<p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Birkaç gündür Google sürekli Drive depolama alanımın %75’inin dolduğunu hatırlatıyor. İptal etmeyi sürekli unuttuğum iCloud aboneliğime her ay 7 lira ödüyorum. Kocaman bir YanDisk linki arşivim var, böylece arkadaşlarımın paylaştığı dosyaları daima elimin altında tutuyorum.</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ama nereye kadar?</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bilgisayarımın depolama alanının dolması beni son günlerde bir harddisk satın alma arayışına itti. Özellikle iş gibi evrensel konularda her dosyanın elimin altında olması büyük bir kolaylık sağlıyor. Ancak bilgisayarımı satın aldığımdan beri (yaklaşık 4-5 senedir) biriktirdiğim dosyaları nereye koyacağım konusunda büyük ikilemdeyim. Evet, cüzi bir miktar karşılığında sonsuza kadar bulutta depolayabilirim. Ama nasıl, nereye kadar ve neden?</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Çocukluk albümlerinden benzer uzantılı linklere uzanan bulut depolama sorgusu beni bir BigTech düşmanı gibi gösterir mi?</p><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Yer çekimsiz internette, ağırlıksız dosyalar</strong></h3><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Lisedeyken İngilizce derslerinde bazen The Walking Dead izliyorduk. İlk bölümlerden birinde Rick, eşi Lori'nin şehirden kaçabildiğini evdeki aile albümlerinin yok olmasından anlıyordu. Yani düz mantıkla baktığımızda zombi saldırısında kaçarken ilk alınacaklar listesinin bir yerinde aile albümleri de var. Ancak bu nesnelerin kesinlikle büyülü olduğunu söyleyebiliriz. Gerçekten ben de ne zaman aile evime dönsem saatlerce yığılı albümleri karıştırıyorum ya da sürdürülebilirlikten giderek uzaklaşan video kasetleri seyrediyorum. Anılarının her an erişilebilir ve elinin altında olması çok güzel ancak bunun fiziksel dinamiklere bağlı olması konum ve zamana dayalı sınırlar altında gerçekleştirilebilmesine neden oluyor.</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/0/0/1673168649917.png" width="550" height="451" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.22" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></p><p dir="ltr" fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kardeşim ve ben, 2003</em></p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Google, Apple, Meta gibi şirketler bizi anılarımızı ve belgelerimizi sonsuza kadar risksiz bir ortamda biriktirmeye davet ediyor. Özellikle donanım kaynaklı sorun riskini ortadan kaldırma, taşınabilirliği maksimum seviyeye çekme, depolama alanı sınırlarının sadece maddiyata bağlı olması gibi nedenler söz konusu bulut depolama uygulamalarını tercih etmemiz için gayet yeterli. Ne internette dosya ve albüm dolusu kolileri koymak için yer, ne de bir yere giderken onları taşıyacak iş gücü tükenecek. Ancak bulut depolamanın da handikapları var. En çok değer verdiğimiz anların, fotoğrafların, belgelerin dijital bir kopyasını teknoloji şirketlerinin saklaması gibi.</p><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Yeni doğmuş çocuğa Instagram hesabı açmak</strong></h3><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Özellikle Facebook ve Instagram gibi sosyal medya platformları kullanıcılarına sınırsız bir depolama alanı sunuyor. Sanırım bu noktada en şaşırdığım şey küçük çocukların adıyla açılan Instagram hesapları. Esasında analog kameraların işlevsizleşmesi, film baskılarının pahalılığı ve mevcut depolama alanlarının yetersiz olması gibi nedenler bu platformları tercih edilebilir kılıyor. Yine de internet erişimimizin çok yüksek olduğu ve siber zorbalık gibi riskler ile mücadele ettiğimiz bir çağda çocuklarla beraber sosyal medya hesaplarını da büyütmek çok sağlıklı sonuçlar doğurmayabilir.&nbsp;</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/0/0/1673163302426.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.20" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></p><p dir="ltr" fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Annem ve ben, 2000</em></p><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Son moda bilgi paylaşımı</strong></h3><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Kişisel hayatım için aynısını söyleyemesem de bilgi paylaşımı açısından bulut uygulamaları çok kıymetli buluyorum. Geçen gün satın aldığım epey eski model analog fotoğraf makinesi beni uzun bir zaman yolculuğuna çıkardı. İnternetten araştırdığımda depolama için XD kart kullanıldığını gördüm. Elime ulaştığında ise eski bir dostum olan SD kart ile karşılaştım. USB belleklerden SD kartlara, hatta kasetten diskete uzanan düşünce maceram böyle başlamış oldu. Geçmişte birkaç farklı aşamanın yoruculuğu ve kaybolma riski ile taşıdığımız bilgileri artık tek bir link aracılığıyla gönderebiliyoruz.