkezlilik söz konusu olacak; ayrıca zamanın çoğu adliye koridorlarını aşındırmaktan ziyade iş fırsatlarını kovalamakla geçirilecektir.Sonuç Dijital dava takibi yerine “Anlaşmazlıkların Önlenmesi, Azaltılması ve Erken Çözümlenmesi” ifadesini kullanmak terimsel olarak daha yerinde olacaktır. Mevcut dava paradigmasını ve anlaşmazlıklara verdiği uzamış ve tepkisel yanıtı, önleme, azaltma ve çözümleme üzerine odaklanan önleyici bir mekanizmayla değiştirmektedir. Bu mekanizma bir yandan müvekkillerin çıkarlarına daha iyi hizmet etmekte, diğer yandan da hukukçuları deneyim, enerji ve bütçelerini israf etmek yerine bunlarla değer yaratmak için özgür bırakmaktadır.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" title="Page 6">Bu makale ilk olarak Forbes'da yayımlanmıştır (https:/www.forbes.com/sites/markcohen1/2021/04/19/digital-litigati- on-dispute-avoidance-early-detection-accelerated-case-strategy-and-early-resolution/?sh=1c4e868d1858).</div></div>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;</div>&nbsp; &nbsp;&nbsp;<div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" title="Page 1">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp;</div>&nbsp; &nbsp;&nbsp;

Mark A. Cohen ile ilgili hikayeler