Piccolo, edebiyatın konseptleri normalleştirme ve içselleştirme gücünün farkında olan aktivist bir okur-yazar dergi. Klasik-odaklılığı yıkmak istiyor ve janrlar-arası üretimlere kritik bir bakış getiriyor.&nbsp;Ortamlar-arasılık seven dergi, edebiyat üretimlerindeki yaklaşımları, sosyal haklarla birlikte ele alarak alanı sorguluyor; metinlerin dünyasını yakından okuyarak metinler-arası kesişimsel okurluk anlayışıyla buluşuyor.Piccolo, her perşembe 12.00’de yayımlanıyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/5/1673013320948.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.42" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🗝 İllüstrasyon:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/nilaydraws/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nilay Çınar</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Künye:</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/alarademirel1/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alara Demirel</a> (Yayın Yönetmeni)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/eylulaytan/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Eylül Aytan</a> (Editör)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/eccetu/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ece Tugay</a> (Branding)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/buchamie/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Buse Ustaoğlu</a> (İllüstratör)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/nilaydraws/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nilay Çınar</a> (İllüstratör)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/lariskilimci/?hl=tr" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Laris Alara Kilimci</a> (İllüstratör)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ardaerel/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Arda Erel</a> (Yazar)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/gokceim/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İmran Gökçe Şahin</a> (Yazar)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/rx.efe/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Efe Reis</a> (Yazar)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/esudecalik/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Elif Sude Çalık</a> (Yazar)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/eminealtinisik/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Emine Altınışık</a> (Yazar)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ucnoylak/?hl=tr" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Melissa Mina Kalyoncu</a> (Yazar)</li></ul>

Piccolo

Haritanın sınırları genişledi.

