<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Biden'dan GKRY ile anlaşma: ABD Başkanı Joe Biden, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) ABD hükümetinden silah satın almasına ve ihtiyaç fazlası Amerikan askerî teçhizatına sahip olmasına olanak tanıyan bir yönerge yayımladı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif: ABD'nin GKRY'ye on yıllardır uyguladığı silah ambargosunu 2020 yılında kaldırmasının ardından savunma alanındaki bağları geliştirmeyi taahhüt eden Nikos Hristodulidis'in 2023'te cumhurbaşkanı seçilmesiyle iki ülke arasındaki ilişkiler önemli ölçüde gelişti.</li></ul>

Canlı Gündem

<img src="https://images.aposto.com/2024/2/0/1710718026468.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Gazze'ye insani yardım götürmek için geçen Salı günü Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ndeki Larnaka Limanı'ndan 200 ton gıda malzemesiyle ayrılan Open Arms isimli gemi, Gazze kıyılarına ulaştı. Bu, yaklaşık 20 yıldır Gazze kıyılarına yardım ulaştıran ilk gemi oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıca: Birleşik Arap Emirlikleri ve İspanyol yardım kuruluşu Open Arms ile birlikte World Central Kitchen'ın (WCK) üstlendiği misyonda, 240 ton gıda yardımı taşıyan ikinci sevkiyatın da yola çıkmaya hazır olduğu belirtildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Filistin bölgesinde faaliyet gösteren ana BM ajansı, Gazze'nin kuzeyinde 2 yaş altı her üç çocuktan birinin akut olarak yetersiz beslendiğini ve kıtlığın yaklaşmakta olduğunu bildirdi.&nbsp;</li></ul>

