<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Binance davasına ara:&nbsp;ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), mahkemeye Binance ve eski CEO’su Changpeng Zhao ile ortak bir dilekçe sunarak 2023 yılında kripto borsasına açtığı davanın 60 gün askıya alınmasını talep etti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar: Dilekçe, yeni Donald Trump yönetimi tarafından dijital varlıklar için bir düzenleyici çerçeve oluşturulmasına yönelik beklentiyi söz konusu talebe gerekçe gösterdi. Oluşturulacak yasal çerçevenin, dava sonucunu etkileyebileceği ya da çözümü kolaylaştırabileceği belirtildi.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: SEC, 2023 yılında Binance’e dava açan birkaç ABD’li düzenleyici kurumdan biri olmuştu. Binance ve Zhao, aynı yıl ABD yasalarını ihlal ettiklerini kabul ederek Adalet Bakanlığı ve Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu’na 4,3 milyar dolarlık rekor bir ceza ödemek zorunda kalmıştı.</li></ul>

Quando

• ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), Binance'e açtığı davanın ardından Coinbase'i de dava etti. 101 sayfalık dava dosyasında ABD'nin en büyük kripto platformu olan Coinbase'in, kullanıcıların aslında kayıtsız menkul kıymetler olan çok sayıda kripto token'ın ticaretini yapmalarına izin vererek düzenlemelerden kaçtığı iddia edildi. Haberin ardından Coinbase'in Nasdaq'ta işlem gören hisseleri %15'e kadar değer kaybetti.