Aktivist bir okur-yazar dergi: Piccolo

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/gokceim/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İmran Gökçe Şahin</a>Alice Oseman’ın Kalp Çarpıntısı ismiyle Türkçeye çevrilen çizgi roman serisini hatırlıyor musunuz? Birkaç ay önce Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu’nun kararıyla “18 yaşından küçüklerin maneviyatı üzerinde muzır tesir yapacak nitelikte” olduğu ilân edildikten sonra kitabın siyah poşete sarılı biçimde ve yalnızca 18 yaşından büyük alıcılara satılması epey bir ses getirmişti hani? Belki de tam da bu sebepten hatırlamıyorsunuz.&nbsp;O zaman hatırlatalım: Kalp Çarpıntısı,&nbsp;LGBTİ+ karakterleri ve onların ilk gençlik dönemlerindeki kimlik arayışlarını anlattığı için muzır ilan edilmişti!&nbsp;Kalp Çarpıntısı’nın dizi uyarlaması kısa süre önce Heartstopper adıyla Netflix’e geldi ve hayranları tarafından oldukça sevildi. Ancak, Netflix’e Türkiye konumundan giriş yaparsanız diziye başlamadan karşınıza şu uyarı çıkıyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Bu dizi, T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Muzır Neşriyat Kurulunca küçükler için uygun olmadığı karara bağlanan “Kalp Çarpıntısı” kitabından uyarlanmıştır.</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1659218568610.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.74" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🧷 Netflix'in Kalp Çarpıntısı için uygun gördüğü uyarı<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Küçükler için uygun değildir" uyarısı</h2>Bu uyarıyı ilk izlediğinizde fark etmemiş olabilirsiniz—zira ben de sonradan fark ettim.&nbsp;Tekrar bakarsanız dizinin adına tıklayıp biraz aşağı indiğinizde siyah arka plan üzerine dizinin konusu yerine eklenmiş bu uyarıyı siz de göreceksiniz. Eğer Türkiye’de yaşayan bir kullanıcıysanız adından ve kısa bir tanıtım videosundan sonra Heartstopper'la ilgili öğrenebileceğiniz ilk şey, maalesef ki bu.&nbsp;Fakat işin komik tarafı Netflix tarafından sağ tarafta şöyle bir bilgi de eklenmiş:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Türler: Britanya Yapımı, Romantik Drama Dizileri, Ailecek İzlenebilecek Diziler.</blockquote>Yani anlayacağız dizinin Netflix’teki künyesi oldukça kafa karıştırıcı. Bir dizi hem "muzır" hem de "ailece izlenebilecek" sıfatlarını nasıl aynı anda alabilir?&nbsp;Erişim engelleri: Diziyi izledikten sonra aklıma takılan ilk soru elbette ki bu değil. Son bölümü de hızlıca tükettikten sonra yaptığım ilk şey bir hevesle çizgi romanları nereden satın alabileceğime bakmak oldu. Birkaç ay önce kitabın artık siyah poşetler içinde satıldığını öğrendiğimde Kalp Çarpıntısı’nın Türkiye’deki geleceğinin ne olacağına dair hiç düşünmemişim. Şimdilerde serinin ilk cildini arattığımda bile karşıma çıkan en ucuz fiyat 115 lira! Yani bu serinin "muzır" ilân edilmesi sadece 18 yaşından küçükler için değil, kitapların erişilebilirliğini yetişkinler için de engelliyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1659222174169.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.00" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🍃 Yabancı Yayınları tarafından Türkçeye çevrilen Kalp Çarpıntısı<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kalp Çarpıntısı'ndaki farklı bir görme ve görülme biçimi</h2>Peki hem dizisini hem de çizgi roman serisini düşündüğümüzde Kalp Çarpıntısı’na sahip çıkmak neden önemli? Çünkü hem diziye adaptasyonunda hem de kitap serisinde Kalp Çarpıntsı&nbsp;bize temsiliyetin de ötesinde bir şey vaat ediyor: farklı bir görme ve görülme biçimi.&nbsp;Biri gökkuşağı kapitalizmi mi dedi?: Kitabın sayfalarını araladığımda, yaygın akım medyada ya da sinemada sıklıkla karşımıza çıkan ve izleyicisinde "acıma" duygusunu uyandırmak için yazılmış, bu koca ataerkil dünyada akranlarından hep daha fazla zorlanacağı vurgulanan karakterlerden fazlasını görüyorum. Kalp Çarpıntısı’nda gördüklerimiz, gökkuşağı kapitalizminin yarattığı karton karakterlerden ziyade büyüme sancılarıyla oldukça gerçek ama bu sancıları arkadaşlıklarıyla ve dayanışmayla atlatmaya çalışan kuir çocuklar ve gençler.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kuir çocukların da yaşlanabileceği bir dünyayı resmetmek</h2>Alice Oseman’ın kuir çocukların da büyüyebileceği ve yaşlanabileceği bir dünyanın kapılarını aralarken görsel hikâye anlatıcılığını tercih etmesi tesadüf değil diye düşünüyorum. Bu seriyle hemhâl oldum olalı görme biçimlerine, yayıncılık politikalarının ya da Netflix gibi yaygın akım olmuş platformların bizlere neyi nasıl görmeyi öğütlediği üzerine daha çok düşünür oldum.