&nbsp;</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/0/0/1673168933894.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.12" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></p><p fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haydi size biraz özelimi açayım, yabancı değiliz ya...</em></p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Örneğin eğer yazılarımı Google Drive’da yedekleyebiliyor olmasaydım, Hasan’ın yayından önce okuyabilmesi için Beşiktaş’tan Kadıköy’e hususi bir yolculuk yapmam gerekirdi. Üstelik Hasan metin üzerinde düzenlemeler yapamaz, önerilerini benimle kolayca paylaşamazdı. Aynı zamanda iş yerlerinde düzen ve tertibi de sağlayan bulut uygulamaları belirli sınırlar dahilinde çok da öcü değil.</p><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">iCloud özelinde hayatta kalma önerileri</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">O zaman kişisel önerileri gündeme alma vakti. Her ne kadar yazının başından beri bulut hizmetlerden hazzetmeyen bir profil çizsem de, ben de farklı sağlayıcılara sık sık başvuruyorum. Özellikle iCloud ve Drive hayatımda önemli bir noktada. Geçtiğimiz yıllar içinde ne zaman telefonumu değiştirsem, yedeklemelere önem vermemem anılarımı kaybetmeme neden oldu. Bu nedenle her değiştirdiğimde bir önceki hataları yapmamak için çabalıyorum ancak "135 gündür iCloud yedeklemesi yapmadınız." bildirimi beni daha da aşağı çekiyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Neyse hep birlikte daha fazla iCloud alanı için neler yapabiliriz bir bakalım.</p><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Bireysel uygulama yedeklemeleri</strong></h4><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Herkes gibi senin de telefonunda pek çok uygulama var. Ve yine herkes gibi farkında olmasan da, bu uygulamalar çılgınlar gibi yedekleme yapıyor. Ayarlar kısmından önce Depolama, sonra iCloud Ayarları sekmelerine gelirsen hangi uygulamaların iCloud ile entegre olduğunu görebilirsin. İstersen gereksiz gördüğün uygulamalarda iCloud butonunu griye çevirerek omuzlarından bir parça daha yük alabilirsin.</p><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">E-postalarını ve mesajlarını yönet</strong></h4><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bir gün yetersiz depolama alanı bildirimi aldığında hiç mail ve mesaj kutuların üzerine düşündün mü? Depolama alanını son raddeye getiren damla bir sneaker reklamı ya da arkadasının attığı GIF eklentili günaydın mesajı olabilir. Özellikle büyük eklentili mailler ve mesajlar, bulut depolama alanınızda ağırlık yapıyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Demem o ki, büyük eklentilere sahip ve artık gereksiz gördüğün dosyaları manuel olarak temizleyebilirsin. Bunun yorucu olacağını düşünüyorsan senin için önemli olabilecek mailleri anahtar kelimeler ile aratarak kaydetmeni öneriyorum. Ya aklıma gelmeyen önemli bir mail olursa diye düşünme. Sandığın kadar önemli olsaydı muhtemelen aklına gelirdi. Ya da klasik bir senaryo olarak siler silmez aşırı ihtiyaç duyacaksın ama hayat bu riski almaya değer...</p><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Sistem yedeklemeleri</strong></h4><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">iCloud'un otomatik yedeklemesi tahmin ettiğimizden daha fazla yer kaplıyor. Birinin bizim için her şeyi düşünmesi şahane olsa da, bu rahatlık bize daha sonradan temizlemekle uğraşacağımız dosya, belge, fotoğraf, mesaj vb. olarak geri dönüyor. Bu nedenle Apple cihazlar özelinde hem Mac hem de iOS sistem yedeklemelerini takip etmek önemli. Ayarlar kısmından Yedeklemeler ile ilgili olan sekmeye gelerek standart sistem yedeklemelerini yönetebilirsiniz. Sürüme göre farklılık gösterdiğinden buraya adımları yazarak kafa karıştırmayalım.