ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump'ın “Önce Amerika” sloganıyla uygulayacağı korumacı politikaların, küresel ekonomideki belirsizlikleri artırabileceği değerlendiriliyor.&nbsp;Trump’ın ikinci başkanlık döneminin, kısa vadede ABD'nin ekonomik büyümesine olumlu katkı sağlaması beklense de küresel ekonomide belirsizliği artırabileceği beklentisi hakim.ABD'nin ticari ortaklarıyla yaşayacağı gerginlikler, Trump yönetiminin kampanya taahhütlerini ne ölçüde yerine getireceğine bağlı olarak önemli ölçüde artabilir.20 Ocak 2025’te başlayacak olan ve “Trump 2.0” olarak ifade edilen ikinci başkanlık döneminde dünyayı nasıl bir dört yıl bekliyor?Trump'ın 2016'da seçimleri kazanıp ilk Beyaz Saray’daki başkanlık koltuğuna oturduğu zaman genel yaklaşımını bir cümleyle özetlemişti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Küreselcilik değil Amerikancılık artık bizim inancımız olacak.”</blockquote>“Yaptıkları yapacaklarının teminatı” misali, Trump’ın ilk başkanlık dönemindeki icraatları, özellikle şirketler için vergi indirimleri getirmesi, regülasyonları azaltması, Çin ile başlattığı ticaret savaşları, ikinci döneminde de benzer politikalar izleyeceğinin habercisi niteliğinde.Aslında bir bakıma geçen yüzyılda küreselleşmeyi başlatan aktörler, bu yüzyılda küreselleşmenin ipini çekerek durduruyor. Çekirdek devlet ve ulusal sermayenin desteğini alan Trump’ın ilk döneminde yarattığı kırılma yarım kalmıştı, ikinci döneminde bunu tamamlamak isteyecek. Başarabilecek mi, hep birlikte göreceğiz…Bu yazıda, genel olarak Trump’ın korumacı eğilimleri neler olabilir, bu politikalar uygulamaya konduğunda hâlihazırda ekonomik durgunluk yaşayan Avrupa’nın durumunu nasıl etkiler, buna bakacağız.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ekonomik ittifakların kitabı yeniden yazılabilir mi?</h2>Genel eğilim, Donald Trump'ın yeniden seçilmesinin küreselleşmeyi gerileteceği ve küresel ekonomik parçalanmayı daha da hızlandıracağı yönünde. Bu değişim, Trump'ın artan gümrük vergileri konusundaki kararlılığı ve ABD ticaret politikasına yönelik giderek tek taraflı yaklaşımı nedeniyle diğer ülkeleri de ekonomik ittifaklarını yeniden değerlendirmeye yöneltebilir.&nbsp;Donald Trump'ın Çin'le ticaret savaşını başlattığı dönemde ABD Ticaret Temsilcisi olan Robert Lighthizer, yeniden sahneye çıkmaya hazırlanıyor.&nbsp;Korumacılık yanlısı politikacıların başını çeken Lighthizer, Wall Street’in hukuk firmalarından Skadden Arps'ta avukat olarak 30 yıllık bir kariyere sahip. ABD çelik endüstrisi adına Çin'den yapılan ithalatlara karşı mücadele eden Lighthizer, 2000'lerin başında George W Bush yönetimini ABD endüstrisini korumak için çelik ithalatına gümrük vergileri getirilmesinde ikna kabiliyetini kullandı.Başkanlık koltuğunda oturduğu 2018'de Çin'den ithal edilen ürünlere tarife uygulayan ve ABD'nin müttefikleri de dahil diğer ülkelerden ithal edilen çelik ve alüminyuma ilave gümrük vergileri getiren Trump, ek tarifeler uygulayacağının da sinyalini veriyor.Muhafazakar ve korumacı bir ekonomi yaklaşımına sahip Trump'ın yönettiği ülke “serbest ticaret” anlayışının yılmaz savunuculuğunu yaparken, Trump Çin ürünlerine getirdiği %25 vergiyle birlikte ABD-Çin ticaret savaşını görünür bir hale getirmişti. Trump, seçim kampanyası döneminde el yükselterek, Çin’den ithal tüm ürünlere %60 ek gümrük vergisi getirme sözü de vermişti.&nbsp;Bu hamle, Çin ekonomisi için ciddi sonuçlar doğurabilir. Son 40 yılda Çin'de önemli yatırımlar yapan Tayvanlı şirketler, şimdi Pekin ve Taipei arasında egemenlik iddiaları nedeniyle tırmanan gerilim karşısında hükümetleri tarafından yatırımlarını başka yerlere taşımayı düşünmeye teşvik ediliyor. Diğer yandan Tayvan, Trump’a jest olarak ABD’den büyük savunma alımları yapmayı düşünüyor.Seçim kampanyası sırasında “tarife"yi dünyanın en güzel kelimesi olarak nitelendiren Trump, dünyanın geri kalanından yapılan ithalata ise %10-20 evrensel ithalat vergisi getirme planını devreye sokma peşinde.&nbsp;Trump, gümrük vergilerinin ABD’de üretimi artıracağını, istihdam yaratacağını ve vergi indirimlerini finanse etmek için ek gelir sağlayacağını öne sürüyor.