Aposto Gündem

Katar merkezli haber kanalı Al Jazeera, Kıbrıs Rum yönetiminin suç ve yolsuzlukla bağlantılı onlarca yabancıya vatandaşlık sattığını ortaya çıkardı.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-08-24T15:06:08.695Z.jpeg"><figcaption>Kaynak: Al Jazeera</figcaption></figure><ul><li><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNDNkMzVhYWMyZTk5MDAwNzU3YjUzNCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5oZW5sZXlnbG9iYWwuY29tJTI1MkZjeXBydXMtaW52ZXN0bWVudC1wcm9ncmFtbWUlMjUyRg==""">Kıbrıs Yatırım Programı</a> (CIP), insanlara Kıbrıs Rum yönetimi topraklarında en az 2 milyon 150 bin avroluk yatırım karşılığında ülkenin pasaportunun verilmesini öngörüyor. “Altın pasaport” olarak adlandırılan bu pasaporta sahip insanlar, Avrupa Birliği vatandaşı olarak 174 ülkeye vizesiz seyahat etme, AB üyesi 27 ülkede de bankacılık faaliyetlerinde bulunma, oturma ve çalışma haklarına sahip oluyor. &nbsp;</li><li>Program koşulları ve eleştiriler: 2013 yılında uygulamaya konulan program kapsamında yatırımcılar, temiz sicil kayıtlarını Kıbrıs Rum yönetimine göstermekle yükümlüydü, ancak süreç şeffaflıktan yoksundu. 2018’de Avrupa Komisyonu temsilcilerinin programın AB’nin yolsuzlukla mücadelesine zarar verdiği, yasadışı ticari işlemlerin ve para aklamanın önünü açtığı eleştirisinden sonra koşullar <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNDNkMzVhYWMyZTk5MDAwNzU3YjUzNCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm1pZ3JvbmlzLWNpdGl6ZW5zaGlwLmNvbSUyNTJGYmxvZyUyNTJGY3lwcnVzLWNpdGl6ZW5zaGlwLWJ5LWludmVzdG1lbnQtY2hhbmdlcy1pbi10aGUtY2JpLXByb2dyYW0=""">sıkılaştırılmıştı.</a> Sicil kaydının yanı sıra, politik olarak görünürlük kazanmış ve kamu kaynaklarına erişim elde etmiş insanlar, yolsuz yöntemlerle servet edinme imkanları geniş olduğu için program kapsamından çıkartılmıştı. Öte yandan, karar geriye doğru işlememiş, değişiklik tarihine kadar vatandaşlık hakkı elde etmiş insanlar, vatandaş olarak kalmıştı. Program, Kıbrıs Rum yönetiminin AB ve yolsuzluk karşıtı sivil toplum tarafından sistematik olarak suçlulara vatandaşlık vermek ve AB kurumlarına olan güveni zedelemekle suçlanmasına sebep olmuş, programın kaldırılması talep edilmişti. &nbsp;</li><li>Yeni yasa: Kıbrıs Rum yönetiminde milletvekilleri, skandalların vatandaşlığın kaldırılması yetkisi içeren yasayı onaylamıştı. Ancak siyasetçiler, Kıbrıs Rum kesimi vatandaşlığı satın alanların isimlerini yayımlamaya karşı çıkmıştı. Yeni yasa çerçevesinde tüm geçmiş başvuruların incelendiği, yaklaşık 30 kişinin vatandaşlıklarını kaybedebileceği duyurulmuştu. Bu isimlerin arasında ABD tarafından Venezuela hükümeti için yasadışı döviz anlaşmasıyla milyonları aklamaktan yaptırım uygulanan eski banker Leonardo Gonzalez Dellan ve Ukrayna'da ziraat şirketiyle bağlantılı para aklama ve zimmetine para geçirme soruşturması altındaki Oleg Bakhmatiuk da <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNDNkMzVhYWMyZTk5MDAwNzU3YjUzNCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5odXJyaXlldC5jb20udHIlMjUyRmR1bnlhJTI1MkZraWJyaXMtcnVtLWtlc2ltaW5kZS1wYXNhcG9ydC1za2FuZGFsaS00MTU5Mzc5NA==""">bulunuyordu.