Aposto Gündem

JP Morgan Chase, 2021 ve 2022’de toplam 80 satın alım ve stratejik yatırım <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/790d3039-81b2-4efc-b8f1-187196efc482" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerçekleştirdi</a>. Yatırımlar, yemek blogu The Infatuation ve lüks seyahat acentesi Frosch gibi küçük şirketlerin satın alımının yanı sıra Volkswagen’in ödeme biriminde kontrol hissesi ve Brezilya merkezli dijital banka C6’da azınlık hissesini de içeriyordu. Bu yazıda bahsedeceğimiz hikâyenin ana kahramanı çevrim içi burs platformu Frank’in kurucusu Charlie Javice de bu yatırımlardan faydalananlardan sadece bir tanesi; ancak çoğumuz kendisini şirketinin başarılarıyla değil, son günlerde süslediği manşetlerle tanıyoruz: <a fr-original-style="" href="https://www.forbes.com/sites/alexandralevine/2023/01/19/charlie-javice-jp-morgan-frank-lawsuit/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“JP Morgan’ı dolandıran kişi”</a>.JP Morgan’ın CEO’su Jamie Dimon, 2021’de şirketi yeni bir yatırım dalgasına sürükleyen vizyonunu açıklarken bankanın teknoloji şirketlerinden kaynaklanan tehditlerden “boşuna korkmak” yerine harekete geçmesi gerektiğini belirtmişti. Fakat beklediği tehdit, karşısına hiç beklemediği bir şekilde çıktı. JP Morgan’ın Eylül 2021’de 175 milyon dolara satın aldığı çevrimiçi burs platformu Frank’in kurucusu Javice, geçen hafta ABD Adalet Bakanlığı ve ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından şirketinin kullanıcı sayısını “yanlış ve dramatik” bir şekilde şişirdiği ve satın alım sürecinde JP Morgan’ı yanılttığı gerekçesiyle suçlandı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Frank: Burs arayışından JP Morgan’ın genel merkezine</h2><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl başladı?&nbsp;</h3>Bugünlerde günah keçisi ilan edilen Charlie Javice, birkaç sene öncesine kadar medyanın çok sevdiği genç simalardan biriydi. 2016 yılında henüz 24 yaşındayken Frank’i kuran Javice, iş fikrinin “gerçek yaşam tecrübelerinden” doğduğunu belirterek üniversite sürecinde yaşadığı maddi sıkıntılara sıkça vurgu yapıyordu. Javice’in hayat hikâyesi ve burs arama süreçlerinde form doldurma, ödeme yapma gibi işlemleri basitleştirme vaatleri etkili olmuş olacak ki Frank’in melek yatırımcılar, risk sermayedarları ve basının radarına girmesi uzun sürmedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Business Insider, Ekim 2018’de yayımladığı bir makalede Javice için “26 yaşındaki bir kurucunun, Bill Gates'in üniversiteye giden “gereksiz bir engel” olarak adlandırdığı şeye bir çözümü var,” manşetini kullandı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Forbes, 2019 yılında “30 Altı 30” listesinde finans sektöründen seçtiği 30 başarılı kişinin arasında Javice’e de yer verdi. Javice, ayrıca the Crain’s New York Business’ın “40 Altı 40” listesine de seçildi.</li></ul>Frank, aylık üyelik ücreti karşılığında burs süreçlerini kolaylaştırmanın yanı sıra 2019’da hizmetlerini genişleterek öğrencilere ABD’nin önde gelen üniversitelerinin sertifikalı programlarına katılma imkânı da sağlamaya başladığını açıkladı. Tüm bu gelişmelerin ardından JP Morgan, Eylül 2021’de Frank’i 175 milyon dolara satın aldığını şu sözlerle duyurdu: “Frank, birlikte çalıştığı 6 binden fazla yüksek öğrenim kurumunda okuyan 5 milyon öğrenciyle “daha derin bir etkileşim kurabilmemiz için benzersiz bir fırsat” sunuyor.”<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Satın alımdan sonra neler oldu?</h3>JP Morgan’ı ikna eden, elbette ki sadece medyanın Frank’e veya kurucusu Charlie Javice’e yönelik ilgisi değildi. JP Morgan, müşteri kitlesini genişletmek ve yüksek öğrenim gören genç bir kitleye hitap etmek istiyordu. Javice’in iddiası ise Frank’in 4 milyon 250 bin kullanıcısı olduğu yönündeydi. Yani, kabaca hesaplayacak olursak JP Morgan, satın alım sürecinde her bir kullanıcı için 35 dolar civarında bir ücret ödedi. Satın alımdan birkaç ay sonra ise bu kullanıcılardan 400 bin tanesine e-posta atmak istediğinde gerçeklerle yüzleşti. Atılan e-postalarının %70’inden fazlası iletilemedi. Üstelik iletilen e-postalarda, yalnızca 103 kişi Frank’in web sitesine yönlendiren bağlantıya tıkladı.Durumu “felaket” olarak nitelendiren banka, hızlıca soruşturmaya başladı ve Ocak 2023’te resmî olarak dava açıldı. Açılan davada JP Morgan, Frank’in müşteri tabanın %10’undan daha azının gerçek kişilerden oluştuğunu ve Javice’in sahte veritabanı oluşturması için bir üniversite profesörüne 18 bin dolar ödeme yaptığını iddia ediyor. JP Morgan ve Frank arasındaki davaya yönelik bilgilerden bazıları şöyle:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">SEC’e sunulan belgelere göre, Frank’in gerçek kullanıcısı sayısı 300 binin altında.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">TutitonFit’in kurucu ortağı Mark Salisbury’in araştırmalarına göre, satın alma sürecinde Frank'in ayda yalnızca 67 bin tekil web sitesi ziyaretçisi <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2023/01/21/business/jpmorgan-chase-charlie-javice-fraud.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vardı</a>. Bu rakamı, şirketin kuruluşundan bu yana geçen süreyle çarpsanız bile 5 milyona yaklaşmıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Frank’in 6 bin yüksek öğrenim kuruluşuyla birlikte çalışma iddiası da Keiser Üniversitesi, Lee Üniversitesi gibi birçok kuruluş tarafından yalanlandı.