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1659221773140.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.42" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🧷 Görsel: Queer Trouble Makers<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Doğal olarak görme biçimleri deyince de birkaç yıl önce okuduğum John Berger’a tekrar bakma ihtiyacı duydum. Berger diyor ki:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Bizi çevreleyen dünyada kendi yerimizi görerek buluruz. Bu dünyayı sözcüklerle anlatırız ama sözcükler dünyayla çevrelenmiş olmamızı hiçbir zaman değiştiremez.</blockquote>Yani Kalp Çarpıntısı,&nbsp;yalnızca yetişkinler için değil, kuir çocuk ve gençler için kendilerini içinde görebilecekleri bir dünya yaratıyor.&nbsp;Kuir ütopyalar:&nbsp;Bu kitapların içerisinde sanırım beni en çok etkileyen kısımlar renkli olarak basılan “Moments,” bölümleri oldu. Çünkü kitabın siyah-beyaz kurmaca dünyasının içindeki bu "an"lar, pembeye çalan turuncumsu renkleriyle rüyaya benzer bir atmosfer yaratırken kuir ütopyalarımızı gelecek nesiller için de hayal edilebilir kılıyor.&nbsp;Berger’in şu sözlerini de bu noktada hatırlamak isterim:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Yalnızca baktığımız şeyleri görürüz. Bakmak bir seçme edimidir. Bu edimin sonucu olarak gördüğümüz nesne—her zaman elimizle dokunabileceğimiz bir nesne anlamında olmasa da—ulaşabileceğimiz bir alana getirilmiş olur.</blockquote>Demek istediğim o ki hem kitap ciltleriyle hem de dizisiyle Kalp Çarpıntısı&nbsp;kuir bir gelecek ihtimalini dokunabileceğimiz kadar yakınımıza getiriyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1659220020384.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🏳️‍🌈 İllüstrasyon: Alice Oseman<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Netflix uyarlamasına renkler üzerinden bir okuma</h2>Dizisine gelecek olursak alışılagelen yirmi yaş ve üstü kadrolar tarafından oynanan ergen rollerinin aksine gerçekten hâlâ ergenlik yıllarını yaşayan ve onlu yaşlarının sonlarında oyuncuların seçilmesi bu söylediklerimi de destekler nitelikte. Fakat, diziyle ilgili en çok sevdiğim şeylerden biri temsiliyetin ve karakter kurulumlarının yanı sıra bize kuir bir estetik de sunuyor olması.&nbsp;Nick ve Charlie’nin tüm hikâyesini renkler üzerinden okumak da mümkün. Dizinin ilk bölümünden itibaren mavi ve sarı tonlarını oldukça baskın bir şekilde görüyoruz. Nick, göründüğü her sahnede okulun da tüm çevresini sarmalayan mavi renkle neredeyse özdeşleşmiş bir biçimde karşımıza çıkarken Charlie’nin mavinin yanında sarının da çeşitli tonlarının baskın olduğu sahnelerde göründüğünü söyleyebiliriz. Evinin mutfağından tutun da odasına kadar sarı baskın bir renk olarak ortaya çıkıyor.&nbsp;İki karakterin ekranda birlikte görünme süreleri arttıkça Nick’in etrafındaki sarı yoğunluğu da artmaya başlıyor. Bu benim kuruntum mu bilmiyorum ama ikili arasındaki romantik hisler gelişmeye başladıkça ortaya çıkan pembemsi ve turuncumsu ışık huzmelerinin panseksüel bayrağının renklerini hatırlattığını düşünüyorum! Bunun "aşırı yorum"um olduğunu düşünebilirsiniz elbette ama dizinin renk skalasının gökkuşağıyla özdeşleşen LGBTİA+ temsiliyetine uygun bir biçimde kurgulandığı aşikâr.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1659218513582.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">☔️ Fotoğraf: Netflix<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İşte tam da bu sebeplerden ötürü kitapların ve dizinin "muzır" olarak yaftalanmasından ziyade onun siyah poşete sokulmasının ya da raflardan kaldırılmasının daha tehlikeli olduğunu düşünüyorum. Çünkü kelimeleri bizim yapabiliriz.&nbsp;Muzır kelimesinin TDK Büyük Sözlük’teki ilk anlamı "zararlı"ysa biz kelimenin ikinci anlamını sahiplenebiliriz—merak edenleriniz varsa ikinci madde şöyle:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(229, 209, 82); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Her şeyi bozan, karıştıran (çocuk).</blockquote>Eğer buradaki her şeyden kasıt kadına şiddet sahnelerinden, ataerkin etrafında dönen dünyaların hikâyelerinden ibaret yaygın akım medyaysa kuir zaten biraz da bozguncudur demeyi seçebiliriz.