</a> &nbsp;</li><li>Al Jazeera’nin Güney Kıbrıs dosyası: Al Jazeera’nin araştırmacı gazetecilik birimi, 2017 ile 2019 yılları arasında Kıbrıs Rum yönetiminin programa yönelik sızdırılan bin 400 başvuruya dayanan haberinde, dahil edilen aile üyeleriyle AB pasaportu verilen kişi sayısının 2 bin 500 olduğunu ortaya çıkardı. Dahası, çoğunluğu Rusya, Çin ve Ukraynalı bu kişilerin arasında anavatanlarından uzakta yaşayan ve ülkelerinde haklarında yasal hükümler verilmeden hemen önce AB pasaportu elde edenler olduğu açıklandı. Yolsuzluk karşıtı çevreler, pasaport sahibi haline gelen onlarca kimsenin bunu elde edememesi gerektiğini ve bu kişilerin suç kapsamındaki faaliyetleri sebebiyle pasaportların ellerinden alınabileceğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNDNkMzVhYWMyZTk5MDAwNzU3YjUzNCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hbGphemVlcmEuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkYyMDIwJTI1MkYwOCUyNTJGZXhjbHVzaXZlLWN5cHJ1cy1zb2xkLXBhc3Nwb3J0cy1wb2xpdGljYWxseS1leHBvc2VkLXBlcnNvbnMtMjAwODIzMjA0MzIwMTgzLmh0bWw=""">söylüyor.</a> &nbsp;</li><li>23 Ağustos’ta yayımlanan belgeler:&nbsp;Başvurusu onaylananlar arasında o tarihte ülkesinde yolsuzluk soruşturması altında olan Burisma enerji şirketinin sahibi Ukraynalı iş adamı Mikola Zloçevski, Rusya merkezli enerji devi Gazprom'un eski yöneticisi, Rusya’nın görevi kötüye kullananlar listesindeki Nikolay Gornovskiy, gasp suçundan hapis yatan Rusya vatandaşı Ali Beglov ve hisse devrinde dolandırıcılıktan cezaevine giren Çinli iş insanı Cang Kıçiang <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNDNkMzVhYWMyZTk5MDAwNzU3YjUzNCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hbGphemVlcmEuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkYyMDIwJTI1MkYwOCUyNTJGcGFzc3BvcnQtc2FsZS1yaXNrLWV1LXNlY3VyaXR5LTIwMDgyMjIwMjYxODI3NC5odG1s""">bulunuyor.</a> &nbsp;</li><li>24 Ağustos’ta yayınlanan belgeler:&nbsp;Başvurusu onaylananlar arasında Afganistanlı eski asker ve siyasetçi Mir Rahman Rahimi, Suudi Arabistan’da yatırım politikaları konusunda söz sahibi iş insanı Muhammed Abdül Latif Cemal, para politikaları konusunda söz sahibi Halid Ahmed el Cufali, eski Lübnan Başbakanı Necip Mikati’nin kardeşi Taha Mikati ve Birleşik Arap Emirlikleri adına ticaret görüşmeleri yürüten Hüseyin el Novayis yer alıyor.&nbsp;Oysa, bu kişilerin tamamı, politik görünürlük kazanan şahıs tanımına uyuyor ve programdan faydalanamıyor <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNDNkMzVhYWMyZTk5MDAwNzU3YjUzNCZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hbGphemVlcmEuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkYyMDIwJTI1MkYwOCUyNTJGZXhjbHVzaXZlLWN5cHJ1cy1zb2xkLXBhc3Nwb3J0cy1wb2xpdGljYWxseS1leHBvc2VkLXBlcnNvbnMtMjAwODIzMjA0MzIwMTgzLmh0bWw=""">olmasıgerekiyor.</a>&nbsp; &nbsp;</li><li>Devamı:&nbsp;Al Jazeera,&nbsp;sızdırılan dosyalardan bilgileri açıklamaya devam edeceğini belirtiyor. Bu skandalın devamında, Kıbrıs Rum yönetiminin AB tarafından bir yaptırıma çarptırılıp çarptırılmayacağı da, Doğu Akdeniz konusunda Kıbrıs Rum yönetimiyle ters düşen Türkiye'yi yakından ilgilendiriyor.</li></ul>

