Deniz'i keşfetmek:&nbsp;Ataköy'de, Bahçeşehir'de, ebeveynlerin üç yaşındaki bir çocuğu Terminator 2'ye götürebilecek kadar rahat olduğu 90'larda geçen yılları için "Çocukluğun vahşi batı gibi gibi olması, o çılgınlığı çok hoşuma gidiyordu," diyor. Doktorlardan oluşan bir ailede ve onların doktor arkadaşları arasında büyümüş Deniz Tortum. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi'nde çalışan babasından duyduğu hikâyeler ve "ortamın şamatası" daima ilgisini çekmiş. Bu yüzden belki, izlediğim ilk filmi Maddenin Hâlleri'nde bize de anlatmak, göstermek istemiş hastane koridorlarının bilinmeyen tarafını: "Filme başlamam baya kişisel bir sebeptendi." diyor, "Hastanenin yalınlığına, dedikodusuna hem de gündelik hayatına bakan ve Grey's Anatomy gibi olmayan, dramatik bir film ya da dizi olmayan bir hastane tasviri isteğim hep vardı."&nbsp;Müzik, şiir, sinema:&nbsp;Deniz'in ilk uzun metrajlı filmi Maddenin Hâlleri&nbsp;değil. Ondan iki yıl önce Venus Music Peace Band'in peşine takılıp şehir şehir gezdiği <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/anatolian-trip" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Anadolu Turnesi</a>'nin yönetmenliğini Can Eskinazi'yle paylaşmış. Sadece bir yol filmi ya da sadece bir müzik filmi olacağını düşündüğüm bu filmin, Türkiye’deki insan çeşitliliğini, insanlar arasındaki beklenmedik benzerlikleri ve hafife alınabilen farklılıkları anlattığını görüyorum izlerken.&nbsp;Öte yandan Deniz'in önceki birçok projesinde ve kısa filminde Duende olarak bizi heyecanlandıran farklı sanat dalları arasındaki o etkileşim ve paylaşımları görmeye devam ediyorum. "Ondan çok şey öğrendim." dediği ve <a fr-original-style="" href="https://vimeo.com/11971252" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dünya</a> ve <a fr-original-style="" href="https://vimeo.com/135093167" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hatıralar Koridoru</a> filmlerinde birlikte çalıştığı Efe Murad'la iş birliklerinden yola çıkıp şiirden ve sinemadan konuşuyoruz. Şiirde sözcüklerle zaman-mekânın tekrardan bir inşası olduğunu, zamansal, mekânsal ya da duygusal olarak sürekli imkansızlıklar yaratıldığını söylüyor. "Buna benzer olarak filmde de zaman-mekân imkansızlıkları yaratarak çoğunlukla montajla, dile gelmeyen kavramları kavramsallaştırma hâli var. Belki de şiirle sinemanın öyle bir bağlantısı var."<img src="https://images.aposto.com/2021/8/2/1632822366630.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kadıköy Sineması'ndan<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Deniz'le keşfetmek:&nbsp;Önce Paul Schrader'in First Reformed'u&nbsp;hakkında konuşmayı istese de belgesel sinema dilini bu kadar iyi kullanan bir yönetmen bulmuşken ondan bir belgesel önerisi istiyorum. İklim aciliyetinden çok da uzaklara gitmiyoruz — zaten önerdiği film de gündelik dertlerimizin, kaygılarımızın ya da seçimlerimizin bir şekilde dönüp dolaşıp iklim aciliyetiyle ilişkili olduğunu hatırlatıyor. Brett Story'nin 2017'nin ağustos ayında New Yorklu insanlara mikrofon uzattığı ve "Şu an ne için kaygılısınız?" diye sorduğu The Hottest August'u için "Bir konusu ve sınırı olmasa da belli bir mekânda, belli bir sürede geçen bir keşif hâli," diyor Deniz. İlk izlediğinde hiç sevmemiş, ikincisinde çok sevmiş bu filmi ve filmin fikrini.&nbsp;Onun da sıradaki projelerinden biri iklim aciliyetiyle ilgili. İklim krizinden konuşuyor, birlikte kaygılanıyoruz. Brett Story'nin filmindeki dış sesin New York'un en sıcak ağustosu hakkındaki vurucu son cümlesi, "Yanına bile yaklaşamaz..." oluyor. Birkaç hafta sonra Başka Sinema Ayvalık Film Festivali'ndeki bir panelin başlığını gördüğümde bir daha vuruyor beni: Bu, Gelecek Yazların En Seriniydi. Kaygılanıyorum.Diyor ki:&nbsp;"Bir filmi ilk izleyişinde hiç sevmemek, ikincisinde çok sevmek… Aslında filmler sabit nesneler değil, neredeyse hepsi bir manzara ve kimi günler yağmurlu kimi günler güneşli oluyorlar. O güneş de yağmur da izleyicinin kendisinin içinde olduğu durumla ilgili ve her seferinde kendisini farklı şekillerde gösteriyor."

Duende

"Aslında filmler sabit nesneler değil."

Çocukluğun "vahşi batı" hâlinden yetişkinliğin küresel kaygılarına: Deniz Tortum

Keşif Sineması'nda Deniz Tortum’la ödüllü belgeseli Maddenin Hâlleri’yle başlayıp müzik, sanal gerçeklik ve şiirle devam eden bir keşif yolculuğuna çıkıyor, Brett Story'nin The Hottest August&nbsp;belgeselini bahane edip iklim aciliyetinden ve New York'tan konuşuyoruz.<a bgcolor="#e06535" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#e06535 !important;color:#090909 !important" href="https://open.spotify.com/episode/1Gc7WcDqEpAfCQl9JTKqBN?si=vfWKzrF8R1uS3NsI8ncIlA&dl_branch=1" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(224, 101, 53) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">DİNLE</a><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/8/2021-09-29T06:31:58.936Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="3.40" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Anadolu'dan New York'a yabancılaştığımız insan manzaraları.