Yasaklanan çizgi romanın Netflix uyarlaması ve maceralarına kritik bir bakış.

Kuir çocukların da yaşlanabileceği bir dünya: Kalp Çarpıntısı

İmran Gökçe ŞahinRita Mae Brown’un 1973’te yayımlanan&nbsp;Yakut Orman adlı romanı ilk çıktığında çok ses getirmiş olsa da birkaç ay önce kitabın Umami’den çıkan Türkçe çevirisini okuduğumda kimi zaman şaşırdığımı kimi zaman da tetiklendiğimi fark ettiğim bir okuma deneyimi yaşadım. 70’lerde yayımlandığında birçok insanın bu kitabı niye sevdiğini elbette anlayabiliyorum fakat bugünden baktığımda başkarakteri lezbiyen bir kadın olan bu yetişkinliğe geçiş evresine odaklanan (coming of age)&nbsp;romanda Rita Mae Brown’un neden Molly gibi tutucu görüşlere sahip ve ayrımcı yorumlar yapmaktan çekinmeyen birisini ana karakter olarak seçtiğini anlayamıyorum.Her ne kadar roman birincil tekil şahsın ağzından yazılmış olsa da kitap boyunca Molly’nin bu ayrımcı görüşlerinde bir değişim ya da büyüme olduğunu görmüyoruz — butch&nbsp;lezbiyenler için "Bu duyduğum en anlamsız, en salakça şey. Biri illa erkek gibi giyinip davranacaksa lezbiyen olmanın ne manası var?” demekten ya da birlikte olmak istediği Polina’ya “Bir rahat bırak kendini de zevk almaya bak,” diyerek rıza inşasından çekinmeyen bir karakter. Özellikle ikinci cümleyi okuduğumda irkildiğimi hatırlıyorum; bu kitabı hevesle satın alırken esas karakterinin neredeyse tecavüz kültürünü meşrulaştıracak bir cümleyle karşıma çıkacağını düşünmemiştim.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/2/1644361017249.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Rita Mae Brown, en sağda<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Belki bu söylediklerim size anakronik geliyor olabilir ama kuir feminist teoriye ve bakış açısına tam da bu yüzden ihtiyacımız var! José Esteban Muñoz, Cruising Utopia&nbsp;adlı kitabında kuirin tanımlanamaz doğasından bahseder. Onun için kuir, şimdiden ve geçmişten ziyade geleceğe dair bir kavramdır ve bu yüzden de sabitlenebilir bir anlamı yoktur — sürekli bir oluş hâlindedir. Bence Umami’nin çevirdiği ilk kitap olarak Yakut Orman’ı&nbsp;seçmesi bizi tam da Muñoz’un bahsettiği yerden kuir edebiyata ve kuir “klasik”lere dair eleştirel bir bakış açısı geliştirmeye teşvik ediyor. Bu sayede bugünün Türkçe edebiyat okuru olarak 70’lerden bu yana kuir ve feminist komünitenin ya da kültürün ne denli değiştiğini, hâlâ da değişmekte olduğunu görebiliyoruz.&nbsp;Aynı zamanda bu bakış bizi, edebiyat kanonundaki eril tahakkümle mücadele ederken karakterlerin cinsel yönelimlerini ya da kimliklerini farklı temsiliyet biçimlerinde göstermenin yeterli olmayabileceğine ve kimi zaman aynı tahakküm alanlarını bizim de üretebileceğimize dair uyarıyor. Böylece söz konusu kuir ve feminist edebiyat olsa dahi putları yıkmanın gerekliliğini bir kez daha hatırlıyoruz.

Angst

Eril tahakkümle mücadele ederken başkarakterlerin cinsel yönelimlerini ya da kimliklerini değiştirmek yeterli mi?