</p><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Şirketler ve bulut arasındaki <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">love &amp; hate</em> ilişkisi</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Büyük oranda kişisel kullanıma odaklandık. Peki büyük şirketler bulut hizmetlerinden yararlanıyor mu? Aslında bu sorunun cevabı biraz karmaşık. Bulut hizmetlerin genel çerçevesi, şirketlerin depolama için talep ettiği gereklilikler ile zıt düşüyor. Bunu şöyle anlatabiliriz.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Şirket içi uygulama ve dahili verilerin alametifarikası, tüm bunların şirket ağlarından bir adım öteye gitmemesinde. Yani tüm bu belge ve verilerin şirket ortamı içinde tutulması gerekiyor. Ancak tüm bu veriler bir buluta yüklendiğinde taşınabilir ve bir nebze tehditlere açık hale geliyor. Her ne kadar şirketler ve bulut hizmeti sağlayıcılar arasında çeşitli anlaşmalar yapılsa da, risk her zaman mevcut.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Üstelik şirket uygulamalarının internetle ilişkisinin minimum düzeyde olması, bulut mantığına ters düşüyor. Nihayetinde her şey internetsiz ve düşük bağlantı ortamında çalışabilecek şekilde tasarlandı. İnternetsiz erişimin mümkün olmadığı bulut uygulamalar ise bunun tam karşısında konumlanıyor. Yani şirketlerin durup bir düşünmesi gerek. Sınırsız bir depolama alanını daha düşük bir maliyetle ana gemi olarak kullanmak mı, yoksa mevcut işleyişi aksatmayacak manuel ayarlardan devam etmek mi?</p><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">İnternetin asla unutmadığı iddiası doğru mu?</strong></h3><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">İnternet tarihçisi Ian Milligan’a göre evet, internet unutabilir. Söz konusu platformlar birden kapanabilir ya da aniden veri depolama politikalarında değişikliğe gidebilir. 2019’da Flickr’ın yeni sahibi ücretsiz hesapların bir sınırı olduğunu açıkladı. Hizmet sunduğu ücretsiz depolama alanı miktarında azalmaya giden şirketin talebi doğrultusunda ücretli sürüm kullanmayan kullanıcılar en az 1000 fotoğrafını silmek zorunda kaldı.</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/0/0/1673169168525.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></p><p fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kardelen, muhtemelen 2001</em></p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Finalde aşağı yukarı her zaman değindiğimiz bir noktaya geliyoruz. Teknoloji çok güzel, ancak kullanabildiğinde. Teknoloji çok güzel, ancak riskleri bildiğinde. Robot süpürgelerin kamera kaydı alabilmesine çok şaşırmadım mesela. Ne de olsa KENDİ KENDİNE çalışan ve çeşitli algoritmalar içeren bu cihaz kendi içinde de manipülasyona oldukça açıktı. Belki de tüm inancımızı kıracak olan nitelikli bir hackerdır. Üstelik yazı içinde kullandığım görsellerin 20-25 senelik albümlerden çıktığını düşünürsek, henüz bu savaşın bir kazananı olmadığını söyleyebiliriz...</p>

⚡️ Tut şunun ucundan da unutayım.

Geleneksel Yöntemler vs Bulut Depolama

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Özellikle pandemi süreci ile birlikte hız kazanan dijitalleşme akımında yeni bir kavramla karşı karşıyayız: <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/metaversal-hayata-hazir-miyiz/" rel="noreferrer noopener nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Metaverse</a>.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Metaverse, kısaca ortak bir meta-veri platformu yaratarak insanları bir araya getirmeyi amaçlayan bir AR/VR teknolojisi olarak tanımlanabilir. Peki nereden çıktı bu metaverse? İlk kez 1992 yılında -dijital antik dönemde- Neal Stephenson’ın Snow Crash romanında gelecekteki distopya anlamında kullanıldı. “Gelecekteki distopya” her ne kadar iddialı duyulsa da metaverse’ü gerçek bir ütopya olarak nitelendirmek de aynı derecede iddialı.&nbsp;</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Metaverse gerçekten bir distopya mı?</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Metaverse, Snow Crash romanında avatarların çalışabileceği, alım satım yapabileceği, eğlenebileceği, farklı yerler görebileceği ve sosyalleşebileceği 3 boyutlu bir cadde olarak tasarlandı. Romandaki metaverse 2 temel vizyondan oluşuyordu.</p><ol fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İnsanları siber uzaylarda avatarlar olarak yeniden canlandırmak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Oluşturulan bu alt boyutları bir araya getirerek ortak ve devasa bir siber uzay oluşturmak.