</li></ul>30 yıla varan hapis cezası ile yargılanan Javice, tüm suçlamaları reddederken JP Morgan’a yönelik karşı dava açtı. Javice, JP Morgan’ı “başarısız ve artık pişmanlık duyulan bir satın almanın suçunu kolay bir hedef olarak gördükleri birine, yani genç bir kadına kaydırmakla” suçluyor. Üstelik, JP Morgan’ı hedef alan tek kişi Javice değil. Financial Times’ın konuya hâkim kaynaklara dayandırdığı haberine göre, ABD Bankacılık Denetim Otoritesi (The Office of the Comptroller of the Currency), JP Morgan’ın 2021 ve 2022’de gerçekleştirdiği satın alım süreçlerine yönelik özel bir denetim gerçekleştirmeyi <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/finance/jpmorgans-dealmaking-flurry-being-scrutinized-by-us-regulator-ft-2023-04-07/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">planlıyor</a>.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Forbes’un “30 Altı 30” listesi neden eleştiriliyor?</h2>&nbsp;JP Morgan ve Frank arasındaki dava sürecinde eleştirilerin hedefi haline gelen bir diğer kurum ise ABD merkezli iş dünyası dergisi Forbes. Zira Frank’in kurucusu Charlie Javice ile ilgili haberlerin hepsinde 2019’da Forbes’un “30 Altı 30” listesine seçildiğine vurgu yapılıyor. Javice’in bu listeye giren ve adı dolandırıcılıkla anılan ilk kişi olmaması ise Forbes için işleri zorlaştırıyor.“Anne bak, Forbes’a çıktım.” (Look mom, I made it to Forbes.) Eğer az çok iş dünyası ile ilgili gündemi takip ediyorsunuz veya “Para Avcısı” (The Wolf of Wall Street) gibi Hollywood filmlerinden birini izlediyseniz bu cümleye aşinasınızdır. Özellikle ABD’de iş dünyasındaki başarı kriterlerinden biri, Forbes’ta herhangi bir listeye seçilmek veya direkt kapağa çıkmakla ölçülür. Son dönemde bu listelerde veya kapaklarda yer alan kişilerin suç dosyaları ise oldukça kabarık.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2004’te kurulan biyoteknoloji şirketi Theranos’un kurucusu Elizabeth Holmes, “Forbes 400” listesinin yer aldığı sayıda kapakta yer alarak büyük bir üne kavuştu. Holmes, her ne kadar “30 Altı 30” listesine girememiş olsa da liste için düzenlenen zirvenin başkanlığını yaptı. Kasım 2022'de yatırımcı ve müşterileri dolandırmaktan 11 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılan Holmes'ün kefaletle serbest kalma talebi ise geçtiğimiz günlerde reddedildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yaklaşık 6 ay öncesine kadar dünyanın en büyük ikinci kripto para borsası olarak lanse edilen FTX’in kurucusu Sam Bankman-Fried,&nbsp;Forbes’un “30 Altı 30” listesine 2021 yılında girmişti. FTX, Kasım 2022’de iflas ederken kurucusu, Aralık 2022’de gözaltına alınarak bir süre sonra 250 milyon dolar kefaletle serbest bırakıldı. Hakkındaki yargı süreci devam ediyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Forbes’un 2012’de “30 Altı 30” listesinde yer verdiği Martin Shkreli de 2018’de menkul kıymet dolandırıcılığından 7 yıl hapis cezasına çarptırıldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sıfır emisyonlu kamyon üreticisi Nikola Motor’un kurucusu Trevor Milton ise Forbes 400'deki en genç milyarderler arasında yer aldı. Dolandırıcılıktan hüküm giyen Milton, haziran ayında cezasını çekmeyi bekliyor.</li></ul>Bu hikâyeleri yazmamın bir nedeni var, daha doğrusu özel olarak bu konuyu seçmiş olmamın. Yıllar önce, kariyerimin başlarında ben de bu listeyi hazırlayanlardan biriydim. Hatta Türkiye’deki ilk “Forbes 30 Altı 30” projesinin mimarıydım. Kendimden emin bir şekilde söyleyebilirim, bu listeye seçilmek için çok sıkı bir prosedürler silsilesinden başarıyla çıkmanız gerekiyor. Bu prosedürler, çevrim içi aday gösterilme veya bireysel başvuru süreçlerinden tutun geniş bir editör kadrosunun kapsamlı araştırmalarına ve her bir adayla yüz yüze görüşmeye kadar uzanıyor. Editörler, adaylarının güvenilirliğini ve hikâyelerin tutarlılığını ispatlamak için büyük bir uğraş veriyor. Yine de yanılma payı var mı? Evet var, zaten bu tartışmanın çıkış noktası da bu yanılma payları.Forbes, burada en çok ses getiren listelerden biri olduğu ve bir prestij meselesi haline geldiği için öne çıkıyor; ancak dikkat çekilmesi gereken bir nokta var. Bu isimlerin yer aldıkları tek medya kuruluşu, yazının ilk başlarında da bahsedildiği gibi Forbes değil. Tabii ki, Forbes'un listeyi hazırlarken nasıl bir araştırma yaptığı ve gerekli özenin gösterilip gösterilmediğinin tartışılması gerekir. Belki de bu hikâyelerden sonra listelerin amaçları ve hazırlanış süreçlerini yeniden kurgulamak en sağlıklısı olacaktır. Zira <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/business/2023/apr/06/forbes-30-under-30-tech-finance-prison" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Guardian</a> yazarlarından Arwa Mahdawi’nin yorumuna katılmamak pek mümkün değil:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left-width: 2px; border-left-style: solid; border-left-color: rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Buradaki sorun elbette Forbes değil. Sorun bize satılan başarı vizyonu ve gençliğin fetişleştirilmesi. “30 Altı 30” sadece bir liste değil, bir zihniyet. Gençlik elinizden kayıp gitmeden önce büyük işler başarma baskısı. Bu baskı, bazı hırslı insanların kestirme yollara sapmasına neden olabiliyor. Aslında kestirme yollar teşvik ediliyor. Ne de olsa Y kuşağı, "Başarana kadar numara yap" denilerek büyüdü, 30 yaşında kurumuş bir ahmak olana kadar şimdi para kazan. Biraz abartırsanız, bu dolandırıcılık değil, aceleciliktir! Ta ki adalet bakanlığı kapınızı çalana kadar.”</blockquote>