Çin'e uygulanan gümrük vergilerinde muhtemel artışların iki ülke arasında ekonomik gerilimi yükseltebileceği ve küresel ticaret dengelerini bozabileceği bundan da özellikle teknoloji ve imalat sektörlerinin etkileneceği öngörülüyor.Trump'ın Avrupa Birliğine yönelik de sert ticaret politikaları uygulaması beklenirken, bunun ABD ile Avrupa arasındaki ticari ilişkileri zora sokabileceği ve bölge ekonomisini olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor.Korumacı politikaların uygulanması gelişmekte olan ülkeler için de zorlu bir döneme işaret ederken, ABD'nin ithalatı azaltma yönünde adımlar atmasının bu ülkelere sermaye akışını yavaşlatabileceği ve küresel büyüme üzerinde baskı yaratabileceği öngörülüyor.Yapılan değerlendirmelere göre, Trump liderliğindeki bir Amerika, ABD'nin ekonomik olarak daha içe kapanık hale gelmesine, uluslararası ticaretin akışına mâni olan engellerin artmasına neden olabilir. Bu tür korumacılık, diğer uluslara ABD'ye olan ekonomik bağımlılıklarını yeniden gözden geçirmeleri ve muhtemelen Çin ile daha yakın bir işbirliğine gitmeleri gerektiği sinyalini veriyor.&nbsp;Trump'ın ilk döneminde birçok ülke, hem ekonomik ortaklıklar hem de Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kuruluşlardaki oy verme davranışları aracılığıyla Çin'le ticari ilişkilerini genişletmeye başlamıştı. Trump yönetiminde artan tarifelerde yeni bir dönemin, daha fazla ülkeyi Çin'in yörüngesine iterek küresel ticaret ağları ve siyasi ittifakları yeniden şekillendirebileceği düşünülüyor.&nbsp;Bu eksen kayması, daha korumacı bir ABD ekonomisi ışığında ihracata olan bağımlılığı azaltma girişimi olabilir. Bu, Çin'in geleneksel ekonomik politikalarından bir sapma anlamına gelse de, parçalanmış küresel ekonomide iç istikrar ve büyümeyi sürdürmek için giderek daha gerekli hale gelebilir.Trump'ın dış politikasının, uzun vadeli taahhütler yerine pragmatik ittifakları öne çıkaran, daha işlemsel bir duruş benimsemesi bekleniyor.&nbsp;NATO gibi kilit ittifaklar konusundaki düşünceleri ve Tayvan'ı savunma konusundaki koşullu tutumu, ABD dış politikasının daha geniş stratejik hedeflerden ziyade acil ulusal kazanımlar tarafından dikte edildiği bir geleceğe işaret ediyor.&nbsp;Bu içe dönük odaklanma sadece ekonomik parçalanmayı daha da derinleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda müttefiklerin ve rakiplerin kendi güvenlik ve ekonomi politikalarını yeniden değerlendirmek zorunda kalmaları nedeniyle jeopolitik belirsizliği de artırıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avro Bölgesi daha derin bir durgunluğa sürüklenebilir mi?</h2>Trump’ın Avrupa’yı Amerika’nın Çin politikasına göre şekillendirmesi bekleniyor.&nbsp;Bu da Avrupa'nın en kötü ekonomik kabusunun gerçek olması anlamına geliyor ki, analistler yaklaşan yeni bir ticaret savaşının, Avro Bölgesi ekonomisini yavaş büyümeden tam bir durgunluğa itebileceği görüşünde…Çin’in yanı sıra korumacılık eğilimlerinin derinleşmesi, AB’ye karşı çelik ve alüminyum ihracatından otomobillere kadar gümrük vergisi getirilmesi birçok üye ülkenin ekonomisine darbe vurabilir.&nbsp;Trump'ın Amerika’yı öncelemesi ve buna bağlı olarak Çin ve AB ile ticaret savaşının tırmanması Avrupa'da istihdam kaybına yol açabilir. Trump, rekabetçi kalabilmek için ABD'yi ekonomik olarak güçlendirmeye çalışacak. Avrupa Birliği, buna karşı hızlı aksiyon alarak, bu durumla mücadele edebilmek için altyapıya yatırım yapmalı, kamu hizmetlerini genişletmeli, sendikaları güçlendirmeli ve işçi sınıfını güvence altına almalı ve toplumsal istikrara çok daha fazla önem vermeli.&nbsp;Şimdi esas soru şu: Aşırı sağın ve sağ popülizmin giderek yükseldiği bir dönemde Türkiye’nin en büyük ticari partnerlerinden biri olan Avrupa, Trumpizm politikalarına karşı nasıl bir tutum sergileyecek? Trump politikalarına karşı birleşerek AB entegrasyonunu güçlendirmeye mi çalışacak, yoksa korumacılık politikaları Avrupa’da yeni bir bölünme ya da kırılma mı yaratacak?ABD korumacılığına karşı artışa geçecek kısasa kısas ticaret tarifeleri nedeniyle küresel talebin zayıfladığını ve ekonomik durgunluğun dalga dalga yayıldığını görmek hiç şaşırtıcı olmayacak.

EXANTE

Trump’ın seçim kampanyası sırasında ipuçlarını verdiği korumacılık politikalarının temelinde yer alan Çin ve AB ülkelerinin bu uygulamalardan olumsuz etkileneceği belirtilirken, Trump’ın Avrupa’yı Amerika’nın Çin politikasına göre şekillendirmesi bekleniyor.

Küreselcilik ile ilgili hikayeler