Sızıntı, AB vatandaşlığının skandal isimlere satıldığını ortaya çıkardı.  

Al Jazeera’nin Güney Kıbrıs Dosyası 

Doğu Akdeniz’deki yetki alanı tartışması, koronavirüs salgınıyla birlikte gündemin üst sırasındaki yerini kaybetse de politik ekonominin en önemli meselelerinden biri olmaya devam ediyor. Bu haftanın hikâyesinde, Doğu Akdeniz’de yaşanan son gelişmelerin bölgedeki petrol ve doğal gaz arayışlarını nasıl etkilediğine bakıyoruz.<ul><li>Gelişmeler: Yetki alanı meselesi, 2000’li yılların başında Akdeniz’in doğusunda önemli doğal gaz ve petrol yataklarının bulunduğunu gösteren bilimsel çalışmaların ortaya çıkmasıyla birlikte gündeme geldi. Akdeniz’e kıyısı olan devletler, Avrupa Birliği ülkeleri, ABD ve Rusya bu kaynakların paylaşılmasındaki çıkarlarını maksimize edebilmek adına faaliyetlerde bulunmaya başladı. Özellikle Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin arama faaliyeti için izin verdiği ABD merkezli şirket ExxonMobil’in 2018’de Kıbrıs açıklarında dünyada son iki yılda bulunan en büyük üçüncü doğal gaz kaynağını ortaya çıkardığını açıklaması ve aynı yıl Türkiye’nin İtalya merkezli enerji şirketi Eni’nin bir sondaj gemisinin faaliyetlerini engellemesi, krizin büyümesine <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://tr.euronews.com/2019/07/19/dogu-akdeniz-sondaj-faaliyetleri-bilmeniz-gereken-her-sey-dogal-krizi-turkiye-kibris-ab">neden oldu</a>. &nbsp;</li><li>Taraflar:&nbsp;2019’un başında Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Yunanistan, İsrail, İtalya, Ürdün, Filistin ve Mısır; “bölgedeki gaz potansiyelinin verimli kullanılması için teknik ve ekonomik alanlarda verimli iş birliğinin yolunu açmak, arz ve talebi sağlayarak üyelerin çıkarlarına hizmet edecek bölgesel bir gaz piyasasının kurmak" amacıyla merkezi Kahire’de bulunan <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/dogu-akdeniz-gaz-forumu-7-ulkenin-katilimiyla-kuruluyor-41083275">Doğu Akdeniz Gaz Forumu'nu kurdu</a>. Türkiye ise önce Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile, sonra da Libya Hükümeti ile deniz sınırı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.aa.com.tr/tr/dunya/turkiye-libya-anlasmasi-turkiyenin-dogu-akdeniz-politikasinda-onemli-kazanim/1662097">anlaşması yaptı.</a> ABD ve birçok AB ülkesi İsrail, Mısır ve Kıbrıs Rum Yönetimi’nin arkasında bir pozisyon alırken Rusya dengeci bir tutum <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.birgun.net/haber/aktorler-cepheler-pozisyonlar-dogu-akdeniz-de-enerji-savasi-261394">sergiledi</a>. &nbsp;</li><li>Libya Deniz Sınırı Anlaşması: Türkiye’nin Libya’daki meşru hükümetle yaptığı münhasır ekonomik bölge sınırlandırması anlaşması, Türkiye ve Libya’nın deniz sınırı paylaşan ülkeler olduğu tezine <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://www.mfa.gov.tr/data/dogu-akdeniz-deniz-yetki-alanlarinin-sinirlandirilmasi.pdf">dayanıyor</a>. Birleşmiş Milletler’e de sunulan anlaşma, gazın Avrupa ülkelerine taşınmasını öngören ve Türkiye’nin karşı çıktığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.dw.com/tr/eastmed-belirsizliklerle-dolu-boru-hatt%C4%B1-projesi/a-51883677">EastMed projesini</a> etkileme potansiyeline sahip olduğu için Türkiye’nin elini oldukça güçlendiriyor. Yunanistan ise anlaşmanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://tr.euronews.com/2020/01/30/dogu-akdeniz-yeni-denklem-libya-deniz-yetki-alani-mutabakat-turk-yunan-iliskileri-ne-olur">iddia ediyor</a>. Türkiye, donanmanın eşlik ettiği dört yerli üretim sondaj gemisiyle egemenlik bölgesinde doğal gaz aramaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.ahaber.com.tr/ekonomi/2020/01/30/iste-turkiyenin-dogu-akdenizde-boy-gosteren-yerli-arastirma-gemileri">devam ediyor</a>. &nbsp;</li><li>Kritik noktalar: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Türkiye haricinde tanınan bir devlet olmaması ve adanın tamamının Avrupa Birliği üyesi Kıbrıs Cumhuriyeti olarak tanınması, KKTC’nin egemenlik alanındaki arama ve sondaj çalışmalarının AB ülkeleri tarafından “hukuksuz” olarak tanımlanmasına <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-50378376">sebep oluyor</a>. Öte yandan, Libya’da devam etmekte olan iç savaşta meşru Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne karşı savaşan Halife Hafter’in hükümeti ele geçirmesi hâlinde Türkiye ile yapılan anlaşmayı bozacağına kesin gözüyle <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.trthaber.com/haber/dunya/dogu-akdeniz-mutabakati-hafter-ve-destekcilerini-rahatsiz-ediyor-446620.html">bakılıyor</a>. Türkiye’nin Libya’daki iç savaşa giderek daha fazla müdahil olmasının ana sebebini de burada aramak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-52807878">gerekiyor</a>.</li></ul>

Kıbrıs Rum ile ilgili hikayeler