YAKUT ORMAN: KAHRAMANLARINLA YÜZLEŞ

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/gokceim/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İmran Gökçe Şahin</a>bell hooks, kadınların “doğaları gereği” erkeklerden daha sevgi dolu olduğuna dair yanılgının söz konusu kadının kendi bedenini sevmesi olduğunda çürütüldüğünü söylüyor. Eril kalıplara sıkıştırılmış temsilleriyle karşımıza çıkan bedenler, kendi bedenimizle ilişkimizi de etkiliyor. Gerçekçilikten uzak güzellik trendleri; sosyal medyada kullandığımız filtreler; kadınları zayıf, tüysüz ve feminen gösteren reklamlar bize sürekli kadın bedeninin nasıl görünmesi gerektiğini öğütlüyor. Bu kalıplara uymadığımızda da sahip olduğumuz bedenle bize telkin edilen arasındaki fark, kendimize yabancılaşmamıza neden oluyor. Örneğin, ergenlik döneminde değişim geçirmeye başlayan bedenimizden utanmaya başlıyoruz ve beden algımız bozuluyor."Bedenin yarattığı dehşet,"&nbsp;denince akla gelen ilk isimlerden biri elbette ki son zamanlarda Titane filmiyle adından söz ettiren Julia Ducournau. 2011 yılında çektiği kısa filmi <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/junior-2011" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Junior</a>,&nbsp;tam da ergenliğin bedensel değişimlerinin yarattığı utanç ve dehşeti metaforik bir anlatımla gözler önüne seriyor. Filmin açılış sahnesinde baş karakter&nbsp;bedeninin şeklini belli etmemek için kat kat ve bol kıyafetler giyen bir genç olarak karşımıza çıkıyor.&nbsp;Daha sonra fark ediyoruz ki Junior, oğlanlardan oluşan arkadaş grubuna kendisini kabul ettirmek için cinsiyetçi hatta kadın düşmanı sözler söylemekten ve "sürtük damgası" yapıştırmaya (slut-shaming) başvurmaktan çekinmeyen biri. Fakat arkadaş grubu dinamikleri içinde hiçbir zaman “oğlanlardan biri” olarak algılanmadığını, onun yeteri kadar “kız gibi” olmadığına yapılan vurgulardan anlıyoruz.&nbsp;Filmin can alıcı noktası: Midesini üşüttükten sonra evde kalması gereken Junior’ın bedeni değişim geçirmeye başlıyor ve tıpkı bir yılanın deri değiştirmesi gibi tüm cildi soyuluyor. Odasının çeşitli yerlerine akışkan bir sıvı eşliğinde dağılan deri parçaları ve bedenini de kaplayan bu sıvı aslında cinsiyet kimliğinin ve bedenin akışkanlığına işaret ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/1/1643653463328.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Junior (2011)<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Boyunun uzaması nedeniyle ablasının vücut hatlarını belli eden kıyafetlerini giymek zorunda kalan Junior, okula döndüğünde elbette ki oğlanların şaşkın ve aynı zamanda hayran bakışlarıyla karşılaşıyor. Yüzeysel bir değerlendirme yapacak olsaydık bunun bir çirkin ördek yavrusu kuğuya dönüştü klişesi olduğunu söyleyebilirdik ama bu daha feminen görünüşün dışardaki gözler tarafından ona atfedilen bir etiket olduğunu Junior’ın davranışlarının değişmemesinden anlıyoruz. Hatta oğlanlar ona “Justine,” diye seslenmeye başladığında onları sert bir sesle uyararak tepki gösteriyor — bedeni değişiyor olsa da Junior yine aynı Junior.&nbsp;Asıl değişim: Kahramanın kendi bedeni ve dolayısıyla çevresindeki kızlarla ilişkisi de metamorfoza uğruyor. Daha önce "sürtük damgası" yapıştırdığı kızlardan birinin arkadaşıyla derisinin soyulmasına dair yaptığı konuşmaya kulak misafiri olduktan sonra işler değişiyor — sonrasında ilk defa oğlanların cinsel şiddetine karşı çıkarak izinsizce ablasını elleyen oğlanlardan birine haddini bildiriyor. Ablasıyla arasında bir duygu yoldaşlığının başladığını gösteren kısa bakışma sahnesi bell hooks’un şu sözlerini hatırlatıyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Kadın bedeninin her türlü değersizleştirilmesine ve alçaltılmasına hayır demek sevgi dolu bir pratiktir.</blockquote>Kısacası: Junior ergenliğin yaşattığı bedensel dehşeti cinsiyetçi kalıpların ötesinde deri değiştirme metaforu üzerinden anlatırken farklı bir temsiliyet alanı açıyor ve hem bedenin hem de cinsiyetin ne kadar akışkan olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Oğlanların kadın düşmanlığı ve cinsiyetçiliği üzerinden güzel ve çirkin ya da feminen ve maskülen gibi ikiliklerin daha çocukken toplum ve çevre tarafından bize atfedilen etiketler olduğuna dikkat çekiyor.

İmran Gökçe Şahin ile ilgili hikayeler