Pareto

ABD’de, daha önce Forbes’un listelerine seçilen bir girişimci daha dolandırıcılıkla suçlandı. 2021’de JP Morgan tarafından satın alınan Frank’in kurucusu Charlie Javice’e yönelik suçlamalar neler? JP Morgan, yatırım süreçlerinde gereken titizliği gösteriyor mu? Forbes’un “30 Altı 30” listesi neden eleştiriliyor?

“30 Altı 30” listesinden mahkeme koridorlarına: Frank, FTX, Theranos

• Kripto sektörü üzerindeki baskılar artmaya devam ederken ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu&nbsp;(<a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/legal/coinbase-issued-wells-notice-by-sec-2023-03-22/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">SEC</a>); spot piyasasının yanı sıra Earn, Prime ve Wallet ürünleriyle bağlantılı olarak kripto borsası Coinbase'e dava açabileceklerini bildirdi. Bunu takiben Coinbase hisseleri çarşamba günü genişletilmiş ticarette %13 düşerek 67,33 dolara geriledi.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/0/1679865930877.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Reuters<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perde arkası: FTX'in iflasının ardından SEC, kripto sektörünü daha sıkı düzenleme çabalarında sert adımlar atmaya başladı. Coinbase'in Earn gibi stake hizmetlerinin kayıtlı olmaması ise borsanın daha yakından incelemeye tabi tutulmasına neden oluyor. Benzer şekilde, ABD merkezli kripto borsası Kraken da geçtiğimiz ay programı kaydettirmediği yönündeki SEC suçlamalarına bir çözüm sunmak için ABD kripto para birimi stake hizmetini kapatmayı ve&nbsp;30 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etmişti.</li></ul>