"Dünyanın sanal bir kopyasını çıkarmak için çok fazla emek harcıyoruz."

İlkini atlatmanın rahatlığı. Artemis, Keşif Sahnesi’nin üçüncü sayısında “Bir şeyin ilkini yapmak bence çok zor," diyor, “ilk Keşif Sahnesi sayısını atlatmanın rahatlığıyla geçiyorum podcast masasına ve sonrasında klavyenin başına.” Aynı rahatlık var üzerimde. Kayıt sırasında notlarıma daha az bakıyor, henüz kaydı alırken hangi cümlelerin bu okuduğunuz satırlara taşınacağını kestirebiliyorum. Keşif Sineması’nı kurgulamak, tabureye oturup bir kayıt almak ve bu bülteni hazırlamak artık festival programı yapmak, film izlemek ya da filmler hakkında konuşmak kadar doğal bir şey gibi geliyor.Bir adım geriden:&nbsp;28 Temmuz 2020. Büyük hayaller ve sağlam hedeflerle başladığım o yıl küresel bir salgının gölgesinde kalalı, hepimiz evlere kapanalı dört aydan fazla olmuş. Bir basın bülteni düşüyor e-posta kutuma: "39. İstanbul Film Festivali'nde yarışma heyecanı 9-20 Ekim'de de devam edecek." Ulusal Belgesel Yarışması filmleri arasında, sonradan ödüle uzanacak <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/phases-of-matter" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Maddenin Hâlleri</a> de var. Uzaktayım, sıkışmışım — Türkiye sinemasında olanlara uzak kalmak, dijital platformların sundukları arasına sıkışmak istemiyorum.&nbsp;Kasım ayında Maddenin Hâlleri'nin izleme bağlantısı düşüyor bu kez e-posta kutuma. Filmin yönetmeni Deniz'le (Tortum) değil ama Deniz'in sinema ve belgesel diliyle böyle tanışıyorum. Sağlık çalışanlarının alkışlandığı, önemlerinin belki de çok daha iyi anlaşıldığı — o zamana kadar nasıl anlaşılmadığını anlayamadığım — bir dönemde hastane koridorlarında, hastanelerin girilmeyen köşelerinde geçen, onların alıştığımız ve düşündüğümüzden farklı bir portresini çizen bu belgesel etkiliyor beni. Belki de normal şartlarda izlediğimde etkileyeceğinden çok daha fazla şekilde.İlk buluşma: İlk telefon konuşmamızda Deniz’in dinlendirici, rahatlatıcı ve sımsıcak ses tonunu duyunca, kayıt günü beni çok iyi bir sohbetin beklediğini hemen anlıyorum. Birkaç gün sonra, HOOD Base’e doğru hızlı adımlarla yürürken bir mesaj geliyor: “Emre, ben köşedeki kafedeyim.” Güne sabah kahvesi eşliğinde, kayıt dışı sohbetle başlıyoruz. Kadıköy’ü çok bilmediğini söylüyor Deniz, deplasmanda sayılır.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/8/3/1632899536417.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZuZXdzbGV0dGVyPTVlYzE4M2ZmZDQ5MzhiMjExYTJkZDQyYiZpc3N1ZT02MTRmMGI5NDQ3ZGI0NjAwMDZmMDYwMjUmc3Vic2NyaWJlcj11bmRlZmluZWQmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3Lmluc3RhZ3JhbS5jb20lMjUyRmR0b3J0dW0lMjUyRg==" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Deniz</a>&nbsp;ve&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZuZXdzbGV0dGVyPTVlYzE4M2ZmZDQ5MzhiMjExYTJkZDQyYiZpc3N1ZT02MTRmMGI5NDQ3ZGI0NjAwMDZmMDYwMjUmc3Vic2NyaWJlcj11bmRlZmluZWQmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3Lmluc3RhZ3JhbS5jb20lMjUyRmVtcmUuZW1pbm9nbHUlMjUyRg==" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Emre</a>, Kadıköy Sineması fuayesi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Onun da benimki gibi +1’le başlayan bir numarası da var; New York’tan, Boston'dan, Şikago'dan konuşuyoruz. İkimize de ilginç gelen tesadüfler ve ortak tanıdıklarla yollarımızın farklı yönlerden kesiştiğini fark ediyoruz. Deniz'in keşif mekânı, belli bir yer değil — "Sinemaya gidelim," diyoruz. Ev sahibi olarak Anadolu yakasının en sevdiğim salonuna sürüklüyorum onu: Kadıköy Sineması.&nbsp;Gösterimdeki ve gelecek filmlerin afişleriyle fuayeyi süslemesi için asılmış afişlere bakıp devam ediyoruz sohbetimize:&nbsp;"Sinemada en son izlediğim iki film Old ve The Card Counter’dı. İki filmde de salonda sadece iki kişiydik.” diyor. Belli ki salonların pandemi sonrasındaki ıssızlığı, bu kente özgü bir yara değil. "Şu sıralar sinemada film izlemenin terk edilmiş şehirleri keşfetmeye benzer bir hissi var.” Deniz'i keşfetmenin ve Deniz'le keşfetmenin yanına, bir de terk edilmiş şehirleri keşfetmek ekleniyor.Güzel günlere, dolu salonlara, Emre

Maddenin Hâlleri ile ilgili hikayeler