</li></ol><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/10/0/1636873566960.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550"></p><figcaption fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; font-style: italic; box-sizing: border-box;">Metaverse hayalinin gerçekleşebilmesi için en değerli iki teknoloji: Sanal Gerçeklik (VR) ve Blockchain&nbsp;</figcaption><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><br fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"></p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">90’lı yıllarda yaşayan bir grup fütürist ilk vizyona yatırım yaparak Active Worlds gibi kendi izole siber uzaylarında birer avatar oluşturdular. Fakat metaverse’ü gerçekten “meta” yapan ikinci özelliği gerçekleştirmekte başarılı olamadılar. Bir video oyunu olan Second Life’ın tasarımcısı ve oyunun geliştirici şirketi olan Linden Lab’de yayıncı olan Philip Rosedale, bu durumla ilgili “Alt platformları birbirine bağlamak için gerekli heves yoktu, açıkçası bunun için bir neden de yoktu” diyor. 2000’li yılların başında birtakım açık kaynak metaverse projeleri ortaya çıktı. Fakat kod, ücretsiz ve herkesin erişimine açık olmadığı için proje devam edemedi.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Oyuna BigTech dahil oluyor!</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bundan sonraki 10 yıl boyunca insanlar tüm ihtiyaçlarını tek bir sistemden karşıladıkları bir hayat sürdü. Örneğin sabah kalkıp Google Maps kullanarak işe gittiler, Google Sheets’te verileri düzenlediler, Google Calendar ile toplantılarını hatırladılar, toplantıda İngilizce yapılan sunumu Googla Translate ile Türkçeye çevirdiler. Bu durum BigTech şirketlerinin metaverse ilhamlı bir şekilde kendi alt evrenlerini oluşturması ile sonuçlandı.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Günümüzde BigTech şirketleri kendi oluşturdukları alt evrenleri ve alıcı kitleleriyle mutlu görünüyor. 2000’li yıllarda Rosedale’ın belirttiği neden arayışı günümüzde çözülmüş durumda. Metaverse’ün kurulmak istenmesinin en temel nedeni insanlar için ortak bir siber evren yaratarak yeni bağlantılar ve deneyimler oluşturmak. Fakat günümüzde bu amacı gerçekleştirmek için gerekeli motivasyon yeterli değil. Çünkü BigTech şirketleri henüz müşteri kitlelerini ve kendilerine kazanç sağlayan özellikleri diğer şirketlerle paylaşmak istemiyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">BigTech şirketleri sahip olduğu değerleri ortak bir havuzda birleştirmek istemedikleri sürece ortak ve devasa metaverse uzun bir süre daha gerçekleştirilemeyecek gibi görünüyor. Çünkü 2. temel vizyonun da belirttiği gibi metaverse’ün “meta” olabilmesi için sahiplik, ortak kullanım ve paylaşma konuları gündeme geliyor. Kapitalizmin öne çıktığı bu yarışta kimse sahip olduğu değerleri ortak bir kutuya koymak istemiyor. Örneğin bir oyundaki çok güçlü bir avatarın başka bir oyuna para kazandıracak olması şirketler açısından soru işaretleri oluşturuyor. Aynı zamanda BigTech şirketlerinden biri olan Microsoft, metaverse’ü kaderi belli olmayan bir bilim kurgu ürünü olarak nitelendiriyor. Dolayısıyla 2. vizyon bir süreliğine rafa kalkıyor.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Metaverse tamamen “Meta” olmayacaksa alternatifler neler?&nbsp;</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Şu aralar tüm BigTech şirketlerinin bir araya gelip büyük bir siber evren yaratması olası görünmese de bunu kendi içlerinde yapmaya hevesli şirketler var. Bunların başında da Meta Platforms geliyor. Metaverse’ü gerçekleştirmek için yola çıkan Facebook, yeni adıyla Meta, amaçlarının hâlâ değişmediğini ve insanları bir araya getirmek için var olduklarını belirtiyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Meta’nın CEO’su Zuckerberg teknolojiyi insanların çevresinde şekillendirirken insanlara anı gerçekçi bir şekilde yaşama deneyimi vaat ediyor. Şirketin önemli bir kısmını Oculus-Horizon Worlds’ün oluşturması buna kanıt olarak gösterilebilir. VR setleri/deneyimleri tasarlayan ve Meta bünyesinde çalışan bir şirket olan Oculus, Meta Platforms’un oluşturmaya çalıştığı metaverse’ün gerçekçi deneyim yaşatmasını sağlayacak AR/VR teknolojisini geliştirmeye odaklanıyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Halihâzırda var olan Roblox ve Fortnite gibi (kısmen VR bazlı) küçük alt evrenler ile Meta’nın metaverse’ü arasındaki fark AR teknolojisi. Çünkü Meta’nın metaverse’ünü farklılaştıran temel element sadece sanal bir dünya yaratmakla kalmayıp AR aracılığıyla bu iki dünyayı aynı anda deneyimlememizi sağlaması. Meta’nın amacı hem fiziksel alanda var olan şeyleri siber uzaya taşıyabilmek hem de siber uzayda var olan şeyleri hologramlar ve AR projeksiyonu halinde gerçek dünyaya getirebilmek.