• Afganistan'da idareyi Taliban'ın devralmasının ardından yoksulluk seviyeleri derinleşirken; Wall Street Journal'ın haberine göre çaresiz Afgan ebeveynler borçlarını ödemek üzere çocuklarını satıyorlar. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın (UNDP) Asya-Pasifik direktörü Kanni Wignaraja, bir yıl içinde ülkedeki yoksulluğun yüzde 98&nbsp;oranında artacağı yönünde görüş <a fr-original-style="" href="https://www.businessinsider.com/afghan-parents-sell-their-kids-to-pay-debt-poverty-levels-2021-10" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bildirdi</a>.• Fransa Merkez Bankası, bir dizi devlet tahvili üzerinde gerçekleştirdiği işlemlerde kripto varlıkların&nbsp;kullanılmasını test <a fr-original-style="" href="https://www.euroclear.com/newsandinsights/en/press/2021/2021-mr-24-cbdc-to-settle-french-government-bonds.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ediyor</a>.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar:&nbsp;Teknoloji şirketi IBM&nbsp;tarafından sunulan altyapı aracılığıyla, Merkez Bankası tarafından oluşturulan dijital para birimi (CBDC) ile devlet tahvili ve menkul kıymet ürünlerine dayalı tokenler alınıp satıldı.</li></ul>• ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), video oyun satıcısı GameStop&nbsp;hisselerinde geçtiğimiz Ocak ayında yaşanan aşırı oynaklık sırasında piyasaların iyi işlediğini belirterek; açığa satışın&nbsp;şirketin hisselerindeki benzeri görülmemiş artışın ana nedeni olmadığını <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberght.com/abd-de-sec-gamestop-raporunu-yayimladi-2289983" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bildirdi</a>.• Çin’in ilk kapsamlı veri koruma yasası olan Kişisel Bilgilerin Korunması Yasası (PIPL) en üst düzey yasama organı olan 13. Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi&nbsp;tarafından kabul <a fr-original-style="" href="https://www.cetinkaya.com/insights/cin-veri-koruma-yasasi-turk-sirketlerine-etkisi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">edildi</a>.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar:&nbsp;1 Kasım 2021 tarihinde yürürlüğe girecek olan PIPL, yasa kapsamında yükümlü olan şirketlerin uyum sağlaması için çok kısa bir süre tanımaktadır. Bu nedenle, kişisel veri&nbsp;işleyen şirketlerin PIPL kapsamına tabi olup olmadığını tespit etmesi ve bu durumda herhangi bir yaptırıma maruz kalmamak amacıyla gerekli yükümlülükleri yerine getirmesi gerekiyor.</li></ul>• Avrupa Parlamentosu’nun her yıl insan hakları ve düşünce özgürlüğü alanında verdiği Sakharov Ödülü’ne, Rus muhalif Aleksey Navalniy layık <a fr-original-style="" href="https://bianet.org/bianet/insan-haklari/252120-ap-sakharov-odulu-rusyali-muhalif-navalny-e" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">görüldü</a>. Ödülü Türkiye’den 1995 yılında Leyla Zana almıştı.• 30 Kasım'da cumhuriyet ilan ederek İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth'in devlet başkanı statüsüne son vermeye hazırlanan Barbados, Sandra Mason'u ilk cumhurbaşkanı olarak <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-59000247" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">seçti</a>.• Venezuela&nbsp;Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun en yakın danışmanlarından olan Alex Saab, gözaltına alındığı Cabo Verde'den "karapara aklamak" ile suçlandığı ABD'ye iade <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-58944950" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">edildi</a>.• Credit Suisse&nbsp;grubunun, Mozambik'teki iki milyar dolarlık yolsuzluk skandalı kapsamındaki rüşvet ve dolandırıcılık suçlamalarına ilişkin otoriteler ile anlaşmaya vardığı ve bankanın yaklaşık 475 milyon dolar&nbsp;ceza ödeyeceği <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/business-58974089" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyuruldu</a>.• ABD Merkez Bankası (FED), bölgesel başkanların, politika yapıcıların ve diğer üst düzey yetkililerin bireysel hisse senedi&nbsp;ve tahvil&nbsp;satın alımlarını <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/world/us/fed-bans-stock-trading-restricts-other-investing-activities-by-top-officials-2021-10-21/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yasakladı</a>.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: İki bölgesel başkanın tartışmalı hisse senedi işlemlerinin açığa çıkmasının ardından, Dallas FED Başkanı Robert Kaplan ve Boston FED başkanı Eric Rosengren görevi bırakma kararı almıştı.</li></ul>

Çin hükümetinin teknoloji ve eğitim sektöründe faaliyet gösteren şirketlere yönelik baskılarını artırması, küresel piyasalarda şok dalgalarına sebep oldu. Son beş ayda ABD borsalarında listelenen Çin merkezli şirketlerin hisseleri, 769 milyar dolar değer kaybetti.Neler oldu?&nbsp;Çin hükümeti geçtiğimiz hafta, temel okul müfredatını öğreten şirketlerin kâr elde etmesini, halka arz edilmesini ve yatırım almasını yasakladı. Hükümet, önceki haftalarda New York Borsası’nda halka arz edilen çevrim içi ulaşım uygulaması Didi’yi uygulama marketlerinden silmiş ve yurt dışında halka arzların önüne geçmek için bazı kural değişiklikleri yapmıştı.Piyasalara nasıl yansıdı?&nbsp;Eğitim şirketlerine yönelik kararın ardından ABD’de listelenen Çin merkezli şirketler, 2008’den bu yana görülen en büyük düşüşü yaşadı.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çin’in en büyük eğitim şirketlerinden TAL Education, New Oriental ve Gaotu Techedu’nun hisseleri en az %26 oranında düştü.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yemek teslimat uygulaması Meituan’ın hisseleri, %17,7 ve %14 ile tarihindeki en kötü iki günlük düşüşü yaşadı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tencent hisseleri, %9 düşerek son 10 yılın en kötü performansını sergiledi.</li></ul>ABD, nasıl cevap verdi?&nbsp;ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), ABD’de halka açılmak isteyen Çin merkezli şirketlere sıkı denetim uygulanacağını belirtti. Yatırımcıları korumayı hedefleyen yeni kurallar kapsamında SEC, Çin merkezli şirketlerin halka arz tekliflerini imzalamadan önce Çin hükümetinden onay almalarını talep edebilecek.

Kıymetler ve Borsa ile ilgili hikayeler