<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1739524949782.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.82" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Türkiye'nin enerji karnesi:&nbsp;Ekosfer Derneği'nin yeni raporuna göre, 2024 yılında hidroelektrik santraller de hesaba katıldığında Türkiye'de yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payı %3'lük artış göstererek %45’in üzerine çıktı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte: Kömürlü santrallerin yükseliş eğilimi son bulmuş olsa da, ithal kömürle çalışan termik santraller elektrik üretiminde en yüksek paya sahip birincil enerji kaynağı olma özelliğini bu yıl da sürdürdü.</li></ul>

Angst

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; İklim rehberi:&nbsp;Ekosfer Derneği, iklim kriziyle birlikte hayatımıza giren yeni kavram ve kelimelerin doğru kullanılması amacıyla <a fr-original-style="" href="https://ekosfer.org/wp-content/uploads/2024/12/iklim-iletisimi-icin-ipuclari_241215.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İklim İletişimi İçin İpuçları</a> adında bir rehber hazırladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir?&nbsp;İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay ve Ekosfer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi, gazeteci Özgür Gürbüz tarafından kaleme alınan rehberde, salım yerine salınım yazmak gibi sık yapılan hatalar, iklim müzakerelerinde karşımıza çıkan farklı iklim teriminlerin anlamları ve yanlış kullanımları önlemek için ipuçları yer alıyor.</li></ul>

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda duyurmasının ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’na gelen Paris İklim Anlaşması, geçtiğimiz haftalarda onaylandı.&nbsp;Türkiye, iklim adaleti ve eşitlikçi bir gelecek için çalışan 350 Türkiye'nin aktardığına göre 5 Ekim 2015’te Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 195 ülkenin ve Avrupa Birliği’nin katılımıyla kabul edilen anlaşmayı şimdiye dek yeterli kaynağa ulaşamama endişesiyle onaylamıyordu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan&nbsp;Paris İklim Anlaşması'nın TBMM'de onaylandığı nükleer ve radyoaktif maddelerle ilgili iki kanun daha geçmiş; Nükleer Karşıtı Platform Bileşenleri bu kanunların başka ülkelerin nükleer santral atıklarının Türkiye’ye kabulü ve kazalardan zarar görecek üçüncü tarafların tazmin hakları gibi hayati konuları içerdiğini belirtmişti. Muhalefetin bu konuda sessiz kaldığı söylenmiş ve oylamaya katılmayan vekil sayısının 340 olduğuna dikkat çekilmişti.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler yapılmalı?</h2>350 Türkiye, şu sıralar gerçekleşen ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın&nbsp;"güvenlik taleplerinin yerine getirilmemesi üzerine katılmadığını" açıkladığı Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı 2021 (COP26) öncesinde yayımladığı ve Türkiye'nin iklim politikalarına değindiği incelemesinde hâlihazırda 2010’da yaklaşık 400 milyon ton olan sera gazı emisyonunu 2030 yılında 959 milyon tona çıkarma potansiyeli taşıyan ulusal niyet beyanının güncellenmesi gerektiğini savunmuştu.Ekosfer Derneği,&nbsp;2053’e kadar net sıfır hedefi koyan Türkiye’nin bu hedefe ulaşabilmek için niyet beyanını güncellemesi gerektiğini onaylamış, aksi hâlde Türkiye’nin mevcut iklim politikaları ve enerji sektörüyle bu hedefe ulaşmasını "hayal" olarak nitelemişti.Üzerinde durulan bir diğer nokta da Türkiye’nin en büyük sera gazı kaynağı olan enerji sektöründe, en fazla emisyona sebep olan kömürlü termik santrallere atıfla kömürden çıkış ve fosil yakıtlara desteğin azaltılması stratejisinin belirlenmesi olarak vurgulanmıştı.Bu konuda dün yayımlanan Karbon Nötr Türkiye Yolunda İlk Adım: Kömürden Çıkış 2030 raporu, Türkiye’nin bu konuda izleyebileceği adımlara dair bir yol haritası sunuyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kömürden Çıkış 2030</h2>Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal), Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe) Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA), Greenpeace Akdeniz, WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İklim Değişikliği Politika ve Araştırma Derneği ve 350.org tarafından yürütülen çalışmada modelleme çalışması APLUS Enerji tarafından yapıldı.&nbsp;Mevcut durumun, kömürden çıkışın ve nükleersiz kömürden çıkışın senaryolarına yer verilen raporda Türkiye'nin kömürden çıkış konusunda atabileceği ilk adımın yerli kömür alım garantisi ve&nbsp;kapasite mekanizması gibi teşviklerin kaldırılması olduğu belirtiliyor. Yenilenebilir enerji kaynakları ve depolama teknolojileri gibi yeniliklerle maliyet düşüşlerinin giderek artacağı, bu anlamda enerji dönüşümünün yüksek maliyetli bir süreç olmayacağı ifade ediliyor. Mevcut yakıt-fiyat krizinin fosil yakıtlara dayalı enerji üretiminin risklerini ve kırılganlığını gösterdiğine dikkat çeken çalışma, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının küresel fiyat şoklarına maruz kalmamak için de önemli olduğunu vurguluyor.Rapora göre kömür yatırımlarının neden olduğu çevre, halk sağlığı ve iklim maliyetleri hâlihazırda kömürlü termik santral ve/ya kömür madeni işletmecileri tarafından üstlenilmiyor. Rapor, bu noktada bu maliyetlerin kirleticiler tarafından yüklenilmesi anlamına gelen "kirleten öder" mekanizmasının devreye alınmasının elektrik üretiminde kömür kullanımını rasyonellikten uzaklaştıracağı ve kömürden çıkışın doğal seyrinde gerçekleşeceği öngörülüyor.&nbsp;Elde edilen karbon gelirlerinin ek iletim sistemi yatırımlarının finansmanında, düşük gelirli kesimlerin elektrik faturalarının yükselmesinin engellenmesi ve ekonomisi fosil yakıtlara bağımlı çeşitli topluluklarda oluşabilecek mağduriyetlerin önlenmesi öneriliyor.Türkiye'nin sabit bir karbon fiyatı uygulamasını etkili bir politika olarak tanımlayan çalışmanın yaptığı projeksiyona göre elektrik sisteminin kömürden arındırılması 2035 yılına kadar toplumda 931 milyon ton karbondioksit emisyon azaltımını beraberinde getiriyor.

Ekosfer ile ilgili hikayeler