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Metaverse paylaşılan gerçeklik algımızı parçalayıp bizleri küçük baloncuklara hapsediyor mu?</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Gerçeklik algısını koruyabilmek, hologramların ve siber evrene sadece bir gözlükle girip çıkabilmenin, kısaca AR’ı hayatımızda aktif olarak kullanmanın getireceği kaygıların başında geliyor. Peki metaverse gerçekleşince ne olacak? Bu deneyim hayatlarımıza ilk defa girmeye başladığında gerçeklik algımızda ufak kopukluklar yaşayacağımız söylenebilir. Fakat bir süre sonra artırılmış gerçekliğin doğurduğu sonuçlara da alışacağımız öngörülüyor. Hatta siber evrenin de gerçekliğimizin bir parçası olacağını düşünürsek metaverse’ün gerçekliği bütünleştirici bir rol oynayacağı söylenebilir.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Twitter kullanıcısı Lucas Rizzotto metaverse’te sanal gerçekliğin baz alınacak olmasını “AR/VR teknolojisinin amacı günümüzdeki gerçek dünyanın yerine geçmek değil, bu hayata farklı tatlar ve fazladan derinlik katmak. AR ve VR’ın yapacağı şey yeni baharatlar ve garnitürler eklemek, gerçek hayat her zaman ana yemek olarak kalacak.” şeklinde yorumluyor.&nbsp;</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Metaverse eşitsizlikleri nasıl etkileyecek?</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Zuckerberg’ün The Vergecast’e vermiş olduğu röportaja göre, metaverse mesafelerin bilgiye erişimin önüne geçmesini engelleyecek. Örneğin insanlar sadece evlerine yakın olan şirketlerde çalışıp sadece evlerine yakın olan aktivitelerden faydalanmakla kalmayıp kilometreler uzaktaki bir şirkette çalışabilecek veya başka bir kıtadaki konsere katılabilecek. Artırılmış gerçeklik ile hem önündeki çalışma masasını görürken hem de hologramlar aracılığıyla şirket ortamını görüntüleyebilecek ya da yurtta kalan bir öğrenci evinin siber versiyonunda aile sofrasına dahil olup önündeki yemeği yiyebilecek.&nbsp;</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">İmkanlara uzaktan erişen insanlarla orada bulunan insanlar aynı verimi alıyor mu?</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Zuckerberg bu soruyu şöyle yanıtlıyor “Deneyimin tamamen aynı olabileceği söylenemez, fakat eskisinden daha benzer sonuçlar elde edilecektir.” Bu durumda yazının başında bahsettiğimiz vizyonlara 3. bir vizyon daha ekleniyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">3) AR/ VR teknolojileri aracılığıyla metaverse’teki deneyimlerin daha gerçekçi olması, dolayısıyla fırsat eşitsizliklerinin en aza inmesi hedefleniyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Yazıda genel olarak bahsedilen vizyonları özetlemek gerekirse metaverse insanları sanal evrenlerde buluşturarak ve küçük alt evrenlerin tamamını bir araya getirerek insanlara her iki evreni de gerçekçi bir şekilde deneyimletmeyi hedefliyor. Şimdiye kadar geliştirilmiş teknolojilerin neredeyse hepsini içinde barındıracak metaverse her ne kadar göz kamaştırıcı bir fikir olsa da üzerine düşünülmesi gereken birçok soruyu da barındırıyor. Bölgesel kültürler dünya çapındaki bir ortamda nasıl etkilenecek? Alım-satım işleri nasıl gerçekleşecek, hangi para birimi kullanılacak, yoksa kendi ekonomik değeri mi olacak? Hukuk sistemi nasıl işleyecek? Bu soruların cevabını bulur bulmaz metaverse’te görüşmek dileğiyle...</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">K<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">aynak</strong>: Kaynaklar <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/her-seyin-evreni-metaverse/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gelecekburada.net</a>'te.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Y<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">azar:&nbsp;</strong>Melis Gürkale</p>

Sanal ile gerçeğin bir farkı var mı? 

Her Şeyin Evreni: Metaverse

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Bir Metaverse Şirketi Olmayı Planlayan Facebook, Yeni Kimliğiyle Karşımıza Çıkacak</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">BigTech'ler içerisinde bugüne kadar en fazla eleştirilen oyuncu olan Facebook’un yeni bir marka ile kurumsal kimliğini değiştireceği <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/2021/10/19/22735612/facebook-change-company-name-metaverse" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iddia ediliyor.</a> Facebook’un Instagram, WhatsApp, Oculus gibi markaların yanına konumlanacağı ve bir çatı marka belirleneceği iddialar arasında yer alıyor. Bir diğer iddia ise Facebook’un yapacağı değişiklikle şirketin, teknoloji dünyasında son dönemin en fazla konuşulan kavramlarından biri olan metaverse alanına odaklandığını ortaya koyacağı yönünde. Hatırlanacağı üzere Facebook, sanal gerçeklik donanımları geliştiren Oculus’u 2014 yılında 2 milyar dolar karşılığında bünyesine katmıştı. Şirkette VR/AR çözümleri üzerine çalışan geliştirici sayısının ise 10 bin olduğu belirtiliyor.</p>

FinTech İstanbul

<h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" name="_Toc81597457" style="color: rgb(64, 169, 255); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: 0px; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Güney Kore’den Uygulama Mağazalarına Yönelik Kritik Karar</a></h1><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Düzenleyiciler, BigTech’lerin rekabet konusunda soru işaretleri yaratan uygulamalarının üzerine gitmeye devam ediyor. Son olarak Güney Kore meclisi, teknoloji dünyasının en çok tartışılan konularından biri olan uygulama mağazalarıyla ilgili olarak önemli bir kanun tasarısını <a fr-original-style="" href="https://www.nfcw.com/whats-new-in-payments/south-korea-passes-law-to-open-up-app-store-payments-to-competing-payment-services/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">onayladı.</a> Bu kapsamda Apple, Google gibi uygulama mağazası işleten şirketler, kendi ödeme uygulamaları dışındaki ödeme çözümleriyle de mağazalarından dijital ürün satın alınmasına izin verecek.</p>

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Avrupa Konseyi, Perakende Ödemeler Stratejisine Yeşil Işık Yaktı</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Avrupa’da perakende ödemelerde inovasyonu ve rekabeti arttırma, global oyunculara bağlılığı azaltma ve anlık ödemeleri yaygınlaştırma amacı güden perakende ödemeler stratejisi, Avrupa Konseyi tarafından <a fr-original-style="" href="https://www.nfcw.com/2021/03/25/371372/eu-approves-plans-for-instant-cross-border-payments/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">uygun bulundu.</a></p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Avrupa Komisyonu eylül ayında paylaştığı dokümanda; ödemeler alanında birçok inovasyon gerçekleşse de eski ödeme altyapılarının kullanılmaya devam ettiğine, ödemelerin büyük kısmının hala kartla yapıldığına, yerel kart şemaları nedeniyle bölgede parçalanmış bir tablonun söz konusu olduğuna ve bunun küresel oyuncuların elini güçlendirdiğine değinmişti.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Komisyon; pazardaki kısmen parçalanmış yapı nedeniyle BigTech’ler ve küresel kart şemaları tarafından sunulan çözümler dışında tüm bölgede kullanılabilen bir dijital ödeme çözümünün bulunmadığına, Fintech’ler tarafından yapılan girişimlerin ise yaygınlaşmakta zorlandığına dikkat çekmişti.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Komisyonun "olumlu" olarak addettiği hususlar arasında ise 2022 yılında hayata geçmesi beklenen EPI (European Payments Initiative) ve yerel ödeme şemalarının birlikte çalışabilir hale gelmesini sağlayacak ortak ödeme altyapılarının tasarlanması yer almıştı.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Strateji kapsamında AB dışındaki ülkelerle yapılan ödemelerin de geliştirilmesi hedefleniyor.</p>

BigTech ile ilgili hikayeler